چرا باید حیطه مغز و اعصاب را جدی بگیریم

به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپید اهمیت این مساله تا جایی است که وزیر بهداشت در جلسه بررسی پیشگیری از اقدامات پرخطر در آسیب‌های اجتماعی گفته: «طبق آمارهای مکرر تایید شده، درحال حاضر ابتلا به بیماری‌های اعصاب و روان در کشور جدی بوده و این موضوع در بعضی استان ها نیز شدیدتر است.


در گذشته تصورات غلطی راجع‌به بیماری‌های اعصاب و روان وجود داشت، هرچقدر به این مسائل به صورت مستقیم توجه شود و مردم از آن آگاهی یابند، زندگی بهتر شده و نشاط اجتماعی بازمی‌گردد.»

 وی در بخشی دیگر از سخنان خود می‌گوید: «وقتی صحبت از نشاط اجتماعی می‌شود، برخی فکر می‌کنند، منظور کنسرت برقرار کردن بوده و مساله به سمت‌وسوی سیاسی پیش می‌رود، اما آمار افسردگی در کشور همچنان بالا است و بیش‌از 12 درصد از مردم دچار افسردگی بوده و نیازمند درمان هستند.»

لزوم توجه خاص به آلزایمر و سکته مغزی
       امیررضا عظیمی، متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ ام‌اس، در گفت‌وگو با سپید با بیان اینکه با توجه به نام‌گیری دهه اول قرن 21 با عنوان دهه مغز و پیشرفت‌های علمی صورت گرفته دراین حوزه به ویژه روش‌های تشخیصی نوین و ورود داروهای جدید درمان بیماری‌های مغز و اعصاب به بازار دارویی جهان، رشته نورولوژی بیشتر مورد توجه مجامع علمی پزشکی قرار گرفته، می‌گوید: «یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که بیمار به سمت هر پزشکی، حتی پزشکان عمومی می‌برد، سردرد است.

 این بیماری یکی ازشایع‌ترین بیماری‌هایی بوده که در حیطه مغز و اعصاب است. اکثر موارد سردرد خوش خیم است. در ایران آماری وجود ندارد. اما در آمریکا بیشترین عاملی که باعث می‌شود، افراد جوان سرکار خود حاضر نشوند، سردرد است. به‌جز سردرد، چند بیماری شایع دیگر است که در حیطه مغز و اعصاب قرار دارد و علاوه بر بیمار، خانواده وی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، سکته‌های مغزی است که فرد را حین و بعداز حمله، گرفتار می‌کند. بیماری دیگر ام‌اس است. این بیماری درحال افزایش است. در سال 2011 آمار ام‌اس در تهران حدود 72 نفر در هر 100 هزارنفر بود.

این آمار در حال حاضر به 117 نفر در هر 100 هزارنفر رسیده است. این بیماری قشر جوان را درگیر می کند و چون بعداز تصادفات، دومین علت ناتوان کننده جوانان است، اهمیت زیادی دارد. آلزایمر بیماری است که قشر مسن را درگیر می‌کند. جمعیت کشور ما در حال حاضر جوان است، این جمعیت جوان به سمت سالمندی پیش می‌رود و در آینده بیماری‌هایی همچون آلزایمر و سکته‌های مغزی شیوع زیادی خواهد داشت؛ لذا پرداختن و اهمیت به آن ضروری است.»

       وی می‌گوید: « یکی از وسایل تشخیصی ما در حیطه مغزو اعصاب دستگاه سی‌تی اسکن و ام‌آرآی است، اما معضلی که وجود دارد، این است که در برخی شهرها، متخصص مغز و اعصاب وجود دارد، اما اینگونه دستگاه‌های تشخیصی در آن شهر نیست. بیمار مجبور است که مسافت زیادی را برای این خدمات طی کند، گاهی نیز امکان انتقال بیمار وجود ندارد. در بعضی از رشته‌های خاص تخصصی، در داخل کشور، توانایی‌های خاصی وجود دارد. مانند بیماری پارکینسون. یکی از مراکز قوی ما در زمینه پارکینسون، در بیمارستان حضرت رسول(ص) واقع است.

دراین مرکز الکترودهایی داخل مغز گذاشته می شود که به درمان بیمار کمک زیادی می‌کند؛ اما اینگونه درمان‌ها، هزینه زیادی داشته و بیمه پوشش خوبی را ارائه نمی‌دهد. مشکل دیگر این است که بسیاری از بیماری‌های رشته مغز و اعصاب ناتوان کننده است، اما حمایت خوبی از این بیماران صورت نمی‌گیرد. بازتوانی، اشتغال و وضعیت معیشیت آنها مطرح نیست. حتی مدیریت شهری هم تا جایی که شایسته است، به این موضوع نپرداخته است.»

بیش از 100 هزار بیمار مصروع در کشور داریم
        حسین پاکدامن، رئیس انجمن متخصصین مغز و اعصاب ایران نیز می‌گوید: «بیماری‌های مغز و اعصاب در کشور ما از چند جهت دارای اهمیت هستند که شیوع بالای بیماری‌های مغز و اعصاب از جمله این موارد است.» وی با اشاره به اینکه در کشور ما این بیماری‌ها نسبت به بیشتر کشورها، از شیوع بالاتری برخودار هستند، ادامه می‌دهد : «این بیماری‌ها با افزایش سن ارتباط مستقیم دارند و با توجه به اینکه امید به زندگی در کشور ما بیشتر شده، در کشور شاهد افزایش بیماری‌ها هستیم.

برخی بیماری‌های مغز و اعصاب مانند MSکه شایع ترین دلیل ناتوانی در جوانان است، در کشور ما نسبت به منطقه شیوع بالاتری دارند، بالای 80 هزار نفر در ایران مبتلا به بیماری MS هستند. درعرصه بیماری صرع نیز آمارها کشور به دلیل بالا بودن تصادفات رانندگی بالاتر است، چراکه ضربه‌های مغزی از جمله علل ابتلا به صرع هستند و در حال حاضر بیش از 100 هزار بیمار مصروع در کشور داریم.» پاکدامن در ادامه با بیان اینکه بیماری آلزایمر از دیگر بیماری‌های مغز و اعصاب کشور است که ارتباط مستقیم با سن دارند، گفت : «با توجه به اینکه امید به زندگی در کشور ما افزایش داشته، افزایش ابتلا به آلزایمر دیده می‌شود، به‌طوری که یک‌سوم افراد بالای 80 سال دچار آلزایمر می شوند.»

 وی با اشاره به پیشرفت‌های تشخیصی و درمانی بیماری‌های مغز و اعصاب کشور می‌گوید: «این پیشرفت‌ها باعث شده برخی از بیماری‌ها مانند، ام‌اس که جزو بیماری‌های غیر قابل درمان تقسیم‌بندی شده بود، امروز تا حدودی قابل درمان بوده و با درمان‌هایی که امروزه ارائه می‌شود، مقادیر زیادی از ناتوانی جسمی و مغزی را کمتر می‌کند.» رئیس انجمن متخصصین مغز و اعصاب ایران در ادامه با تاکید به پیشرفت‌های بسیار در عرصه درمان صرع به‌ویژه درمان جراحی یادآور شد : «به‌طور کلی رشد بسیاری در عرصه تشخیص و درمان بیماری‌های مغز و اعصاب داشته‌ایم.»

60 تا 70 درصد موارد دمانس آلزایمر هستند
       مریم نوروزی، موسس اولین کلینیک حافظه در ایران با بیان اینکه آلزایمر بیماری مربوط به سیستم عصبی مرکزی است و از نوع بیماری‌های گروه دمانس است، می‌گوید: «درتمام این بیماری‌ها، فرد به تدریج و پیش‌رونده قوای مغزی را از دست می‌دهد. این بیماری روند کند، ولی پیشرفت کننده‌ای دارد. 60 تا 70 درصد موارد دمانس آلزایمر هستند، اما مواردی مانند سکته‌های مغزی و همراهی با پارکینسون را داریم که بیماری دمانس دارند، ولی آلزایمر نیست.»

 وی ادامه می‌دهد: «آلزایمر بیماری وابسته به سن است و علامت عمده آن، اختلال حافظه در روزها یا ساعات اخیر است. به‌طوری که خاطرات گذشته را به خوبی مطرح می‌کند؛ اما روزهای اخیر فراموش می‌شود. در بیماری آلزایمر اختلال حافظه نزدیک، علائم و رفتارهایی برای بیمار به وجود می‌آید که گاه مشکل‌ساز می‌شود. به عنوان مثال، فرد مبتلا چندبار یک واقعه را تعریف می‌کند. چون یادش نمی‌ماند که قبلا آن را تعریف کرده است،یا سوال‌های تکراری می‌پرسد.

وسایلش را گم می‌کند، یا در جای اشتباه می‌گذارد. گاهی اسم افراد یا اشیاء را به یاد نمی‌آورد، با اینکه می‌تواند، راجع‌به آن شیء توضیح بدهد، اما نمی‌تواند، اسمش را بگوید که خانواده‌ها در مواجهه با این علائم حتما باید سالمند خود را نزد متخصص مغز و اعصاب ببرند.» نوروزیان می‌گوید: «برخی از مردم تصور می‌کنند که فراموشی جزئی از سالمندی است.

 درحالی که چنین نیست و فراموشی سالمندی با آلزایمر متفاوت است و به زندگی و کار آسیب نمی‌رساندص اما در فراموشی آلزایمر شاهد هستیم که فردی بعداز چهارماه در آشپزی یا حتی پوشیدن لباس مناسب دچار مشکل است.» وی ادامه می‌دهد: «علت مهم ابتلا به آلزایمر عوامل ژنتیک است که اگر در خانواده‌ای پدر یا مادر آلزایمر داشته باشند، احتمال درگیری در فرزندان بیشتر است. 47 درصد افراد بالای 85 سال در دنیا دچار آلزایمر هستند و از دیگر علل موثر در ابتلا به آلزایمر می‌توان به فشارخون بالا، دیابت، بیماری‎های تنگی عروق قلب، کلسترول بالا، مصرف سیگار و دخانیات، ضربات شدید به سر، افسردگی‌های طولانی‌مدت، کم سوادی و زندگی دوراز مردم اشاره کرد. لذا ورزش، تحصیلات، فعالیت‌های اجتماعی و فکری در پیشگیری از آلزایمر موثر هستند.»

28 بیمارستان ایران مجهز به امکانات درمان سکته مغزی
       محمدرضا قینی، متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ سکته مغزی می‌گوید: «سکته‌های قلبی از نظر مرگ و میر بالاتر از سکته‌های مغزی هستند، اما سکته‌های مغزی، عارضه و معلولیت بیشتری دارند. در سنین بالای 50 سال، سکته‌های مغزی شایع‌ترین علت معلولیت در جامعه هستند.

 در صورت توجه به شیوع سکته‌های مغزی ازنظر مرگ ومیر و معلولیت، نیاز به جایگاه ویژه و سیستم بهداشتی ویژه در این عرصه را حس خواهیم کرد. امسال گام‌های خوبی در عرصه درمان‌های مرحله حاد سکته مغزی برداشته شده است.

 درمان بیمار دچار سکته مغزی باید در کمتر از چهار و نیم ساعت، آغاز شود؛ بنابراین لازم است که بیمار طی یک تا دو ساعت اول به مراکز مجهز انتقال پیدا کند.» قینی ادامه می‌دهد: «خوشبختانه مهم‌ترین داروهای مرحله حاد سکته‌های مغزی امسال وارد سیستم بیمه‌ای شده که کمک شایانی دراین عرصه است.» به عقیده قینی: «هرگونه نقص عصبی حاد شامل، اختلال گفتاری ناگهانی، ضعف دست یا پا و انحراف ناگهانی نیمه صورت، باید به عنوان علائم سکته مغزی تلقی شود.

در حال حاضر 28 بیمارستان ایران، امکانات کافی برای بیماران دچار سکته مغزی را دارند و درصورت تماس با اورژانس، این افراد در جریان امکانات مراکز مجهز هستند. سال گذشته شاهد مهم‌ترین تحولات در عرصه سکته مغزی بودیم. که در این راستا به همت معاونت درمان وزارت بهداشت، سندی به عنوان نحوه درمان مرحله حاد سکته مغزی تدوین و به تمام بیمارستان‌ها و مراکز درمانی استان‌ها ابلاغ شده است.» وی می‌گوید: « طبق این سند، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی موظف شدند، که قسمتی از بخش جداگانه‌ای را به عنوان واحد سکته مغزی تجهیز کنند. البته کادر تخصصی و برنامه‌ریزی برای درمان بیماران دچار سکته مغزی از جمله اهداف این برنامه است.»