متوسط دریافتی پرستاران یک سوم پزشکان متخصص

اجرای طرح تحول سلامت در 2 سال اخیر هم باعث شده انتظارات مردم از سیستم بهداشت و درمان افزایش چشمگیری یابد و البته حاشیه هایی از جمله نارضایتی برخی از کادر درمان، شلوغ شده بیمارستانها و ... از جمله این حواشی است. برنامه گفتگوی ویژه خبری از شبکه دو سیما دیشب، درباره طرح تحول اقتصادی بود.

دکتر ایرج حریرچی قائم مقام وزیر بهداشت، دکتر رحمت الله حافظی مدیرعامل سابق سازمان تامین اجتماعی و رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران، به صورت حضوری در استودیوی گفتگوی ویژه خبری به بیان نظرات خود درباره اجرای طرح تحول سلامت پرداختند. محمد حسین قربانی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز به صورت تلفنی وارد بحث شد.
در ادامه مشروح این میزگرد را می خوانید:

چه نمره ای به اجرای طرح تحول سلامت می دهید؟
حریرچی: نمره عملکردی که به مجموعه نظام و ابلاغ سیاستهای کلی سلامت توسط مقام معظم رهبری و همراهی دولت و مجلس و اقدامات وزارت بهداشت و اقدامات 420 هزار کارمند انجام دادند، مجموع اینها نسبت به گذشته اگر سنجیده شود، حتما نمره قبولی می دهم ولی اگر با نیازها مقایسه کنم، نمره پایین می دهم.

انتقاد را قبول دارید طرح تحول نسبت به درمان است و به حوزه پیشگیری کم توجهی شده؟
حریرچی: این را کاملا مخالفم. از منابع درآمدی ما که با مصوبه دولت و مجلس صرف شد، اولین پول مربوط به هدفمندی یارانه ها بود. ما در دهه 70 و 80 به طور متوسط 3.5 الی 4 درصد از کل هزینه های سلامت را به بهداشت اختصاص داده بودیم. در سال 93 این میزان به 9 درصد رسید. یعنی بیش از دو برابر عملکرد دو دهه گذشته و 60 درصد افزایش نسبت به سال قبل خودش که قدم بزرگی است.
قسمت عمده ای از کارهای ما، با افتخار می توانیم بگوییم 28 میلیون روستایی و شهرهای کوچک انجام داده، 6700 پزشک تامین کردیم و 435 قلم دارو اضافه شده. در شهرها نیز 25 میلیون نفر را تحت پوشش قرار دادیم. الان دو سوم مردم تحت پوشش خدمات پیشگیرانه هستند و فعالانه خدمات انجام می دهند؟

شما موافق این حرفها هستید؟
حافظی: مستندات وجود دارد. باید ابتدا به مزایای این طرح اشاره کرد. تامین سلامت 70 میلیون جمعیت قابل تقدیر است. نیاز به انجام این کار بود. اولا سهم مردم در درمان سنگین بود دوم پزشکان از دریافتی خود ناراضی بودند. حتی برای سهم پزشکان هنوز بی عدالتی است. دریافتی گروه های جراحی با داخلی اختلاف فاحش دارد. گروه پرستاری ما به شدت از این اختلاف دریافت ناراضی هستند. باید راهنماهای بالینی ابتدا تهیه می شد.
در ادامه راه، دوستان به مسایل بهداشتی و پیشگیری پرداختند ولی در ابتدای راه، فقط بحث درمان بود. قطعا دوستان هم وضعیت امروز را با ایده آل فاصله دار می دانند. بایستی این وضعیت ارتقا یابد.

کسانی که همراه شما در طرح تحول مشارکت داشتند، از جمله بیمه ها و پرستاران راضی اند؟
حریرچی: تعدادی اشکال ذاتی سیستم ارائه خدمات درمانی و بهداشتی دارد. پرداخت در مقابل ارائه خدمت است. این نظام منسوخی است و باعث اختلاف درآمد جراح با سایر گروه ها می شود. این اختلاف ذاتی وجود داشته. کاهش این اختلاف، ادعای ماست.

این که می گویند پزشکان چند برابر پرستاران می گیرند درست است؟
حریرچی: به هیچ وجه اینطور نیست. اختلاف ما این است که رسما بگویم متوسط درآمد پرستار ما با 80 ساعت اضافه کار و کارانه 3 میلیون و 200 هزار تومان است. پزشکان متوسط حدود 5.5 میلیون تومان است و پزشک متخصص ما 10 میلیون و 400 هزار تومان است. ما 20 هزار متخصص داریم قطعا در این بین اشخاصی حدود 150 هزار نفر خارج از نظم درآمد دارند. ما برای اولین بار سقف گذاشتیم و نظام پله کانی ایجاد کردیم. قبلا هیچ سقفی نبود. ما در درآمدهای بالای 25 میلیون تومان، 40 درصد از حقوق را بیشتر به پزشک نمی دهیم و برای بیمارستان نگه می داریم. یکی از سازمانهای صنفی گفت پزشکان 300 برابر پرستاران می گیرند. من گفتم شما بروید پیدا کنید، هر چیزی کشف شد برای آن سیستم صنفی بگذارید. یعنی یک پزشک 900 میلیون تومان می گیرد. این که کارانه دو گروه را مقایسه کنیم، یا این که حقوق را در نظر بگیریم اشتباه است. باید همه درآمدها را دید.

اگر با مشکل تامین اعتبار برای تجهیزات و افزایش بیمار داشتید چه می کنید؟
حریرچی: مردم بیمار را به بیمارستان می آورند و بعد دچار مشکل پرداختی می شدند. ما در سالهای ابتدای این کار، 4 درصد افزایش داشتیم. این مربوط به افزایش جمعیت بود. الان بیمارستانهای ما از جمله امام رضا تبریز و مشهد، الزهرای اصفهان و ... تحت فشارند. ما 14 ملیون و 700 هزار نفر را حمایت مالی در بخش بستری کردیم که 77.5 درصد می شوند. 920 هزار زایمان طبیعی رایگان داشتیم. 2 میلیون و 100 هزار متر مربع کف و دیوار تهیه کنیم. حدود 39 هزار تخت بیمارستان بازسازی شده. اینها از محل مصوبه هوشمندانه مجلس بوده است.

هنوز کار برای تجهیزات باقی مانده؟
حریرچی: طرح تحول در همه کشورهای دنیا 10 الی 40 سال بوده. پرسرعت ترین باشد 10 سال طول می کشد. برای خدمات هتلینگ ما 5 ساله تعریف کردیم. 57 درصد تختهای ما فرسوده هستند. باید تجهیزات نو شود و بیمارستان 365 روز در سال کار می کنند.

نظر شما چیست؟
حافظی: اگر بخواهیم سقف پرداخت را نسبت به پزشکان اعمال کنیم، ایجاد نارضایتی می کند. پزشکان به شدت ناراضی هستند. وقتی این بخش گذاشته شد خیلی ها به سمت بخش خصوصی رفتند. نباید ایجاد نارضایتی کرد. ازدحام را می گویند 4 درصد است. وقتی به بیمارستان می رویم می بینیم بیمار توی راهرو روی زمین بستری شده. الان هزینه بیمار کاهش یافته و بیمار به سمت بخش دولتی می آید. همان فضا و تجهیزات و پرسنل کار زیادی را می کنند. این بار اضافه تحمیل شده است. باید مجلس و دولت همراهی کند.

نباید از طرحهای تحول در سایر کشورها الگو می گرفتید؟
حریرچی: واقعیت را باید گفت. وزیر نیز یادداشتی نوشت. دولت می خواست یارانه در جای مناسب به مردم برسد. بیماری ها منتظر ما نمی مانند. مردم متاسفانه بیمار می شوند و ما باید پاسخگو باشیم. ما از پنجره سیاسی به نفع مردم، طرحی به دولت دادیم. در سال 91 و 92 ما میزان مراجعاتمان کم شده بود. یعنی مریضها روی زمین می مانند. هزینه های سلامت در سال 90 و 91 نسبت به 89 و 88 کم شده بود. دلار شده بود 3 هزار تومان تورم 36 درصد بود و مستضعفین چون هزینه نداشتند از بهداشت و فرهنگ و تفریح می زدند. ما مجبور بودیم منتظر نمانیم. قبلا 1.7 تخت به ازای هر هزار جمعیت داریم. 57 درصد این تختها فرسوده اند.

شما می گویید زیرساختها باید فراهم شود؟
حافظی: بله، باید برای جلوگیری از اتلاف منابع باید خطوط راهنما را می نوشتیم. بخشی شروع شده ولی وزارت رفاه همراهی خوبی نداشته. این به نفع خودشان است و تعجب می کنم چرا همراهی نداشتند. اینطور هزینه های خارج از استاندارد بیرون از بیمه انجام نمی شود. این متاسفانه توسط وزارت رفاه انجام نشد.

طرح تحول سلامت انجام شده. مشکلات را باید دید. مثلا بیمه ها توانسته بودند فاصله پرداختی را با بیمارستان به تاخیر 2 ماه برسانند. الان این فاصله به 8 ماه رسیده. این تهدیدی برای ادامه طرح است؟
حریرچی: به گفته وزیر بهداشت اصلا پاشنه آشیل طرح، تامین منابع باشد. در انتهای دولت قبل متوسط تاخیر پرداختی بیمه ها به بیمارستانها 14 ماه شده بود. همزمان با شروع طرح تحول، بیمه ها همت کرد و دولت منابع بیمه سلامت را 65 درصد بالا برد، تامین اجتماعی همراهی کرد و تاخیرها به 4-5 ماه کاهش یافت. پس از اجرای کتاب جدید، چون بودجه خوبی پیش بینی نشد، بیمه ها 8-9 ماه تاخیر دارد. تامین اجتماعی نیز 4-5 ماه تاخیر دارد. درباره پایداری منابع بند 10 سیاستهایی ابلاغی، واضح گفته شود درصد سرانه اختصاصی به سلامت باید از متوسط منطقه بالاتر باشد. متوسط منطقه 8.5 درصد است. متوسط ما قبل از اجرای طرح، 6.5 درصد بود. باید این سهم افزایش یابد. سهم دولت و بیمه ها باید از منطقه بالاتر باشد. متوسط متوسط 64 درصد است. قبل از طرح تحول، متوسط سهم بیمه ها و دولت، 40 درصد بود. نمی شود از زیر این شانه خالی کرد.اگر دولت و بیمه ها ندهند باید مردم از جیب شان بدهند. در دهه 80؛ 7 درصد مردم دچار هزینه های کمرشکن درمان می شدند که در شهر تهران این هزینه ها به 13 درصد می رسید.

محمدحسین قربانی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان به صورت تلفنی وارد گفتگو شد.
مجلس درباره تامین منابع پایدار اجرای طرح چه کمکی می تواند کند؟
قربانی: دکتر حریرچی خیلی صادقانه صحبت کرد و این به حل مشکلات کمک می کند. طرح تحول سلامت حرکت بسیار بزرگی است. ابلاغیه مقام معظم رهبری و عنایت ویژه رئیس جمهور و حمایتهای دولت و گامهای مجلس و کمیسیون بهداشت مجلس برای اجرای این طرح کمک کرد. سال 93 منابع طرح از محل درآمد ارزش افزوده وارد شد. در سال 94 با آرای مجلس و دفاع کمیسیون بهداشت، منابع را توانستیم پایدار کنیم. یعنی 1 درصد ارزش افزوده و 10 درصد هدفمندی یارانه ها را برای افزایش منابع توانستیم پایدار کنیم. حدود 10 هزار میلیارد حاصل این پایداری بود. جلسه ای با دکتر هاشمی داشتیم می گفتند تخصیص ها انجام نشد. یعنی دولت نتوانست تعهدات خود را ایفا کند. اطمینان به همه دوستان بدهم که باید این طرح قرص و محکم باید پیش برود.دولت باید همت کند منابع را تخصیص دهد. چیزی خارج از قانون مدنظر نیست. همه قانون باید اجرا شود. در بودجه امسال کار خوبی شد که 1000 هزار میلیارد تومان دولت از این بودجه را از جای دیگر تامین کرد. یعنی 1 درصد ارزش افزوده شد 5 هزار میلیارد که در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفت. از محل مالیات 350 میلیارد تومان برای وزارت بهداشت در نظر گرفتیم. وزارتخانه های بزرگ باید دخالت کنند. سلامت متوجه همه نهادهاست و همه باید آستین بالا بزنند. همه کشورهای توسعه یافته نیز بر این اساس کار کردند.

فکر می کنید ادامه این مسیر چگونه است؟
حافظی: سال 89 و 90 بنده مدیرعامل تامین اجتماعی بودم. بدهی تامین اجتماعی به بیمارستانها 8.5 ماهه بود. ظرف دو سال این را به 3.5 ماه تقلیل دادم. اعتقاد داشتم باید بیمه ها پیش پرداخت بدهند. این کار جمعی انجام شد. اراده باشد، می شود کار کرد.

بدون پول، عزم و اراده به چه درد می خورد؟
حریرچی: سیاستگذاران خیلی می توانند کمک کنند.

باید چه کنیم با انتظارات؟
حریرچی: ما منابع پایدار را پیش بینی کردیم. دنبال این می شود از مالیات و نفت بودجه را کم کنیم و به سمت منابع پایدار ببریم. 1 درصد ارزش افزوده 5هزار میلیارد تامین می کند. اگر حق بیمه درست گرفته شود قسمت عمده کمبودها رفع می شود. منتهی این عزم ملی در سیاستگذاران می خواهد. ما با تکنوکراتهای رده میانی داریم که کماکان مشکل ساز هستند.

آقای قربانی شما نظری دارید؟
قربانی: وزارت بهداشت نمی شود در حوزه قانونگذاری وارد شود. دکتر قاضی زاده عزم و اراده شان را باید برای وصول منابع جزم کنند. باید منابع موجود که اختصاص یافته باید از دولت گرفته شود. این تعاملی از دولت می خواهد.

کاهش هزینه های درمان را نیز توضیح می دهید؟
حریرچی: ما هر ساله 30 درصد قیمت دارو و تجهیزات افزایش می یافت. ما 42 درصد قیمتها را کم کردیم. 300 میلیون دلار واردات را کم کردیم. این روند از طریق پیشگیری، نظام ارجاع، راهنمای بالینی باید به تدریج انجام شود. هنوز سهم بیمه و دولت نسبت به ایده آل بسیار کمتر است. دولت و بیمه باید سهمشان را بدهند.

نظر شما چیست؟
حافظی: من به عنوان نماینده شورای تهران این خواهش را دارم که توقف طرح به ذهن هیچ کس خطور نکند. اگر طرح متوقف شود بی عدالتی و شکاف اجتماعی وحشتناک به وجود می آورد. باید همه کمک کنند و نقص ها را رفع کنیم تا آسایش برای مردم محقق شود.خبر آنلاین