شفا آنلاین>اجتماعی>سلامت>کاهش بودجه و ناپایداریهای سیاسی مشکلات موجود نظام بهداشتی برزیل را که با افزایش تقاضاهای بیماران روبرو است، تشدید کرده است.
به گزارش
شفا آنلاین، هنگامی
که ژوزه داکوستا فیلهو دچار بیماری شد، خانواده او با توجه به تجربههای
پیشینشان از نظام بهداشتی برزیل میدانستند که برای به دست آوردن
مراقبتهای اضطراری موردنیاز این خویشاوند ۶۷ سالهشان با چالشی بزرگ روبرو
هستند. همچنین با توجه به بحران اقتصادی و گزارشها درباره کاهش بودجه
ایالت محل سکونتشان، ریودوژانیرو، حدس میزدند که دسترسی به دکتر و تخت
بیمارستانی ممکن است سختتر از حد معمول باشد.
اما
آنان حتی در بدترین کابوسهایشان، هرگز تصور نمیکردند که کمبود منابع،
چالشهای قانونی و بروکراسی در نهایت باعث تاخیری در درمان بیمارشان شود
که به نظر آنان باعث مرگ او شد.
فیلهو
را نخست در روز ۳ دسامبر به واحد
مراقبتهای اضطراری سانتا لوئیزا بردند.
او تومور داشت و دچار عارضه قلبی بود و بهطور واضح وضعیتی بحرانی و خطرناک
داشت، اما ۹ ساعت طول کشید تا دکتر او را ویزیت کند و با تشخیص ذاتالریه
با تجویز آنتیبیوتیک او را به خانه بفرستد. هنگامی که حال او در ۲۸ دسامبر
بدتر شد، خانوادهاش تصمیم گرفتند که او را مستقیما به بیمارستان ببرند،
اما بیمارستان با گفتن اینکه کارکنانش فقط موارد بیماری تهدیدکننده حیات
را پذیرش میکنند، آنان را بازگرداندند. آنان به واحد اورژانس بازگشتند و
دکتر تشخیص تجمع فراوان مایع در اطراف ریه (افوزیون پلورال) را داد و
انتقال فوری او به بیمارستان را توصیه کرد. اما یک بار دیگر، او مدت زیادی
در واحد اورژانس در انتظار ماند.
شیلا،
دختر فیلهو، گفت: «در این مدت یک بار آب قطع شد و پرستاران نمیتوانستند
حتی دستهایشان را بشویند. ملحفههای نو نداشتند و پدر من زیر ملحفههای
کثیف خوابیده بود. کارکنان با هر چه در اختیار داشتند، به کارشان ادامه
میدادند و حداکثر تلاششان را میکردند، حتی با وجود اینکه حقوقشان پرداخت
نشده بود.»
شیلا
که شاهد بدتر شدن حال پدرش بود، دو روز با پزشکان و قاضیها سروکله زد تا
حکم دادگاه برای انتقال پدرش به بیمارستان را بگیرد. بسیاری از خانوادههای
نگران دیگر هم همین کار را میکردند، در نهایت در ساعت 5/4 بامداد روز ۸
ژانویه حکم صادر شد. حتی در این هنگام هم بیش از ۲۴ ساعت طول کشید تا پس از
یک تماس دیگر شیلا با قاضی، تختی به پدرش اختصاص داده شد. اما دیگر خیلی
دیر شده بود. فیلهو روز ۱۳ ژانویه- ۶ هفته پس از نخستین تلاش برای درمان
او- بهعلت سکته مغزی درگذشت. شیلا به یاد میآورد: «به شدت احساس میکردم
که عدالت درباره ما رعایت نشده است. آن روزهایی که پدرم در انتظار درمان
ماند، او را ضعیف کرد. عصبانیت ما به این علت بود هنگامی که نیاز به
بیشترین کمک بود، کسی به ما کمک نکرد.»
چنین
شکایتهایی بهطور فزایندهای در برزیل رایج میشود، کشوری که مشکلات
درازمدت در نظام مراقبت بهداشتیاش به علت بحران سیاسی و اقتصادی بدتر شده
است.
پیشرفتهای بهداشتی برزیل برزیل
در سال ۱۹۸۸ نخستین کشوری در آمریکای لاتین شد که دسترسی به مراقبتهای
بهداشتی را یک حق اساسی اعلام کرد، اما با وجود برقراری «نظام بهداشتی
یکپارچه» (که معمولا با حروف اول این کلمه در زبان پرتقالی SUS خوانده
میشود) برای فراهمسازی مراقبتهای بهداشتی همگانی، دولت نتوانسته است
وعدههایش در این مورد را به طور کامل عملی کند. البته پیشرفتهای مهمی به
دست آمده است. امید به زندگی در فاصله سالهای ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۲ نوزده سال
افزایش یافته است و به 3/73 سال رسیده است، اما هنوز نسبت کشورهای ثروتمند
عضو «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» (OECD) که میانگین امید به زندگی در
آنها 2/80 سال است، پایینتر است. میزان مرگومیر نوزادان از 5/51 مورد
مرگ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده به 9/12 مورد کاهش یافته است، اما هنوز سه برابر
میزان مشابه در کشورهای ثروتمندتر است. دولت حزب کارگران که در سال ۲۰۰۳ به
قدرت رسید، شبکهای از واحدهای درمان اورژانس را برای کمک به بیمارستانها
ایجاد و بر اساس برنامه Mais Médicos پزشکانی (که بسیاریشان کوبایی
هستند) را به مناطق دوردست اعزام کرده است. این کشور همچنین به خاطر
تلاشهای برای مبارزه با اچآیوی/ایدز، سل و بهتازگی ویروس زیکا مورد
ستایش بینالمللی قرار گرفته است.
مشکلات بخش بهداشت با
وجود این پیشرفتها، مشکلات مربوط به زمان انتظار، دسترسی به تختهای
بیمارستانی، در اختیار بودن پزشک و هزینه داروها از جمله بسیاری از
شکایتهای مردم هستند که در تظاهرات گسترده در سال ۲۰۱۳ مطرح شدند. مشکل
صرفا به میزان بودجه صرف شده برای بخش بهداشت مربوط نمیشود؛ بر اساس گزارش
بانک جهانی میزان کل بودجه مراقبتهای بهداشتی (عمومی و خصوصی) به نسبت
تولید ناخالص داخلی (GDP) در فاصله سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ از 2/9 درصد به
7/9 درصد رسیده است. این مقدار از میزانهای مشابه در بریتانیا و سوئد
بالاتر است.
اما
کیفیت کلی خدمات بهطور عمدهای نسبت به این کشورها پایینتر است، زیرا
این میزان پول در این کشور پرجمعیت که دچار ناکارآمدی و نابرابری است،
اهداف موردنظر را محقق نمیکند. در سال ۲۰۱۲ بهطور میانگین ۱۱۰۹ دلار به
ازای هر نفر در این کشور ۲۰۰ میلیون نفری برای بخش بهداشت خرج شد که کمتر
از یکسوم مقدار خرج شده میانگین در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه
اقتصادی است. درنتیجه شمار دکترها، پرستاران و تختهای بیمارستانی نسبت به
سایر این کشورها پایینتر است. از طرف دیگر این امکانات بهطور برابر توزیع
نمیشوند. کمتر از یکچهارم جمعیت بیمه بهداشتی خصوصی دارند. بقیه افراد
از SUS استفاده میکنند که فقط ۴۶ درصد بودجه مراقبتهای بهداشتی را به خود
اختصاص میدهد، درحالیکه در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی
این میزان ۷۲ درصد است. همچنین تفاوتهای زیادی در دسترسی به مراقبتهای
بهداشتی بر حسب مناطق جغرافیایی این کشور وجود دارد؛ میزان سرانه پزشکان
ایالت شمالی فقیر مارانهائو Lancet