افزایش مالیات بر مواد غذایی مضر راهكاری برای پیشگیری از دیابت

به گزارش شفاآنلاین : سازمان جهانی بهداشت روز هفتم آوریل (19 فروردین) را به عنوان روز جهانی بهداشت نامگذاری كرده و با توجه به شیوع بسیار زیاد بیماری دیابت در سراسر جهان، امسال 'مبارزه با دیابت' به عنوان شعار این روز انتخاب شده است.
انتخاب این شعار برای روز جهانی بهداشت، نشان از اهمیت توجه به پیشگیری از شیوع این بیماری و لزوم كنترل آن به منظور پیشگیری از بروز عوارض ناشی از آن دارد.
بر اساس آمار جهانی، در حال حاضر حدود 400 میلیون نفر در جهان به بیماری دیابت مبتلا هستند و در ایران نیز شمار مبتلایان حدود هفت میلیون نفر است كه گفته می شود سالانه بین 200 تا 300 هزار نفر به این تعداد افزوده می شود.
رژیم غذایی مهمترین و اساسی ترین موضوعی است كه در پیشگیری از بیماری ها همواره مطرح و مصرف غذاهای سالم به این منظور مورد تاكید بوده است چرا كه طبق آمارها 80 درصد بیماری ها در اثر استفاده از موادغذایی ناسالم بروز می یابند.
افزایش آگاهی مردم در زمینه مصرف موادغذایی سالم و پرهیز از مصرف غذاهای آماده (فست فودها) و انواع نوشابه ها به عنوان موادغذایی با ارزش غذایی پایین و حتی مضر یكی از دغدغه های مهم كشورها در بخش سلامت است.
در كشور ما نیز در سیاست ها و تصمیم گیری های كلان كشوری همواره بر موارد مربوط به این موضوع همچون اصلاح سبك تغذیه و تقدم پیشگیری بر درمان تاكید شده است.
در كنار لزوم اجرای برنامه های ملی به منظور افزایش آگاهی مردم در این زمینه و همچنین نظارت بر تولید و توزیع موادغذایی سالم در كشور لازم است جامعه به موضوع اصلاح سبك زندگی توجه ویژه داشته باشد چرا كه اصلاح سبك تغذیه و پیروی از رژیم غذایی سالم در اختیار هر یك از افراد جامعه است كه می توانند با اصلاح روش های غلط تغذیه ای، زندگی سالم و به دور از بیماری را داشته باشند.
البته صاحب نظران حوزه سلامت و بهداشت تاكید دارند كه كسب عادات غذایی صحیح باید از سنین كودكی آغاز شود چراكه بسیاری از عادات بد غذایی، ریشه در تربیت نادرست غذایی از دوران كودكی دارد كه در نهایت در دوران بزرگسالی منجر به بروز انواع بیماری های مزمن نظیر دیابت می شود.
همچنین در كنار ارایه آموزش ها و آگاهی های لازم به جامعه از طریق رسانه های دیداری، شنیداری و مكتوب و همچنین اجرای برنامه های آموزش و پرورش در این زمینه، افزایش مالیات بر موادغذایی ناسالم كه در سلامت جوامع تاثیر منفی دارند، همواره به عنوان راهی برای توجه دادن مردم به اهمیت این موضوع مطرح بوده است.
دكتر اسدالله رجب رئیس انجمن دیابت ایران در این مورد اظهار كرد: این روش در بسیاری از كشورها به عنوان راهكاری برای پیشگیری از بیماری ها اجرایی شده است، اما اجرای این برنامه در ایران با بی توجهی ها و مشكلاتی همراه بوده است.
وی افزود: در كشور ما حتی در موارد محدودی كه این موضوع اجرایی شده، به دلیل ضعف آگاهی در زمینه مضرات مصرف موادغذایی ناسالم مانند نوشابه ها و تنقلاتی مانند چیپس و پفك، واكنش هایی را به دنبال داشته است.

** پیشگیری از دیابت نیازمند عزمی ملی و همه جانبه
رئیس انجمن دیابت ایران در باره ضرورت ایجاد عزمی ملی برای پیشگیری از دیابت گفت: با توجه به شیوع رو به افزایش، هزینه های بسیار سنگین بیماری دیابت و عوارض ناشی از آن، لازم است نظام بهداشت و درمان كشور رویكرد ویژه ای به این مقوله داشته باشد.
وی افزود: البته وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی به تنهایی نمی تواند در این زمینه اقدامی موثر انجام دهد بنابراین تمام سازمان ها و وزارتخانه های دست اندركار حوزه سلامت مانند وزارتخانه های ورزش و جوانان، علوم، تحقیقات و فناوری، صنایع و معادن و آموزش و پرورش و شهرداری ها باید ضمن همكاری با یكدیگر برای مقابله با سیر صعودی ابتلا به این بیماری تلاش كنند.

** لزوم تغییر رویكرد درمانی به رویكرد پیشگیرانه در حوزه سلامت
رئیس انجمن دیابت ایران گفت: برای پیشگیری باید هزینه كرد، اما در كشور ما بیشتر برای درمان هزینه می شود و بودجه های كلانی هم به این امر اختصاص می یابد.
رجب افزود: به عنوان نمونه، مرتب تاكید می شود كه باید تخت های بیمارستانی را افزایش داد، در صورتی كه باید كاری كرد كه تخت های بیمارستانی كمتر شود چرا كه این كار هزینه بسیار زیادی دارد.
وی اظهار كرد: یكی از راه هایی كه می تواند این گونه هزینه ها را كاهش دهد، پیشگیری از دیابت است زیرا دیابت مادر بسیاری از بیماری ها مانند بیماری های قلبی عروقی، كلیوی و فشار خون است.
رجب همچنین بر لزوم فرهنگ سازی در زمینه پیشگیری از بیماری ها در كشور تاكید كرد و گفت: در كشور ما فرهنگ بیشتر مردم فرهنگ درمانی است و پشگیری به عنوان فرهنگ چندان جا نیفتاده است یعنی مردم زمانی به پزشك مراجعه می كنند كه بیمار شده باشند بنابراین اگر به فردی گفته شود كه برای پیشگیری باید به پزشك مراجعه كند، استقبال نمی كند. از طرف دیگر برای پزشكان نیز نسخه نوشتن بسیار راحت تر از این است كه زمانی را صرف مشاوره با بیمار و ارایه راهنمایی برای پیشگیری از بیماری كنند.

** كاهش 80 درصدی ابتلا به دیابت با انجام اقدامات پیشگیرانه
رئیس انجمن دیابت ایران گفت: آمارها نشان می دهد كه با انجام اقدامات پیشگیرانه می توان نزدیك به 80 درصد از بروز دیابت و با رعایت موارد لازم حدود 90 تا 95 درصد از بروز عوارض ناشی از دیابت در افراد دیابتی پیشگیری كرد.
رجب افزود: دیابت به تنهایی هزینه های زیادی به ویژه بر بیمارانی تحمیل می كند كه دیابت كنترل نشده دارند. به طوری كه دیابتی نوع 2 اگر دچار عوارض ناشی از این بیماری شود، هزینه های درمانی او 24 برابر و برای فرد دیابتی نوع یك هزینه ها 12 برابر می شود، در صورتی كه اگر دیابت كنترل شود و عارضه ای ایجاد نكند، هزینه ها بسیار كمتر خواهد بود.

** لزوم تامین كمتر از پنج درصد كالری روزانه از موادغذایی حاوی قندهای ساده
یكی از مواردی كه سازمان بهداشت جهانی برای پیشگیری از انواع بیماری ها به ویژه دیابت مطرح كرده است، مصرف كمتر از پنج درصد كالری روزانه از موادغذایی حاوی قندهای ساده است.
رئیس انجمن دیابت ایران در این مورد اظهار كرد: در كشور ما بیشتر كالری روزانه مورد نیاز افراد از طریق مواد قندی، نشاسته ای و كربوهیدرات ها تامین می شود این درحالی است كه طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی باید از موادغذایی حاوی قندهای پیچیده مانند نان، برنج، میوه ها و سبزی ها در وعده های غذایی روزانه استفاده شود.
رجب افزود: همچنین در بین بیشتر افراد جامعه ما رایج شده است كه در میان وعده ها از انواع شیرینی ها، بیسكویت ها، شكلات ها و نوشیدنی های حاوی قندهای ساده مصرف شود در حالی كه می توانند با مصرف میان وعده هایی مانند میوه ها سلامت خود را هرچه بیشتر حفظ كنند.
وی گفت: باید حدود 50 تا 60 درصد كالری روزانه از موادغذایی حاوی كربوهیدارت ها، قندهای پیچیده و فیبرها، حدود 25 درصد كالری روزانه از چربی ها و حدود 15 درصد نیز از مواد پروتئینی تامین شود.

** بیماری دیابت
دیابت زمانی بروز می كند كه بدن از عهده تولید انسولین به میزان كافی و یا استفاده موثر از آن برنیاید. انسولین هورمونی است كه از لوزالمعده ترشح می شود و بدن بدون آن نمی تواند انرژی مورد نیاز را از مواد غذایی مصرفی به دست آورد.
مواد غذایی در بدن به نوعی قند به نام گلوكز تبدیل می شوند و انسولین به گلوكز كمك می كند كه برای تبدیل به انرژی، وارد سلول های بدن شود. بدون انسولین، گلوكز به جای ورود به سلول در بدن جمع می شود.
به طور كلی بیماری دیابت شامل دیابت نوع یك، دیابت نوع 2 و دیابت بارداری است؛ دیابت نوع یك در اثر كمبود یا نبود انسولین در بدن به وجود می‏ آید بنابراین افراد مبتلا به این نوع دیابت نیازمند تزریق انسولین هستند.
این نوع دیابت كه به آن دیابت جوانی نیز گفته می شود بیشتر در كودكان و نوجوانان بروز می یابد و عامل ژنتیكی دارد. گفته می شود حدود 10 تا 15 درصد دیابتی ها مبتلا به دیابت نوع یك هستند.
دیابت نوع 2 در اثر اختلال در تولید انسولین بروز می یابد و طبق آمارهای جهانی 90 درصد بیماران دیابتی در جهان، مبتلا به دیابت نوع 2 هستند.
تشنگی، پر ادراری، پرنوشی، كاهش وزن، گرسنگی و خستگی شدید از علایم دیابت نوع یك هستند اما دیابت نوع 2 علامت مشخصی ندارد و به همین دلیل است كه از آن به عنوان بیماری خاموش نام برده می شود.
در صورت پیشرفت دیابت نوع 2، به تدریج علایمی مانند علایم دیابت نوع یك در بیمار بروز می كند. علاوه بر این عفونت های مكرر به ویژه عفونت دستگاه ادراری، تاری دید، بهبود دیرهنگام زخم ها و احساس سوزش و بی حسی در انگشتان پا نیز از دیگر علایم این بیماری در زمان پیشرفت آن است.
دیابت بارداری نیز نوع دیگری از دیابت است كه به طور ناگهانی در زمان بارداری بروز می‏ كند و میزان شیوع آن در مناطق مختلف دنیا متفاوت است.ایرنا