در این
رابطه سید علی اکبر مهدوی - استادیار رادیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران-
بیمارستان سینا توضیح داد: موارد متعددی وجود دارند که خطر بروز
درد را افزایش می‌دهند این موارد عبارتست از:
• اضافه وزن
• سیگار کشیدن
• کمر درد در بارداری
• مصرف دارو
• استرس وفشار روحی
در سال‌های اخیر با پیشرفت تکنولوژی پزشکی و به خصوص روش‌های نوین تصویربرداری پزشکی، انواع مختلفی از روش های غیر جراحی علاوه بر روش های جراحی برای درمان کمردرد و به ویژه مواردی از کمردرد که با بیماری دیسک‌های بین مهره ای همراه است پدید آمده است.
یکی از موثرترین این روش‌ها به عنوان بلوک اپیدورال اعصاب کمری و یا گردنی بیش از نیم قرن است که به‌عنوان یکی از درمان‌های غیر جراحی دردهای سیاتیکی کمر و یا گردن به کار برده میشود. تزریق اپیدورال کمر یک روش بی خطر و موثر با حداقل تهاجم است که برای درمان انواع خاصی از کمر درد استفاده میشود.
به طور خلاصه زمانی که دیسک‌های کمری و یا گردنی آسیب می‌بینند، در موارد خفیف دچار تغییر شکل شده و در موارد شدید تر قسمتی از لایه خارجی آنها Annulus Fibrosus)) پاره میشود و ماده نرم داخلشان (Nucleus Pulposus) به بیرون راه پیدا می‌کند. تماس این ماده و فشار ناشی از دیسک به محل خروج عصب در ناحیه فورامن سبب ایجاد کمر درد و دردهای سیاتیکی ( فشار روی عصب سیاتیک) می شود که می‌تواند به همراه درجاتی از بی حسی، گزگز و مور مور شدن در پاها انتشار یابد.
برای انجام این کار بیمار به روی شکم بر روی تخت دراز می‌کشد و محل مناسب برای تزریق که معمولاً محل بیرون زدگی دیسک است توسط CT Scan مشخص شده و محل مناسب برای ورود سوزن روی پوست علامت گذاری میشود. سپس سوزن ظریفی از طریق پوست به محل مورد نظر فرستاده میشود و مجدداً با انجام همزمان CT Scan از صحت مکان سر سوزن اطمینان حاصل میشود. سپس تزریق داروی ضد التهابی مناسب به فضای اطراف ریشه عصبی درگیر واقع در ناحیه اپیدورال صورت می‌پذیرد.
این تزریقات به عنوان بخشی اساسی از مسیر درمان در بیماران مبتلا به کمر درد، گردن درد و یا دردهای سیاتیکی اندام تحتانی و فوقانی است. انجام این تزریقات یک روش درمانی بی عارضه و کم تهاجمی است که به بدن بیمار فرصت ترمیم بافت‌های آسیب دیده را می‌دهند تا حتی الامکان از انجام عمل جراحی باز اجتناب شود.
نکته قابل توجه این است که تزریق در محل مناسب کلید اصلی پاسخ مناسب به این درمان است و در تکنیک PRT با کمک تصویر برداری دقیق با هدایت CT Scan مطمئن می‌شویم که نوک سوزن در محل مناسب و مورد نظر قرار گرفته و دارو به محل مورد نظر رسانده میشود. مطالعات اخیر تأثیر روش‌های قدیمی تزریق اپیدورال بدون هدایت CT Scan را در درمان بیماران بسیار اندک توصیف کردند. در روش Peri Root Therapy (PRT) با استفاده از هدایت CT Scan تزریق اپیدورال به طور دقیق به محل ریشه عصبی تحت فشار صورت می‌پذیرد.
مراحل انجام این روش درمانی چه مدت طول می‌کشد؟
مهدوی: مراحل انجام تزریق ترانس فورامینال 15 تا 20 دقیقه به طول می‌انجامد و بیمار می‌تواند یک ساعت پس از انجام عمل ترخیص شود و با پای خودش به منزل برود. بلافاصله بعد از تزریق اپیدورال می‌توانید به خانه بروید و نیازی نیست که در رختخواب بمانید، فقط از فعالیت شدید خودداری شود. درد شما ممکن است بلافاصله به دلیل داروهای مسکن در تزریق فروکش کند اما تسکین واقعی درد بعد از 2 تا 5 روز از زمان تزریق استروئید اتفاق می افتد. تعدادی از بیماران هم ممکن است بعد از دو هفته تسکین درد را حس کنند.
آیا این تزریقات نیاز به تکرار دارند؟
مهدوی: در بسیاری از بیماران که به این روش پاسخ کامل یا نسبتاً کاملی می‌دهند تکرار این تزریقات ضروری نیست. در بعضی از بیماران که پاسخ نسبی به این روش می‌دهند برای تکمیل کار انجام تزریق مجدد ضروری است. میزان موفقیت این روش، بسته به تشخیص اولیه و اینکه آیا تزریق در درجه اول برای تشخیص استفاده شده است یا نه تفاوت دارد. اگر چه که هیچ منبع علمی قطعی وجود ندارد تا تعداد دفعات تزریق را مشخص کند، ولی مشاهده شده است که محدود کردن تزریق به سه مرتبه در سال منطقی است.
انتخاب بیماران مناسب برای PRT بر چه اساسی است؟
مهدوی: برای استفاده از روش تزریق ترانس فورامینال پس از مراجعه بیماران به پزشک رادیولوژیست و انجام معاینات دقیق و بررسی MRI و در صورت لزوم نوار عصبی آنها مقدور است.
در مجموع با توجه به اینکه انجام تزریق ترانس فورامینال یک روش ساده با تهاجم بسیار کم و عوارض اندک است و سبب بهبود درد حاد و درمان طولانی مدت در بیش از دو سوم بیماران با فتق دیسک شده است، بهتر است این روش در بیماران مبتلا به کمر درد به‌عنوان قدم اول درمان پس از درمان‌های اولیه مراقبتی و استراحت به کار رود.تسنیم
