به گزارش شفا آنلاین،مدفوع سفت و خشک که به سختی دفع گردد را یبوست می گویند. یبوست ربطی به تعداد دفعات مدفوع در روز ندارد. بیشتر کودکان روزانه یک یا چند بار مدفوع می کنند و ممکن است برخی کودکان هر 36 تا 48 ساعت یک بار مدفوع کنند. در این موارد اگر مدفوع نرم باشد و به راحتی دفع گردد مشکلی ندارد و یبوست نمی باشد.
یبوست نوزادان میتواند دلایل متفاوتی داشته باشد. شدت یبوست بستگی به، سن و رژیم غذایی دارد. یکی از رایجترین علل ابتلا به یبوست در نوزادان، یبوست در زمان معرفی غذای جامد به نوزاد است. درهفته اول، نوزاد درهر روز 8 تا10 بار مدفوع شل می کند که درنوزادی، که باشیر مادر تغذیه می شوند، بعد ازهفته اول تاهفته چهارم تعداد آن به 4 بار در روز کاهش می یابد.
از4 تا8 هفتگی، تعداد دفع به یک بار درروز کاهش می یابد که این مقدار برای نوزادان شیرخشکی اغلب ثابت است، ولی بیشتر نوزادان شیرمادرخوار ممکن است کمتر از این تعداد (حتی سه روز یک بار) هم مدفوع کنند.
علل یبوست نوزاد:
یکی از مهمترین عوامل یبوست در نوزادان و شیرخواران، تغییر شیر کودک از شیر مادر به شیر گاو یا شیر خشک است. این تغییر میتواند عادات دفع شیرخوار را خصوصا در دو سه هفته ابتدای تولد تغییر دهد.
مصرف شیر گاو نیز یکی از مهمترین علل یبوست نوزاد به حساب میآید.
برخی نوزادان در زمان اجابت مزاج به خود فشار میآورند و صورتشان سرخ میشود که این مساله ربطی به یبوست نوزادان ندارد.
از دیگر دلایل یبوست نوزاد میتوان به این موارد اشاره کرد:
• مکملهای آهن باعث یبوست نوزاد میشود
• اختلالات متابولیکی
• تغییر عادات و رژیم غذایی نوزاد
• مصرف زیاد شیر گاو به خصوص زیر سن 2 سالگی
• عدم مصرف آب و مایعات
• تغییر محل زندگی و تغییر توالت ها نیز میتواند باعث یبوست نوزاد شود
• مسافرت
• ترس از محیط توالت (مثل وجود سوسک)
• تب و ناخوشی
• کم کاری غده تیروئید
• دیابت
• کمبود پتاسیم
• افزایش کلسیم
• مصرف داروهای ضد تشنج
• بازیگوشی و عدم توجه به اجابت مزاج
• آلرژی غذایی نیز از دیگر علل ابتلا به یبوست نوزاد است.
• رژیم غذایی کم فیبر شامل مصرف بیش از اندازه ازمحصولات لبنی مانند ماست
• میوههایی مانند موز، پوره سیب، غذاهای کمکی برنجی، نانها، پاستا و سیب زمینی سفید نیز میتوانند موجب یبوست شوند.
اختلالات جسمی یبوست نوزادان شامل:
*تنگی مجرای روده
*اختلالات ساختار عضلانی شکم مثل سندروم پرون
* اختلالات سیستم عصبی یا عضلانی روده مانند هیرشپرونگ
*مشکلات ستون فقرات نیز ممکن است باعث ایجاد یبوست نوزاد گردد.
* عوامل دارویی مانند مسموم شدن با ویتامینD ویا کمبود پتاسیم
* کم کار شدن تیروئید
*مشکلات روده مثل عدم تحمل پروتئین شیر گاو لاکتوز
* اختلال بافت همبند مانند لوپوس
رابطه مصرف قطره آهن و یبوست نوزادان:
مصرف مکمل آهن متاسفانه با وجود این که استفاده از آن ضروری است، باعث یبوست و کم اشتهایی می شود اما نباید مصرف قطره آهن را به این دلیل قطع کرد.
مصرف مولتی ویتامین یا قطره AD در کنار قطره آهن
مصرف AD اندکی از ایجاد یبوست بعد از مصرف قطره آهن کم می کند گرچه اگر تغذیه کودک خوب باشد، یبوست ناشی از آهن به قدری نیست که باعث مشکل شود.
تشخیص یبوست نوزادان:
درصورت عدم تشخیص اختلال در معاینات معمول در برخی موارد نادر ممکن است درخواست رادیولوژی از طرف پزشک داده شود و گاهی بررسی حرکات روده لازم است. در یبوستهای مقاوم و شدید پزشک درخواست آزمایش خون و بررسی میزان کلسیم، پتاسیم و هورمونهای تیروئید را می نماید.
درمان یبوست نوزاد:
تغییر در نوع شیرخشک کودک و رژیم غذایی مادر می تواند در درمان یبوست نوزادانی که با شیرخشک یا شیر مادر تغذیه می شوند، مفید باشد. غذاهای کمکی که معمولا دلیل یبوست نوزاد هستند، می توانند درمان یبوست هم باشند. انواع مختلف میوه ها و سبزیجات مانند گلابی و کلم بروکلی به همراه آب و آب میوه می توانند به بهتر شدن اوضاع کمک کنند.
اگر تغییر در رژیم غذایی به بهبود یبوست نوزاد کمکی نمی کند، قبل از استفاده از روش های دیگر، با پزشک متخصص کودک مشورت کنید. پزشک ممکن است تحریک مقعدی با استفاده از گوش پاک کن و یا تب سنج مقعدی توصیه کند.
این تحریکات معمولا ظرف چند دقیقه باعث حرکات روده و دفع می شوند. یکی دیگر از راهکارها استفاده از شیاف گلیسیرین است که اگر مفید فایده واقع شود، ظرف یک ساعت عمل دفع انجام خواهد شد. راهکارهای دیگر استفاده از میرالاکس (پودر بی مزه که می توانید در نوشیدنی حل کنید)، سنا ( ملین گیاهی طبیعی ) و لاکتولوز (شکر ترکیبی که برای درمان یبوست استفاده می شود).
راه های دیگر برای درمان یبوست نوزادان و کودکان
1- نوزادان را در فواصل استاندارد شیر بدهید تا مواد غذایی در روده به خوبی هضم شود.
2- غیر از مواد غذایی روزانه، شیر، غلات سبوس دار و آبمیوه های تازه را در رژیم غذایی روزانه کودکتان قرار دهید.
3- به مقدار کافی به او آب بدهید.
4- برای درمان یبوست نوزادان بالای 5 تا 6 ماه از آبمیوهايی مثل سیب و گلابی استفاده کنید. البته با دستور پزشک و به اندازه کم.
5- از غذاهای پرفیبر مثل انواع لوبیا نخود سبز، زرد آلو، آلو و اسفناج استفاده کنید.
6- شکم نوزادتان را به آرامی ماساژ دهید و این روش میتواند به درمان یبوست نوزاد بسیار کمک کند.
7- یبوست نوزادان بالای 6 ماه زیر نظر پزشک می توانید از شیافهای گليسرین برای نرم کردن مدفوع استفاده کنید.