اهمیت غربالگری سرطـان در تازه مبتلایان به دیابت

به گزارش شفا آنلاین،  در این مطالعه بیش از 9 هزار مورد بروز سرطان در طول تقریبا 4 میلیون فرد ـ سال در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 دیده شد. با بررسی و آنالیز بیشتر، مشخص شد میزان سرطان‌های معده، کبد، پانکراس و کلیه، هم در زنان و هم مردان دیابتی، در مقایسه با جمعیت عمومی، بیشتر است.

از سوی دیگر، مشخص شد خطر سرطان در مردان و زنان مبتلا به دیابت نوع 1، در طول سال اول پس از تشخیص دیابت، بیش از 2 برابر افزایش می‌یابد، اما در سال‌های بعدی این میزان خطر به سطح جمعیت عمومی باز می‌گردد. علت این امر شاید دقت و پایش بیشتری است که در مورد بیماران مبتلا به دیابت تازه تشخیص داده شده در همان ابتدا به خرج داده می‌شود.

محقق ارشد این مطالعه می‌گوید، از دیدگاه جمعیت، به نظر می‌رسد نتیجه‌گیری اصلی آن باشد که افزایش خطر سرطان میان افراد مبتلا به دیابت نوع 1 یک نگرانی عمده نیست. درواقع، به نظر می‌رسد انواع سرطان که میان بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 افزایش می‌یابد، تقریبا به همان اندازه مواردی است که میان افراد مبتلا به دیابت نوع 2 دیده می‌شود و حتی افزایش میان بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 تا حدی کمتر از افزایش تعداد موارد سرطان میان دیابتی‌های نوع 2 است.

       در مطالعه‌ای که پیش از این نتایج آن منتشر شده بود، یک میلیون بیمار دیابتی استرالیایی، هم دیابت نوع 1 و هم نوع 2، بررسی شدند. نتایج نهایی حاکی از آن بودند که هر دو نوع دیابت خطر پیشرفت سرطان را افزایش می‌دهند، هرچند خطر آن میان دیابتی‌های نوع 2 بیشتر است.

       این مطالعه فقط به این علت امکان انجام پیدا کرد که کشورهایی در آن وارد شدند که نظام ثبت بیماران دیابتی در آنها راه‌اندازی شده بود. در این کشورها پیش از این هم نظام ثبت بیماران سرطانی برقرار بوده و به همین دلیل، بررسی ارتباط میان آنها امکان‌پذیر شد. نظام ثبت دیابت مساله‌ای نسبتا جدید است که در اوایل دهه 1980 و 1990 آغاز شده است. بدین معنا، فقط افرادی که پس از این زمان دچار دیابت شده‌اند وارد نظام ثبت شده‌اند. این افراد نسبتا جدید هستند و به عنوان دیابت نوع 1 تقسیم‌بندی می‌شوند.

       در نتیجه، تعداد بیمارانی که در این رجیستری‌های ملی مبتلا به دیابت نوع 1 بوده و سرطان هم داشته‌اند، اندک هستند، به همین دلیل اطلاعات از چند کشور جمع‌آوری شده‌اند تا اطلاعات به اندازه کافی جمع‌آوری شده باشند. برای این مطالعه، تیم تحقیقاتی از داده‌های رجیستری دیابت کشورهای استرالیا، دانمارک، فنلاند، اسکاتلند و سوئد استفاده کردند. سپس، نتایج به دست آمده را به اطلاعات رجیستری‌های آینده‌نگر ملی سرطان ارتباط دادند تا میزان بروز سرطان‌های مختلف در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 و در جمعیت عمومی مشخص شود.

       در مجموع، 9149 مورد سرطان با بروز اولیه در بیش از 3/9 میلیون نفر ـ سال در پیگیری‌های انجام شده در طول 5 رجیستری ثبت شده بود. اغلب موارد سرطان بین سنین 40 و 60 سالگی دیده می‌شدند، به طوریکه میانه سن در زمان تشخیص سرطان 1/51 سال بوده است.

نسبت خطر کلی برای بیماران مبتلا به دیابت
       نوع 1 که مبتلا به سرطان شدند، در مقایسه با جمعیت عمومی، در مردان 1/01 و برای زنان 1/07 گزارش شد. زمانی که سرطان‌‌های مختص جنس، مانند پروستات، تستیکولار، پستان، سرویکال، اندومتر و تخمدان از مطالعه خارج شدند، نسبت خطر به ترتیب در مردان و زنان به 1/19 و 1/17 رسید.

       این نتایج نشان می‌دهند که خطر ابتلا به سرطان در دیابت نوع 1 برای تومورهای معده (نسبت خطر به ترتیب در مردان و زنان: 1/23 و 1/78)، کبد (نسبت خطر به ترتیب در مردان و زنان: 2/00 و 1/55)، پانکراس (نسبت خطر به ترتیب در مردان و زنان: 1/53 و 1/25)، و کلیه (نسبت خطر به ترتیب در مردان و زنان: 1/30 و 1/47) افزایش می‌یابد. خطر سرطان اندومتر نیز در زنان با نسبت خطر 42/1 افزایش یافته، اما خطر سرطان پروستات در مردان مبتلا به دیابت نوع 1 کاهش نشان می‌داد. خطر بروز سرطان پستان هم در میان زنان مبتلا به دیابت نوع 1 در مقایسه با جمعیت عمومی کاهش نشان می‌داد.

پایش دقیق بیماران
       محقق ارشد این مطالعه متذکر می‌شود تعریف دیابت نوع 1 که در این مطالعه به کار گرفته شده، یعنی تشخیص دیابت ثبت شده در سن زیر 40 سالگی، بدان معنا است که بعضی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 هم در مطالعه وارد شده‌‌اند. البته این افراد جزء اندکی را تشکیل می‌دهند. برای محاسبه این تعداد، محققان دوباره آنالیزهایی را تکرار کرده و در تعریف دیابت نوع 1، تشخیص آن را برای سنین 35 سال و پائین‌تر در نظر گرفتند. در تکرار آنالیزها، حد مرزی 30 سال را برای طول مدت بیماری انتخاب کردند. تفاوتی میان الگوی کلی نتایج با این 3 تعریف مختلف دیده نشد. مسلما هرچه تعریف دیابت نوع 1 محدودتر باشد، تعداد افراد کمتری خواهید داشت و نتایج هم لرزان‌تر خواهند شد، اما نوع نتایج تغییری نمی‌کند. با توجه به هتروژنیتی تاثیر دیابت نوع 1 میان انواع مختلف سرطان، محققان معتقدند چندین مکانیسم بالقوه میان این دو وضعیت وجود دارد.

 اما عاملی که بعید است در این میان نقش عمده‌ای داشته باشد، داروهای کاهنده قند خون هستند. همانطور که نویسندگان متذکر می‌شوند، افزایش بروز سرطان در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 کمتر از میزانی است که پیش از این در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 گزارش شده بود. نکته قابل ذکر دیگر آن است که افزایش میزان بروز سرطان با طولانی‌شدن دوره دیابت کاهش می‌یابد.

نسبت خطر برای بروز کلی سرطان در سال اول پس از تشخیص دیابت 2/28 در مردان و 2/34 در زنان است که پس از سال اول، به ترتیب به 1/23 و 1/03 افت پیدا می‌کند. محقق ارشد این مطالعه معتقد است این موضوع بیان کننده این واقعیت است که افراد تازه مبتلا به دیابت، بیشتر و دقیق‌تر از سوی پزشکان و سیستم خدمات پایش می‌شوند. به صورتی که اگر دیابت در این افراد تشخیص داده نشود، سرطانی که در وجود آنها در حال ریشه دواندن است، احتمالا طی 2 تا 3 سال آینده تشخیص داده نمی‌شود. درواقع، این مساله بیولوژیکی نیست، بلکه صرفا نظارتی است. سپید
Medscape