شفا آنلاین>سلامت>جراحیهای دهان، فک و صورت جراحیهایی است که طیف وسیعی از بیماریها، صدمات و نقصهای سر، صورت، فک، گردن و ... را در بر میگیرد و به اصلاح بافت نرم و بافت سخت ناحیه دهان، فک و صورت میپردازد.
به گزارش
شفا آنلاین،به نقل از سپید جراحیهای آسیبهای ناشی از
تروما، جراحی عفونتهای فک و صورت، جراحی ترمیمی و زیبایی فک و صورت، جمجمه
و گردن، جراحی تومورها و کیستهای خوش و بدخیم فک و صورت و گردن، جراحی
نواقص مادرزادی و اکتسابی مثل
شکاف کام و لب از جمله جراحیهایی است که در
ناحیه دهان، فک، صورت، جمجمه و گردن انجام میشود.
روشهای درمان ناهنجاریهای فک حسین
بهنیا، استاد تمام و مدیر گروه جراحی فک و صورت دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه بیماران با سابقه شکاف لب و کام دارای
مشکلات زیادی هستند، میگوید: «این بیماران از نوزادی تا پایان رشد لازم
است به صورت تیمی و با مشارکت متخصصهای مختلف مورد درمانهای جراحی و
غیرجراحی قرار گیرند. برخی از بیماران هستند که جراحیهای لب و کام را پشت
سر گذاشتهاند و در دوران رشد یا اتمام آن به سر میبرند.
میدانیم که به
دنبال دستکاریهای جراحی بر روی ناحیه کام از یک سو و مشکل ژنتیکی از سوی
دیگر ممکن است شاهد عقب افتادگی رشد فک بالا شویم که موجب اختلال رابطه رشد
فک و دندانها میشود. اختلال رشدی میتواند در بعد قدامی خلفی یا عرضی
روی دهد. درمان این بیماران بسته به سن و شدت ناهنجاری میتواند، متفاوت
باشد.»
بهنیا
ادامه میدهد: «در کودکان و بیماران در حال رشد باید در اولین فرصت درمان
ارتودنسی و ارتوپدی فکی شروع شده و از پتانسیلهای رشد استفاده شود. فیس
ماسک یکی از بهترین دستگاههایی است که میتواند بر روی درزهای رشدی فک
بالا اثر گذاشته و فک بالا را جلو بکشد. در آن دسته از بیماران در حال رشد
که شدت ناهنجاری زیاد است باید از تکنولوژیهای پیشرفتهتری مانند
دیستراکشن و استئوژنزیز استفاده گردد. ابتدا فک بالا شکسته شده تا متحرک
شود، سپس دستگاهی به نام دیستراکتور از یک طرف به فک متصل میگردد و از سوی
دیگر دستگاه به جمجمه تثبیت میشود. پس از گذشت یک هفته دستگاه دیستراکتور
روزانه یک میلیمتر فعال میشود، یعنی روزانه یک میلیمتر کشش به سمت جلو
در فک بالا ایجاد میکند. این کشش تا رفع مشکل ادامه پیدا میکند. سپس
دستگاه برای مدتی در محل باقی میماند تا استخوان جدید ایجاد شده و محکم
گردد. حسن این روش این است که کشش فقط در استخوان ایجاد نمیشود، بلکه نسوج
نرم همراه از جمله عضلات، تاندون، عروق و اعصاب نیز دچار کشش تدریجی شده و
در نتیجه ثبات بیشتری خواهیم داشت.»
مدیر
گروه جراحی فک و صورت دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه برای آن دسته از
بیماران که رشد آنها به اتمام رسیده است، بسته به شدت ناهنجاری ممکن است از
دو روش استفاده شود، میگوید: «روش الف، جراحیهای ارتوگناتیک یعنی جراحی
روی فک بالا و پایین به صورت همزمان و روش «ب» دیستراکشن و استئوژنزیز است.
در روش اول باید درمانهای لازم ارتودنسی ثابت برای بیمار انجام شده باشد.
به دنبال جلو آوردن فک بالا در این بیماران با هر دو روش مذکور دو دغدغه
وجود دارد. یکی ثبات بعد از عمل که در روش دیستراکشن میزان ثبات بیشتر از
روشهای دیگر بوده و در نتیجه میزان نگرانی از عود ناهنجاری کمتر است.»
دو عمل جراحی فکو صورت با پیشرفتهترین تکنولوژیها مدتی
پیش دو عمل جراحی فک با استفاده از تکنولوژیهای جدید و پیشرفته جراحی
دهان، فک و صورت توسط حامد محمدی، متخصص جراحی فک و صورت و فوق تخصص جراحی
انکولوژی میکرو واسکولار سروگردن از Worcestershire Acute Hospita- در
انگلستان، در بخش جراحی دهان، فک و صورت بیمارستان طالقانی انجام شد.
حامد
محمدی، در پاسخ به سوال مربوط به ویژگیهای خاص این دو عمل گفت: «یکی از
این اعمال جراحی بر روی دختری 13 ساله صورت گرفته است که به علت تومور در
فک پایین، سه چهارم فک خود را از دست داده بود و به مدت 5 سال با این مشکل و
تنها با یک plate زندگی میکرد. بیمار برای داشتن یک زندگی عادی و طبیعی
نیاز به بازسازی فک داشته است. بهترین گزینه برای بازسازی فک بیمار روش
میکرو واسکولار با استفاده از فلپ آزاد بود که بافت نرم و استخوانی را شامل
میشود. با توجه به سن بیمار که در مرحله رشد بوده بازسازی باید به صورتی
انجام گیرد تا بیمار در آینده بتواند از ایمپلنت دندانی استفاده کند و از
لحاظ عملکرد و زیبایی زندگی طبیعی داشته باشد.»
وی
ادامه میدهد: «با در نظر گرفتن سایر مشکلات این بیمار من جمله تعداد زیاد
اعمال جراحی انجام شده بر روی بیمار، کمبود بافت نرم و...از استخوان نازک
نی پای او جهت جراحی استفاده شد. روش استفاده از فلپ فیبولا در حدود 20 الی
25 سال قبل در جهان انجام میشده است. با تکنولوژی جدید که در این عمل
استفاده گردید و با همکاری شرکتهایی در انگلیس (به صورت خیریه) مدل سه
بعدی از فک بیمار تهیه شد و به دنبال آن توسط تکنولوژیهای پیشرفته،
Reconstructio- Plate به صورت پیش ساخته برای بیمار ساخته شد که این امر
باعث کاهش زمان جراحی، افزایش کیفیت و دقت عمل جراحی میشود.» حامد محمدی
درباره دیگر تکنولوژی استفاده شده در این عمل که داپلر است، گفت: «داپلر با
اتصال مستقیم به شریان یا ورید در محل آناستوموز فلپ را به طور مستمر تا
زمان دلخواه مانیتور میکند. تاکنون بیشتر بررسیهای حیات فلپهای آزاد و
یا اعضای پیوندی از طریق معاینات کلینیکی انجام میگردید که بعضی اوقات
قابل اعتماد نبود و گاهی عدم تشخیص به موقع سبب کاهش شانس موفقیت عمل یا از
دست رفتن فلپ و عضو پیوندی میگشت.
اما با این تکنولوژی جدید میتوان هر
لحظه با ارزیابی بهتر به سرعت متوجه بروز مشکل شده و برای رفع اختلال ایجاد
شده بدون از دست دادن زمان اقدام کرد.» وی درباره دیگر عمل جراحی نیز
میگوید: «بیمار دیگر به علت تومور آملوبلاستمای فک پایین با سابقه بیماری
کرون و اسپوندیلیت انکیلوزان و مصرف داروی ایمونوساپرسیو مورد جراحی
بازسازی با پیوند آزاد فیبولا به روش میکرو واسکولار قرار گرفته است که از
طریق روشهای درمانی دیگر شانس بهبودی او کمتر بوده است.»
خودانگاری افراد باید پس از جراحی بهبود پیداکند علی
حیدری، جراح و متخصص فک و صورت میگوید: «علم روز
دنیا در مورد جراحی فک و صورت در حال گسترش است و ما باید تلاش کنیم تا
آنجا که امکان دارد به علم روز نزدیک شویم. در تکنیکهای جراحی تغییرات
زیادی ایجاد شده است.
یکی از عوارضی که در جراحی ناحیه فک و صورت وجود
دارد، نارضایتی بیماران از انجام عملهای زیبایی است که میتواند شامل
بازگشت نتایج جراحی یا عوارض کوتاه مدتتر مانند آسیبهای که حین جراحی به
بیمار وارد میشود، باشد. صورت ویترین زندگی افراد است و وقتی صورت دچار
مشکل است، اعتماد به نفس فردکاهش پیدا میکند. جهتگیری کلی ما این است که
خود انگاری و اعتماد به نفس بیماران به دنبال انجام عملهای جراحی فکو
صورت کاهش پیدا نکند و یا درجاتی بهبود یابد.»
مزایای اسپلینت کوچک در عمل جراحی بینی پیام
واردی، متخصص جراحی فک و زیبایی صورت درباره مطالعه
کلینیکی که درباره اندازه اسپلینت خارجی در عمل بینی انجام داده است،
میگوید: «ما مطالعهای کلینیکی انجام دادیم تا ببینیم که آیا اندازه
اسپلینت خارجی یا گچی که بعد از عمل جراحی زیبایی روی صورت قرار میدهیم،
تاثیری در نتایج دراز مدت عمل جراحی بینی دارد یا خیر.
دو گروه را بررسی
کردیم. برای برخی از بیماران اسپلینتهای کوچک استفاده کردیم که بالای خط
شکستگی استخوان ختم شده بودند و برای گروه بعدی از اسپلینتهای بزرگ
استفاده کردیم که از خط شکستگی استخوان رد شده بود. به مدت یک سال نتایج
جراحی بینی را در این دو گروه بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که به
لحاظ آماری وقتی که از اسپلینت کوچکتر بالای خط شکستگی استفاده میشود،
نتایج دراز مدت جراحی بینی یا همان رینوپلاستی زیباتر وقابل پیشبینیتر
میشود. علت این است که وقتی از یک اسپلینت کوچک استفاده میشود، در محل
عملکرد عضلات قرار نمیگیرد. در واقع ما در هنگام جراحی بینی از زائده
فرونتال استخوان ماگزیلا، استئوتومی کرده و میشکنیم به این علت که با این
روش میتوانیم قسمت پهن بینی را جمعتر کرده و بینی را باریکتر کنیم و
تمایل داریم این استخوان وقتی که جمع شد، در همان ناحیه جوش بخورد.»
واردی
ادامه میدهد: «این ناحیه بسیار پر عملکرد است و این استخوان مایل است که
دوباره باز شده و به جای اول خود بازگردد. این اسپلینت است که آن استخوان
را در همان ناحیه نگه میدارد. ما در مطالعات خود متوجه شدهایم که یک
اسپلینت کوچک موفقتر است چون عملا در معرض حرکات عضلات قرار ندارد.»