محافظت از پوست هنگام آلودگی هوا

دکتر معصومه روحانی نسب، متخصص پوست و مو  با اشاره به اینکه افزایش آلودگی هوا نقش مؤثری در افزایش ابتلا به بیماری‌های پوستی دارد، می‌گوید: افزایش آلاینده‌های محیطی در درازمدت می‌توانند اثرات منفی بسیاری بر پوست انسان داشته باشند همچنین می‌توانند باعث ایجاد زمینه بسیاری از بیماری‌های پوستی نیز در افراد شوند.

وی درخصوص انواع آلاینده‌های محیطی، تصریح می‌کند: آلاینده‌های محیطی، هیدروکربن‌های پلی سیکلیک یا آروماتیک، ترکیبات ارگانیک فرار، اکسیدها، ازن و دود سیگار ترکیباتی شیمیایی هستند که در محیط به صورت مخلوط‌های پیچیده حضور دارند و می‌توانند باعث آسیب به پوست یا ابتلا به بیماری‌های پوستی شوند.
این متخصص پوست و مو در خصوص عوارض آلاینده‌های محیطی، اظهار می‌کند: تماس طولانی یا مکرر با مقدار زیاد این آلودگی‌ها می‌تواند اثرات منفی بسیار زیادی روی پوست افراد ایجاد کند. افزایش سرعت پیری پوست، بیماری‌های التهابی و آلرژیک پوست مانند درماتیت آتوپیک، اگزما، پسوریازیس، لیکن پلان و آکنه از جدی‌ترین عوارضی هستند که در زمان تماس طولانی با آلاینده‌ها ایجاد می‌شوند همچنین این عوامل می‌توانند احتمال ابتلای افراد به سرطان‌های پوستی را افزایش دهند.

دکتر روحانی، بیان می‌کند: تغییراتی مانند تغییرلایه شاخی پوست، تغییر متابولیسم چربی یا ترکیبات پروتئینی سلول‌های پوستی که باعث تغییرعملکردحفاظتی پوست می‌شوند نیز در ایجاد بیماری‌های مختلف پوستی مؤثر هستند. آلاینده‌های محیطی نیز سبب اختلال شدید در عملکرد نرمال لیپید، DNA و پروتئین‌ها ازطریق صدمات اکسیداتیو درپوست انسان می‌شوند.

به گفته این متخصص با افزایش سن، پوست به طور طبیعی رطوبت و حالت طبیعی خود را از دست می‌دهد اما عواملی نیز می‌توانند این روند را تسریع دهند. تماس با آفتاب و آلودگی هوا از عواملی هستند که باعث تسریع این عملکرد می‌شوند. اشعه UV نیز یکی ازعواملی است که می‌تواند سبب آسیب به پوست شود. خورشید منبع اصلی تابش اشعه UV یا پرتو فرابنفش است.

افراد می‌توانند با استفاده از ضد آفتاب و عینک‌های آفتابی پوست و چشم‌های خود را از این اشعه حفظ کنند اگرچه پوست در هنگام برخورد با آلاینده‌ها به عنوان یک محافظ طبیعی عمل می‌کند اما این عضو اغلب جزو نخستین و اصلی‌ترین هدف‌های آلاینده‌ها محسوب می‌شود.

وی تصریح می‌کند: اثراتی که اشعه UV روی پوست انسان دارد وابسته به طول موج آنها است اما بیش از 95 درصد آن‌که به زمین می‌رسد از نوع UVAاست. اشعه UVA بیشترین نقش را درپیری پوست انسان‌ها ایفا می‌کند همچنین اشعه UVAو UVBدرکاهش ایمنی پوست و در نتیجه ایجاد سرطان‌های پوستی مانند ملانوم، BCC و SCC ازطریق صدمه به DNA بسیار مؤثر هستند. دکتر روحانی با تأکید بر اینکه تابش اشعه UNAهمراه با آلاینده‌های محیطی شایع مانند هیدروکربن‌های پلی سیکلیک به طورفزاینده‌ای باعث تشدید صدمات پوستی می‌شوند، می‌گوید: هیدروکربن‌های پلی سیکلیک آروماتیک ازفراوان‌ترین آلاینده‌های ارگانیک هستند که منبع اصلی آنها بقایای سوختی است.

این ترکیبات سبب استرس اکسیداتیو روی سلول‌های پوستی و درنتیجه باعث ایجاد عوارضی مانند پیری پوست، تیرگی پوست همچنین ضایعاتی مانند آکنه و از همه مهم‌تر افزایش تومورهای پوستی می‌شوند بنابراین ترکیبات ارگانیک فرار می‌توانند با اثر روی سیتوکین‌ها سبب بیماری‌های التهابی پوستی مانند درماتیت آتوپیک شوند. این متخصص پوست و‌ مو اظهار می‌کند: از آنجا که روشی برای محافظت از پوست در برابر آلاینده‌ها وجود ندارد حداقل می‌توان روش‌هایی را به افراد پیشنهاد داد تا مقداری از اثرات و عوارض آلودگی‌های پوستی کاهش یابند. نوشیدن بیشتر روزانه آب در آب‌رسانی به پوست و افزایش تولید سلول‌ها کمک‌کننده است همچنین آب می‌تواند حالت ارتجاعی و شفافیت پوست را نیز افزایش دهد، بنابراین توصیه می‌شود افراد هنگام آلودگی هوا از آب مصرفی بیشتری استفاده کنند. افراد باید به یاد داشته باشند که سیگار نیز جزو آلاینده‌های محیطی است و موجب تنگی عروق پوست، کاهش اکسیژن‌رسانی و مواد مغذی به پوست می‌شود و در نهایت می‌تواند پوست افراد را دچار عوارض جدی کند. کشیدن سیگار می‌تواند باعث از بین رفتن حالت ارتجاعی پوست شود همچنین می‌تواند موجب چروک‌های ظریف و عمیق شود.

وی با اشاره به اینکه شست و شوی روزانه و مرتب پوست و استفاده دو مرتبه از شوینده‌هایی با خاصیت لایه‌برداری در طول هفته، در کاهش عوارض آلودگی هوا بسیار مؤثر است، بیان می‌کند: رادیکال‌های آزاد موجود در هوا اکسیژن درون سلولی را کاهش داده و سبب صدمه سلولی خواهند شد بنابراین یک مرطوب‌کننده مناسب می‌تواند پوست را آب‌رسانی کند و به عنوان یک لایه محافظ میان پوست، رادیکال‌های آزاد و سایر فرآورده‌ها قرار گیرد.

ویتامین c و آنتی اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کنند و در پیشگیری و بازگشت سلامتی پوست مؤثر هستند، بنابراین اگر در رژیم غذایی روزانه خود ویتامین c کافی دریافت نمی‌کنید باید از مکمل ویتامین c یا مولتی ویتامین‌ها به صورت روزانه استفاده کنید. چای سبز نیز حاوی آنتی اکسیدان‌های فراوان است که این مسأله می‌تواند باعث از بین رفتن رادیکال‌های آزاد شود، بنابراین توصیه می‌شود که افراد در هوای آلوده زیاد چای سبز مصرف کنند.ایران