شفا آنلاین>سلامت> تصور کنید یک پرینتر سه بعدی، از قلب بیمار شما یک کپی سالم می‌گیرد و قلب جدید در سینه شما کار گذاشته می‌شود. درست مانند قطعات یدکی خودرو.
به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپید این تصویر آینده‌‌ای است که
دانشمندان برای سلولهای بنیادی متصور هستند. سلولهای بنیادی (Stem Cells)
سلول‌هایی قابل تمایز به انواع بافت‌های بدن هستند. وسیع‌ترین کاربرد
بالقوه این سلول‌ها، تولید سلول‌ها و بافتهایی است که بتوانند جهت درمان یا
جایگزینی ارگان‌های آسیب‌دیده بدن بکار گرفته شوند. استفاده از این
سلول‌ها به ویژه در دندانپزشکی بازساختی در بیماری‌های دهان، فک و صورت به
علت شیوع از دست دادن نسج‌ها، بسیار مورد توجه است.در همین راستا سمینار سلولهای بنیادی و دندانپزشکی بازساختی در بیماری‌های دهان، فک و صورت هفته گذشته به همت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، مرکز تحقیقات جراحی فک و صورت و ستاد فناوری معاونت علمی ریاست جمهوری در دانشکده دندانپزشکی علوم پزشکی تهران برگزار شد. پیوندهای استخوانی، مواد جایگزین استخوان، القا و هدایت بهینه سلولهای بنیادی جهت جایگزینی بافت‌های از دست رفته از جمله محور‌های این سمینار بود.
استفاه از سلول بنیادی در انسان
سید علیرضا پرهیز، متخصص جراحی دهان، فک و صورت و دبیر اجرایی این سمینار با بیان اینکه این سمینار با ابتکار دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران و همکاری مرکز تحقیقات جمجمه، فک و صورت و همچنین حمایت ستاد معاونت فناوری ریاست جمهوری برگزار شده است، گفت: «محور سخنرانی‌ها درباره داشته‌ها و اطلاعاتی است که تا کنون در زمینه علم سلولهای بنیادی به دست آمده است. همچنین آنچه که از آینده این علم مدنظر داریم مورد توجه قرار گرفت است.»
پرهیز درباره سلولهای بنیادی گفت: «سلولهای بنیادی، سلول‌هایی هستند که هنوز تمایز پیدا نکرده‌اند و می‌توانیم آن‌ها را بر اساس نیازی که داریم تمایز دهیم. یعنی می‌توان از این سلولهای بنیادی برای ساخت بافت نرم، سخت و ارگان‌های بدن استفاده کنیم. علم سلولهای بنیادی به ما کمک می‌کند تا قسمت‌های از دست رفته بافت در بدن را با استفاده از این سلول‌ها به صورت و فرم اولیه خود بازسازی کنیم، به طوری که بتواند عملکرد، زیبایی و به عبارتی توانایی گذشته را برای بیمار فراهم کند.»
سیدعلیرضا پرهیز با تاکید بر اینکه خوشبختانه این علم هم مانند بسیاری دیگر از علوم پایه در کشور ما هم پیشرفت‌های خوبی داشته و هم بسیار مورد استقبال قرار گرفته است، گفت: «ما در این رشته از سطح درمان‌های حیوانی فرا‌تر رفته‌ایم و به درمان انسان نیز رسیده‌ایم. یعنی نتایج مطالعات حیوانی آنقدر خوب بوده است که ما توانسته‌ایم بسیاری از این درمان‌ها را در انسان نیز مورد استفاده قرار دهیم. برای اینکه بتوانید یک روش و یک دارو یا تکنیک خاص را در درمان انسان به کار ببرید لازم است تحقیقات اولیه آن در محیط غیر انسانی انجام شده و نتایج آن‌ها آنقدر رضایت بخش باشد که بتوان آن‌ها را به انسان هم تعمیم داد.»
این جراح فک و صورت درباره مراکزی که در ایران در زمینه سلولهای بنیادی فعالیت می‌کنند، گفت: «عمدتا مراکز خصوصی در این زمینه در حال فعالیت هستند، دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران و بیمارستان‌های تابعه و همچنین سایر بیمارستان‌هایی که تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی در سراسر کشور قرار دارند، در این زمینه فعالیت می‌کنند.»
سلولهای بنیادی، سازنده قطعات یدکی بدن
امیر جلال عباسی، متخصص جراحی فک و صورت و از دیگر دبیران سمینار در گفت‌وگو با «سپید» با تاکید بر اینکه برخلاف بسیاری از سمینار‌ها تلاش داشته‌ایم، سمینار حالت تجاری پیدا نکند، گفت: «معمولا در کنگره‌های امروز به ویژه در کنگره‌های دندانپزشکی، شرکت‌کنندگان این تصور را دارند که برای خرید تجهیزات و لوازم مطب‌های خود باید حضور پیدا کنند، اما ما تلاش کردیم کنگره علمی با رویکرد علمی خالص برگزار کنیم و حالت تجاری ایجاد نشود.»
عباسی با تاکید بر اینکه در زمینه استفاده از سلولهای بنیادی در دندانپزشکی در جهان تحقیقات بسیاری صورت گرفته است، گفت: «جالب است که در ایران نیز این تحقیقات رشد خوبی داشته است. به طور ساده مزیت سلولهای بنیادی به شرط آنکه بتوان آن‌ها را کنترل کرد، این است که این سلول از بدن شخص برداشته، کشت داده شده و سلولهای بنیادی جدا می‌شود. برای مثال هرگاه یک بخش از یک خودرو از کار می‌افتد آن بخش را خارج کرده و قطعه‌ای نو را جایگزین می‌کنند.
این چشم‌انداز در زمینه سلولهای بنیادی نیز وجود دارد که بتوان عضوی را که از کار افتاده است از طریق سلولهای بنیادی ایجاد و جایگزین کرد. برای مثال به جای اینکه قلب را بار‌ها جراحی کنند، بالن و پیوند بزنند که بیمار هم دچار مشکلات بسیاری شود، با استفاده از سلولهای بنیادی قلب جدیدی که متعلق به خود فرد است، ساخته و جایگزین می‌شود.»
عباسی با بیان اینکه در جهان، پیشرو‌های علم سلولهای بنیادی تلاش دارند تمامی قسمت‌های بدن را مانند یک پرینتر سه‌بعدی با سلول بازسازی کنند، گفت: «در صورت چنین پیوند عضو‌هایی دیگر واکنش‌های آلرژیک یا رد پیوند ایجاد نخواهد شد که این انقلابی بزرگ در علم پزشکی خواهد بود.»
سلولهای بنیادی را به سلولهای سازنده مینای دندان تمایز داده‌ایم
نغمه بهرامی، معاون پژوهشی مرکز تحقیقات جراحی فک و صورت و دبیر علمی سمینار با بیان اینکه درمان با سلولهای بنیادی در حوزه دندانپزشکی از چند سال پیش آغاز شده است، گفت: «بنا بر این بود که سلولهای بنیادی در علم پزشکی جایگزین بافت‌های از دست رفته شود. در دندانپزشکی وقتی ضایعات و ناهنجاری‌های استخوانی داریم روند درمان به این صورت است که آن‌ها را با مواد ساختگی و مصنوعی پر می‌کنیم و دیفکت‌ها را پوشش می‌دهیم.
استفاده از این مواد مصنوعی و ساختگی پاسخ بدن را بر می‌انگیزاند و موجب می‌شود بافتی که بنا است آنجا تشکیل شود، آن ماده مصنوعی را پس بزند. استفاده از سلولهای بنیادی خود فرد، در این زمینه، بسیار کمک کننده است چون حداقل موجب می‌شود، بافتی که بنا است ساخته شود، بر نگردد.» بهرامی با تاکید بر اینکه بیشتر کار‌هایی که در این زمینه انجام شده بر ساخت استخوان‌های فک و صورت متمرکز بوده است، گفت: «برخی از موارد استفاده هم ساخت دندان و بافت داخل دندان بوده است که ما در حالت عادی عصب‌کشی کرده و عصبی را که آسیب دیده است به وسیله سلولهای بنیادی ترمیم می‌کنیم.
پوسیدگی به وسیله سلولهای بنیادی از بین می‌رود و ما به وسیله سلولهای بنیادی می‌توانیم سلولهای سازنده مینا و عاج را تقلید کرده و بسازیم و به جای استفاده از مواد پرکردنی می‌توان از همین سلول‌ها استفاده کرد. در این زمینه پژوهش‌های لازم انجام شده است. در دانشگاه علوم پزشکی تهران ما موفق شده‌ایم سلولهای بنیادی را به سلولهای سازنده مینای دندان تمایز دهیم. اگر این پژوهش‌ها ادامه پیدا کند و ما روی حیوان نیز کار کنیم و بی‌خطر بودن آن ثابت شود، می‌توانیم این روش را روی انسان نیز استفاده کنیم.»
معاون پژوهشی مرکز تحقیقات جراحی فک و صورت با بیان اینکه روند تمایز سلولهای بنیادی به سمت سلولهای خاص مانند سلولهای سازنده استخوان و مینای دندان، روند مشخصی نیست، گفت: «بسته به اینکه سلولهای بنیادی را از چه بافتی می‌گیریم و چه فاکتور‌های رشدی را مورد استفاده قرار می‌دهیم، به پروتکل‌های مختلفی نیاز است، به همین دلیل روند مشخصی ندارد.
ما در دانشگاه تهران روندی را که برای تمایز سلولهای بنیادی به مینای دندان به کار گرفته‌ایم و در حال ثبت اختراع بین‌المللی هستیم.» بهرامی درباره آینده این علم در ایران گفت: «تصور من این است که علم سلولهای بنیادی بسیار خوب پیش می‌رود و حداقل با تحقیقاتی که در ایران آغاز شده در حال رفتن به سمتی است که مانند سایر درمان‌های پزشکی، سلولهای بنیادی در دندانپزشکی نیز مورد استفاده قرار بگیرد.»
سمینار من را تحت تاثیر قرار داد
پروفسور رابرت هیل/ مهمان سمینار سلولهای بنیادی و دندانپزشکی بازساختی - برای دیدن آینده علم سلولهای بنیادی باید یک گوی جادویی داشت اما می‌توانم پیش‌بینی کنم که سلولهای بنیادی می‌تواند جایگزین استفاده از سلولهای جنینی شود، چون استفاده از سلولهای جنینی چالش‌های اخلاقی بحث برانگیزی دارد و سلولهای بنیادی می‌توانند جایگزین مطلوبی باشد.
در زمینه درمانی نگرش خوبی به سلولهای بنیادی وجود دارد و آینده خوبی را برای آن متصور هستم. من در سخنرانی که داشتم به کشیدن دندان عقل پرداختم.
کشیدن دندان عقل درست نیست چون می‌توان از آن استفاده‌های دیگری کرد. می‌توان سلولهای بنیادی پالپ را جدا کرده و برای خود فرد از آن استفاده کرد.
سخنرانی‌هایی که در این کنگره ایراد شد نیز من را بسیار تحت تاثیر قرار داد به ویژه سخنرانی‌هایی که درباره اپلیکیشن‌های استفاده از سلولهای بنیادی بود که کاربرد‌های بالینی آن را هم مد نظر قرار دارده بودند و اینکه حتی در خود انگلیس هم طی کردن GMP و ایزو استاندارد‌ها بسیار مشکل است اما یکی از سخنرانان گفت که موفق شده‌اند GMP و ایزو استاندارد‌ها را برای ایران بگیرند که من حتی در انگلیس همچنین چیزی ندیده‌ام.
در این کنگره درباره بانک سلولهای بنیادی در ایران نیز صحبت شد که بسیار من را تحت تاثیر قرار داد.
نظرشما
آخرین اخبار