شفا آنلاین>اجتماعی>خیابان‌ها شلوغ است؛ ترافیک حالا مهمترین مسأله تهرانی‌هاست. کلاف سردرگمی که زندگی شهروندان این شهر بزرگ و بی‌قواره را درهم پیچیده.
به گزارش شفا آنلاین،تهرانی‌ها
بدون در نظر داشتن ترافیک درباره هیچ موضوعی فکر نمی‌‌کنند و برنامه‌ای
نمی‌ریزند. تبعات ترافیک یکی دوتا نیست و از آلودگی هوا و آلودگی صوتی
گرفته تا انواع و اقسام مشکلات اقتصادی و اجتماعی را دربرمی‌گیرد. با
کوچکترین بارانی خیابان‌ها تبدیل به پارکینگ بزرگی می‌شود و راننده‌های گیر
افتاده در این پارکینگ عملاً چاره‌ای جز همنوایی با یک سمفونی گوشخراش
ندارند.خیلی‌ها هم از ورود ده‌ها هزار خودروی جدید به تهران هراس دارند و آن را تشدید‌کننده بحران می‌بینند. هرچند سردار تیمور حسینی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران با تفکیک دو حوزه مالکیت و کاربری اعتقاد دارد نمی‌توان حوزه مالکیت افراد را محدود کرد و هر شهروندی حق دارد به هر تعداد دلخواه اتومبیل بخرد اما آنچه باید محدود شود حوزه کاربری آن است که به فرهنگ‌سازی و تصحیح قوانین نیاز دارد.
بنابر شماره‌گذاری پلیس در حال حاضر حدود ٣ میلیون و ٥٠٠ هزار خودرو در تهران وجود دارد که باید به آن آمار خودروهایی که روزانه از حاشیه شهر وارد می‌شوند نیز اضافه کرد. این درحالی است که معابر و گذرگاه‌های تهران فقط گنجایش ٨٠٠ هزار ماشین دارد و سالهاست این شهر به خاطر ترافیک و آلودگی به مرز هشدار رسیده است. بررسی‌های کارشناسان مدیریت شهری هم نشان می‌دهد طرح‌های زوج و فرد و ترافیک نتوانسته‌اند گره‌ای از آلودگی هوا و ترافیک باز کند.
سردار تیمور حسینی، هفته گذشته میهمان ویژه گروه گزارش روزنامه ایران بود و به پرسش‌های ما درباره وضعیت ترافیکی، اجرا شدن یا نشدن طرح LEZ، تخلفات موتورسواران و مدیریت تردد در زمان اسکورت سران کشورهای گازی پاسخ داد.
بارندگی و تشدید ترافیک
باران‌های چند هفته گذشته و گره‌های ترافیکی در سطح شهر سر و صدای مردم را درآورد و اینکه چرا بارش چند ساعته، ترافیکی چند کیلومتری به راه انداخت؟ روز 11 آبان‌ماه تهرانی‌ها به خاطر بارش باران و کند شدن عبور و مرور، ساعت‌ها در خیابان‌ها و بزرگراه‌ها ماندند. ترافیکی که پیش از این تجربه نکرده بودند. همایون فتاحی، مدیر مرکز کنترل نظارت و ترافیک شهرداری تهران همان موقع گفت که بارندگی میزان ترافیک را از 240 کیلومتر در سطح معابر و گذرگاه‌های پایتخت به 340 کیلومتر افزایش داد.
سردار حسینی رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران با اشاره به اینکه باران یکی از عوامل تشدید‌کننده ترافیک است و یک پدیده عادی در جریان حرکت بشمار می‌آید، می‌گوید: «ابتدا باید بگویم معابر و گذرگاه‌های تهران حدود ٥ برابر ظرفیت خود در روزهای عادی، اتومبیل تحمل میکنند و این ضریب در روزهای بارانی و برفی افزایش می‌یابد.
در تهران خیلی‌ها با اتوبوس یا موتورسیکلت به محل کارشان می‌روند ولی با بارش باران الگوی ترددشان تغییر می‌کند و از خودروی شخصی‌شان استفاده می‌کنندکه این موضوع به افزایش ترافیک منجر می‌شود. البته باید به این نکته نیز اشاره کنم که در ساعت‌های ابتدایی بارش، سطح معابر لغزنده می‌شود و بخار گرفتگی شیشه خودروها، آبگرفتگی خیابان‌ها، بی‌نظمی در رانندگی بواسطه پارک‌های دوبل و حرکت نکردن بین خطوط، گره‌های ترافیکی و قفل شدن جریان حرکت را در پی دارد. از سویی لغزنده بودن معابر آمار تصادفات خسارتی را بالاتر می‌برد که این موضوع به ترافیک‌های کاذب دامن می‌زند.»
سرانه مالکیت خودرو و سرانه کاربری
در طول شبانه‌روز حدود هزار خودروی صفرکیلومتر ایرانی و خارجی در تهران استارت می‌خورند. درباره خروجی خودروهای مستهلک با عمر بالای 20 سال هم اگر حرف نزنیم بهتر است. سؤالی که شاید ذهن هر کسی را مشغول کند این است که آیا تهران با مساحت حدود 700 کیلومتری‌اش و البته با بافت و هندسه مغشوش خود گنجایش این حجم خودرو دارد؟ آیا اصلاً می‌شود در تهران رانندگی کرد؟
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی پایتخت درباره سرانه مالکیت خودرو در تهران و چگونگی مدیریت ترافیک عقیده دارد: «به نظرم از نگاه ما سرانه مالکیت خودرو در تهران آنقدر هم بالا نیست و همین وضعیت در پایتخت کشورهای شلوغ دیگر دنیا مثل توکیو و پاریس وجود دارد؛ حتی می‌شود ادعا کرد که سرانه مالکیت آنها بیشتر از ایرانی‌هاست.
اما ظرفیت و گنجایش معابر تهران نسبت به خودروها یک به پنج است و باید رفت و آمد را مدیریت کنیم. ما نمی‌توانیم خرید خودرو را به خاطر آلودگی هوا یا ترافیک محدود کنیم و طبق قانون هرکسی می‌تواند هر چند تا خودرو که دوست دارد بخرد و در این بخش مشکل خاصی نداریم ولی سرانه کاربری ما ایراد دارد. متأسفانه فرهنگ استفاده صحیح از خودرو هنوز در کشور جا نیفتاده و شاهدیم برخی حتی برای خرید نان از خودروی شخصی‌شان استفاده میکنند. به نظرم باید سرانه کاربری خودرو را تغییر بدهیم و توازنی بین سرانه مالکیت و سرانه کاربری برقرار کنیم.»
سردار حسینی در ادامه می‌گوید: «برای توازن این 2 سرانه نیاز به برنامه‌های آموزشی و فرهنگی داریم و از سویی باید شبکه حمل و نقل عمومی کارآمدی داشته باشیم. نوسازی و افزایش وسائل نقلیه عمومی می‌تواند گره‌گشای ترافیک و آلودگی هوا باشد. از سویی باید شهروندمان بداند از خودرویی که دارد چه زمان و در کجا استفاده کند.»
موتورسیکلت‌ها استاندارد نیستند
یکی از معضلات تهران موتورسواران متخلف و موتورهای غیر استاندارد است. 90 درصد موتورسیکلت‌هایی که در سطح پایتخت تردد میکنند استاندارد نیستند و چند برابر خودروها تولید آلودگی میکنند. حالا تعداد خودروها و موتورها در تهران تقریباً با هم برابر است و این احتمال می‌رود تا سال دیگر تعداد موتورها به فراتر از 3 میلیون و 500 هزار دستگاه برسد.چپ
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران با اشاره به اینکه برای ساماندهی موتورسیکلت‌ها نیاز به مشارکت و همکاری سایر دستگاه‌ها و نهادهای دیگر است، عنوان می‌کند: «یکی از مشکلات ما، تعداد موتورسیکلت‌ها در تهران است که همواره عدد فوق‌العاده بالایی را نشان می‌دهد.
آمارهای شماره‌گذاری حاکی از آن است که بین 3 تا 3 میلیون و 500 هزار موتورسیکلت در تهران وجود دارد. با این توصیف اگر قرار باشد روزانه10 درصد از موتورسواران تخلف کنند وضعیت ناهنجاری به وجود می‌آید، چیزی که کم و بیش شاهدش هستیم.
در مرحله نخست باید فکری در خصوص کمیت موتورسیکلت در تهران صورت گیرد که هم به لحاظ زیست محیطی و هم به صورت ایمنی ترافیک، مسائلی جدی برای شهر تهران ایجاد کرده‌اند. هر موتورسیکلت به اندازه 6 خودرو، آلایندگی تولید می‌کند. موتورسیکلت‌ها روزانه بیش از 300 هزار تن آلودگی به هوای تهران تزریق میکنند و یک سوم از تلفات جانی ترافیکی هم مربوط به موتور‌سوارهاست.
تجربه نشان می‌دهد که برخوردهای سلبی و پلیسی با موتورسواران نتیجه‌ای در پی نداشته و برای پاسخ دادن به این پرسش که چرا استفاده از این وسیله نقلیه روز به روز درحال افزایش است و رانندگان آن گاهی دست به تخلف می‌زنند، باید بررسی شود.
باید تحقیق کنیم که چرا بیشتر موتورسوارها کلاه ایمنی نمی‌گذارند یا از چراغ قرمز رد می‌شوند و... باید بگویم بیشتر موتورسیکلت‌هایی که در تهران تردد میکنند استاندارد نیستند و به اندازه چند ماشین آلودگی دارند و باید دستگاه‌های مسئول به این موضوع رسیدگی کنند و برای حل معضل آلودگی‌ها باید دستگاه‌های دیگر هم وارد عمل شوند.»
جریمه‌ها بازدارنده هستند؟
چند سال پیش که نرخ جرایم رانندگی با یک تغییر جدی به مبالغ بالایی تغییر یافت، کسانی که با افزایش چند برابری نرخ جرایم موافق بودند و البته آن را تصویب و به اجرا گذاشتند تصور می‌کردند که با این تغییر جدی نرخ قانون‌گریزی و تخلفات کاهش خواهد یافت.
شاید در همان ابتدا تأثیر اجرای قانون تشدید جرایم نتیجه محسوسی در پی داشت ولی با گذشت زمان وضعیت همانند قبل شد. حالا قانونگذاران و مجریان سعی دارند دوباره با افزایش نرخ جریمه‌ها میزان تخلفات را کاهش دهند، پیشنهادی که نتیجه خوبی در سال‌های گذشته کسب نکرده است.
سردار حسینی در تحلیل قانون‌گریزی می‌گوید: «در کشور ما جرایم بازدارندگی خود را از دست داده‌اند. ریسک جریمه شدن هم پایین است. به طور مثال وقتی راننده‌ای تخلفی انجام می‌دهد منجر به صدور قبض جریمه می‌شود یا در نمونه دیگری وقتی راننده‌ای از یک خیابان یکطرفه بالا می‌رود ریسک می‌کند که دست به تخلف می‌زند یعنی احتمال قوی می‌دهد پلیس یا دوربین ثبت تخلفی در کار نیست که خیابان را یکطرفه می‌رود یا اگر در کار هم باشد جریمه می‌شود و بعد هم هیچ. برای ارتقای احترام به مقررات راهنمایی و رانندگی به نظرم باید برای برخی تخلفات محرومیت‌های اجتماعی وضع کرد. مثلاً اگر کسی چند تخلف رانندگی پشت سرهم انجام داد از استفاده برخی امکانات دولتی محروم شود.»
در کشوری مثل امریکا اگر راننده‌ای در یک هفته دو بار چراغ قرمز را رد کند پلیس وی را بازداشت و خودرویش را متوقف می‌کند و راننده به دادگاه معرفی می‌شود و تحت نظر یک روانپزشک قرار می‌گیرد. آنها با این پرسش رو‌به‌رو می‌شوند که راننده متخلف چه مشکل روحی و روانی دارد که در یک هفته 2 بار تخلف کرده است و در نهایت محرومیت‌های اجتماعی برای وی وضع می‌شود؛ از افزایش نرخ بیمه تا خرید مسکن و...
اجرای طرح «ال‌ای‌زد» در هاله‌ای از ابهام
طرح «ال‌ای زد» از راه نرسیده، برگشت خورد؛ طرحی که در بسیاری از کشورهای اروپایی از جمله آلمان بخوبی اجرا می‌شود و در ایران به دلیل نبود زیرساخت‌ها تقریباً غیر ممکن به نظر می‌رسد. در این طرح خودروها براساس میزان آلایندگیشان دسته‌بندی می‌شدند؛ 4 رنگ آبی، سبز، زرد و قرمز که هر کدام نشان‌دهنده میزان آلایندگیشان بود.
«ال‌ای زد» در آستانه اجرایی شدن توسط پلیس به عنوان مجری این طرح وتو شد و کشمکش بین شرکت کنترل ترافیک تهران و پلیس راهنمایی و رانندگی راه به جایی نبرد تا پرونده این طرح اروپایی همچنان روی میز بماند و فعلاً از دور خارج شود. سردار حسینی با اشاره به اینکه رسیدگی به اجرایی شدن یا نشدن ال ای زد به شورای عالی ترافیک برای اعلام نظر و تصمیم‌گیری رفته‌است، عنوان می‌کند: «معتقدیم طرح‌هایی که ارائه می‌شود باید پیوست اجتماعی داشته باشد و علاوه بر کاهش آلودگی هوا نگاه ترافیکی را نیز مدنظر قرار دهد.
در ضمن هر طرحی که در این حوزه به اجرا درمی‌آید باید با کمترین آسیب اجتماعی همراه باشد. البته زیرساخت‌های اجرایی شدن این طرح وجود ندارد به طور مثال باید در ناوگان حمل و نقل عمومی نوسازی صورت بگیرد که در این بخش شاهد نواقصی هستیم.»
اسکورت پوتین با تلاش پلیس و همکاری مردم
رئیس جمهوری روسیه برای شرکت در اجلاس سران گازی جهان وارد ایران شد و با ترکیبی از اسکورت روس و پلیس ایران از فرودگاه به بیت رهبری و از آنجا به سالن اجلاس سران رفت. فرماندهی ترافیکی تردد سران کشورهای دیگر نیز در این اجلاس به عهده رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بود که یکی از مشکل‌ترین و امنیتی‌ترین وظایفی بود که به پلیس واگذار شد.
سردار حسینی با تشکر از همکاری مردم برای عبور کاروان‌های اسکورت در زمان برگزاری اجلاس سران گازی گفت: «بعد از اتفاق‌هایی که در پاریس افتاد برای پیشگیری از هرگونه تحرک و تهدیدی تدابیر امنیتی مناسبی برای اسکورت میهمانان خارجی وضع شد.
در کنار پوشش انتظامی در سطح شهر، پوشش ترافیکی ویژه‌ای از سوی همکارانمان انجام گرفت و مردم نیز در این زمینه ما را کمک کردند. در میان اسکورت سران، اسکورت رئیس جمهوری روسیه با حساسیت بیشتری صورت گرفت؛ مسیرهایی که آقای پوتین قرار بود از آنجا عبور کند 10 دقیقه پیش از رسیدن بسته می‌شد و حتی عابری هم از خیابان‌ها عبور نمی‌کرد.
البته مردم هم حساسیت‌ها را درک می‌کردند و به جای به هم زدن نظم ترافیکی به تماشای اسکورت مشغول می‌شدند.»
اسکورت میهمانان خارجی در شهر شلوغی مثل تهران بسیار سخت به نظر می‌رسد. اسکورت رئیس جمهوری عراق ساعت 5 عصر برای معاینه چشم‌هایش توسط دکتر هاشمی، وزیر بهداشت کشورمان در مرکز فوق تخصصی چشم بزرگراه رسالت هم یکی از آن نمونه‌هاست.
پلیس راهنمایی و رانندگی توانست در ساعات شلوغی ترافیک و در وضعیتی غیرعادی مثل اسکورت رئیس جمهوری چند کشور به گونه‌ای عمل کند که نظم شهر به هم نریزد اما آیا در حوادثی طبیعی که نخستین مسأله برای امداد و نجات ترافیک خواهد بود، کاری از دست پلیس برمی‌آید؟ایران
نظرشما
آخرین اخبار