20 تا 40درصد سهم درمان کارگران تامین اجتماعی در سلامتشان هزینه نمی شود

به گزارش شفاآنلاین : ایرج حریرچی روز سه شنبه  به تشریح تفاوت بیمه سازمان تامین اجتماعی و سازمان بیمه خدمات سلامت(سازمان بیمه خدمات درمانی سابق) پرداخت و گفت: سهم پرداختی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی برخلاف ادعای مسئولان این سازمان بیشتر از سازمان بیمه خدمات سلامت نیست و بین 20 تا 40 درصد سهم 9 بیست و هفتم حق بیمه کارگران که باید برای درمان آنان هزینه شود، در جاهایی غیر از بهداشت و درمان کارگران هزینه می شود.
قائم مقام وزیر بهداشت در این گفت و گو بر این نکته تاکید کرد که وزارت بهداشت مسئول سلامت همه مردم و از جمله کارگران است و با تجمیع بیمه ها به دنبال احقاق حق کارگران و تامین سلامت آنها هستیم تا سهم سلامت آنان برای پرداخت مستمری دیگران هزینه نشود.
به گفته او سازمان تامین اجتماعی فقط 70 بیمارستان در سطح کشور دارد که حدود 25 درصد بیمه شدگان این سازمان از خدمات این مراکز استفاده می کنند. اکثر کارگران از خدمات درمانی در مراکز ملکی این سازمان محروم هستند و عمده آنها این خدمات را از بیمارستانهای دولتی دریافت می کنند، جایی که این سازمان مطالباتش را به موقع پرداخت نمی کند. اما خدمات در بیمارستانهای دولتی برای بیمه شدگان تامین اجتماعی و بیمه خدمات سلامت با فرانشیز مساوی ارائه می شود.
با هم مشروح این گفت و گو را می خوانیم:

* سازمان تامین اجتماعی با تجمیع بیمه ها مخالف است و یکی از علل این مخالفت که از سوی تشکل های کارگری هم مطرح می شود این است که بیمه شدگان این سازمان حق بیمه بیشتری پرداخت کرده اند و اگر این سازمان با سازمان بیمه خدمات سلامت ادغام شود، خدمات سطح پایین تری دریافت می کنند؟

حریرچی: این اشتباهی است که به طور مکرر تکرار می شود که یک گروهی حق بیمه بیشتری می پردازند و یک گروه( بیمه شدگان سازمان بیمه خدمات سلامت) حق بیمه کمتری می پردازند، در حالی که کل این ادعا نادرست است.
تعریف بیمه در همه دنیا این است که باید درصد ثابتی از درآمد کسر شود یعنی افرادی که توانمندتر و پردرآمدتر هستند یا افرادی که جوانتر هستند، سهم بیشتری پرداخت کنند اما درصد پرداخت حق بیمه برای همه ثابت است، بنابراین تفاوت در رقم پرداختی بیمه شدگان به خاطر تفاوت درآمدهای آنهاست نه به خاطر نوع بیمه.
اشکال کار اینجاست که این قدر این حرف های نادرست را تکرار می کنند که خودشان هم آن را باور کرده اند، مبنای بیمه در همه کشورها این است که باید محلی باشد برای تجمیع ریسک ها، بیمه محل تجمیع منابع است برای جبران هزینه ها و خطرات احتمالی در آینده، هزینه هایی که قطعیت ندارد اما محتمل است.
در واقع مردم می آیند و به خاطر آن خطر احتمالی، پولهایی را به سازمان بیمه می پردازند که در هنگام بیماری از حمایت سازمان بیمه گر استفاده کنند.

* تفاوت حق بیمه پرداختی بین سازمان تامین اجتماعی و سازمان بیمه خدمات سلامت چقدر است؟
حریرچی: درصدهای متفاوتی به عنوان حق بیمه می گیرند، اصل بر این است که افراد ثروتمند حق بیمه بیشتری پرداخت کنند و سهم بیشتری در صندوق بیمه داشته باشند.

* اگر منظورتان این است که سهم پرداختی متفاوت است اما درصد پرداختی ثابت است، شاهد این هستیم که درصد پرداختی و فرمول محاسبه حق بیمه نیز بین این دو سازمان متفاوت است.

حریرچی: اگر به طور مشخص بخواهیم درباره سازمان بیمه تامین اجتماعی صحبت کنیم، یکی از اعتراض های وزارت بهداشت این است که همان سهم 9 بیست و هفتم حق بیمه دریافتی این سازمان که باید برای بهداشت و درمان کارگران هزینه شود نیز برای درمان و سلامت کارگران هزینه نمی شود و این سازمان در طول سالیان گذشته این سهم را برای سلامت بیمه شدگانش هزینه نکرده است.

چرا؟
حریرچی: دلیل آن را باید از مسئولان سازمان تامین اجتماعی بپرسید، طبق ادعای سازمان تامین اجتماعی قرار بوده، هفت درصد درآمد کارگران به عنوان حق بیمه پرداخت شود اما 50 درصد بیمه شدگان این سازمان افراد و کارگرانی هستند که حداقل حقوق مصوب دولت یعنی 700 هزار تومان را می گیرند که هفت درصد آن می شود 49 هزار تومان، در حالی که سهم شش درصدی حق بیمه، سازمان بیمه خدمات سلامت از کارمندانی دریافت می شود که متوسط حقوق آنها بالای 700 هزار تومان و بین یک تا 1.5 میلیون تومان است و بنابراین سهم شش درصدی حق بیمه آنها بین 60 هزار تا 90 هزار تومان می شود.، بنابراین در مجموع بیمه شدگان تامین اجتماعی حق بیمه بیشتری نمی پردازند.
مسئله مهم دیگر این است که اغلب بیمه شدگان سازمان بیمه خدمات سلامت، کارمندان دولت هستند که درآمد آنها شفاف است اما بخش قابل توجهی از بیمه شدگان تامین اجتماعی افرادی هستند که درآمدشان را به صورت خوداظهاری اعلام می کنند و درآمدشان شفاف نیست.
در واقع این افراد سالها با یک اظهار یک درآمد پایین خود را بیمه می کنند و حق بیمه پایین می پردازند، اما در دوسال آخر، درآمدشان بالا اعلام می کنند تا معیار مستمری بازنشستگی آنها باشد.
بنابراین در مجموع و با لحاظ کردن کل بیمه شدگان، اگر سهم پرداختی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی نسبت به بیمه شدگان سازمان بیمه خدمات سلامت کمتر نباشد، قطعا بیشتر نیست. بنابراین این ادعای دوستان تامین اجتماعی که حق بیمه بیشتری می گیرند و درآمد بالاتری دارند،اشتباه است و باید این ادعا را فراموش کنند.
اما مسئله مهمتر این است که سهم 9 بیست و هفتم از حق بیمه هفت درصدی که ما در وزارت بهداشت معتقدیم باید 9 درصد شود، در جاهایی غیر از بهداشت و درمان کارگران هزینه می شود.

* مثلا کجا؟
حریرچی: مثلا در سرمایه گذاری های سازمان تامین اجتماعی یا برای پرداخت مستمری به بازنشستگان. از سال 84 تا 92 تعداد مستمری بگیران سازمان تامین اجتماعی از یک میلیون و 100 هزار نفر به دو میلیون و 200 هزار نفر افزایش یافته است.

*دو برابر شده است.
حریرچی: بله، بنابراین میزان پرداخت مستمری به بازنشستگان این سازمان نیز دو برابر شده است در حالی که منابع درآمدی جدیدی به این سازمان اضافه نشده است و اگر مواردی بوده به صورت تکلیفی برای اجرای یک مصوبه خاص بوده است. 90 درصد هزینه های سازمان تامین اجتماعی نیز برای دو کار است، یکی پرداخت مستمری و دیگری هزینه درمان بیمه شدگان، بنابراین افزایش پرداخت مستمری از محل اعتبارات سهم بهداشت و درمان کارگران هزینه شده است که خلاف است.
همین الان هم دوستان سازمان تامین اجتماعی علت تاخیر در پرداخت مطالبات بیمارستانها را نداشتن نقدینگی اعلام می کنند.چرا؟ چون مجبورند، مستمری بازنشستگان را پرداخت کنند و مجبورند سهم درمان کارگران را به مستمری بگیران بپردازند.

*چقدر از سهم درمان کارگران برای سلامت آنها هزینه نشده است؟
حریرچی: از نظر وزارت بهداشت طبق قانون باید 9 بیست و هفتم حق بیمه کارگران برای بهداشت و درمان کارگران هزینه شود و البته ما در وزارت بهداشت معتقدیم که باید 9 بیست و هفتم سود سرمایه گذاری که از حق بیمه کارگران انجام شده است نیز برای سلامت کارگران هزینه شود، یعنی 9 بیست و هفتم از کل درآمد این سازمان باید برای بهداشت و درمان کارگران هزینه شود.

* و چقدر از این اعتبار برای بهداشت و درمان کارگران هزینه شده است؟
حریرچی: در دوره های مختلف متفاوت بوده است. در دوره های مختلف بین 20 درصد، 30 درصد تا 40 درصد سهم بهداشت و درمان کارگران در قسمت هایی غیر از بهداشت و درمان آنها هزینه شده است.به این نکته هم توجه کنید که بسیاری از کارگران سالها از خدمات بیمه ای این سازمان استفاده نکرده اند. فقط یک طبقه خاصی از بیمه شدگان این سازمان به بیمارستانهای ملکی این سازمان دسترسی دارند.
عمده کارگران به بیمارستانهای سازمان تامین اجتماعی دسترسی ندارند، عمده کسانی که از این مراکز استفاده می کنند نیز در تهران هستند، پیشنهاد من این است که یک مرکز مستقلی از کارگران نظرسنجی کند که طی 20 سال گذشته چند درصد کارگران از خدمات مراکز درمانی این سازمان استفاده کرده اند و چقدر از خدمات این مراکز راضی هستند و چقدر از آنها از مراکز درمانی دولتی استفاده کرده اند.
اگر ادعا می کنند که پول بیشتری داده اند و خدمات بیشتری گرفته اند باید کیفیت و کمیت خدماتی که یک کارگر دریافت می کند با یک کارمند با حقوق همسطح او، بهتر باشد.

* ولی گفته می شود، سطح پوشش و عمق پوشش خدمات بیمه ای سازمان تامین اجتماعی از سازمان بیمه خدمات درمانی بهتر است.
حریرچی: این موضوع هم قابل بررسی است، می شود هم از پزشکان و ارائه دهندگان خدمت در بخش دولتی و خصوصی پرسید و هم از کارگران که کدام یک از بیمه ها پوشش بهتری دارند. این ادعایی است که مرتب تکرار می کنند که خودشان هم باورشان شده است، در حالی که بر اساس محاسبات وزارت بهداشت، متوسط خدمات دریافتی بین دو فرد با درآمد همسطح، در سازمان تامین اجتماعی از بیمه خدمات درمانی پایین تر بوده است.

* شما یک کارگر را با یک کارمند مقایسه می کنید؟
حریرچی: نه من یک کارگر را با یک فردثروتمند که حق بیمه بیشتری می پردازد، مقایسه نمی کنم، یک کارگر را با یک کارمند که حقوق همسطح او دارد، مقایسه می کنم و معتقدم که قطعا کارگران خدمات بیمه ای بهتری دریافت نکرده اند و اتفاقا خدمات سطح پایین تری دریافت کرده اند.تا قبل از دولت تدبیر و امید بسیاری از کارگران اصلا بیمه نداشتند.

* آیا برای یک خدمت مشابه بیمه شدگان تامین اجتماعی در خارج از مراکز ملکی این سازمان فرانشیر کمتری پرداخت نمی کنند؟

حریرچی: اکثریت بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی خدمات بهداشتی و درمانی را از مراکز و بیمارستانهای دولتی دریافت می کنند.

* بیمه شدگان تامین اجتماعی در بیمارستانهای دولتی فرانشیز کمتری پرداخت نمی کنند؟

حریرچی: نه، به هیچ وجه، وقتی یک فرد بیمه شده تامین اجتماعی به بیمارستان دولتی می آید درست مانند بیمه شده بقیه سازمانها با او برخورد می شود، خدمات یکسانی دریافت می کنند و سهم پرداختی مساوی دارند، بنابراین این ادعای دوستان سازمان تامین اجتماعی نیز نادرست است.
سازمان تامین اجتماعی در نهایت 70 بیمارستان دارد که در شهرهای خاصی هستند.اکثر بیمه شدگان تامین اجتماعی به خدمات رایگان این مراکز دسترسی ندارند بنابراین برای مقایسه باید کل بیمه شدگان را در شهرها و روستاها در نظر بگیریم.

* چند درصد به بیمارستانهای رایگان تامین اجتماعی دسترسی دارند؟
حریرچی: از نظر وزارت بهداشت، حداکثر 20 تا 25 درصد کل بیمه شدگان تامین اجتماعی به این مراکز دسترسی دارند و بیش از 75 درصد بیمه شدگان این سازمان به این خدمات دسترسی ندارند و باید پرسید، چند درصد این مراجعان به خدماتی که نیاز دارند، در این بیمارستانها دسترسی پیدا می کنند، آن هم با چه کیفیتی.
درمانگاهی که به علت رایگان بودن، شلوغ است و تراکم زیاد مراجعه کننده دارد، آیا می تواند خدمات مناسب و مورد نیاز مراجعه کنندگانش را ارائه کند.
برای وزارت بهداشت، سلامت کارگران مانند سلامت همه اقشار کشور مهم است به خصوص آنکه اکثر کارگران اقشار با درآمد پایین تر از متوسط هستند و کسانی هستند که در تولید و توسعه کشور نقش دارند. این شائبه هایی هم که می گویند وزارت بهداشت به دنبال قدرت است، درست نیست.

* در مورد منابع مالی چطور، وزارت بهداشت خواهان منابع مالی بیمه ها نیست؟
حریرچی: وزارت بهداشت متولی سلامت همه مردم است و بر اساس قانون و سیاستهای کلان حوزه سلامت هر گونه تصمیم گیری در حوزه سلامت باید با محوریت وزارت بهداشت باشد، در مورد منابع بله، وزارت بهداشت به دنبال این است که منابع حوزه سلامت تجمیع شود تا بتوانیم از هدر رفت منابع جلوگیری کنیم و بیشترین بهره وری را از منابع محدود موجود برای سلامت مردم داشته باشیم. اما این منابع را برای وزارت بهداشت نمی خواهیم، برای سلامت مردم می خواهیم.

* برای اجرای طرح تحول سلامت چطور؟
حریرچی: نه برای طرح تحول سلامت نیز نمی خواهیم، برای سلامت مردم می خواهیم، نظر وزارت بهداشت این است، اگر پولی به عنوان بهداشت و درمان از مردم گرفته می شود باید برای بهداشت و درمان مردم هزینه شود،اما واقعیت این است که طی سالیان متمادی بین 20 تا 40 درصد سهم درمان بیمه شدگان تامین اجتماعی برای بهداشت و درمان آنها هزینه نشده است.
این اعتبارات بخشی از منابع نطام سلامت است که در جای دیگر هزینه شده و اکنون با تاخیر در پرداخت مطالبات بیمارستانها مواجه شده اند. سازمان تامین اجتماعی بخش مهمی از پولهایی که برای سلامت مردم گرفته است برای پرداخت مستمری هزینه کرده است،اولویت این سازمان هم این است که اول مستمری ها را پرداخت کند، اگر پولی ماند آن وقت می روند سراغ درمان.اما مشکلات بهداشتی و درمانی مردم روزمره است، بیمه شده ای که امروز بیمار شده است، خدمات مناسب می خواهد.

* شما محاسبه کرده اید که درآمد سازمان تامین اجتماعی از محل 9 بیست و هفتم حق بیمه که سهم درمان است، چقدر است و چقدر آن برای درمان هزینه نشده است؟

حریرچی: درآمد سازمان تامین اجتماعی از محل حق بیمه ها امسال (سال 94) 36هزار میلیارد تومان است که باید 9 بیست و هفتم آن (حدود 12 هزار میلیارد تومان) برای درمان بیاید، کل درآمد سازمان تامین اجتماعی نیز امسال 56 هزار میلیارد تومان است که باید یک سوم آن (حدود 18 هزار میلیارد تومان) برای بهداشت و درمان هزینه شود اما هزینه ای که سازمان تامین اجتماعی برای سلامت بیمه شدگانش می کند، بسیار کمتر از این میزان است.ایرنا