سالمندان بیشتر از جوانان در معرض خطر عفونت های ریوی هستند و مهم ترین دلیل آن هم ضعف سیستم ایمنی در افراد پس از میانسالی است. به طور طبیعی انسان ها بعد از 50 سالگی دچار ضعف سیستم ایمنی می شوند و هر چه سن افزایش می یابد عوارض این ضعف با شدت بیشتری نمایان می شود.
یکی از عوارضی که ضعف سیستم ایمنی روی
بدن دارد، افزایش احتمال ابتلا به عفونت در سالمندی است. البته عفونت های
ریوی در هر سنی خطرناک هستند ولی در سالمندان این خطر بیشتر است. عفونت
ریوی همچنان یکی از دلایل اصلی مرگ و میر افراد میانسال است. بنابراین
بهترین راه برای کاهش مرگ و میر سالمندان در اثر بیماری، شناخت مواردی است
که احتمال عفونت ریه را در سالمندان بالا می برد تا با جلوگیری از آنها
بتوان احتمال را به حداقل رساند.
عوامل خطرساز عفونت ریوی در سالمندان
√ کم تحرکی: دراز کشیدن زیاد و بی تحرکی، باعث می شود ترشحات در ریه تجمع پیدا کند و این مسئله باعث بالا رفتن شانس عفونت دستگاه تنفس می شود.
√ سیگار: سالمندانی که سیگار می کشند، بیشتر از سایر همسالان خود در معرض ابتلا به عفونت های ریوی هستند.
√ دمانس یا آلزایمر: در این افراد سطح هوشیاری پایین است. ممکن است داروهای خواب آور هم برای بیمار تجویز شود، در نتیجه اختلال در بلع در بیماران مشاهده می شود که احتمال برگشت محتویات حلق و دهان آغشته به میکروب را به مجاری ریوی بالا می برد.
√ مصرف برخی از داروها: از داروهایی استفاده می کنند که باعث خشکی دهان و بزاق می شود. بعضی از داروها مانند داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی با کاهش ترشح بزاق و توقف ویروس ها در مجاری تنفسی، زمینه را برای ابتلا به عفونت های ریوی مهیا می کنند.
√ دیابت: سالمندانی که به دیابت کنترل نشده مبتلا هستند، بیشتر از سایر همسالان خود در معرض ابتلا به عفونت های روی هستند.
√ عدم تزریق واکسن آنفلوآنزا: این واکسن شانس بروز بعضی از عفونت های ویروسی ریه را کمتر می کند و باید سالیانه تزریق شود.
نشانه های عفونت ریوی در سالمندان
علامت
عفونت ریوی در جوانان با سالمندان متفاوت است. در افراد جوان معمولا
بیماری با سرفه حاد، خلط به رنگ زرد و تنگی نفس و تب و لرز شروع می شود و
به شکل حاد و پر سر و صداست و ظرف مدت کوتاهی حتما فرد را به سوی پزشک سوق
می دهد ولی در سن بالا این علائم وجود ندارد و تنها علامتی که نشانه بروز
بیماری است، کاهش سطح هوشیاری سالمند است. یعنی بیمار بدون سرفه، خلط و ...
فقط دچار خواب آلودگی می شود و خواب آلودگی تنها علامت عفونت تنفسی بیمار
است.
همچنین در سنین بالا بعضی از سالمندان در خانه سالمندان نگهداری می شوند. زندگی در مراکز نگهداری باعث می شود سالمندان در معرض عفونت های خاص که اتفاقا خطرناک هم هستند قرار گیرند. این افراد نسبت به کسانی که در خانه مسکونی زندگی می کنند بیشتر در معرض خطر هستند.
خانواده ها نسبت به کاهش هوشیاری سالمند و هر علائم غیرعادی هوشیار باشند و خیلی زود سالمند را به اولین مرکز درمانی برسانند. هر چقدر درمان با تاخیر باشد، احتمال پیشرفت بیماری و فوت سالمندانی که کهنسال هستند، بیشتر خواهد شد.
بیماری های انسدادی مزمن ریه
انتظار
می رود تا سال 2020، COPD یا بیماری انسدادی مزمن ریوی سومین علت مرگ و
میر سالمندان را به خود اختصاص دهد. پیش بینی می شود در سال های آینده از
هر 6 زن یک نفر و از هر 4 مرد یک نفر بعد از 55 سالگی به بیماری انسدادی
مزمن ریوی مبتلا باشند. بروز این بیماری ارتباط زیادی با سن دارد. عامل
اصلی بروز بیماری انسدادی مزمن ریوی، سیگار است. مهمترین اقدام برای
جلوگیری از ابتلا به بیماری انسداد مزمن ریه ترک سیگار است. در صورت ابتلای
سالمند بهترین درمان استفاده از اسپری ها و داروهای استنشاقی است.
البته مصرف این داروها در سن بالا با مشکلاتی همراه است و حتما باید نحوه درست استفاده از اسپری به سالمندان آموزش داده شود. مهم است که هماهنگی بین دست و تنفس وجود داشته باشد ولی اغلب سالمندانی که سن بالایی هم دارند نمی توانند این هماهنگی را به خوبی ایجاد کنند. درست مصرف نکردن دارو باعث پیشرفت بیماری خواهد شد.
بیماری های همراه
حدود
4 درصد از مبتلایان به COPD به بیماری های روان شناختی مانند افسردگی و
اضطراب مبتلا هستند. به همین دلیل ممکن است داروهای تجویز شده را به خوبی
مصرف نکنند یا نسبت به بیماری بی توجه باشند. در این افراد احتمال فوت در
اثر بیماری COPD زیاد است.
بیماری دیگری که با بیماری انسدادی مزمن ریوی همراه است، بیماری های قلبی است. افرادی که سیگار می کشند در معرض بیماری های قلبی – ریوی قرار دارند. وجود این 2 بیماری همراه با سی او پی دی احتمال مرگ و میر را در سالمندان بالا می برد. چنین بیمارانی معمولا علائمی از تنگی نفس را دارند. بیماری های انسدادی مزمن ریوی شامل برونشیت مزمن، برونشکتازی و آمفیزم هستند که باعث انسداد در مجاری راه های هوایی می شوند. انسداد پیشرونده است و بیماران باید در بیمارستان بستری شوند تا اکسیژن تراپی و اقدامات درمانی دارویی برای شان انجام گیرد. سالمندان سیگاری حتما باید سیگار را ترک کنند.
