10ميليون نفر در کشور بيش از يک دفترچه بيمه دارند

هوشنگي که در جريان جزئيات و تدوين تجميع بيمه‌ها در قانون برنامه پنجم بوده، برگ تازه‌اي از اين موضوع را  باز کرد تا علت تاکيد قانون بر تجميع بيمه‌ها را بيشتر برايمان روشن کند.

از علت توجه به تجيمع بيمه‌ها در قانون برنامه پنجم توسعه برايمان بگوييد؟

بنده در کارگروه‌هاي تخصصي که در وزارت‌رفاه وقت در برنامه پنجم شکل گرفته بود مشارکت و در جلسات نيز حضور داشتم. يکي از مهمترين بحث‌هايي که در قانون برنامه پنجم و کارگروه‌ها مطرح و با چالش‌هاي کارشناسي نيز همراه بود ولي در نهايت به اجماع کارشناسان وقت رسيد، تجميع بيمه‌ها بود.

از جمله موضوعات اصلي پرداختن به اين مقوله اين بود که تجميع بيمه‌ها مي‌تواند از هم‌پوشاني بيمه‌اي پيشگيري کند. بيش از 4 سال از قانون برنامه پنجم توسعه مي‌گذرد ولي هنوز نتوانسته‌ايم آمار دقيقي از بيمه‌شدگان کشور داشته باشيم، يعني جمعيت کشورمان با جمعيت بيمه شدگان يکسان نيست و جمعيت بيمه‌شده بيشتر است. بخشي از اين موضوع به دليل تجميع نبودن بيمه‌ها و بخشي نيز مربوط به نقص قوانيني است که در قانون وجود دارد.

به دليل اينکه نتوانستيم تجميع بيمه‌ها را انجام دهيم، همچنان مشکل هم‌پوشاني بيمه‌اي وجود دارد. در صورتي که اين اقدام شکل گيرد و صاحب فرآيند بيمه‌اي در کشورمشخص شود، اين مشکل برطرف مي‌شود. در حال حاضر با همه تلاش‌هاي انجام شده يک فرد در سازمان‌هاي مختلف مي‌تواند چند دفترچه داشته باشد.بنابراين تجميع مي‌تواند هم‌پوشاني را برطرف کرده و مشکلاتي که در بيمه پايه وجود دارد را با توجه به اينکه همه از يک قانون تبعيت مي‎کنند برطرف کند.

با توجه به اين شرايط از نظر شما در حال حاضر چه ميزان هم‌پوشاني در بيمه‌ها وجود دارد؟

با توجه به آمار ارائه شده از سوي بيمه‌ها و جمعيت کشور به نظر مي‌رسد که اين آمار تقريبا بيش از 10 ميليون نفر است. در واقع بايد بر اين موضوع تاکيد کنم که بحث قانون‌گذار درتجيمع بيمه‌ها اين است که همه افراد از دفترچه بيمه و خدمات درماني يکساني برخوردار شوند. از آنجايي که تجميع صورت نگرفته و اطلاعات و آمار به روزرساني نشده، اين موضوع باعث شده است که هم پوشاني، همچنان وجود داشته باشد. البته گفته مي‌شود که اين روند رو به اصلاح شدن است.

آماري که سازمان‌هاي بيمه‌ ارائه مي‌دهند، تا چه اندازه واقعي است؟

نمي‌توانيم نسبت به آمار ارائه شده از سوي سازمان‌هاي بيمه‌اي قسم بخوريم و اين آمارها دقيق نيست. البته اين مشکل شامل سازمان‌هاي بيمه‌‌اي نيست. در حال حاضر آمار واقعي بيمه‌ها دچار تناقض است. براي اينکه به اين آمار دست يابيم يکي از راه‌ها تجميع است. در دنيا زنده‌ترين و به روزترين آمارمربوط به آمار بيمه‌ها است که در تصميم‌گيري‌ها به آن اتکا مي‌شود، ولي متاسفانه ما هنوز در کشور به آن دست نيافته‌ايم و هر سازماني هر آماري که بخواهد ارائه مي‌دهد که بايد گفت اين موضوع اشکال ساختاري است.

ولي مسئولان بارها بر اين موضوع تاکيد کرده‌اند که 99 درصد مردم تحت پوشش بيمه هستند؟

نمي‌توان با اطمينان گفت که 99 درصد مردم کشورمان تحت پوشش بيمه هستند. وقتي آمارهاي متفاوتي ارئه مي‌شود، چگونه مي‌توان مطمئن گفت که اين تعداد تحت پوشش بيمه هستند. در حال حاضر فردي از دو بيمه برخوردار است و فرد ديگري هم هيچ بيمه‌اي ندارد و زماني مي‌توان به اين موضوع تاکيد کرد که همه سازمان‌ها از يک دفترچه يکسان برخوردار باشند.

با توجه به اينکه برنامه پنجم توسعه رو به پايان است چرا مسئولان پس از 4 سال بر انجام اين قانون تاکيد دارند؟

در دولت گذشته اراده‌اي بر اين موضوع و اجراي قانون از سوي مسئولان وجود نداشت ولي در دولت تدبير و اميد اعتقاد به اجراي قانون وجود دارد.بنابراين بايد به سمتي حرکت کنيم که اين قانون را اجرايي کنيم و اگر موانعي وجود دارد از مسير قانوني براي حل مشکلات آن قدم برداريم و همديگر را در اين خصوص متهم نکنيم.

يکي از مسيرهايي که براي عدالت در سلامت به دنبال آن هستيم تجميع بيمه‌ها است که تسهيل‌گر اين موضوع است، تا در نهايت مردم از سطح خدمات يکساني در بيمه پايه برخوردارشوند.

آيا از نظر شما با وحدت رويه‌اي که مسئولان بر آن تاکيد دارند مي‌توان مشکلات را برطرف کرد؟

يکسان سازي فرايندهاي بيمه اي در زمان بنده که در دبيرخانه شوراي عالي بيمه بودم انجام پذيرفت که يکي از فازهاي اصلي تجميع است. اين موضوع حتي مصوبه دولت و شوراي عالي بيمه نيز شده و در حال اجرايي شدن است. اما اين موضوع به نظارت و بررسي دقيق نياز دارد که آيا به اهداف خود دست يافته و اثرگذاري داشته است يا نه؟ فاز دوم تجميع، تجميع منابع است که از فازهاي اصلي است که مقدمات کارشناسي آن شروع شده است. از آنجايي که طرح تحول سلامت يکي از بزرگترين تحولات در دولت تدبير است، تجميع منابع بايد با سرعت بيشتري صورت گيرد.

وزارت بهداشت موفقيت طرح تحول سلامت را در گرو تجميع بيمه‌ها مي‌داند، نظر شما در اين خصوص چيست؟

با توجه به مطالعات کشورهايي که طرح تحول را انجام داده‌اند، اين طرح همراه با تجميع منابع (بيمه‌ها)، پوشش همگاني و يک شغله کردن پزشکان همراه بوده است که در اين رابطه اين موضوع بايد با سياست‌هاي پشتيباني مانند ارجاع به پزشک خانواده، تدوين راهنماهاي باليني و يکسان کردن سامانه فناوري اطلاعات همراه باشد تا بتوانيم به اهداف طرح تحول سلامت دست يابيم.

بحث IT در نظام بيمه‌اي مي‌تواند در تمام فرآيندها تاثيرگذار باشد و نظارت را تسهيل کند که متاسفانه اين سامانه يکسان، در کشورمان وجود ندارد و کمتر از آن استفاده کرده‌ايم.

اگر تجميع بيمه شکل گيرد، به بسته خدمات يکسان مناسبي مي‌توانيم دست يابيم. در حال‌حاضر با توجه به مصوبات دولت نمي‌توانيم ادعا کنيم که بسته يکساني داريم. 17 صندوق از ديدگاه مردم بسته‌هاي خدمت متفاوتي ارائه مي‌دهند که اين موضوع عدالت را خدشه‌دار مي‌کند. پس لازمه عدالت در سلامت اين است که اين اقدام را تسريع کنيم.

آيا با تجميع بيمه‌ها مشکلات مالي بيمه‌ها برطرف مي‌شود؟

ما نمي‌گوييم که با تجميع بيمه مشکلات مالي حل مي‌شود ولي‌مي‌توانيم ادعا کنيم که اين اقدام از هدررفت اعتبارات جلوگيري مي‌کند. در واقع يکي از شاخص‌هاي تجميع بيمه‌ها جلوگيري از هدررفت منابع است. همچنين يکي از مباحثي که جزء لاينفک بيمه‌ها است و متاسفانه در کشورما فقط در گفتارها و سخنراني‌ها به آن اشاره شده بحث خريد راهبردي است. اگر اين اقدام شکل گيرد بهتر مي‌توانيم خريد راهبردي انجام دهيم که جزو اصول اصلي بيمه است. بيمه بدون خريد راهبردي معنا و مفهومي ندارد و اصالت خود را از دست مي‌دهد.

و اما حرف پاياني شما؟
قطعا درامر تجميع مشکلاتي وجود دارد که بايد اين موارد را در حين اجرا از مسيرهاي قانوني برطرف کنيم، از جمله يکسان‌سازي سرانه‌هاي بيمه‌اي، بسته خدمتي و ... که مي‌توان مشکلات را در حين اجراي قانون شناسايي و از مسير قانوني برطرف کرد.سپید