آیا کودک شما هم به عینک نیاز دارد؟

از این‌رو والدین همواره با نگرانی رفتارهای کودک خود را تحت نظر می‌گیرند که مبادا چشم او ضعیف شده یا دچار مشکلات انکساری شود. اما حقیقت این است که دسته‌ای از عادات رفتاری که اشتباهاً نشانه ضعف چشم محسوب می‌شوند همیشه ناشی از مشکلات بینایی نیست و بهتر است این مشکلات تحت معاینه کامل چشم پزشک بررسی شود.

دکتر امید صالح‌پور  با تأکید بر اینکه بهتر است کودکان به صورت دوره‌ای تحت معاینه کامل چشم قرار گیرند، می‌گوید: بهتر است سنجش بینایی تنها به اندازه‌گیری دید کودک در مدرسه محدود نشود زیرا ممکن است قدرت دید او کامل باشد اما دچار انحراف مخفی چشم یا درجه کمی از عیب انکساری باشد.

این مشکلات تنها با یک معاینه کامل چشم توسط چشم پزشک قابل تشخیص است. این متخصص چشم کودکان با اشاره به اهمیت رفتار اطرافیان در حفظ تمایل کودک به استفاده از عینک، می‌افزاید: عینک ضعف دید کودک را اصلاح می‌کند و شرایطی را برای او مهیا می‌کند که از نظر قدرت بینایی تفاوتی با همسالانش نداشته باشد. از این‌رو معلم نباید او را وادار کند که روی صندلی‌های نزدیک به تخته بنشیند.

  این تمایز باعث می‌شود احساس بد نقص داشتن به کودک القا شود و او از عینک زدن سرباز زند. البته کودکان کم بینا از این قاعده مستثنی هستند، ‌زیرا آنها با وجود استفاده از عینک باز هم با مشکل بینایی مواجه هستند.

وی در ادامه به برخی از عادات کودکان که با ضعف بینایی اشتباه گرفته می‌شود، اشاره کرده، می‌گوید: در برخی موارد مشاهده می‌شود کودکان بخصوص گروهی که نوشتن را بتازگی آموخته‌اند برای انجام تکالیف مدرسه صورت خود را به دفتر نزدیک می‌کنند، در این مواقع والدین گمان می‌کنند چشم کودک ضعیف است درحالیکه او برای افزایش تمرکز این‌گونه می‌نشیند.

این رفتار بیش از آنکه باعث ضعیفی چشم کودک شود، خستگی در ناحیه گردن و کمر را برای او به همراه خواهد داشت. بنابراین بهتر است کودکان از رفتارها و عاداتی از این دست منع شوند اما این ممانعت نباید به شکلی باشد که او تحت فشار قرار گیرد. زیرا تجربه نشان داده این عادات بتدریج از بین می‌رود.
پلک زدن مکرر که اغلب بین پسربچه‌های 5 تا 10 ساله شایع است نیز از جمله رفتارهایی است که برخلاف تصور عموم به ضعف بینایی مربوط نیست. این رفتار بیشتر به دلیل مشکلات و مسائل روحی اتفاق می‌افتد. برای مثال می‌توان تغییر مدرسه یا محل زندگی و دورشدن از دوستان قدیمی یا نزدیکان را به عنوان عوامل بروز این مشکل نام برد. در اغلب موارد این عارضه به خودی خود بهبود می‌یابد، اما ممکن است با یک فشار روحی دیگر دوباره عود کند.

 هرچند در این عارضه معمولاً اشکال در چشم‌ها نیست اما یک معاینه کامل چشم توصیه می‌شود.  اما تنگ کردن چشم‌ها هنگام تماشای تلویزیون یا تخته سیاه می‌تواند علامتی از ضعیفی چشم باشد که ممکن است نخستین بار توسط آموزگار تشخیص داده شود. در این شرایط باید کودک مورد معاینه چشم قرار گیرد.

به گفته دکتر صالح‌پور، کودکانی که دچار نزدیک‌بینی هستند، ‌در صورتیکه هنگام مطالعه بدون عینک دچار خستگی چشم نشوند، می‌توانند هنگام مطالعه عینک نزنند، یا از عینک با شماره کمتر استفاده کنند.  البته در مواقعی که دید کودک بدون عینک خیلی تار نیست، در بازه زمانی کوتاه مانند زنگ تفریح مدرسه به کودک توصیه می‌شود عینک خود را بردارد. زیرا هنگام بازی احتمال آسیب دیدن عینک زیاد است و این امر می‌تواند فشار اقتصادی بیشتری به خانواده تحمیل کند.

این متخصص بیماری‌های چشم با تأکید بر اهمیت سالم نگه داشتن شیشه عینک توصیه می‌کند: خراشیدگی شیشه عینک باعث تاری دید می‌شود از این‌رو باید مراقب خراشیدگی سطح عینک بود. لذا به پدر و مادرها توصیه می‌شود به طور مرتب شیشه عینک را از نظر وجود خراشیدگی بررسی کنند و همچنین به کودک آموزش دهند که عینک خود را از سمت شیشه روی میز نگذارد.

وی در مورد تمارض برخی کودکان به کم بینایی عنوان می‌کند: در برخی موارد مشاهده شده هنگامی که یکی از دوستان کودک عینک می‌زند، او هم به عینک زدن تمایل نشان می‌دهد و سعی می‌کند با بیان حالاتی مانند تاری دید، ‌سردرد و علائمی از این دست والدین را متقاعد کند که به عینک نیاز دارد. بنابراین بهتر است کودک تحت نظر یک متخصص معاینه شود.

دکتر صالح‌پور در خاتمه عنوان می‌کند: نوع تغذیه و مواد خوراکی مانند هویج یا سایر سبزیجات باعث تقویت چشم نمی‌شود اگرچه مصرف سبزیجات به کودکان توصیه می‌شود.

دکتر امید صالح‌پور
متخصص چشم کودکان