چیپس و پفک و لواشک؛ تحت تعقیب در مدارس

نظر به اهمیت موضوع سلامت و تغذیه کودکان، وزارت بهداشت به‌صورت سالانه بر بحث تغذیه و بوفه‌های مدارس نظارت می‌کند. چند سالی از ماجرای ساماندهی بوفه‌های مدارس می‌گذرد. امسال نیز مثل هر سال وزارت بهداشت از نظارت بر بوفه‌های مدارس خبر داد.

دکتر هاشمی، وزیر بهداشت نیز روز شنبه اعلام کرد: «ما در زمینه سالم‌سازی بوفه مدارس بسیار جدی هستیم و اجازه نمی‌دهیم مواد آسیب‌رسان به سلامت دانش‌آموزان، توزیع شود». این حرف وزیر را بسیاری با تیتر اولتیماتوم وزارت بهداشت به بوفه‌های مدارس منتشر کردند.

از آنجا که در دو سال اخیر مسئولان این وزارتخانه در زمینه برخورد و افشای تخلف‌ها در حوزه مواد خوراکی- مانند لبنیات پالم‌دار و آب‌های معدنی و آشامیدنی- به‌صورت جدی وارد شده‌اند، می‌توان انتظار داشت در این زمینه هم اقداماتی سختگیرانه‌ در پیش گیرند.

فقط ٢٠ هزار مدرسه مجوز تأسیس بوفه گرفته‌اند
مریم نجمی، مدیر یکی از دبستان‌های دخترانه در منطقه ١٢ تهران، درباره نحوه ارائه خوراکی‌ها در بوفه مدرسه، می‌گوید: «ما در بوفه‌های مدارس، مجاز به فروش تنقلاتی مانند لواشک، آلوچه، چیپس، پفک و ساندویچ سوسیس و کالباس نیستیم، اما مجازیم که هر نوع غذای گرم و بیسکوییت و کیک را به دانش‌آموزان ارائه دهیم».

نجمی با تأکید بر اینکه مدیر مدرسه تعیین می‌کند بوفه مدارس را چه کسی اداره کند، می‌افزاید: «ما تصمیم گرفتیم بوفه مدرسه را به سرایدار اجاره دهیم. سرایدار هم زیرنظر ما غذاهای گرم می‌پزد و در بوفه می‌فروشد. این غذاها شامل عدسی، ماکارونی، سوپ، لوبیا و آش هستند. قیمت هر پرس از این غذاها هم هزار تا هزارو ٥٠٠ تومان است».

نجمی می‌گوید در سال جاری هیچ دستورالعملی درباره ارائه خوراکی از طرف وزارت بهداشت به آنها ابلاغ نشده است، اما هر سال و به‌صورت سرزده مأموران وزارت بهداشت به مدرسه‌ها سر می‌زنند و بر نحوه توزیع خوراکی‌ها نظارت می‌کنند». داوود روستایی، قائم مقام سازمان دانش‌آموزی، ، توضیحاتی درباره نحوه عملکرد این سازمان در زمینه نظارت بر بوفه‌های مدارس ارائه کرد و گفت: «وظیفه ذاتی وزارت آموزش‌وپرورش این است که بر بوفه‌های خود نظارت کند. بالطبع ما مقررات وزارت بهداشت را در دستورالعمل‌های خود رعایت می‌کنیم و در دستورالعملی که به مدارس ابلاغ کردیم، تمامی مواردی که مورد تأیید وزارت بهداشت و معاونت سلامت آموزش‌وپرورش است ابلاغ شده است.

فلسفه وجودی اینکه چرا امسال بوفه‌های مدارس به سازمان دانش‌آموزی سپرده شده‌اند نیز همین است. ما یا بوفه‌های سالم را تشکیل می‌دهیم یا بوفه‌های ناسالم را به‌جد جمع‌آوری خواهیم کرد». روستایی در ادامه می‌افزاید: «ما الان هم در حقیقت فقط به ٢٠ هزار مدرسه از صد هزار مدرسه مجوز تشکیل بوفه داده‌ایم، زیرا سختگیری می‌کنیم و اعلام کرده‌ایم هر مدرسه‌ای که بوفه‌اش ناسالم باشد، هیچ ضرورتی در ابقای آن نمی‌بینیم».

وی با اشاره به اینکه سلامت دانش‌آموزان هدف اصلی ایجاد بوفه‌ها در مدارس است، اظهار کرد: «فلسفه وجودی بوفه کمک به تغذیه میان‌وعده صحیح دانش‌آموزان است. اگر قرار باشد بوفه‌ای شکل بگیرد، ولی ثمره آن ضررزدن به سلامت دانش‌آموزان باشد بهتر است اصلا نباشد، بنابراین ما ابزارهای زیادی در سازمان دانش‌آموزی در اختیار داریم که به سالم‌سازی بوفه‌ها کمک کنیم. ما ابزارهای مستقلی در دست داریم تا بوفه‌های ناسالم را جمع یا بوفه‌ها را به سمت استانداردسازی هدایت کنیم».

روستایی با اشاره به فهرست اقلام ممنوعه در بوفه‌های مدارس، افزود: «اشترودل‌ها، انواع لواشک‌ها، چیپس و پفک، انواع سوسیس و کالباس و نوشابه‌های گازدار از اقلام ممنوعه ما هستند، ما معتقدیم بوفه‌ها می‌توانند غذای سالم ارائه کنند، الان شرکت‌های تهیه غذایی معتبری هستند که می‌توانند به بوفه‌ها غذای سالم بدهند. آنها می‌توانند از کیک‌ها و خوراکی‌های مجاز برای فروش استفاده کنند. ما امروز به تمام استان‌ها اعلام کردیم حتی خانواده‌ها می‌توانند در صورت وجود بوفه ناسالم، به ما اطلاع‌رسانی کنند. تأیید می‌کنم شعار مشترک ما و وزارت بهداشت، بوفه سالم و دانش‌آموز سالم است».

فروش سوسیس و کالباس در مدارس غیرانتفاعی
قائم‌مقام سازمان دانش‌آموزی در پایان با اشاره به گرفتن هزینه ٢٠٠ هزار تومانی سازمان دانش‌آموزی از مدارس، افزود: «این هزینه سالی یک بار و فقط ٢٠٠ هزار تومان است و در خبرها به اشتباه ماهانه ٢٠٠ هزار تومان درج شد. این هزینه برای سالم‌سازی بوفه است.

متصدیان بوفه‌ها تنها گروهی هستند که تابه‌حال آموزش ضمن خدمت ندیده‌اند. دریافت وجه از بوفه‌ها در قبال ارائه خدمات آموزشی و استانداردسازی‌های مدیریتی بوده و به‌طور یکسان هم نیست. متناسب با منطقه جغرافیایی و خدماتی که قرار است به بوفه‌ها ارائه شود، مبالغ مربوط در شورای برنامه‌ریزی استان تعیین و یک‌بار در سال دریافت و مجددا تأکید می‌شود این امر به خاطر آن است که فعالیت بوفه یک فعالیت درآمدزاست؛ بنابراین هزینه‌های آن نیز باید از همان محل آن تأمین شود نه از بودجه‌های دولتی». دکتر پریسا ترابی، رئیس اداره بهبود تغذیه جامع وزارت بهداشت نیز درباره عملکرد وزارت بهداشت در نظارت بر بوفه‌های مدارس می‌گوید: «نظارت بر بوفه‌های مدارس برعهده مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت است.

کارشناسان بهداشت محیط از دانشگاه‌های مختلف در سراسر کشور، یک‌سری فعالیت‌های نظارتی براساس دستورالعمل وزارت بهداشت درباره بوفه‌های مدارس دارند و آنها را بازرسی می‌کنند. این نظارت هم بحث بهداشتی و هم بحث تغذیه‌ای بوفه‌ها را دربر می‌گیرد».

بوفه استاندارد دو ویژگی عمده دارد؛ ویژگی اول ویژگی محیطی است و فضای بوفه باید بهداشتی باشد، باید یخچال مناسب داشته باشد و متصدی فروش کارت بهداشت سلامت داشته باشد و نظافت فروشنده رعایت شود. مسئله دوم شاخصه اقلام مصرفی استاندارد است. اگر در بوفه‌ای اقلام مفید به فروش نرسد، آن بوفه ما نیست. اگر بوفه‌ای محیط سالم داشته باشد و اقلام آن نیز مفید باشد، این بوفه سالم است.شرق