یک هفته با محیط زیست؛ بلاتکلیفی سد شفارود/چاه زدن در ارتفاع ۴ هزار متری توچال!

کوتاهی سازمان مدیریت علت اصلی تصویب پروژه سد شفارود

به گزارش شفاآنلاین،در نخستین روز از هفته جاری یک کارشناس منابع آب و محیط زیست با بیان اینکه مخالفت سازمان محیط زیست نقشی در اجرای پروژه سد شفارود نداشت، کوتاهی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی را مهمترین علت ارزیابی نادرست پروژه‌ها عنوان کرد.

تورج فتحی گفت: پروژه سد شفارود تاریخچه و سرنوشتی مشابه طرح‌ها و پروژه‌های قبلی داشته است.

وی افزود: محیط زیست با انتقال آب از سبزکوه و سد خرسان ۳ مخالف بود و حتی این پروژه‌ها اعتراضات مردم محلی را در کنار استمداد آنها از هر نهاد مسئولی ازجمله نمایندگان کمیسیون اصل نود، مسئولان منطقه‌ای، سازمان بازرسی، وزارت نیرو، قوه قضائیه و... به دنبال داشت، اما نتوانست جلوی این پروژه‌ها را بگیرد.

این کارشناس منابع آب و محیط زیست اظهار داشت: متاسفانه در یکی دو دهه اخیر پروژه‌های انتقال آب و سدسازی به شدت رونق یافته است و مسئولان تا می‌بینند که منطقه‌ای کم‌آب است، به جای ریشه‌یابی و یافتن مشکلات فقط به دنبال این هستند که ببینند در کجا آب پیدا می‌شود تا از طریق کانال، لوله و سد آن را به جاهایی که آب نیست، منتقل کنند.

وی تأکید کرد: در بسیاری از مواقع سوء‌مدیریت منابع آب و عدم هماهنگی بین دو دستگاه یعنی وزارت نیرو که متولی تامین آب است و جهاد کشاورزی که مصرف‌کننده آب است موجب بسیاری از مشکلاتی که امروز با آن روبرو هستیم و غالبا برگشت‌ناپذیر هستند، همچون فرونشست زمین و بیلان منفی سفره‌های آب زیرزمینی شده است.

فتحی گفت: در بسیاری از موارد وزارت نیرو خود را موظف می‌داند که به هر شکلی برای مصارف مختلف آب را تامین کند و وزارت کشاورزی نیز معتقد است از آنجایی که ۲۰ میلیون هکتار زمین قابل کشت با خاک مناسب در کشور وجود دارد، بایستی تا جای ممکن خودکفا شویم.

وی افزود: دستگاهی که باید بین این دو دستگاه هماهنگی‌های لازم را انجام دهد تا منابع آب به درستی تامین و مصرف شوند، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی است که متاسفانه به درستی این وظیفه را انجام نمی‌دهد.

این کارشناس منابع آب و محیط زیست تاکید کرد: به رغم مخالفت سازمان محیط زیست، پروژه‌هایی مانند سبزکوه، خرسان ۳ و شفارود در نهایت اجرا می‌شوند، این است که وزارت نیرو در آخرین مراحل پروژه یعنی درست پیش از شروع اجرای آن و حتی گاهی پس از کلید خوردن عملیات اجرایی، تجهیز کارگاه و ... از سازمان محیط زیست می‌خواهد که یک پروژه را ارزیابی زیست محیطی کند.

به گفته فتحی، این در حالی است که در این مرحله ارزیابی محیط زیست و مخالفت و موافقت آن هیچ نقشی در اجرای پروژه ندارد، چرا که تمام مطالعات آن انجام شده و بودجه آن توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تامین شده است.

وی افزود: در این مرحله کمیته سه نفره‌ای شامل یک نفر از سازمان برنامه، یک نفر از دستگاه اجرایی و یک نفر از سازمان محیط زیست تشکیل می‌شود که در آن پروژه ارزیابی زیست محیطی می‌شوند و رای نهایی با اکثریت این کمیته است.

این کارشناس منابع آب و محیط زیست تصریح کرد: از آنجایی که به عنوان مثال در مورد سد شفارود از مدتها قبل وزارت نیرو به صورت چراغ خاموش و بدون اطلاع دیگر دستگاه‌ها از جمله محیط زیست، گزارش توجیهی خود را به سازمان مدیریت ارائه داده و بودجه‌ها و اعتبارات آن توسط سازمان مدیریت تخصیص داده شده است، رای سازمان محیط زیست در مراحل نهایی به هیچ دردی نمی‌خورد و مخالفت آن نقشی در اجرای پروژه نخواهد داشت.

فتحی افزود: سازمان محیط زیست با سد گتوند نیز مخالف بود، اما مخالفت این سازمان که همچنان ارزیابی آن اولویت آخر دستگاه‌هاست، نقشی در توقف این پروژه نداشت.

به گفته وی، مسلم است که در پروژه‌هایی که میلیاردها تومان اعتبار هزینه شده است به خاطر یک جلسه فرمالیته محیط زیست کنسل نخواهند شد و در حقیقت هدف از گرفتن ارزیابی محیط زیست، توجیه پروژه در مراحل بعدی است، در حالیکه سازمان محیط زیست هیچ نقشی در اجرا شدن و نشدن پروژه‌ها ندارد.

به اعتقاد این کارشناس منابع آب و محیط زیست، کوتاهی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مهمترین دلیل اجرای پروژه‌های خلاف موازین زیست محیطی است.

فتحی یادآور شد: همچنین در استان‌هایی مانند گیلان، مازندران و گلستان که میزان بارندگی مطلوب است و هرگز با تنش‌های آبی و خشکسالی مواجه نبوده است، وزارت نیرو نمی‌تواند سوء‌مدیریت در منابع آب را توجیه کند؛ چرا که روش‌های خیلی کم‌هزینه‌تر از سدسازی در این‌گونه مناطق پاسخگو است.

به گفته وی، در مورد سد شفارود نیز هفته گذشته کمیته ۳ نفره تشکیل شد، از آنجا که رای با اکثریت است، مخالفت سازمان محیط زیست پس از اینکه میلیاردها تومان اعتبار تامین شده است، نقشی در اجرای این پروژه نخواهد داشت.

حفر چاه در ارتفاع ۴ هزار متری توچال

روز یکشنبه عضو انجمن علمی و فرهنگی آهار از حفر چاه در ارتفاع ۳ هزار و ۹۰۰ متری توچال خبر داد و گفت: با حفر چنین چاههایی خشکسالی باغات، مراتع و اراضی کشاورزی روستاهای پایین دست را تهدید می کند.

محسن رمضانی با بیان اینکه در ارتفاع ۳ هزار و ۹۰۰ متری توچال، چاهی بر روی چشمه آبریز حفر شده است، گفت: به نظر می‌رسد قرار است برای پمپاژ آب از این چاه بر روی آن پمپ کار گذاشته شود.

وی با بیان اینکه در پایین‌دست توچال روستاهای بسیاری که معیشت اصلی آنها باغداری، کشاورزی و دامداری است وجود دارد، اظهار داشت: با حفر این چاه و باب شدن حفر دیگر چاه‌ها در بالادست ظرف چند سال آینده به طور کامل این اراضی خشک خواهند شد.

رمضانی تصریح کرد: به طور کلی حفر چاه در این ارتفاع از کوهستان در هیچ جای دنیا مرسوم نیست و با توجه به اینکه آب این چشمه در نهایت وارد سد لتیان می‌شود، حفر چنین چاه‌هایی در بالادست آن موجب خشک شدن رگه‌های چشمه و ایجاد مشکل برای سد لتیان نیز خواهد کرد.

وی که یکی از اهالی روستای آهار در پایین‌دست چشمه آبریز است، تاکید کرد: اهالی روستاهای پایین‌دست چشمه نامه‌ای با حدود ۱۵۰ امضا تهیه کرده و به دستگاه‌های مختلف از جمله محیط زیست، فرمانداری شمیرانات، بخشداری فشم و شورای روستا ارسال کرده‌اند.

به گفته رمضانی، تاکنون فرمانداری شمیرانات نسبت به این نامه واکنش نشان داده و اعلام کرده است که با چنین اقداماتی برخورد خواهد شد و پس از طی استعلام‌های لازم، چاه مذکور تخریب خواهد شد.

عضو انجمن علمی و فرهنگی روستای آهار اظهار داشت: از آنجایی که بیل‌های مکانیکی، لودرها و بولدوزرها در حال تهیه کردن زمینی در آن اطراف هستند به نظر می‌رسد که قرار است زمین چمنی برای اسکی روی چمن تهیه شود و توسط این چاه، آب مورد نیاز فراهم شود.

وی با بیان اینکه در جوار این چاه زمینی با وسعت ۲۰ متر در ۲۰ متر به عمق یک متر حفر شده است، یادآور شد: گفته می‌شود که قرار است در این مکان استخری ساخته و آب چاه مذکور به آن وارد شود.

رمضانی افزود: از سوی دیگر هتلی در پایین‌دست چشمه آبریز وجود دارد که به دلیل کم‌آبی در بخش‌هایی از آن، گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر اینکه حفر این چاه برای آبرسانی به این هتل بوده است، وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه چنین پروژه‌هایی بسیار هزینه‌بر هستند، تاکید کرد: بنابراین با توجه به مشکلات زیست محیطی که حفر این چاه در ارتفاعات بالا و همچنین مشکلاتی که برای اهالی منطقه و سد لتیان به وجود می‌آورد، بهتر است دستگاه‌های مربوط پیش از صرف هزینه‌های بسیار و در همین ابتدا که پروژه در مراحل نخستین است، آن را بررسی کرده و اقدامات لازم را انجام دهند.

گوگرد بنزین یورو۴درتهران دوبرابراستاندارد/نوسان کیفیت سوخت درتهران

روز دوشنبه مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا تازه‌ترین نتایج پایش کیفیت سوخت بنزین و دیزل در تهران را اعلام کرد و گفت: بر اساس این نتایج کیفیت سوخت دیزل و بنزین در تهران نوسان دارد.

به منظور پایش کیفیت سوخت توزیعی شهر تهران در بهار و تابستان امسال تعداد ۱۰ نمونه سوخت بنزین و ۵ نمونه سوخت دیزل توسط شرکت کنترل کیفیت هوای تهران جمع آوری شد و محتوای بنزن، گوگرد و عدد اکتان در نمونه‌های بنزین و همچنین محتوای گوگرد و عدد ستان در نمونه­ های دیزل بررسی شد.

دکتر وحید حسینی، درباره نتایج این بررسی‌ها گفت: نتایج بررسی­ ها نشان می ­دهد که محتوای بنزن موجود در نمونه­ های بهار و تابستان بنزین باحد استانداردهای یورو ۴ یعنی۱ درصد حجمی مطابقت داشته است. در صورتیکه محتوای گوگرد بنزین سوپر فصل تابستان در چهار نمونه از پنج نمونه در حد استاندارد قرار داشت و آن یک مورد نیز تا حد زیادی به استاندارد یورو ۴، یعنی۵۰ میلی ­گرم در لیتر نزدیک بود. این در حالی است که مقدار گوگرد نمونه­ های بنزین یورو ۴ تابستان و نمونه­ های بنزین بهار (سوپر و یورو ۴) فراتر از حد استاندارد و در جاهایی حتی به دو برابر حد مجاز رسیده است.

به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا، نتایج آنالیز همچنین نشان داد که در هر دو فصل عدد اکتان تحقیقی نمونه­ های بنزین سوپر با حداقل حد مجاز آن یعنی ۹۱ مطابقت داشته­ اند. در صورتیکه نمونه های یورو ۴ هنوز به این حد نرسیده اند. این در حالی است که هرچه عدد اکتان یک بنزین بالاتر باشد احتراق مناسب تری اتفاق می افتد و به موتور ضربه کمتری وارد می شود. در واقع بنزین پاک بنزینی است که عدد اکتان آن حداقل ۹۱ باشد، که رعایت این حد از استاندارد باعث مصرف سوخت کمتر، توان موتور بالاتر و در نتیجه تولید آلودگی کمتر خواهد شد.

او درباره نتایج آنالیز محتوای گوگرد و عدد ستان در نمونه­ های دیزل گفت: مقدار گوگرد در تمام نمونه­ های بهار از حد مجاز ۵۰ میلی گرم در لیتر فراتر رفته، حتی در دو مورد این مقدار به ۶۷۵۰ و ۱۳۱۰ میلی‌گرم در لیتر نیز رسید، در حالی­که در تابستان تنها محتوای گوگرد یک نمونه فراتر از مقدار استاندارد بود. عدد ستان در اکثر نمونه­ های بهار و تابستان (به جز یک مورد) در حد مجاز ۵۱ بود.

او با تاکید بر اینکه بررسی کیفیت سوخت به صورت دوره ای و منظم انجام می شود، ادامه داد: شاهد نوسان کیفیت سوخت هستیم و برخی پارامترهای سوخت یورو ۴ منطبق بر استاندارد یورو ۴ نیست. از جمله اینکه عدد اکتان یورو ۴ پایین است. در واقع موتور های احتراق داخلی برای یک عدد اکتان خاص طراحی می شوند. وقتی از بنزینی با عدد اکتان کمتر استفاده می شود می تواند منجر به افزایش انواع آلاینده ها، افزایش مصرف سوخت و کاهش عمر مفید موتور شود.

حسینی ادامه داد: محتوای گوگرد دیزل هم نوسان دارد که موجب نگرانی است. چرا که افزایش گوگرد موجود در سوخت می تواند به دو طریق نشر آلایندگی خودرو را تحت تاثیر قرار دهد نخست اینکه افزایش گوگرد در سوخت می‌تواند به طور مستقیم سبب افزایش هر دو آلاینده گوگرد دی‌اکسید و ذرات معلق سولفیده از تمامی خودرو‌ها شود و دومین مساله اینکه گوگرد باعث کاهش تاثیر سیستم کنترل نشر خودروهای می شود و در نهایت انتشار آلاینده هایی مانند کربن منو اکسید، هیدروکربن ها، اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق می شود.

طاعون نشخوارکنندگان به استان قزوین رسید/آغاز عملیات پایش در الموت

روز سه شنبه سرپرست اداره محیط‌زیست استان قزوین، در حالی از مشاهده بیماری طاعون نشخوارکنندگان در مرز استان خبر داد که از چندی پیش عملیات واکسینه کردن دام‌ها و ضدعفونی کردن آبشخورها در منطقه آغازشده است.

بر اساس اطلاعات دریافتی، در روزهای گذشته تعدادی لاشه کل و بز وحشی در منطقه طالقان در مرز استان قزوین و البرز مشاهده‌شده که گفته می شود بر اثر بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک (ppr) تلف‌شده‌اند.

به نظر می‌رسد قزوین پس از استان‌های مرکزی، زنجان و البرز، چهارمین استانی است که به علت هم‌مرزی با این استان‌ها در معرض این بیماری قرار دارد.

تا پیش‌ از این نیز به دلیل هم‌مرز بودن منطقه الموت شرقی در استان قزوین با شهرستان طالقان در استان البرز و تردد حیات‌وحش مابین مناطق یادشده احتمال شیوع بیماری در برخی مناطق استان مانند الموت قابل پیش‌بینی بود.

سیاوش شمسی‌پور سرپرست اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان قزوین در گفتگو با خبرنگار مهر دراین‌باره گفت: حدود هشت لاشه کل و بز توسط نیروهای یگان محیط‌زیست قزوین و محیط بانان منطقه طالقان در روستای یرک مشاهده‌شده است اما با توجه به اینکه لاشه‌ها در مناطق مرزی با استان البرز دیده‌شده‌اند هنوز با قاطعیت نمی‌توان گفت که بیماری به منطقه الموت یا استان قزوین نیز سرایت کرده است.

شمسی پور اظهار داشت: هم‌اکنون یک اکیپ ۳۰ نفره مشغول پایش منطقه الموت شرقی و طالقان هستند تا اطلاعات بیشتری در این رابطه جمع‌آوری کنند.

وی افزود: در خصوص مشاهده بیماری در منطقه الموت از سوی اهالی محلی گزارش‌هایی دریافت شد اما پس از بررسی موردی تائید نشد.

شمسی‌پور گفت: این بیماری از دام اهلی و منابع آبی مشترک دام اهلی و ابشخورها به حیوانات وحشی منتقل می‌شود و برای مقابله با گسترش آن از دامپزشکی کمک می‌گیریم.

وی یادآور شد: خوشبختانه با همکاری بسیار خوب دامپزشکی استان عملیات واکسینه کردن دام‌های اهلی و ضدعفونی کردن آبشخورها آغازشده است تا این بیماری کنترل شود.

شمسی پور بیان کرد: با سرد شدن هوا دام‌های اهلی از مناطق کوچ کرده‌اند و احتمال گسترش بیماری کمتر شده است اما مراقبت‌ها و پیگیری‌ها و پایش ادامه خواهد یافت.

وی گفت: یک اکیپ ۲۰ نفره نیز از سوی دامپزشکی برای سم‌پاشی منابع آبی در محل مستقرشده تا اگر لاشه‌ای دیده شد امحاء شود.

شمسی پور بیان کرد: در حال حاضر هنوز به‌طور قطعی نمی‌توان گفت بیماری طاعون نشخوارکنندگان وارد محدوده استان شده است اما آنچه دیده‌شده بسیار محدود و قابل‌کنترل است.

وی افزود: پس از انجام پایش گسترده در منطقه، طی روزهای آینده در این خصوص اطلاع‌رسانی دقیق‌تری صورت خواهد گرفت.

محیط زیست ایران در برنامه ششم با شاخص‌های بین‌المللی تطبیق یابد

در این روز رییس سازمان محیط زیست با اشاره به همزمانی تصویب برنامه ششم توسعه با تهیه برنامه جهانی محیط زیست گفت: برنامه ششم باید به گونه‌ای باشد که محیط زیست ایران بتواند با شاخص‌های بین المللی تطبیق یابد.

دوازدهمین جلسه شورای محیط زیست برنامه ششم توسعه با حضور معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست، معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست، مشاور عالی رییس سازمان حفاظت محیط زیست و کلیه مدیران و نمایندگان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مدعو و عضو شورا و نمایندگان سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی در سالن سرو سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد.

معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط زیست در این جلسه گزارشی از روند تصویب قوانین دایمی در هیات دولت ارایه و تاکید کرد: با توجه به ضعف در عملکرد برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه همکاری‌های بین‌بخشی در تدوین و تصویب برنامه ششم توسعه ضرورت دارد.

وی با اشاره به همزمانی تصویب برنامه ششم با تهیه برنامه جهانی محیط زیست و شاخص‌های SDG که برنامه ۱۵ ساله محیط زیست جهان را تعیین می‌کند، اظهار کرد: سیاستگذاری‌ها در برنامه ششم باید به گونه‌ای باشد که محیط زیست ایران بتواند با شاخص‌های بین‌المللی تطبیق یافته و برای تحقق این امر باید رویکرد برنامه‌ریزی غلتان داشت.

ابتکار در ادامه با توجه به سفر اخیر خود به استان کرمان، وضعیت منابع آب آنجا را بحرانی توصیف و به فعالیت‌های خوبی که از طرف این استان برای کنترل و مدیریت مصرف آب انجام گرفته است، اشاره کرد.

کاهش ۲۵۰ هکتاری تخریب جنگل‌ها در پی اصلاح پروژه سد شفارود

روز چهارشنبه معاون سازمان محیط زیست بابیان اینکه این سازمان هنوز تائیدیه قطعی برای احداث سد شفارود را نداده است، گفت: درحال حاضر بر اساس اصلاحات انجام شده، میزان تخریب جنگلهای هیرکانی از ۳۵۰ به ۹۳ هکتار رسیده است.

دکتر سعید متصدی با بیان این مطلب افزود: پروژه سد شفارود در سال ۸۲ به تصویب دو وزیر و معاون رئیس جمهور رسیده و تفاهم نامه آن توسط وزیر جهاد کشاورزی، رئیس سازمان محیط زیست و وزیر نیرو امضاء شده است.

به گفته وی: تاکنون برای این سد علاوه بر فاینانس، ۱۴۰ میلیارد تومان هزینه شده است. اما از ابتدای دوره جدید سازمان محیط زیست دستور توقف آن را داده است.

معاون انسانی سازمان محیط زیست تصریح کرد: چرا که با ساخت سد شفارود حدود ۳۵۰ هکتار از جنگلهای هیرکانی کشور نابود می شد. بنابراین سازمان محیط زیست دستور توقف این سد را علی رغم تفاهم نامه ابتدایی داد.

متصدی اظهار داشت: سازمان محیط زیست پس از اعلام مخالفت خود درخواست اصلاح این پروژه را صادر کرد که پس از اصلاحات انجام شده میزان تخریب جنگل ها از ۳۵۰ هکتار به ۲۰۰ هکتار کاهش یافت، اما باز هم سازمان محیط زیست با این اصلاح موافقت نکرد و به دلیل اختلاف بین مدیریت اجرایی پروژه و سازمان محیط زیست، مسئله به معاون اول رئیس جمهور در شورای عالی حفاظت آب ارجاع داده شد.

وی با بیان اینکه: در تمام دنیا و ایران تهیه آب شرب و محیط زیست، از مهم ترین اولویت ها است، تاکید کرد: بنابراین سازمان محیط زیست باز هم درخواست اصلاح ساخت این سد را داد تا جایی که در حال حاضر با اصلاح نهایی میزان تخریب در جنگل های هیرکانی اطراف این سد از ۲۰۰ هکتار به ۹۳ هکتار رسیده است اما همچنان سازمان محیط زیست نظر قطعی خود را اعلام نکرده است.

معاون انسانی سازمان محیط زیست گفت: سازمان محیط زیست به خاطر ارزیابی ها و اشتباهات گذشته از یک سو و از سوی دیگر به دلیل نیاز مردم منطقه به آب شرب، به ساخت این سد تن داد، اما اگر نظر شخصی بنده را بپرسند و تصمیم گیر نهایی باشم هرگز به ساخت این سد رای مثبت نخواهم داد اما در حال حاضر با صرف هزینه ای معادل ۱۴۰ میلیارد و ساخت تمام تونل ها و جاده های مورد نیاز در اطراف این سد، چاره ای به جز تایید این سد با کمترین تخریب ممکن نداریم.