به گزارش شفا آنلاین،با نگاهي اجمالي توجه‌ام به
مغازه‌اي که بسته‌هاي هزارتايي ظرف يکبارمصرف پلاستيکي دم در انبار شده
بود، جلب شد. گويي آماده بودند تا خريداري شوند. به سمت مغازه رفتم و از
بيرون نگاهي به داخل انداختم تا ببينم، ظروف يکبارمصرف آلومينيومي هم دارد
يا نه؟ اما نديدم. با ورود به مغازه از فروشنده در مورد ظروف يکبار مصرف
آلومينيومي پرسيدم. قفسه‌اي را نشان داد. تنها يک رديف از آنها موجود بود.
گفتم: «فقط همين؟ پس چرا بيرون از مغازه ظروف يکبارمصرف پلاستيکي يک عالمه
وجود دارد؟» فروشنده در جواب گفت: «خانم؛ ظروف آلومينيومي براي خريداري که
براي چندهزارنفر غذا تهيه مي‌کند، اصلا مقرون به صرفه نيست! قيمت ظروف
پلاستيکي دونه‌اي 83 تومان و هرعدد ظروف آلومينيومي با قيمت 270 تومان،
ليوان کاغذي 54 تومان و ليوان پلاستيکي 17 تومان به فروش مي‌رسد.»
وقتي با فروشنده در مورد سرطان‌زا بودن ظروف پلاستيکي صحبت کردم، با آرامش گفت: «هيچي نمي‌شود! از سال‌ها پيش اين ظروف توليد و عرضه مي‌شد و مردم استفاده مي‌کردند! اتفاقا قديم‌ها که از اين ظروف آلومينيومي هم نبود، بيماري سرطان کمتر بود. فکر نمي‌کنم، سرطان گرفتن مردم به‌خاطر ظرف غذاي نذري باشد که در ايام محرم به دست‌شان مي‌رسد.
اشکال کار جاي ديگري است. چندوقت پيش که يک برنج مارکدار ماليات نداشت، مي‌گفتند، آلوده است. الان که ماليات دارد، آزاد شده!» فروشنده ديگري که درحال بار زدن ظروف يکبارمصرف پلاستيکي براي مشتري بود، در جواب اين پرسش که در ايام محرم کداميک از اين دو جنس فروش بيشتري دارد، گفت: «قطعا ظروف پلاستيکي فروش بيشتري دارد. اگر هزار مشتري ظروف پلاستيکي را بخرند، دو نفر ظروف آلومينيومي را انتخاب مي‌کنند. تازه اگر مشتري وضعيت مالي بسيار خوبي داشته يا براي تعداد کمي مهمان ظرف بخواهد.»
به نظر مي‌رسد، ظروف يکبار مصرف آلومينيومي و گياهي که از سلامت
بيشتري براي مصرف کننده برخوردار است، کالاي لوکسي شده که به دليل قيمت
بالا انتخاب نمي‌شود و ظروف پلاستيکي به خاطر قيمت پايين‌تر و مقرون به
صرفه بودن، ساير ويژگي‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده است. مغازه‌هايي که به
فروش چاي و غلات مشغول هستندنيز بر ترجيح مردم براي خريد کالاها و
موادغذايي به صورت باز و کيلويي وحدت نظر داشتند.
يکي از مشترياني که آنجا حضور داشت، در مورد سلامت موادغذايي مورد استفاده در هيات‌ها و تکايا گفت: «پدر من در ايام محرم و تاسوعا و عاشورا باني هيات است. به نظرم يک عزادار دوست دارد، غذايي را که از نظر بهداشت تاييد شده است مصرف کند.
مثلا از گوشت و مواد غذايي تازه استفاده شود نه تاريخ گذشته! ماهم هميشه سعي کرديم، مواد غذايي تازه و تقريبا مرغوب بخريم. اما بعضي هيات‌ها اين نکات را رعايت نمي‌کنند. 4سال پيش يکي از هيات‌ها از گوشت يخي براي غذا استفاده کرده بود، مزه غذا واقعا تغيير کرده بود. گوشت يا مرغ تازه خيلي بهتر از يخي است.
اما پدر من مراقب است که مبادا در تهيه غذاي امام حسين(ع) کم و
کسري وجود داشته باشد. علاوه بر غذا، هيات هم بايد تهويه مناسب داشته باشد.
خيلي مهم است که وجود داشته باشد. زيرا مردم در هيات‌ها از هر قشري شرکت
مي‌کنند و اينکه بوي عرق يا هر بويي در فضا وجود نداشته باشد، مهم است. حتي
سرويس بهداشتي و حياطي که غذا مي‌پزيم هم هميشه تميز است.
چون بعضي وقت‌ها
مسئولان وزارت بهداشت براي بازديد مي‌آيند.» يکي از جواناني که به قول
معروف پايه ثابت هيات‌هاست، گفت: «بهداشت در برخي هيات‌ها صفر است. يعني
کوچه‌پس‌کوچه‌هاي نيجريه ازنظر بهداشتي ايمن‌تر است.
مردم در حال عزاداري
هستند و ميکروب‌ها در حال شادي!» شهروند ديگري که منزل مسکوني‌اش در جوار
يکي از هيات‌ها بزرگ است نيز درمورد مشاهدات خود از رعايت بهداشت در مورد
پذيرايي از عزاداران گفت:« از صبح زود گوسفندها را وسط کوچه ذبح مي‌کنند و
به چنگک مي‌زنند! اونم سر يک خيابان پررفت‌وآمد که دائم در معرض آلودگي
است.
خوني که وسط کوچه ريخته مي‌شود نيز با يک شلنگ آب ظاهرا شسته مي‌شود.» فرد ديگري که از بانيان يکي از هيات‌هاست، در مورد بازديد‌هاي بهداشتي مسئولان وزارت بهداشت گفت: «يک‌سال يکي از بازرس‌ها براي بازديد آمد، اما الان چندسال است که خبري از آنها نيست. نظارت‌هاي آنها هميشگي نيست و به صورت شانسي و تصادفي مشاهده مي‌شود که از هيات و تکيه‌اي بازديد کنند.
اما
در هيات آشپزهاي ما تمام نکات را رعايت مي‌کنند، چون‌که مردم به آنها
اعتماد مي‌کنند و آنها نيز مسئول سلامت مردم هستند.» وي در مورد استفاده از
ليوان‌هاي پلاستيکي که با آن چاي داغ براي مردم تعارف مي‌کردند، گفت:« اين
ليوان‌ها قيمت خوبي دارد، از طرف ديگر يکبار مصرف است و بهداشت رعايت
مي‌شود. قديم‌ها در هيات ليوان‌ها شيشه‌اي بود و خادمان تندتند آنها را
مي‌شستند، تازه زيادهم تميز نمي شد، اما اين ليوان‌ها خوب است.»
گويا
بانيان هيات از عملکرد و طرزفکر خود راضي بوده و تصور مي‌کنند که تمام توان
خود را براي ارائه بهترين خدمت ارائه داده‌اند. اما معلوم نيست که چرا
مردم بازهم رضايت ندارند. مسئولان وزارت بهداشت دستورالعمل بهداشتي ابلاغ
مي‌کنند و مسئولان هيات مي‌گويند، بازديد آنچناني صورت نمي‌گيرد.
ابلاغ دستورالعمل‌هاي بهداشتي
محسن
فرهادي، معاون فني بهداشت محيط مرکز سلامت محيط و کار وزارت بهداشت، در
گفتگو با سپيد از ابلاغ دستور العمل نظارت‌هاي بهداشتي به دانشگاه‌هاي
علوم‌پزشکي سراسر کشور خبر داد و گفت: « هرسال با نزديک شدن به ماه محرم
توسط وزارت بهداشت دو حرکت عمده صورت مي‌گيرد.
يکي اينکه به منظور حفظ
سلامت عمومي عزاداران حسيني، طي بخشنامه‌اي، ضوابطي به منظور تشديد و کنترل
موارد بهداشتي به‌ويژه بر نحوه برگزاري مراسم، پخش نذورات، عرضه محصولات
غذايي در مساجد، تکايا و هيات‌ها، کنترل آب شرب، ظروف مصرفي و رعايت بهداشت
فردي به تمام گروه‌هاي مهندسي بهداشت محيط در سراسر کشور ابلاغ شده که
آماده باش باشند.» وي افزود:« آنها در غالب تيم‌هاي ثابت و سيار به
تعداد 2000 نفر به ويژه در روزهاي تاسوعا و عاشوراي حسيني در تمام کشور به
بازرسي و بررسي از مساجد و تکايا براي نکات بهداشتي اقدام مي‌کنند.
اين ضوابط در دستور کار قرار گرفته است تا ضمن کنترل محصولات غذايي و نذورات مردمي، مشاوره، راهنمايي هاي لازم و آموزش چهره به چهره براي مساجد، تکايا و هيئت‌ها توسط تيم هاي بهداشتي انجام شود. محورهاي مختلفي از جمله بهداشت فردي، ابزار و تجهيزات و مواد غذايي نيز در دستور کار آنها است.» فرهادي با اشاره به افزايش بازرسي هاي بهداشتي در اين ايام گفت: «بانيان هيات بايد دام را از مراکز مورد تاييد سازمان دامپزشکي تهيه و نکات بهداشتي شرايط محيطي ذبح را رعايت کنند. همچنين پخت و پز در مکان‌هايي با شرايط بهداشتي مناسب ضرورت دارد.
لازم است همه افراد درگير در امر پخت و پز و توزيع آب، چاي و غذا کارت بهداشت معتبر داشته باشند و حتما پيش از آغاز ماه محرم معاينات پزشکي از آشپزها به عمل آيد، تا اگر مبتلا به بيماري‌هاي خاص يا بيماري انگلي باشند، درمان شوند. بنابراين مراکز ما آماده معاينه اين افراد و صدور کارت سلامت هستند.»
معاون فني بهداشت محيط مرکز سلامت محيط و کار وزارت بهداشت در مورد استفاده از ظروف مصرفي در ماه محرم تاکيد کرد: « توصيه کلي ما بر عدم استفاده از ظروف يکبار مصرف است، اما فقط در صورتي که امکان شستشو و گند زدايي وجود ندارد، از ظروف يکبار مصرف مناسب مانند ظروف آلومينيومي و گياهي داراي پروانه ساخت از وزارت بهداشت استفاده شود. ظروف يکبارمصرف پلاستيکي زماني‌که در معرض غذاي داغ قرار مي‌گيرند، سلامت غذا را از بين مي‌برند. درضمن شست و شوي دست‌ها و عدم استعمال دخانيات ضرورت دارد. تمام اقدامات بهداشتي بايد رعايت شود تا بيماري هاي واگيردار سرايت نکند.» وي گفت: «براي تهيه شربت و مواد غذايي مايع، از ظروف مناسب داراي پروانه بهداشتي از وزارت بهداشت استفاده شود. ضمن اينکه حتما بايد شير را پيش از توزيع بين عزاداران جوشاند. توصيه ما استفاده از شير پاستوريزه و استرليزه است.
در مورد استفاده از قابلمه‌هاي بزرگ نيز از اندود شدن داخل
آنها مطمئن شوند.» وي از اعزام پنج نفر از بازرسين مجرب بهداشتي از
استانهاي مرزي کشور به کشور عراق در روز اربعين حسيني خبر داد و گفت: « به
منظور حفظ سلامت زائران عزادار حسيني يک تيم پنج نفره از کارشناسان مجرب
بهداشت از استانهاي مرزي کشور انتخاب شده و در روز اربعين حسيني همراه با
زوار به کشور عراق اعزام مي شوند.»
وي گفت: «اين تيم طبق توافق با وزارت
بهداشت کشور عراق و توليت هلال احمر به اين کشور اعزام مي‌شوند تا
مراقبت‌ها و خدمات بهداشتي به عزاداران حسيني در طول مسير ارائه کنند.»
فرهادي گفت: «چنانچه مردم شکايتي مبني بر عدم رعايت موارد بهداشتي از سوي
مساجد،تکايا و هيئت ها در مراسم عزاداري ايام محرم دارند، مي توانند با
شماره تلفن 1490 ستاد فوريت هاي سلامت محيط و کار در سراسر کشور مراتب را
گزارش دهند. هدف نهايي ما در وزارت بهداشت، پيشگيري، مهار و کاهش بيماري
هاي ناشي از غذا و آب شرب و حفظ سلامت عزاداران حسيني در داخل کشور و
زائرين حسيني کشورمان در خاک عراق است. »
