وضعيت
فعلي تجهيزات پزشکي چگونه است؟ آيا اين احتمال وجود دارد که با
برداشتهشدن تحريمها پاي محصولات وارداتي بيشتر به کشور باز شده و توليدات
داخل دچار آسيب شود؟
اگر
عادت بد فرهنگي ما ايرانيها مبني بر خارجيپسند بودن کالاها همچنان
برقرار باشد، طبيعتا سمت و سوي مصرفکنندگان همچنان در راستاي استفاده از
کالاهاي وارداتي است. اگر دولت در اين بحث با توجه به موضوع اقتصاد مقاومتي
به حمايت از شرکتهاي دانشبنيان و توليد و حمايت از طرحهاي نو روي
بياورد و همچنين مصرف توليدات داخل در کشور فرهنگسازي شود، ميتواند تقويت
مصرف داخلي را همراه داشته باشد.
با
برداشته شدن تحريمها يکسري مواد اوليه راحتتر در دسترس قرار ميگيرد.
فکر ميکنيد اين موضوع تا چه حد روي کيفيت و قيمت تمام شده توليدات داخل
تاثير بگذارد؟
تحريمها
ممکن است برداشته شود، اما قيمتها کاهش پيدا نميکند، بلکه با افزايش
همراه خواهد بود. زيرا مواد اوليه از شرق به غرب رو ميآورد و اين موضوع
خود يک نوع افزايش را به همراه دارد. ممکن است روي کيفيت تاثير بگذارد، اما
قيمت با روند افزايشي روبرو خواهد بود.
چرا
قيمت تمام شده توليدات داخل در ايران بالاست؟ به طوري که شايد همان محصول
مشابه اگر وارد شود، قيمتي حتي کمتر از توليد داخل خواهد داشت؟
قيمتهاي متفاوتي وجود دارد. ما در کشور، هم تجهيزات ارزان قيمت داريم و هم گران قيمت. اما اولين دليل بالا بودن قيمت تمام شده، هزينه بالاي نيروي انساني است. دوم بحث عوارضهاي مختلفي است که بر توليد حاکم است. ما در واردات سه نوع عوارض داريم در حالي که در توليد بيش از 50 نوع عوارض وجود دارد. سوم اينکه بحث سرمايه در گردش مطرح است. سرمايه در گردش يک توليدکننده بايد مورد توجه قرار گيرد. نقدينگي اين توليد بايد ماهانه برگردد تا گردش و منابع خود را پيدا کند.
يک توليدکننده با يک ميليارد تومان سرمايه وقتي
آغاز به کار ميکند، بايد سرمايهاي بيش از چند ميلياردي براي پشتيباني
داشته باشد تا بتواند توليد خود را حفظ و مستمر کند. برگشت سرمايه و فروش
در ايران بيش از 6 تا 7 ماه طول ميکشد.
مواردي داريم که توليدکنندگان پولهاي مربوط به سال 93 را هنوز تحويل نگرفتهاند. اين موضوع تاثير بسيار زيادي در ارزش قيمت ميگذارد. درست است که شايد در طول يک سال با افزايش قيمت مواجه نشويم، اما افزايش کالاهاي مختلف، رکود و تورم روي قيمتها تاثير ميگذارند. اينها ضرباتي است که به توليدکنندگان وارد ميشود، ولي در افزايش قيمت کسي نميتواند کاري کند.
در حال حاضر دولت در صدد اين است که
قيمت را ثابت نگه دارد و اجازه افزايش قيمت را ندهد. تورم با نيم درصد و 25
دهم درصد جلو ميرود، اما در قيمت بيش از 20 درصد تاثيرگذاري دارد. تورم
عامل 20 درصد تاثير بر سرمايه توليدکننده است. دولت اجازه افزايش قيمت را
نميدهد و در تلاش است که قيمتها را کاهش دهد.
حتي با ايجاد رقابت و
واردات سعي ميکند قيمتها افزايش پيدا نکند و به مردم فشار وارد نشود.
دولت راه خود را ميرود، اما اين موضوع چطور بر توليدکننده تاثير ميگذارد؟
با تاثير منفي. يعني جز تاثير منفي تاثير ديگري ندارد.
موانع سر راه توليدکنندگان داخلي چيست؟
موانع
زيادي وجود دارد. اول حمايت دولت در تسهيلات نقدينگي است. دوم رفتار مالي
شرکتهاي توليدي است. نمونه بارز اين است که وقتي توليدکننده حجم خاصي براي
سرمايه خود را در نظر ميگيرد، بايد به سرعت گردش در سرمايه داشته باشد تا
توليدکننده پاسخگو باشد. چه کسي ميتواند از اين موضوع حمايت کند؟ ما
کالاهاي خود را در واقع توليد ميکنيم و به دولت تحويل ميدهيم، اما دولت
در برگشت پول 6 تا 7 ماه تاخير دارد.
بنابراين يکي از موانع اصلي
توليدکننده عدم حمايت از تسهيلات نقدينگي است. سوم مجوز شرکتهاي
توليدکننده است. چهارم قوانين سليقهاي است که امروز هست و فردا نيست. پنجم
خطر واردات بر توليدات مشابه داخل است. عليرغم تاکيد بسيار مقام معظم
رهبري در بخش اقتصاد مقاومتي و همچنين تاکيد دولت، رئيس جمهور، مجلس و
مسئولان ميبينيم که برخي از کارهايي که انجام ميشود در اين راستا نيست.
سازمان جهاني بهداشت دو کالايي که در ايران به توليد رسيده و جزو طرحهاي
ملي محاسبهشده و به توليد و استاندارد جهاني رسيده، ناديده گرفته و توليد
هندي را جايگزين توليد ايراني ميکند و به عنوان هديه به ايران ميدهد. آيا
هدف هديه است يا از بين بردن توليد ايجاد شده؟
ورود کالاهاي قاچاق همچنان ادامه دارد، فکر ميکنيد اين موضوع چه تهديدي براي شرکتهاي توليدکننده است؟
من
اين موضوع را قبول ندارم. دولتي به اين مقتدري که در حفظ و امنيت و حراست
تا اين حد ظرافت دارد و بر نقطه به نقطه اين مرز و بوم گسترده حاکميت دارد،
چطور ممکن است که بر قاچاق نظارت نداشته باشد و اجازه دهد قاچاق اينچنين
بر پيکره توليدات کشاورزي، اقتصادي، پزشکي و يا صنايع ديگر تاثير بگذارد؟
طبيعتا قاچاق جز اينکه با قيمت بسيار نازلتر و توسط افراد ناباب بر اقتصاد
حاکم شوند چيز ديگري نيست. بنده معتقدم دولت ميتواند و قادر است با
ابزارهاي مختلف ريشه قاچاق را در مملکت بخشکاند که کسي دست به اين کار
نزند. در اين راستا ابزارهاي بسيار قدرتمندي هم از نظر شرعي و هم از نظر
عرفي دارد.
پس چرا دولت از اين ابزارها استفاده نميکند؟
ضعف
مديريت و ضعف قوانين وجود دارد. در ضعف قوانين است که يک قاچاقچي به اين
راحتي کار ميکند. يک اختلاس يا دزدي انجام ميدهد، صد ميليارد تومان
ميبرد، يک ميليارد تومان جريمه ميشود. يعني يک درصد جريمه ميدهد. 6 ماه
زندان ميرود و برميگردد، اما به يک منبع بزرگ مالي دست پيدا ميکند.
نمونههاي زيادي در اين موارد داريم. بنده اصلا قبول ندارم که قاچاق به اين
شکل بايد وجود داشته باشد. چرا در کشورهاي ديگر تا اين حد بحث قاچاق
نداريم؟ آنها چه راهکارهايي دارند؟ مديريت درست. آييننامهها و قوانين ما
مشکل دارد.
براي صادرات چه کارهايي انجام دادهايد؟ در حال حاضر که مرزها باز شده است، چه راهکاري براي صادرات انديشيده شده است؟
حرف در اين زمينه زياد است. در حال حاضر موقعيتها و ابزار بسيار خوبي را ميتوان ايجاد کرد. با توجه به اينکه ايران در منطقه حرف اول را ميزند، بازار عراق کاملا در اختيار ايران است. بازار افغانستان و بازار سوريه عليرغم وجود جنگ در اختيار ايران هستند.
مردم بايد با يک برنامه منسجم،
هدايت و حمايت به اين سمت سوق پيدا کنند. بخش خصوصي بايد قادر باشد در
کشورهاي ديگر با حمايت و تسهيلات زمينه بازار را داغ کند نه اينکه با ضعف
مديريتي نتوانيم حتي اطلاعات لازم را بهدست بياوريم و کار بازار را به دست
همسايگان بسپاريم. همسايگان ما براي اينکه بازار کشوري را در اختيار
بگيرند، حاضرند تسهيلات بسياري به بخش خصوصي بدهند و زيرساخت بازار صادراتي
در بخش خصوصي آماده ميکنند در صورتي که ما در کشورهاي خارجي براي حضور و
بررسيمان بايد هزاران دلار هزينه کنيم که اين کار از توان بخش خصوصي خارج
است.
از نظر ورود تکنولوژيهاي روز دنيا به کشور و توليد اين تکنولوژي در چه جايگاهي هستيم و چقدر پيشرفت داشتهايم؟
سالهاست که ما داريم اين حرف را ميزنيم که از نظر تکنولوژي با کشورهاي اروپايي قابل رقابت هستيم. اين موضوع بستگي به کمکهاي دولت دارد. در همين بحث دانشبنيان که مطرح ميکنيم زماني يک دانشجو يا گروه دانشجويي يا يک گروه فارغالتحصيل دانشجويي طرحي را تهيه ميکنند و ميخواهند وسيله مورد نياز کشور را توليد کنند.
موردي داشتيم که وسيلهاي را طرحريزي کردهاند که در
حال حاضر بيش از 17 ميليون دلار در سال وارد ميکنيم. مورد نياز صنعت و
مردم است و عموميت پيدا کرده و از چين، تايلند و هند وارد ميشود و 90 درصد
بازار را در اختيار گرفته است. در اين مورد يک گروه شرکتدانش بنيان و
فارغالتحصيلي ارائه پروپوزال داد. براي 200 ميليون تومان که حاضر نشدند
کمک کنند تا طرح به توليد صنعتي برسد، طرح روي زمين ماند. متاسفانه برخي از
تسهيلاتي که داده ميشود آنقدر با ضعف روبروست که عملا کار پيش نميرود.
وضعيت ماليات شرکتها چطور است؟
فوقالعاده
بد. متاسفانه دولت براي تامين هزينههاي خود هم از نظر ارزش افزوده و هم
از نظر مالياتهاي باقي مانده به سالهاي 86 تا 91 برگشته است. در حال حاضر
بيمه و ماليات در شرکتها غوغا ميکنند و اين جز فشاري مضاعف بر مردم چيز
ديگري نخواهد بود.
و نکته آخر
من اميدوارم مسئولان توجه بيشتري به اين امر داشته باشند. اگر ميخواهند بخشهاي خصوصي واقعا وارد صحنه شوند از فشارهاي مالياتي دست بردارند و حمايتهاي توليدي و دانشگاهي را بيشتر کنند. اصلاح قوانين و رفتار آييننامهاي داشته باشند تا بتوانيم با يک مديريت و نگاه درست بر توليد داخل و اقتصاد مقاومتي توليدات را حمايت کنيم. تنها راه نجات مملکت در اقتصاد مقاوتي است.سپید