به منظور کارايي و اثربخشي سرمايههاي انساني نظام سلامت شامل شاغلين باليني، رشتههاي بهداشتي درماني در بخشهاي دولتي (کشوري- لشگري) و غيردولتي، قانون ارتقاي بهرهوري کارکنان باليني نظام سلامت در تاريخ 30/01/88 تصويب و در تاريخ 09/02/88 به تاييد شوراي نگهبان رسيد. هر قانوني وفق موضوع ماده مدني، 15 روز پس از انتشار لازمالاجراست؛ مگر در اصل قانون اعلام شده باشد انجام نگردد.
مهمترين مباحث قانون، کاهش ساعات کاري باتوجه به صعوبت کاري
بخشهاي مختلف بيمارستاني و ضرايب 5/1روزهاي تعطيل و شبکاري در مواد 2 و5
قانون ارتقاي بهرهوري و ماده 4 قانون فوق که اعلام ميدارد مشاغل کارکنان
باليني شاغل در بخشهاي رواني و سوختگي و مشمولين موضوع ماده 16 قانون
سازمان نظام پرستاري (پرستار، بهيار، کاردان اتاق عمل، کاردان هوشبري و
ردههاي وابسته پرستاري) شاغل در بخشهاي دولتي و غيردولتي جزومشاغل سخت و
زيانآور است. مزاياي اين قانون شامل شاغليني است که بهصورت شبانهروزي بر
بالين بيماران ارائه خدمت ميکنند.
كارهاي
سخت و زيانآور كارهايي است كه در آنها عوامل فيزيكي، شيميايي،
مكانيكي و بيولوژيكي محيط كار، غيراستاندارد باشد و در اثر اشتغال
كارگر، تنشي بهمراتب بالاتر از ظرفيتهاي طبيعي (جسمي و رواني) در
وي ايجاد شود كه نتيجه آن بيماري شغلي و عوارض ناشي از آن
ميباشد. براساس آمار سازمان نظام پرستاري 75 درصد کارکنان نظام باليني
سلامت، دچار افسردگي و انواع ناراحتيهاي جسمي و رواني و اسکلتي هستند.
کمتر پرستاري را ميتوان يافت که بعد از 12 سال دچار ناراحتيهاي فيزيولوژيکي يا رواني نشده باشد. نتايج مطالعه دانشگاه علوم پزشکي ايران نشان داده بود اغلب پرستاران بهدليل حجم بالاي کار و کمبود پرسنل پرستاري دچار اختلالات اسکلتي هستند. درد و رنج بيماران به نوبه خود موجب فشارهاي رواني زيادي خواهد شد. پرستاران اکثرا در سن بازنشستگي به علتهاي فوق و شبکاري محيطهاي غيراستاندارد، انسانهايي آسيبديده و ازکارافتاده هستند و در طول دوران کاري بسيار کارهايي را انجام دادهاند که خارج از شرح وظايف آنها ميباشد. در تمام دنيا محوريت مديريت بيمار در دوران بستري با پرسنل زحمتکش جامعه پرستاري است و ساعات بسيار طولاني خدمات باليني در بخشها با کمترين نيرو انجام ميشود.
عدم تعاريف درست از نوع کار و صعوبت کاري
رشتههاي مختلف پرستاري، شيفتهاي متعدد شبانهروزي، تماس مکرر با رنج و
مرگ بيماران، آسيبهاي رواني بيماران و عوامل بيولوژيکي نظير بيماريهاي
عفوني و مسري ايدز، هپاتيت و... پرداختهاي پايين و بيعدالتي در نظام
پرداخت، عدم اجراي قوانين و نوع برخورد با پرستاران، فشار مضاعفي را به
آنها وارد ميکند و موجب کاهش انگيزههاي شغلي و مهاجرت پرستاران ميشود.
براساس
قانون مشاغل سخت و زيانآور، هر يک سال فعاليت در کارهاي سخت و زيانآور
بايد 5/1سال محاسبه شود. حتي که از سوي قانون ارتقاي بهرهوري کارکنان
باليني نظام سلامت براي افراد ايجاد شده است. بايد اذعان کرد که طبق ماده 2
و 7 آيين نامه اجرايي قانون ارتقاي بهرهوري کارکنان باليني نظام سلامت
(ابلاغي شماره 31184 مورخ 22/2/1388 معاونت توسعه مديريت و سرمايه انساني
رياستجمهوري) بهصراحت اشاره به تعميم آن به همه مراکز دولتي و غيردولتي
نموده است و بنا به اظهار نظر بسياري، پرستاري، بعد از کار در معدن
سختترين شغل ميباشد و باوجود اين مسايل پرستاران، از کمترين حقوق و مزايا
برخوردار هستند.
در
کشورهاي اروپايي به ازاي هر1000نفر10پرستار وجود دارد. در منطقه خاورميانه
اين تعداد 3نفر است و براي ايران 3/1 نفر است. يعني به ازاي 1000 نفر
جمعيت فقط3/1 نفر پرستار وجود دارد.
ما جامعه خدوم پرستاري از تمامي مسئولين محترم تقاضاي اجراي قوانين مصوب مجلس محترم را خواهانيم. به اميد آن روز.
صلاحالدين بهزادي سام
تکنسين بيهوشي