به گزارش شفا آنلاین،گفتگوی ما را با دکتر محمدرضا قاسمی متخصص پوست درباره درجه های سوختگی پوست میخوانید:

حداقل دمایی که می تواند در پوست ایجاد سوختگی کند، چقدر است؟

- به طور کلی حداقل دمای مسبب سوختگی 44 درجه سانتیگراد است که بر اساس مدت تماس، شدت های مختلفی از سوختگی را ایجاد می کند. در واقع این دو مؤلفه رابطه تصاعدی دارند به طوری که مثلا قرار گرفتن 15 دقیقه ای پوست در دمای 47 درجه می تواند باعث از بین رفتن بافت اپیدرم (روپوست) شود در حالی که در دمای 70 درجه سانتیگراد فقط یک ثانیه تماس برای از بین رفتن بافت اپیدرم کافی است.


تقسیم بندی سوختگی ها بر چه اساسی است؟

- در یک تقسیم بندی کلی، عمق سوختگی ها بر اساس شدت به 3 درجه تقسیم می شود. در سوختگی درجه یک، فقط لایه اپیدرم درگیر می شود و نشانه بارز آن نیز تغییر رنگ پوست به صورت صورتی است. نشانه بارز سوختگی درجه 2 که خود به دو مرحله سطحی و عمقی تقسیم می شود، نمایان شدن تاول های آبکی یا خونی در سطح پوست است. در این درجه از سوختگی علاوه بر اپیدرم، لایه درم نیز درگیر می شود.

درد و سوزش و تغییر رنگ بیشتر پوست از دیگر نشانه های سوختگی درجه 2 هستند. درمان سوختگی های درجه 2 سطحی معمولا 10 تا 21 روز طول می کشد و ممکن است جوشگاه و گاهی تغییر رنگ در محل سوختگی باقی بماند. در سوختگی درجه 2 عمقی، علائم شدیدتر است و معمولا نتیجه درمان به دلیل باقی ماندن جوشگاه ها و تیرگی های روی پوست چندان مطلوب نیست. در این نوع سوختگی لایه عمقی تر پوست آسیب می بیند و ممکن است به دلیل آسیب دیدن بافت های زیرین، حس بیمار در نواحی دچار سوختگی کمتر شود.

پس در سوختگی درجه 3 بیمار درد ندارد؟

- دقیقا؛ بیمار در این سوختگی دردی احساس نمی کند چون اعصاب بافت او از بین رفته است. در این درجه از سوختگی تمام لایه های پوست از بین می رود. برعکس درجه های خفیف تر سوختگی، به دلیل از بین رفتن عروق در ناحیه آسیب دیده ممکن است ضایعه خشک باشد.

با توجه به عمق آسیب دیدگی، درمان آن به اقدام های تهاجمی تری مثل جراحی نیاز دارد و درمان سطوح بسیار محدود از این درجه از سوختگی به زمان طولانی نیاز دارد. البته به غیر از این 3 درجه سوختگی، در مقاله های سوختگی درجه 4 نیز مطرح شده است که در آن علاوه بر ساختارهای پوست، بافت های عمقی تر مثل عضلات نیز درگیر می شوند.

آیا جنس پوست در شدت سوختگی تاثیرگذار است؟

- معمولا در افرادی مثل کارگرها که به کارهای بدی اشتغال دارند، پوست با نوع کار تطابق پیدا می کند و در نتیجه ضخامت لایه شاخی پوست بیشتر خواهد بود و در نتیجه حرارت زمان بیشتری برای نفوذ به لایه های  زیرین پوست نیاز دارد.

البته این موضوع در افرادی که به دلیل مشکلات دستگاه عصبی حرارت را حس نمی کنند (مانند افراد مبتلا به دیابت) هم هست ولی در این افراد حرارت آسیب می رساند و ایجاد سوختگی می کند، در حالی که فرد به دلیل مشکلات اعصاب ناحیه، آن را حس نمی کند و باید این دو را از هم افتراق داد.

پمادهای رایج درمان سوختگی

زینک اکسید

پمادی بی ضرر و پرفایده با اثری سریع است. وقتی این پماد روی زخم قرار می گیرد، مقدار زیادی روی که برای ترمیم سلول های پوستی مورد نیاز است در دسترس ناحیه آسیب دیده قرار می گیرد. از طرف دیگر، این پماد زخم را مرطوب و تمیز نگه می دارد.

سیلور سولفاد بازین

این پماد دارای آنتی بیوتیک وسیع الطیف است و احتمال عفونت زخم ناشی از سوختگی را کم می کند.

پماد آلفا

برخی پزشکان از این پماد به جای پمادهای بالا استفاده می کنند و معتقدند که استفاده مرتب از این پماد، روند ترمیم را تسریع می کند.

سیکلفیت

این پماد توانایی بالایی در ترمیم زخم های مختلف، از جمله سوختگی دارد.


کمک های اولیه در سوختگی

1- ابتدا باید راه های تنفس بیمار را ارزیابی کنیم تا بر اثر سوختگی یا شوک ناشی از آن دچار اختلال تنفس نشده باشد. این مورد بیشتر در سوختگی های ناشی از انفجار اهمیت دارد که احتمال آسیب به اندام تنفسی فرد نیز وجود دارد.

2- سپس باید بیمار را از نظر قلبی - عروقی ارزیابی کنیم تا سوختگی باعث شوک ناشی از کم آبی در فرد نشده باشد.

3- ناحیه دچار سوختگی را کمپرس سرد کنید اما توجه داشته باشید که منظور از کمپرس سرد، گذاشتن یخ روی محل سوختگی نیست زیرا سردی بیش از حد می تواند به اندازه حرارت، باعث صدمه به بافت پوست و حتی ایجاد تاول در آن محل شود. بهتر است برای این کار از پارچه ای تمیز که با آب خنک شده استفاده شود. در صورتی که قصد استفاده از یخ برای خنک کردن محل سوختگی دارید، حتما آن را داخل یک حوله تمیز بپیچید تا از تماس مستقیم یخ و بافت آسیب دیده جلوگیری شود.

4- لباس های بیمار در اطراف ناحیه سوختگی را تا حد امکان و بدون آسیب رساندن به بیمار خارج کنید. خارج کردن لباس بیمار به خصوص در سوختگی های با منبع شیمیایی برای جلوگیری از گسترش آسیب بسیار مهم است.

5- ناحیه سوختگی را آرام با آب خنک بشویید تا اجسام خارجی را از محل سوختگی دور کنید. این کار باید آرام انجام گیرد تا باعث جراحت بافت آسیب دیده نشود.

6- توجه داشته باشید پوشش تاول مانند یک پانسمان عمل می کند و جلوی ورود عوامل میکروبی به بافت صدمه دیده را می گیرد، پس به هیچ وجه پوست تاول را از روی محل سوختگی برندارید. در صورتی که حجم مایع تاول زیاد است و برای فرد آسیب دیده ایجاد مشکل می کند، آرام و بدون برداشتن پوست روی تاول، با یک سرنگ کوچک و استریل مایع درون آن را خالی کنید.

7- برای سوختگی های باز و برای جلوگیری از عفونت می توان از پمادهای آنتی بیوتیک موضعی مثل سیلورسولفودیازین استفاده کرد. به این نکته هم توجه داشته باشید که استفاده از پمادهای حاوی ترکیب هایی مثل نقره در طولانی مدت ممکن است برای مصرف کننده عوارضی در پی داشته باشد که این عوارض در کودکان جدی تر خواهد بود. پس در صورت نیاز به استفاده مکرر از این پمادها حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.

8- پوشاندن مایعات به فرد آسیب دیده نیز می تواند مفید باشد.

9- در صورت وسعت و شدت سوختگی، فرد را در اسرع وقت به مراکز درمانی برسانید.