علائم و نشانه های سرطان خون چیست؟

به گزارش شفا آنلاین،خون شامل سه بخش است؛ گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها.

گلبول‌های سفید یا همان سربازان بدن، وظیفه دفاع از بدن در مقابل عوامل خارجی را به عهده دارند

گلبول‌های قرمز اکسیژن را به بافت‌های بدن رسانده و مواد زاید را از بافت‌ها جمع می‌کنند و پلاکت‌ها وظیفه انعقاد خون را به عهده دارند.


در بیماری سرطان خون، این روند شکل غیر عادی به خود گرفته و تولید بی رویه سلول‌های خونی، کار سلول‌های طبیعی خون، مثل مبارزه با عفونت‌ها یا جلوگیری از خونریزی‌ها را مختل می‌کند.


سرطان خون به سه نوع لوسمی، لنفوم و میلوم تقسیم می‌شود.

لوسمی در خون و مغز استخوان به وجود می‌آید و باعث عدم توانایی مغز استخوان در ساخت گلبول‌های قرمز و پلاکت می‌شود.

لوسمی خود شامل انواع لنفوسیت و میلوئید است که در نوع اول، سلول‌های خونی سفید از نوع لنفوسیت تکثیر غیرعادی پیدا می‌کنند و در نوع دوم، گلبول‌های سفید نوع گرانولوسیت‌ها زیاد می‌شوند.

لوسمی دو نوع حاد و مزمن دارد که در نوع حاد، از شروع بیماری تا گسترش آن مدت زمان بسیار کمی طول می‌کشد، اما در نوع مزمن، رشد سلول‌های سرطانی کندتر و مدت زمان گسترش بیماری طولانی‌تر است.

هر نوع خون ریزی بدون علت می تواند از علایم سرطان خون باشد. این بیماری، میزان پلاکت خون را پایین می آورد و مانع از لخته شدن خون می شود

علائم سرطان خون

- لکه های بنفش یا جوش های ریز و قرمز روی پوست: این جوش و لکه ها، اغلب به صورت خوشه ای ظاهر می شوند.

- درد استخوان و مفصل: درد عمیق استخوان ها، یکی از علایم آشکار سرطان خون است. درد هنگامی بروز می کند که مغز استخوان، بر اثر تراکم غیرعادی سلول های سفید خون منبسط می شود. استخوان های بلند پا و دست، اصلی ترین محل بروز این درد است.

- سردرد: یکی از علایم این بیماری که به ندرت گزارش می شود، سردرد مکرر، شدید و طولانی است. برخی بیماران با سردرد از خواب بیدار می شوند. رنگ پریدگی همراه با سردرد نیز از دیگر علایم آن است، زیرا جریان خون به مغز و ستون فقرات محدود می شود. در برخی موارد فرد دچار صرع نیز می شود.

- افت میزان گلبول های قرمز سالم: با پایین آمدن تعداد گلبول های قرمز، سلول ها قادر به اکسیژن رسانی به تمام بدن نیستند. در نتیجه فرد دچار کم خونی و خستگی مفرط می شود که به صورت ضعف عضله و کمبود انرژی جسمی و بی خوابی آشکار می شود. در این شرایط فرد قادر به انجام دادن کارهای روزمره نیست. برخی بیماران دچار افسردگی یا کسالت می شوند.

- خونریزی بدون دلیل: هر نوع خون ریزی بدون علت می تواند از علایم سرطان خون باشد. این بیماری، میزان پلاکت خون را پایین می آورد و مانع از لخته شدن خون می شود.

کبودی ناگهانی و بدون علت نیز از علایم این بیماری است. این کبودی ها اغلب در انگشتان، بین انگشتان، دست ها، شکم و کمر ظاهر می شود و تیره تر از کبودی های معمولی است.

همچنین قطع نشدن خون ریزی ناشی از بریدگی، خون دماغ شدن مکرر و بدون دلیل و خون ریزی از لثه از علایم این بیماری است. زنان نیز در دوران قاعدگی، دچار خونریزی غیرعادی و طولانی مدت می شوند.

- کاهش قدرت سیستم ایمنی بدن: سرطان خون شدید یا مزمن، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند و فرد دچار تب های شدید می شود، زیرا سلول های سرطانی خون، سلول های سفید خون را به بیرون می راند. با کم شدن سلول های سفید خون، این سلول ها قادر نیستند از بدن در برابر عفونت محافظت کنند.

- کاهش اشتها: این حالت امری عادی است. گاهی فرد بدون این که متوجه شود به تدریج وزن کم می کند. این امر می تواند به علت خستگی و ضعف شدید باشد.

در لوسمی شدید، سلول های سفید خون در ستون فقرات یا مغز تراکم پیدا می کند و این امر منجر به بروز مشکلات متعددی از جمله حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست می شود.


- کمبود اکسیژن: هنگامی که اکسیژن کافی در خون جریان ندارد، فرد دچار تنگی نفس می شود.

- ورم کبد یا طحال: با پیشرفت لوسمی شدید، کبد یا طحال دچار ورم و فرد دچار درد شکم می شود یا احساس پری در زیر دنده ها می کند. برخی در ناحیه تحتانی کمر احساس درد می کنند.

حالت تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها اغلب با ورم کبد یا طحال ارتباط دارد.
شیمی درمانی شیوه معمول درمان سرطان خون است، اما بسته به نوع سرطان خون و سن بیمار می‌تواند شیوه درمان تفاوت کند

علل و عوامل خطر سرطان خون

- وراثت

- افزایش سن

- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سموم آفت کش

- رژیم غذایی گوشتی و پر چرب

- چاقی

- هوای آلوده

- اشتغال در صنایع و کارهای مربوط به نفت و پتروشیمی

- قرار گرفتن در معرض اشعه ها

- تماس با مواد شیمیایی نظیر بنزن که در محیط های کاری بیشتر رخ می دهد

- استفاده از داروهای شیمی درمانی برای درمان سایر سرطان ها نظیر سرطان پستان و تخمدان

- پرتودرمانی

تشخیص سرطان خون

- معاینه و ارزیابی بزرگ شدن کبد، طحال، غدد لنفاوی زیر بغل، کناره ران و گردن

- تست های خونی برای ارزیابی تعداد سلول های خونی نابالغ

- نمونه گیری از مغز استخوان

- نمونه گیری از مایع نخاع

- روش های تصویربرداری نظیر عکسبرداری با اشعه ایکس، سونوگرافی و سی تی اسکن

درمان سرطان خون

شیمی درمانی شیوه معمول درمان سرطان خون است، اما بسته به نوع سرطان خون و سن بیمار می‌تواند شیوه درمان تفاوت کند.

پیوند مغز استخوان نیز از دیگر شیوه‌های درمان محسوب می‌شود.

پیوند سلول‌های بنیادی نیز جزء شیوه‌های نوین درمان این بیماری است.

سایر روش های درمانی عبارتند از:

- پرتو درمانی (رادیوتراپی)

- درمان های بیولوژیکی

- تزریق خون

- استفاده از داروهایی که مانع از تخریب سایر سیستم های بدن تحت تأثیر انتشار سرطان می شوند.