شفاآنلاين:جامعه پزشکی>نظام پزشکی-دوم مرداد سال ١٣٧٨ در زمان محمد فرهادی، وزیر وقت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، تلاش‌های فیزیوتراپیست‌ها به نتیجه رسید و آنها موفق به کسب حق تأسیس کلینیک‌های فیزیوتراپی شدند.
با این مجوز فیزیوتراپیست‌ها دوباره توانستند مسئول فنی محل کار خودشان باشند. حقی که آنها برای به دست آوردنش ٢٧سال تلاش کردند. به همین مناسبت این روز به‌عنوان روز فیزیوتراپی در ایران نام گرفته است.
به گزارششفاآنلاین،اما اکنون با گذشت ١٦سال از آن روز هنوز فیزیوتراپ‌ها مشکلات زیادی دارند و دستاوردهای خود در این زمینه را عقیم می‌دانند. آنها از برخی نگاه‌های صنفی در وزارت بهداشت گلایه دارند. فیزیوتراپ‌ها از مجوزی که به فارغ‌التحصیلان سایر رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی برای تأسیس کلینیک‌های تخصصی فیزیوتراپی داده شده است به‌شدت ناراحت هستند و آن را برگشت به عقب می‌دانند، که می‌تواند آسیب‌های زیادی به بیماران وارد کند. چون ارایه خدمات منحصرا به عهده فیزیوتراپ‌ها است، اما درحال حاضر همچنان گروهی از پزشکان مسئولیت فنی کلینیک‌های فیزیوتراپی را برعهده دارند، با وجود آن‌که هیچ‌گونه نقشی در ارایه خدمات آن ندارند.
اما مشکلات آنها به همین جا ختم نمی‌شود. فیزیوتراپ‌ها در ایران در مقطع کارشناسی فارغ‌التحصیل می‌شوند و امکان ادامه تحصیل در مقطع دکترای حرفه‌ای را ندارند. همین موضوع باعث شده تا بسیاری از آنها برای ادامه تحصیل به پاکستان و هند بروند. اما وزارت بهداشت مدارک دانشگاه‌های این کشورها را قبول ندارد. چندین‌سال است که فیزیوتراپ‌ها از وزارت بهداشت می‌خواهند تا شرایط ادامه تحصیل تا مقطع دکترای حرفه‌ای را برای آنها مهیا کند. ولی تاکنون تمام درخواست‌ها به در بسته معاونت آموزش وزارت بهداشت خورده است. همین موضوع باعث ایجاد شائبه‌های زیادی در میان جامعه فیزیوتراپ‌های کشور شده است. چراکه نزدیک به ١٥سال است این رشته در مقطع دکترای حرفه‌ای در کشورهای مختلف دنیا تدریس می‌شود.
وضعیت تعرفه‌های خدمات فیزیوتراپی و پوشش بیمه این خدمات هم چندان حال و روز خوشی ندارد. بخش زیادی از خدمات فیزیوتراپی در کتاب ارزش‌گذاری خدمات دیده نشده است و همان اندک تعرفه‌های موجود هم به درستی از سوی بیمه‌ها پرداخت نمی‌شود. فیزیوتراپ‌ها منشأ همه این کمبودها را در نگاه صنفی، پزشکی و درمانی محور حاکم در وزارت بهداشت و سازمان‌های بیمه‌گر می‌دانند.
به کارگیری مسئول غیرفنی در فیزیوتراپی‌ها
وضعیت ما به فرماندهی می‌ماند که نه اختیاری از خود دارد و نه سربازی برای جنگیدن. این را فرجود شکوهی، نماینده جامعه فیزیوتراپ‌ها در سازمان نظام پزشکی می‌گوید و می‌افزاید: «مشکلات فیزیوتراپ‌ها در کشور ما مثنوی هفتاد من است؛ کسی هم به فکر حل مشکلات نیست. بسیاری از مشکلات باید از طریق مسئولان وزارت بهداشت حل شود.»
رئیس کمیسیون نظارت و ارزشیابی نظام پزشکی با اشاره به مشکلات تعرفه‌ای خدمات فیزیوتراپی می‌گوید: «تمام هنر و دانش یک فیزیوتراپ ارایه خدمات فیزیکی به بیمار است که قسمت زیادی از آن باید با حرکات دست انجام شود. درحالی‌که در تعرفه به تنها چیزی که توجه نشده همین خدمات یدی است. در تعرفه فقط به دستگاه‌های فیزیوتراپی توجه شده است. البته برای استفاده از دستگاه‌های مختلف هم تعرفه‌ها با قیمت‌های واقعی بسیار تفاوت دارد. به همین دلیل پوشش بیمه‌ای خدمات فیزیوتراپی بسیار ناچیز است. این مسأله به ضرر مردم تمام می‌شود.»
او می‌افزاید: «من تعجب می‌کنم چطور در کتاب تعرفه‌های خدمات درمانی کشور که برگرفته از کتاب ارزش‌گذاری خدمات درمانی ایالات متحده است، بخش خدمات فیزیوتراپی آن به‌طور کامل حذف شده است.»
شکوهی نبود مقطع دکترای حرفه‌ای در رشته فیزیوتراپی را یکی دیگر از مشکلات مهم فارغ التحصیلان این رشته عنوان می‌کند و می‌افزاید: «دکترای حرفه‌ای این رشته چندین‌سال است که در بسیاری از کشورهای دنیا تدریس می‌شود. حتی امروز پاکستان، هند، بنگلادش و بحرین هم این مقطع تحصیلی را دایر کرده‌اند. ولی ما به دلیل مقاومت برخی از داشتن چنین امکانی در کشور محروم هستیم. با این وضع نمی‌دانم چطور می‌خواهیم در سال ١٤٠٤ به رتبه نخست خدمات درمانی و علمی منطقه دست پیدا کنیم.»
او با بیان این‌که در گذشته کشور ما رتبه اول خدمات فیزیوتراپی را در خاورمیانه داشت ولی اکنون بسیاری از کشورها درحال پیشی گرفتن از ما هستند می‌افزاید: «تمام رشته‌های مرتبط به پزشکی به دلیل نیاز جوامع ارتقا پیدا کرده‌اند. فیزیوتراپی هم به دلیل بهبود ارایه خدمات بالینی به بیمار به این ارتقا نیاز داشت. به همین دلیل هم اول در آمریکا این مقطع تحصیلی دایر شد و پس از آن کشورهای مختلف به تدریج به این سمت حرکت کردند. ولی متاسفانه در کشور ما برخی از پزشکان فکر می‌کنند با ایجاد این مقطع تحصیلی درآمد آنها کم خواهد شد.»
این عضو شورایعالی نظام پزشکی می‌گوید: «این طرح در یک دوره به صورت پایلوت در دانشگاه تهران با جذب ١١ نفر انجام شد. ولی با گذشت نزدیک به ٤سال از آغاز این دوره آموزشی هنوز مدرکی به آنها داده نشده است. البته سرفصل‌های تدریس شده در این مقطع هیچ ربطی به فیزیوتراپی ندارد. به همین دلیل هم بسیاری از فیزیوتراپ‌ها برای تکمیل تحصیلات با مشکلات مالی فراوان به پاکستان و هند می‌روند. تعدادی هم به صورت آنلاین در دانشگاه ملی علوم پزشکی اسپانیا ادامه تحصیل می‌دهند. درحالی‌که وزارت بهداشت اعلام کرده که مدارک این دانشگاه‌ها را قبول ندارد. همین موضوع باعث شده تا تعداد زیادی از فیزیوتراپ‌ها به کشورهای کانادا و آمریکا مهاجرت کنند.»
شکوهی اجازه تأسیس کلینیک‌های فیزیوتراپی به پزشکان و پیراپزشکان را ظلم بزرگ به دانش آموختگان این رشته می‌داند و می‌گوید: «محول کردن مسئولیت فنی هر حرفه‌ای حق طبیعی فارغ‌التحصیلان آن رشته است. وقتی یک پزشک غیرمتخصص مسئول فنی مرکز فیزیوتراپی می‌شود، حق به حقدار نمی‌رسد. اولین دغدغه جامعه پزشکی این است که می‌گویند شما می‌خواهید یک شبه پزشک شوید و فکر می‌کنند ما می‌خواهیم به صورت مستقیم مریض را معاینه کنیم، اما این فکر اشتباه است. ما از وزارت بهداشت می‌خواهیم که حق ما را بدهد.»
فیزیوتراپی و پوشش ضعیف بیمه‌ها
مهم‌ترین مشکل و بزرگ‌ترین سد راه ما ایجاد مقطع دکترای حرفه‌ای فیزیوتراپی در کشور است. محمد اکبری، عضو هیأت‌مدیره انجمن علمی فیزیوتراپی ایران با بیان این مطلب، می‌گوید: «از ١٥سال پیش آمریکا به‌عنوان کشور مرجع در ارایه خدمات پزشکی این رشته را گسترش و ارتقا داده است. حتی برخی از کشورهای منطقه که ٢٠سال از ما عقب‌تر بودند با راه‌اندازی این مقطع تحصیلی دانش و کیفیت خدمات فیزیوتراپی خود را ارتقا دادند. با این وضع تا چند‌سال آینده آنها ما را در این زمینه پشت سر خواهند گذاشت.»
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با انتقاد نسبت به نگاهی که در وزارت بهداشت برای عدم ارتقای تحصیلی این رشته وجود دارد، می‌گوید: «متاسفانه نگاه وزارت بهداشت به این رشته حرفه‌ای نیست و سازمان‌های بیمه‌گر نیز برای پرداخت هزینه‌های فیزیوتراپی، آنطور که باید همکاری نمی‌کنند، که ضربه آن در درجه اول به مردم وارد می‌شود.» او می‌افزاید: «در حال حاضر ١٥ دانشگاه مرتبط با فیزیوتراپی در کشور داریم که سطح علمی بسیار بالایی دارند، بنابراین جامعه فیزیوتراپیست‌ها آماده جهش در این زمینه و ارایه خدمت بهتر به مردم است.»
اکبری با بیان این‌که اکنون میزان خدمات فیزیوتراپی و نیاز مردم در این زمینه نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته است، می‌افزاید: «در سال‌های اخیر با افزایش بیماری‌های ناتوان‌کننده و کاهش بیماری‌های عفونی مواجه هستیم و با توجه به افزایش میزان امید به زندگی در کشور با پدیده سالمندی مواجه خواهیم بود، بنابراین، فیزیوتراپی اهمیت فوق‌العاده‌ای در حفظ و ارتقای سلامت جامعه خواهد داشت. به همین دلیل ادامه تحصیل فیزیوتراپیست‌ها تا مقطع دکترای حرفه‌ای می‌تواند ارایه خدمات به مردم را بهبود بخشد.» او نبود همکاری مناسب بیمه‌های پایه و تکمیلی را یکی دیگر از مشکلات این حوزه عنوان می‌کند و می‌افزاید: «با وجود این‌که تعرفه خدمات فیزیوتراپی تصویب شده است، اما سازمان‌های بیمه‌گر در این زمینه با فیزیوتراپیست‌ها همکاری نمی‌کنند، این درحالی است که تعرفه‌ها با در نظر گرفتن محدودیت‌های جامعه و شرایط اقتصادی بوده است. بیمه‌های تکمیلی هم با ایجاد محدودیت‌های فراوان عملا پوشش بسیار ناچیزی برای خدمات فیزیوتراپی دارند. به‌طور مثال در مراکز خصوصی یک جلسه فیزیوتراپی ٣٤هزار تومان است که بیمار دارای دفترچه بیمه باید ٢٣هزار و ٥٠٠ تومان آن را پرداخت کند. در مراکز دولتی این رقم به نصف کاهش پیدا می‌کند. بیمه‌ها بسیاری از این خدمات را به خاطر هزینه‌های بالا پوشش نمی‌دهند. هرچه سازمان‌های بیمه‌گر خودشان را بیشتر کنار می‌کشند ضربه اصلی به مردم وارد می‌شود. مشکل اصلی نگاه درمانی محور در بیمه‌ها است.»
این استاد دانشگاه نداشتن استقلال حرفه‌ای را ظلم بزرگ در حق جامعه ٥هزار و ٥٠٠ نفری فیزیوتراپیست‌ها می‌داند و می‌گوید: «استقلال فیزیوتراپ‌ها یعنی ارایه خدمات منحصرا به عهده آنها باشد. اما درحال حاضر همچنان گروهی دیگر مسئولیت فنی کلینیک‌ها را برعهده دارند، با وجود آن‌که هیچ‌گونه نقشی در ارایه خدمات آن ندارند. برخی از گروه‌های پزشکی برای انتفاع مالی بیشتر با استفاده از روابط سعی می‌کنند تا ما را از رسیدن به حق خود بازدارند. ما از وزارت بهداشت درخواست داریم تا به حقوق ما احترام بگذارد.»
طب فیزیکی در تعارض با فیزیوتراپی
تنها رشته‌ای که با ما در تعارض است، طب فیزیکی است. پرهام پارسانژاد، یکی دیگر از اعضای هیأت‌مدیره انجمن علمی فیزیوتراپی با بیان این مطلب، می‌گوید: «دوستان پزشک تصور می‌کنند اگر این رشته دارای مدرک حرفه‌ای شود، مراجعه‌کننده به آنها نیز کمتر می‌شود. این تعارض باعث می‌شود که جلوی بسیاری از حرکت‌های ما گرفته شود. برخی فکر می‌کنند اگر دکترای حرفه‌ای فیزیوتراپی راه‌اندازی شود، بیماران مستقیم به فیزیوتراپیست‌ها مراجعه می‌کنند، این تفکر غلط است. ما تعامل بسیار مناسبی با متخصصان ارتوپدی داریم و تنها مشکل ما رشته طب فیزیکی است. به نظر می‌رسد بهره‌مندی آنها از فیزیوتراپی موجب شده است این طرز تفکر شکل بگیرد و شاید یکی از دلایل جلوگیری از ادامه تحصیل فیزیوتراپیست‌ها در مقطع دکترای حرفه‌ای در کشور به طب فیزیکی مربوط شود.»
او با اشاره به تأثیر منفی حضور مسئول فنی غیرمتخصص در مراکز فیزیوتراپی می‌گوید: «در تعرفه فیزیوتراپی خدمات مختلف ارزش‌های مختلفی دارد. وقتی مسئول فنی کسی به جز فیزیوتراپیست باشد، خدمات گران‌تری را در نظر می‌گیرد، زیرا دستگاه‌هایی مانند شاک‌وی و مگنت را نیز به دستگاه‌های خود اضافه می‌کند، درحالی‌که بیمار نیازی به آنها ندارد. به همین دلیل بیمار باید هزینه بیشتری بپردازد. ما از وزیر بهداشت انتظار داریم به سایر حوزه‌های مرتبط با پزشکی هم توجه داشته باشد. وزیر بهداشت قبلا گفته بود اگر دکترای حرفه‌ای این رشته فعال شود، سایر رشته‌ها نیز به فکر ارتقا می‌افتند. امروز نگرش مردم نسبت به این رشته تغییر کرده است و آنچه کمک می‌کند که مردم رشته فیزیوتراپی را بهتر بشناسند، سیاست‌های وزارت بهداشت است.»
شهروند
نظرشما
آخرین اخبار