حکایت عقدهای آسمانی و خطر بچه‌دار شدن!

طبق آمار ها 3 تا 4 در‌صد از نوزادانی که در کشور به دنیا می‌آیند به یک بیماری ژنتیکی یا نقص مادرزادی مبتلا هستند و در این میان احتمال تولد نوزاد مبتلا به بیماری‌های ژنتیکی برای کسانی که ازدواج فامیلی کرده‌اند، اصلی‌ترین دلیل برای این است که کارشناسان توصیه می‌کنند افراد اقدام به ازدواج‌های فامیلی نکنند. 

دکتر بدری سادات بهرامی مشاور خانواده در این خصوص می‌گوید: کارشناسان مخالف و موافق ازدواج‌های فامیلی نظریه‌های مختلفی دارند که شنیدنی است. اما همه ی کارشناسان این را قبول دارند که احتمال بروز مشکلات ژنتیکی در ازدواج‌های غیر خویشاوندی 2 تا 3در صد است. هرچند شاید به نظر این تفاوتِ یک درصدی اندک باشد اما با احتساب آمار موالید سالیانه عدد قابل توجهی می‌شود و اگر ضرورت انجام مشاوره ژنتیک در ازدواج‌های فامیلی را توصیه نکنیم نمی‌توانیم به سادگی با اقتصاد و مشکلات دیگر، این افراد بیمار را که به جامعه تحمیل می‌شوند را نادیده بگیریم.

دکتر رضا علی بخشی مسئول فنی مرکز ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه کرمانشاه ریسک ازدواج‌های فامیلی را بالا دانست و به خانواده‌ها توصیه کرد: قبل از مطرح کردن موضوع ازدواج و ایجاد دلبستگی بین دختر و پسر  باید نسبت به انجام آزمایش‌های ژنتیک قبل از ازدواج اقدام کنند و هرچه این نسبت‌های فامیلی نزدیک تر باشد، ایجاد بروز بیماری‌های تک ژنی و مادرزادی در فرزندان نیز بالاتر می‌رود و حتی به 2 تا 3 درصد نیز می‌رسد.

وی می‌افزاید: پس از انجام آزمایش‌های غربالگری در صورتی که ریسک خطر بالا باشد نسبت به انجام آزمایش‌های تخصصی اقدام خواهد شد و در صورت وجود ریسک بالا ازدواج به صلاح نمی‌باشد.

علی بخشی با بیان اینکه احتمال تولد فرزندان سالم در ازدواج‌های فامیلی هم میتواند وجود داشته باشد ،گفت: ریسک تولد فرزندانی که مبتلا به بیماری‌های غیر درمان هستند در ازدواج‌های فامیلی بالا است و باید قبل از ایجاد دل بستگی آزمایش‌های مورد نظر صورت بگیرد.

ازدواج فامیلی ریسک بروز بیماری‌های ژنتیکی را تقریبا 2 تا 2.5 برابر می‌کند. برای مثال اگر ریسک بروز بیماری در افراد جامعه 2 تا 3 در‌صد باشد در فرزند حاصل از خویشاوندی به 5 تا 6 در صد می‌رسد، البته باید در نظر داشت ریسک بروز بیماری‌های چند عاملی مانند دیابت که علاوه بر ژنتیک، محیط هم در بروز آن تاثیر دارد نیز در ازدواج‌های خویشاوندی افزایش می‌یابد و دلیل افزایش این ریسک وجود ژن‌های مشابه در بدن والدین است که باعث بروز بیماری‌های مغلوب و نادر می‌شوند.

بررسی‌های کارشناسان حاکی از آن است که حدود 70 درصد بیماران مبتلا به نقص اولیه ایمنی، نتیجه ازدواج‌های فامیلی هستند.

دکتر داریوش فرهود پدر علم ژنتیک ایران و کارشناس سازمان جهانی بهداشت با اشاره به اینکه حدود 35 سال پیش ازدواج خانوادگی در ایران سیر صعودی داشت گفت: ازدواج خویشاوندی بخصوص در خانواده‌هایی که سابقه عقب ماندگی، معلولیت، ناشنوایی، نابینایی، بیماری‌های قلبی، سرطان و ناباروری داشته‌اند می‌تواند مشکل ساز باشد و حتما باید مشاوره‌های ژنتیکی  صورت بگیرد تا از بروز مجدد این بیماری‌ها جلوگیری شود اما بطور کلی در یک جامعه بزرگ اگر هزار ازدواج خویشاوندی را با هزار ازدواج غیر خویشاوندی مقایسه کنیم‌، بیماری‌های ژنتیکی در ازدواج های غیر خویشاوند2 تا 3 درصد است در حالی که این بیماری‌ها در ازدوا‌های خویشاوندی بین 4 تا 6 در صد می‌باشد.

البته جدا از این مسائل که ما تصور می‌کنیم اگر با غیر خویشاوند ازدواج کنیم احتمال ابتلا فرزندانمان به این بیماری ها به صفر میرسد، تفکر اشتباهی است زیرا این ریسک در هر دو حالت می‌تواند وجود داشته باشد.


yjc.ir