فرداي آن روز آقاي خانه: يادته اون روز جلوي مامانت اينا به من گفتي هيچ كاري بلد نيستي، منم امروز خونه مادرم خوب حالتو گرفتم و خانم خانه: به وقتش تلافي مي‌كنم اين كارتو، فكر مي‌كني اين كارات يادم مي‌ره. چند روز بعد؛ آقاي خانه: هزار بار گفتم خوشم نمياد اين لباس رو تن بچه كني و خانم خانه: چون اون روز جلوي مامانت اونطوري باهام حرف زدي الان هر چي دلم بخواد تن بچم مي‌كنم. يك‌ماه بعد در يك جمع خانوادگي؛ خانم خانه: همسرم براي مامانش خوب حرف مي‌زنه ولي وقتي مياد خونه بايد به زور از زير زبونش حرف بكشي و آقاي خانه: سكوت، قهر و به‌دنبال فرصت براي تلافي آنچه همسرش گفته است! و هزار و يك بهانه ديگر براي تلخ كردن روزهاي خوش يك زندگي.
اين زندگي با اينكه خيلي چيزها دارد اما گذشت ندارد. زن و شوهر اين داستان هيچ‌كدام حاضر نبودند به‌خاطر ديگري از خواسته خود بگذرند و در عوض هر روز با لجبازي و خودخواهي، مسير زندگي خود را نامتلاطم مي‌كنند. دعواها و جر و بحث‌هاي به ظاهر بي‌اهميت اين دو از نبود گذشت در زندگي نشأت مي‌گيرد و بدون اين فاكتور مهم، بساط قهر و آشتي را در زندگي خود فراهم مي‌آورند.
مدارا در برابر رفتار نامناسب همسر و گذشت از نيازها در يك برهه‌اي از زمان كه شرايط تحقق اين نياز فراهم نيست، راهكاري است كه مي‌تواند به روابط خانوادگي آرامش هديه كنداما گاهي اوقات مي‌بينيم كه زن و شوهر به جاي توجه به گذشت در زندگي مشترك، با حرف‌ها و كنايه‌هايشان يكديگر را نااميد و اذيت و آرامش را از زندگي‌شان دور مي‌كنند. دانستن اينكه چگونه گذشت كنيم موضوع مهمي است كه توانايي اعتماد زوجين به يكديگر را بيش از پيش تقويت مي‌كند. اگر شما هم احساس مي‌كنيد كه در زندگي مشترك‌تان با اين مشكل مواجه شده‌ايد به شما توصيه مي‌كنيم كه براي چشيدن طعم خوش خوشبختي به وسيله گذشت، به راهكارهاي خانم دكتر فروغ نيلچي‌زاده توجه كنيد.
- خودتان را ناديده نگيريد
بايد به‌گونه‌اي گذشت كنيد كه از جهت رواني در آرامش روحي قرار بگيريد؛ يعني به‌خودتان نشان دهيد كه به نياز اصيل احساسي‌تان پشت نكرده و خود را ناديده نگرفته‌ايد. شما حق نداريد كه در زندگي مشترك، خود مقدس‌تان را ناديده بگيريد. در انسان‌ها 2 نوع خود وجود دارد كه يكي خود مقدس و ديگري نامقدس است. وقتي كه به ما مي‌گويند خودخواه نباش، در واقع يعني خودخواه باش اما خودي را نخواه كه نفساني است و به بدي‌ها گرايش پيدا مي‌كند و دنيا هدف او است. هيچ‌گاه نبايد بگذاريد اين خود در زندگي شما محور قرار گيرد. اما خود رحماني و مقدس نيز در انسان‌ها وجود دارد كه علت به‌وجود آمدن او در عالم هستي است. خداوند تو را به‌خاطر خود و نه به‌خاطر همسر و فرزندان تو آفريده است. تو را به‌خاطر ارزشمندي‌هايي كه داشته‌اي آفريده و تاج كرامت بر سر تو گذاشته است. پس انسان‌ها بايد هميشه يك خودخواهي مقدس داشته باشند. وقتي به اين خود توجه كنند، بدون ناديده گرفتن خود و به‌خاطر دوست داشتن افراد اما با يك شناخت و حقيقت، گذشت مي‌كنند. به‌عنوان مثال گاهي اوقات پيش مي‌آيد كه زن و شوهر از نيازهاي احساسي خود صحبت نكرده و آنها را بيان نمي‌كنند و در واقع هميشه گذشت كرده‌اند اما بايد به‌خاطر داشته باشيد كه گذشت دائمي و ناديده گرفتن خود، طرف مقابل را به يك خطاي شناختي مي‌اندازد و فكر مي‌كند كه شما اصلاً يك چنين نيازي نداريد. اين يك ظلمي است كه شما در درجه اول به‌خود و بعد به طرف مقابل كرده‌ايد. پس اگر مي‌بينيد 10سال از زندگي مشترك شما مي‌گذرد اما همسر شما با اينكه امكان مالي داشته است، برايتان هيچ هديه جدي نگرفته است، بايد به رفتار خودتان رجوع كنيد. احتمالا شما يك خطاي شناختي در همسر خود ايجاد كرده‌ايد كه او اين كار را با شما كرده است.
- اگر گذشت كرديد، منت نگذاريد
قدرت گذشت داشته باشيد. بايد خيلي راحت و بي‌رودربايستي و بدون اينكه منت بگذاريد و همسرتان را سرزنش كنيد، او را متوجه‌سازيد كه به‌خاطر محبتي كه داريد حاضريد از نياز خود بگذريد. اين نكته بسيار مهم است؛ چراكه منت‌گذاشتن به‌خاطر گذشتن از نيازها عواقب بدي را به همراه دارد. گاهي اوقات زن و شوهرها براي اينكه بتوانند نيازهاي افراد خانواده را تأمين كنند، ممكن است گناه‌هاي زيادي مرتكب شوند. از بي‌احترامي به خانواده گرفته تا دروغ و هزار و يك مسئله ديگر كه همه آنها تله‌هايي است كه نيازهاي درون خانواده بر سر راه فرد قرار مي‌دهد. پس براي اينكه چنين مسائلي پيش نيايد بايد بدون منت به همسرتان نشان دهيد كه به‌خاطر محبتي كه در زندگي زناشويي‌تان هست، تصميم گرفته‌ايد از نيازتان با توجه به شرايط موجود، بگذريد. ولي اگر مدام او را سرزنش كنيد ديگر اين نوع گذشت شما فايده‌اي نخواهد داشت و تنها موجبات ناراحتي همسرتان را فراهم مي‌كند.
- بدون گذشت اعتمادي دركار نيست
زن و شوهر نبايد به‌گونه‌اي رفتار كنند كه تنها منتظر عيوب يكديگر بوده و با بيان اين عيوب زندگي را به كام خود و ديگري تلخ كنند. آنان بايد در يك فضاي صميمي و دوستانه از برخي اشتباهات هم بگذرند و از خود گذشتگي نشان دهند. امام علي(ع) فرموده‌اند: «بخشودن و گذشت، تاج خصلت‌هاي والاي انساني است.» پس چه خوب است كه زن و شوهر با گذشت از اشتباهات يكديگر اين خصلت والاي انساني را در خود زنده نگه دارند و به ياد داشته باشند كه عدم‌گذشت در رابطه با رفتار اشتباه همسر، زمينه را براي بروز اشتباهات و رفتارهاي نامناسب بعدي فراهم كرده و حس بي‌اعتمادي را در اين زندگي به‌وجود مي‌آورد. اگر حس بي‌اعتمادي در زندگي مشترك به‌وجود آيد آسيب‌هاي جبران‌ناپذيري با خود به همراه خواهد داشت.
- نيازهاي احساسي خود را سركوب نكنيد
زن و شوهر براي رسيدن به شناخت متقابل بايد نيازهاي احساسي خود را به يك زبان خوب و زيبا بيان كرده و لازمه اين نوع بيان است كه از نيازهاي خود عبور نكنند. به‌عنوان مثال وقتي يك خانم احساس مي‌كند كه نياز به رفتن به يك مسافرت دارد ولي مي‌داند همسرش توان مالي براي اين كار را در حال حاضر ندارد بايد احساس نياز خود را به‌صورت عاطفي و نه به‌صورت سرزنش و امر و نهي بيان كند. به همان اندازه نيز از نظر اخلاقي موظف است كه وقتي همسرش از لحاظ مالي اين توان را ندارد صبوري كند تا خداوند گشايشي ايجاد كند. اين ملاطفت عاطفي با ذخيره عاطفي شما ارتقا پيدا كرده و باعث مي‌شود حساب پس‌انداز عاطفي زن و شوهر روزبه‌روز بيشتر شده و احساس و علاقه آنها افزايش يابد. ولي اگر خودتان از اين نيازها عبور كنيد، حتما همسرتان نيز به گذشت از نيازهاي شما عادت خواهد كرد و تغيير اين رفتار او ديگر به راحتي امكان‌پذير نخواهد بود.
- به جاي عيب جويي، عيب‌پوشي كنيد!
زن و شوهر بيشتر از هرشخص ديگري به روحيات يكديگر آشنا هستند و متوجه عيوب هم مي‌شوند اما اگر اين مسئله به سرزنش يكديگر و عدم‌گذشت از اشتباهات و اين عيوب منجر شود عواقب خوبي نخواهد داشت. پس انتظار مي‌رود همسران سياست عيب‌پوشي را به جاي عيب‌جويي در زندگي مشتركشان پياده كنند. متأسفانه گاهي ما انسان‌ها در مقايسه با ديگران، جنبه‌هاي مثبت خود را بيش از آنچه واقعيت دارد، درنظر گرفته و عيوب خود را كمتر از آنچه هست، مي‌بينيم و اين موضوع باعث مي‌شود تا به جنبه‌هاي مثبت ديگران كمتر توجه كنيم. اين مسئله آسيب بزرگي براي زندگي زناشويي است و روابط خانوادگي ما را مخدوش مي‌كند. پس ياد بگيريد كه از اشتباه همسرتان بگذريد و درصورتي كه در اين زمينه موفق شديد، او نيز خواهد آموخت كه گذشت لازمه زندگي مشترك است و در مقابل اشتباهات احتمالي شما از خودگذشتگي نشان خواهد داد. از سوي ديگر با اين اقدام به او فرصت اصلاح رفتار نادرستش را داده‌ايد و او سعي خواهد كرد با عدم‌تكرار آن تفاهم را در زندگي‌تان حاكم كند.
- قبل از گذشت احساس دروني‌تان را بيان كنيد
گذشت در زندگي مشترك خوب است اما قدم اول نيست بلكه قدم دوم است. اگر جاي اين دو قدم اشتباه شود نتايج نامناسبي به‌دست مي‌آيد. در زندگي مشترك زماني مي‌توانيد از خواسته‌ها و نيازهاي خود بگذريد كه طرف مقابل بداند كه شما اين نياز را داريد و به‌خاطر همسرتان از آن گذشته‌ايد. بايد در برخي مواقع به همسرتان نشان دهيد كه به‌خاطر او از اشتباهي كه مرتكب شده گذشت كرده‌ايد يا تأمين فلان نيازتان در زندگي زناشويي را به تعويق انداخته‌ايد. گاهي اوقات بعضي از زن و شوهرها را مي‌بينيم كه مي‌گويند اشكالي ندارد كه نيازمان را بيان نكنيم، همسر من آنقدر آگاه هست كه بداند نياز يك زن يا يك مرد چيست ولي لزوماً اينطور نيست؛ شما بايد درباره نيازهاي خود با همسرتان صحبت كنيد. پس در مرحله اول اجازه دهيد طرف مقابل نيازهاي شما را به خوبي بشناسد و همانطور كه نياز خود را بيان مي‌كنيد بايد بتوانيد احساس دروني خود درخصوص گذشت‌كردن را نيز با زبان و بيان خوب و شيوا ابراز كنيد.
- فرصت برآورده كردن نيازهايتان را به همسرتان بدهيد
يكي از رموز گذشت در زندگي مشترك اين است كه زمينه‌اي را فراهم كنيد تا همسرتان در حد توانش يا حتي كمتر از توانش فرصت برآورده كردن نيازهاي شما را داشته باشد. گاهي اوقات به تناسب توانمندي مالي همسر خود نگاه كنيد، لازم نيست حتماً سؤال كنيد كه الان چقدر پول داريد. از آن ميزاني كه او پول دارد 20درصد كمتر خرج كنيد؛ يعني نگوييد الان كه پول دارد كاري كنم كه ديگر اصلا پول نداشته باشد و بايد بداند هر چه كه پول دارد براي من خرج كند بلكه شرايط را به‌گونه‌اي مهيا كنيد كه او بتواند همه نيازهاي ابراز شده شما را برآورده كند. معمولاً خانم‌ها به طلا علاقه‌مند هستند ولي ممكن است همسرشان توان نداشته باشد براي او طلا بخرد، خوب است خانم‌ها يك‌بار كه با همسر خود به خريد مي‌روند يك توقف كوتاهي پشت در يك مغازه زرگري داشته باشند و از همسرشان بخواهند كه بايستد تا او طلاها را ببيند و در همين حين به او بگويند كه فلان زيور آلات زيباست اي‌كاش مي‌توانستيم قيمت آن را بدانيم. مطمئن باشيد اين موضوع همسرشان را به اين فكر مي‌اندازد كه او نياز به خريد طلا دارد و سعي مي‌كند اين نياز شما را برآورده كند و البته شما نيز بايد با صرفه‌جويي كه در زندگي مشترك انجام مي‌دهيد فرصت برآورده كردن اين نيازتان را توسط همسرتان را به او بدهيد.
- كارشناس اين شماره: دكتر فروغ نيلچي‌زاده؛ كارشناس ارشد روانشناسي
حدود 10سال از زندگي مشترك من و همسرم مي‌گذرد ولي او هميشه در طول سال‌هاي زندگيمان ديگران را به من ترجيح داده است. به كارهايي كه من در خانه براي او و فرزندانم انجام مي‌دهم بي‌توجه است ولي از كارهايي كه ديگران در حق همسرانشان انجام مي‌دهند خيلي تعريف مي‌كند. در اين سال‌ها خيلي به او محبت كرده‌ام ولي هيچ‌گاه اين محبت‌ها را نمي‌بيند. با او در اين زمينه خيلي صحبت كرده‌ام اما اصلا مرا درك نكرده و كار خودش را انجام مي‌دهد. بنده هم ديگر نسبت به او دلسرد شد‌ه‌ام و تصميم گرفتم به او هيچ محبتي نكنم. لطفا مرا راهنمايي كنيد.
ممكن است اين دوست عزيز در جايي از مسير زندگي مشتركش به‌خاطر محبت‌هايي كه به همسر خود مي‌كند سر او منت گذاشته باشد و اين مسئله يك مقاومت منفي را در همسر ايشان ايجاد كرده است. اگر اين 10سال زندگي مشترك را در خودتان مرور كنيد شايد متوجه شويد جايي اين محبت شما همراه با سرزنش يا منت بوده باشد. درحالي‌كه خداوند اساس زندگي مشترك را مودت و رحمت قرار داده است و همسران بايد ياد بگيرند كه جدا از خواسته‌هاي شخصي‌شان به يكديگر محبت كنند. اگر اين كار را كردند طرف مقابلشان نيز خواهد آموخت كه بي‌قيد و شرط به همسرش محبت كند.
البته بايد براي كسب رضايت خداوند به همسر ابراز محبت كرد و اگر رضايت خداوند را درنظر بگيري ديگر اين محبت با منت همراه نخواهد بود. بارها ديده‌ايم كه همسران به همديگر مي‌گويند كه من فقط به‌خاطر تو تا اين اندازه در زندگي محبت مي‌كنم، پس همين حرف يعني منت گذاشتن و منت نيز اثر محبت را خيلي زود از بين مي‌برد. خانم و آقاي عزيز شما بايد به‌خاطر خداوند به همسرت محبت كني تا او نيز به زندگي شما نگاه ويژه داشته باشد و دست‌تان را در سختي‌ها بگيرد.
پيشنهاد مي‌كنم اين خانم محترم به‌مدت 2هفته كارهايي كه براي همسرش مي‌كند با زبان و رفتار به رخش نكشد. اصلا ذهنش را نيز درگير اين موضوع نكند كه همسرم اين كارها را مي‌بيند يا خير. از سوي ديگر برخي از رفتارهاي همسرش را تحسين كند، همانطور كه خودش نيز دوست دارد همسرش كارهاي ايشان را تحسين كند و به ايشان اهميت بدهد. به‌خاطر كارهاي كوچك و بزرگي كه براي زندگي انجام مي‌دهد از او تشكر كند.
با خودتان نگوييد هركاري انجام مي‌دهد وظيفه‌اش است و من هم به اندازه او در خانه زحمت مي‌كشم. اگر شما اين فكر را در مورد او بكنيد، قطعا او نيز درخصوص شما چنين فكر خواهد كرد و كارهاي شما به چشم او نخواهد آمد.
همشهری
