باد کولر تار موها را تاب می‌دهد. فروشنده حرف توی حرف می‌آورد؛ از انواع مو و تحول بازار مو در چند سال گذشته می‌گوید. منوچهری پرهیاهو و شلوغ است. «بازار مو روی قیمت دلار می‌چرخد و تب فروشنده‌ها.»
بازار گریمورها و زلف‌چینی
تجارت مو در ایران، در ده سال گذشته، رنگ و بوی جدیدی به خود گرفته؛ ایران دستی در تولید موی مصنوعی ندارد اما تبدیل به خریدار جدی موهای طبیعی و مصنوعی شده است.
«از وقتی اکستنشن‌کارها دست به کار شدند و از موی مصنوعی و طبیعی استفاده کردند، انواع مو به صورت فله‌ای وارد بازار می‌شود و قیمت‌ها به شدت بالا و پایین می‌رود. قیمت مو نرخ ثابتی ندارد. در این بازار همه‌ی قیمت‌ها روی توافق دو طرف می‌گردد. فقط برندها هستند که تقریباً نرخشان ثابت است.» حسین یزدی، گریموری که سال‌ها در زمینه‌ی مو فعالیت کرده و توانسته مجوز نخستین مؤسسه‌ی رسمی واردات مو را ثبت کند، می‌گوید: «ثبت مؤسسه‌ی ما به‌سختی انجام شد. بازار مو بازار سیاه است. یک دست‌هایی در کار است که شما نمی‌دانید. هر کی هر کی است. زمانی تنها دو برند معروف بودند که مو وارد می‌کردند اما الآن چین در این زمینه یکه‌تاز است. موهای چینی وارد می‌شود و بسیاری از آرایشگرها برای این‌که کارشان سودآور شود از این مو استفاده می‌کنند. درحالی‌که پیش‌تر اصلاً این‌گونه نبود و فقط گریمورها بودند که با مقوله‌ی مو به‌صورت جدی سر و کار داشتند.»
یزدی می‌گوید اگر تا دو سال پیش برای خرید صد گرم مو، که در داخل به صورت طبیعی است، باید سی هزار تومان پرداخت می‌کردیم، از وقتی اکستنشن‌کارها آمدند باید ۱۵۰ هزار تومان بدهیم. موی وارداتی هم که نرخش به دلار وابسته است و قیمتش مرتب بالا و پایین می‌رود. هرچند حکایت خرید موی سفید خیلی فرق می‌کند؛ این مو ارزش زیادی دارد، چون راحت می‌توان آن را رنگ کرد.»
یکی از فروشنده‌های موی منوچهری می‌گوید: «اگر پول دارید بیایید موی
سفید بخرید. اگر این کار را بکند حسابی بردید. بار موی سفید کلی ارزش دارد.
اگر بماند می‌توانید با قیمتی بالا آن را بفروشید. می‌دانید که موی سفید
به‌راحتی پیدا نمی‌شود برای تهیه‌ی آن باید تکنیک خاص داشت که تنها چند تا
از کمپانی‌های مهم اروپایی این تکنولوژی پیشرفته را دارند.»
میلیون‌ها تومان در سال برای اکستنشن!
چه در آرایشگاه‌ها می‌گذرد که بازار مو را این‌گونه سیاه کرده است؟ در یکی از سالن‌های آرایشگاه در تهران، چند مراجعه‌کننده برای ترمیم مو و اکستنشن (نصب مو) آمده‌اند. یکی از آن‌ها می‌گوید: «همیشه از این‌که موهای پرپشت نداشتم، اذیت می‌شدم و غصه می‌خوردم. وقتی فهمیدم می‌شود با اکستنشن مو این نقطه‌ضعفم را جبران کنم، سریع اقدام کردم. هر چقدر هم هزینه داشته باشد می‌دهم.»
سپیده، یکی از اکستنشن‌کارهای تهران که نزدیک ده سال است در این زمینه کار می‌کند، می‌گوید: «من اولین بار در ترکیه با این روش آشنا شدم و موهایم را اکستنشن کردم. خیلی خوب شده بود ولی روش آن‌ها استفاده از چسب بود و زود موهایم گره خورد. بعدها در دوبی با روش‌های جدید کراتینه آشنا شدم و تصمیم گرفتم آن را وارد ایران کنم. ده سال پیش این روش برای همه غریب بود اما حالا مشتری‌های زیادی دارد که گاهی برای خودم باورکردنی نیست.»
سال‌هاست که به‌صورت تخصصی در این زمینه کار می‌کند. در آرایشگاه او، بسته‌های کوچک مو با رنگ‌های مختلف در قفسه‌های شیشه‌ای کنار هم ردیف شده‌اند. سپیده یکی از آن‌ها را برمی‌دارد و می‌گوید: «بیشتر این موها را از ایتالیا وارد می‌کنم. هزینه‌اش زیاد می‌شود اما کیفیت آن خوب است. مشتری‌ها هم از آن به‌شدت استقبال می‌کنند. اوایل یک شرکت ایرانی واردکننده‌ی مو بود که ما با آن کار می‌کردیم اما الآن بیشتر موها را خودم مستقیماً سفارش می‌دهم. خیلی از اکستنشن‌کارها هستند که جنس مو چندان برایشان مهم نیست. آن‌ها هر مویی گیرشان بیاید می‌خرند، موهای چینی و هندی، اما من کارم فرق می‌کند.»
او که موهای پرپشت بلوندی دارد از جادوی موی مصنوعی روی سر می‌گوید: «من اصلاً با موی طبیعی کار نمی‌کنم. موی طبیعی دردسرهای خاص خودش را دارد. موی مصنوعی بادوام‌تر است. این موها از ترکیب موی اسب، انسان و پلاستیک درست می‌شود و ضدعفونی‌شده است، بنابراین خیلی بهتر از موی طبیعی جواب می‌دهد.»
آمار دقیقی از استفاده‌ی موی مصنوعی و طبیعی برای کلاه‌گیس و اکستنشن وجود ندارد. نرخ‌ها متنوع است، همان‌طور که نصب مو (اکستنشن) انواع مختلف دارد: چسبی، کراتینه، گره‌ای و لاینی. اما اگر به‌طور تقریبی پنجاه آرایشگاه زنانه در تهران، که اکستنشن مو انجام می‌دهند، روزی دو یا سه مراجعه‌کننده (بدون در نظر گرفتن کسانی که ترمیم می‌کنند) داشته باشند، دست‌کم می‌شود سه هزار مراجعه‌کننده در ماه و ۳۶ هزار نفر در سال. آخرین پرس‌وجو‌ها هم نشان می‌دهد اگر قد موها تا سرشانه و حجم آن معمولی و نازک باشد حدود ۷۳۰ هزار تومان و اگر موها تقریباً تا سر شانه باشد و پرحجم حدود ۹۹۰ هزار تومان که اگر این قیمت‌ها ضرب در ۳۶ هزار نفر در سال شود، حاصل آن بیش از سی میلیارد تومان است.
فروش مو در مترو
«کافیه شما این گیره را روی موهاتون نصب کنید، بدون این‌که موهایتان را رنگ کنید، آن را مش کرده‌اید.» فروش مو در مترو در کنار روسری، خمیردندان، تی‌شرت و لوازم آرایش و از این دست مشتری‌های پروپاقرصی دارد.
یکی از فروشنده‌های مترو، دو سال است که موهای مصنوعی را به‌صورت عمده از خیابان منوچهری می‌خرد و بعد در اندازه‌های مختلف درست کرده و به آن‌ها گیره نصب می‌کند و در مترو می‌فروشد. «متوسط روزی صد شاخه مو می‌فروشم، هر سه شاخه پنج هزارتومان. وقتی کارم را شروع کردم خیلی نگران بودم اما با استقبال بی‌نظیری روبه‌رو شدم حالا دو سال است که در آن حرفه‌ای شدم و روزبه‌روز مشتری‌های آن بیشتر می‌شود.»
دسته‌های مو با رنگ‌های مختلف دست‌به‌دست زنان در مترو می‌چرخد، فروشنده موهای مشتری‌هایشان را کنار می‌زند و شاخه‌ای از موی مصنوعی را با گیره به آن اضافه می‌کند. مشتری لبخند می‌زند و در آینه کوچکش به موی جدیدش نگاه می‌کند. این مو هزاران کیلومتر از سرزمین‌های دور طی کرده و حالا به دست او رسیده است. انگار زمان بازگشتی به گذشته دارد، همان‌طور که مصریان باستان موهایشان را می‌زدند و کلاه‌گیس سرشان می‌گذاشتند؛ همان‌طور که پادشاهان هخامنشی هم برای زیبایی بیشتر این کار را می‌کردند.
فروش آن‌لاین مو
حالا که بازار خرید و فروش داغ است، سایت‌های اینترنتی هم اقدام به خرید
و فروش موی طبیعی می‌کنند. فروش موی طبیعی در سایت‌ها آداب و رسوم خاص خود
را دارد با قیمت‌هایی باورنکردنی. در فروش موی طبیعی، سن و اندازه و رنگ
مو مسائلی بسیار حیاتی به شمار می‌روند. یکی از فروشنده‌های آن‌لاین مو با
گذاشتن عکسی از موها این اطلاعات را داده است:
سن : سیزده سال
اندازه‌ی مو : ۵۵ سانت، بافته‌شده با قطر ۵/۹ سانتیمتر
مدل مو: صاف
رنگ: خرمایی
عادت
نگهداری: هفته‌ای دو بار شست‌وشوی موها، از تافت و ژل استفاده نشده است
(موهای صددرصد بدون رنگ)، استفاده از ویتامین‌ها و غذاهای سالم
قیمت پیشنهادی: یک میلیون تومان
«نباید فراموش کرد که موی طبیعی باید ضخامت و لختی داشته باشد و موهای نازک در دنیای تجارت مو چندان با استقبال مواجه نمی‌شوند و قیمت‌های پایینی دارند. بهترین مو، که قیمت بالایی هم دارد، موی سپید است چرا که موی سپید را می‌شود به‌خوبی رنگ کرد.» یکی از خریدارهای مو می‌گوید که سال‌هاست با مو سر و کار دارد؛ اتاقش پر است از انواع موها. خودش می‌گوید که با موها زندگی می‌کند: «تجارت مو این روزها تجارت تأثیرگذاری در جهان امروز است. از هنرپیشه‌ها تا مردم معمولی طالب موهای بدون وز و شکست‌خوردگی و موخوره هستند. خیلی از بیمارهای سرطانی از کلاه‌گیس استفاده می‌کنند و کسانی که در جوانی طاس شدند از روش‌های کاشت مو.»
سینما و تلویزیون یکی دیگر از مشتری‌های پروپاقرص مو هستند. محسن موسوی، گریمور باسابقه‌ی ایرانی، هم می‌گوید: «در سریال‌های تاریخی از مو برای گریم بسیار استفاده می‌شود. در فیلم «رستاخیز» نزدیک دوازده تا پانزده میلیون تنها برای مو هزینه شد.
او می‌گوید که اکنون یکی از بازارهای متغیر بازار مو است چرا که بیشتر موهایی که در آرایشگاه‌ها استفاده‌ی گسترده‌ای دارند به‌صورت وارداتی به ایران می‌آیند.
چگونه مو به کمپانی‌ها می‌رسد؟
حسین یزدی می‌گوید: «فرقه‌ای در کشور هند وجود دارد که موهایشان را بلند می‌کنند و بعد از چند سال در یک روز معین همه با هم موهایشان را می‌زنند. این سنت چندین قرن در هند وجود داشته، ولی در چند دهه‌ی گذشته رابط‌هایی به وجود آمدند که این موها را به کمپانی‌های تولید مو در اروپا می‌رسانند.»
او ریشه تولید موهای طبیعی در کمپانی‌های بزرگ را همین روش می‌داند، بااین‌حال روش‌های تولید مو در کمپانی‌های بزرگ بسیار مختلف است و منشأ‌های متعددی دارد. مثلاً یکی از این منشأ‌ها گاوی است به نام یاک. «این گاو در تبت پرورش می‌یابد و موی آن زبر و ضخیم است مانند موی ریش و سبیل مردان.»
علی عارفی گریمور دیگری است که عقیده دارد مو انواع مختلفی دارد و به‌راحتی نمی‌توان آن‌ها را تقسیم‌بندی کرد و افراد عادی نمی‌توانند آن‌ها را تشخیص دهند.
او قدمت واردات مو به ایران را سی تا چهل سال می‌داند و می‌گوید: «زمانی تنها دو برند کریولان و گریماس وارد ایران می‌شد که انواع مو طبیعی، یاک و کرپ (مو و پشم) را به ایران می‌آورد. اما اکنون انواع موها از چین وارد می‌شود که البته چندان مورد توجه گریمورها نیست.»
این روزها اما در ایران هم جرقه‌های تهیه و تولید مو زده شده است. حسین یزدی می‌گوید که در این اواخر خیلی از آرایشگاه‌های شهرستان‌ها موها را برای فروش می‌آورند. تازگی‌ها هم موها دسته‌بندی‌شده و در اندازه‌های مختلف آماده می‌شوند و به تهران می‌آیند. قیمت‌گذاری این موها هم با توافق دوطرفه است و قیمت مشخصی ندارد. در ایران کمپانی وجود ندارد و یک سری مشتری‌های شخصی هستند که این موها را تهیه و در کارشان استفاده می‌کنند.
یکی دیگر از خریداران مو مدعی است که مرکزشان در سعدآباد یکی از بهترین
مراکز خرید موی ایران است و مویی که خریداری می‌کنند باید بالای هشتاد سانت
و بدون موخوره و صاف و لخت باشد. قیمت مو هم بر اساس نوع مو تعیین می‌شود.
بازار پرجنب‌وجوش خرید و فروش مو در ایران وارد مرحله‌ی جدیدی شده و هم‌چنان در حال گسترش است اما هنوز هیچ نظارتی بر آن وجود ندارد.
آفتاب
