شفاآنلاین:جامعه>سنت ها>در عروسیهای آناتولی، چند روز قبل از برگزاری مراسم، دعوتیههای عروسی در میان دوستان و فامیل پخش میشود. نوع این دعوتیهها و اینکه کدام طرف مسئول توزیع آنها است، از منطقهای به منطقه دیگر متفاوت است.
به گزارش شفا آنلاین : در برخی از
مناطق هدایایی از قبیل روسری، حوله، صابون، قاشقچوبی، دستمال، لیوان و
نظایر آن انتخاب شده و بهعنوان دعوتیه عروسی برای مدعوین فرستاده میشود.
فردی که مسئول پخش دعوتیهها است، به منزل دوستان و فامیل رفته، سلام
برگزارکننده مراسم عروسی را به آنها رسانده و بهعنوان دعوتیه یکی از این
هدایا را به آنها میدهد و بدین شکل دوستان، فامیل یا همسایهها را به
عروسی دعوت میکند.
در فرهنگ آناتولی، روز آغاز عروسی و اینکه این مراسم چند روز طول خواهد
کشید، از منطقهای به منطقه دیگر متفاوت است. در زمانهای گذشته مراسم
عروسی حداقل ۳ یا ۴ روز ادامه پیدا میکرد و معمولا روزهای پنجشنبه یا جمعه
آغاز میشد و شنبه یا یکشنبه به پایان میرسید.
در بسیاری از مناطق آناتولی، مراسم عروسی تنها در خانه داماد و با برگزاری
مراسم «نصب پرچم» آغاز میشود. مراسم نصب پرچم ریشه در فرهنگ آسیای میانه
دارد و این امر را میتوان در بسیاری از مراسم و مناطق مشاهده کرد. در طول
تاریخ میتوان موارد بسیاری از آیین نصب پرچم یا مراسم به اهتزاز درآوردن
پرچم را مشاهده کرد. در زمانهای گذشته، گؤک تورکها روی قبر مردگان خود
پرچم نصب میکردند. در فرهنگ قوم اوغوز نیز روی چادر فردی که عزادار است،
پرچم سیاه یا آبی نصب میشد. ترکهای قدیم همچنین برای نشان دادن بزرگی و
عظمت روی مضرابهای خود پرچمهای سهگوش نصب میکردند. پرچمهای موجود در
نوک مضرابها سمبل عظمت، جسارت و بزرگی آن جنگجو بود. پرچم نصب شده در محل
برگزاری مراسم عروسی نیز درحالیکه از طرفی باعث میشود تا آن محل بهطور
کامل مشخص باشد و انسانها بهراحتی آنجا را پیدا کنند، از طرف دیگر نیز
سمبل قدرت و اتحاد است. جوانان تیرک نازک و بلندی را برای نصب پرچم آماده
کرده و به محل برگزاری مراسم عروسی میآورند. پرچم روی این تیرک آویزان
شده، سپس در مرتفعترین نقطه محل برگزاری مراسم عروسی نصب میشود. در برخی
از مناطق نیز پرچم روی تیرکی که آویخته شده و بر درختی که مقابل منزل عروس
قرار دارد، نصب میشود. به همراه این پرچم یک عدد سیب که سمبل برکت و یک
عدد آینه که سمبل روشنایی است، قرار داده میشود. با نصب پرچم و گذاشتن سیب
و آینه در کنار آن مراسم عروسی آغاز میشود. تا زمانی که عروس وارد خانه
داماد نشده، این پرچم و تیرک آن نباید با خاک تماس پیدا کند.
روز عروسی خانه داماد پرهیاهوست. در عروسیهای آناتولی رسوم ساقدوشی نیز
اجرا میشود. ساقدوشها معمولا دو نفر هستند که از میان نزدیکترین دوستان
داماد انتخاب میشوند. بر بازوی ساقدوشها روبان یا روسری قرمز بسته میشود
تا در میان سایر جوانان مشخص شود. این افراد که درواقع دست راست داماد
محسوب میشوند، در برگزاری مراسم عروسی و انجام تمامی کارها به داماد کمک
میکنند. لباسهای او را آماده میکنند، کمک میکنند تا لباس دامادی بپوشد،
سر و صورت او را میتراشند و بهطور خلاصه او را برای دیدن عروس آماده
میکنند. اگر عروسی در روستا انجام گیرد، مراسم تراشیدن سروصورت داماد در
میدان روستا انجام میشود. داماد پس از آماده شدن در خانه به همراه
ساقدوشها منتظر عروس میماند و برای آوردن عروس به خانه وی نمیرود.
در فرهنگ ترکها، ازدواج دختر به معنای کوچ وی است. دختر جوان از خانه پدری
به خانه شوهر کوچ میکند. در فرهنگ ترک به این کار «گرفتن عروس» گفته
میشود. مراسم آوردن عروس تقریبا در تمامی مناطق آناتولی شبیه هم است.
معمولا یک گروه از خانه داماد به راه افتاده و برای آوردن عروس به خانه وی
میروند. عروس نیز یک همراه و کمککننده دارد که به این فرد «یئنگه» گفته
میشود. این فرد درواقع در آمادهکردن عروس مسئول است. به وی در برگزاری
مراسم حنابندان و عروسی و حتی لباس پوشیدن و آرایشکردن کمک میکند. قبل از
اینکه عروس از خانه پدری خارج شود، پدرعروس برای وی دعای خیر خوانده و
کمربند قرمزی را دور کمر وی میبندد. اگر عروس پدر نداشته باشد، این کار از
طرف برادر، عمو یا دایی عروس انجام میشود. پدر عروس در دعای خیری که برای
دخترش میخواند از خداوند میخواهد که پاقدم دخترش خوشیمن باشد و دخترش
برای محلی که در آن قدم میگذارد، به همراه خود برکت، امید، شانس و اقبال
ببرد.
پس از بیرون آمدن عروس از خانه پدری، آداب و رسوم متفاوتی اجرا میشود و در
مورد اینکه آیا عروس خوشبخت خواهد شد یا نه؟ حدسهایی زده میشود.
بهعنوان مثال، در برخی مناطق به محض بیرون رفتن عروس از خانه پدری در یکی
از اتاقها شمع روشن میشود. میگویند اگر شمع تا آخر بسوزد و تمام شود به
معنی این است که عروس زندگی خوشبختی را در خانه شوهر به پایان خواهد برد.
اما اگر شمع قبل از سوختن کامل خاموش شود، گفته میشود که دختر جوان در
زندگی جدید با مشکلات بسیاری مواجه خواهد شد. در زمانهای قدیم،
نوعروس معمولا از طرف خانواده داماد آرایش شده و سوار بر اسب به طرف خانه
داماد آورده میشد. بههنگامیکه نوعروس به خانه داماد آورده میشود،
پدرشوهر و مادرشوهر دم در خانه از وی استقبال میکنند. در برخی از مناطق،
وقتی عروس سوار بر اسب به در خانه داماد میرسد، یکی از نزدیکان داماد خطاب
به خانواده داماد میگوید: هدیهتان چیست؟ و پس از اینکه پدرشوهر هدیهای
را تقدیم عروس میکند، عروس از اسب پایین
آورده میشود.
خانواده داماد بر سر عروس گندم و سکه میپاشند. گفته میشود کسانیکه
بتوانند از این سکهها و گندم که سمبل برکت است، جمع کرده و در توربه یا
کیفهای خود بگذارند، در طول آن سال ثروتمند میشوند. عروس که تا نزدیکی
در آمده، میایستد و قدم بر نمیدارد. داماد که در خانه منتظر عروس است، به
بیرون از خانه آمده و بازو در بازوی عروس میاندازد. به این کار «مراسم
شانهدرشانه» گفته میشود. درواقع داماد با این کار میخواهد بگوید که
تمامی مسئولیت عروس را بر دوش خواهد کشید. اما عروس باز هم در جای خود
میایستد و قدم از قدم بر نمیدارد. اینبار پدرشوهر قول باغ، مزرعه یا
زمین را به وی میدهد. با ورود عروس به خانه شوهر، پشتسر وی یک کوزه پر آب
بر زمین زده شده و شکسته میشود. همچنین مراسم پاشیدن گندم، برنج و نظایر
آن بر سر عروس نیز ادامه پیدا میکند. اینها همه سمبل برکت و روزی هستند.
عروس به محض ورود به خانه، دست مادرشوهرش را میبوسد. مادرشوهر نیز در
مقابل به وی میگوید: «عروسم خوشآمدی، قدمت خوشیمن و پربرکت
باشد، سرت سلامت و ثروتمند و فرزندانت پسر باشد». در برخی از مناطق زیر قدم
عروس پوست گوسفند نهاده میشود، تا همانند گوسفند ساکت و آرام باشد. یکی
از زنان مسن خانواده داماد نیز شروع به نصیحت عروس میکند و مثلا به او
میگوید که اسرار خانواده را در هیچ جایی فاش نکند. یکی دیگر از زنان فامیل
نیز یک پسر بچه را که سمبل زاده شدن فرزندان پسر و ادامه نسل خانواده است،
در تخت عروس میگذارد. در برخی از مناطق نیز وقتی عروس دست در دست داماد
وارد خانه میشود، یکی از زنان نزدیک داماد، انگشت عروس را داخل روغن یا
عسل فرو میکند. عروس نیز انگشت خود را بر سر در خانه میمالد. این رسم نیز
به این معناست که زندگیشان همانند روغن روان و همانند عسل شیرین باشد.
مراسم عروسی که از صبح آغاز شده بود، تا شب ادامه پیدا میکند. طبل و دهل
نواخته میشود، ترانههای محلی خوانده شده و رقصهای فولکلور اجرا میشود.
در عروسیها معمولا غذا نیز پخته میشود. با پلو، لوبیا، قورمه، شربت،
میوه، سالاد، باقلوا و حلوا از میهمانان پذیرایی میشود. عروسی در ساعات شب
با بدرقه عروس و داماد به خانه جدید پایان مییابد.
روزنامه شهروند