من چرا اينقدر عرق مي‌کنم؟

به گزارش شفا آنلاين،مهمانان اين هفته «ميزگرد زيبايي» يک دختر 4 ساله و مادرش هستند كه هر دو از تعريق كف دست رنج مي‌برند. مادر مهسا كوچولو برايمان در پيامكي نوشته است: «دختر 4 ساله‏اي دارم که کف دست‏هايش بيشتر اوقات خيس عرق است. خودم هم همين‌طور هستم. آزمايش تيروييد دادم اما مشکلي نداشتم. البته خيسي دست من هنگام استرس و اضطراب و دست گرفتن وسيله‏اي مانند خودکار و... بيشتر مي‏شود. حالا نگرانم که نکند مشکل دخترم هم از اضطراب باشد. به‌عنوان اقدام اورژانسي چه درماني را در اولويت قرار دهم؟»

مکانيسم تعريق

تعريق، مکانيسمي است که به وسيله آن دماي بدن كه به دلايل مختلفي مانند فعاليت‌ بدني، خوردن غذا و... افزايش يافته است، پايين مي‌آيد و بدن به اصطلاح خنك مي‌شود. مهم‌ترين فايده تعريق كنترل دماي بدن و دفع مواد زائد و غيرضروري از راه پوست است. افزايش تعريق بدن معمولا 2 علت اساسي و مهم دارد؛ علت اول اينكه ممكن است تعداد غدد عرق بدن كه به آنها غدد اكراين گفته مي‌شود در نقاطي از بدن افزايش پيدا كرده باشد، علت دوم هم مي‌تواند افزايش ميزان ترشح غدد عرق باشد. افرادي كه بسيار زياد عرق مي‌كنند، معمولا هر دو مشکل را با هم دارند.

نگاه متخصص بيماري‌هاي پوست/دكتر سيدناصر عمادي/عضو هيات‌علمي دانشگاه علوم‌پزشكي تهران

درمان با استفاده از کلريد آلومينيوم

استرس، اختلال غدد مثل پرکاري غده تيروييد، عوارض ناشي از مصرف داروهاي مختلف و اختلال تغذيه‏اي تعريق را زياد مي‌کند. اما هر فردي که به‌دليل تعريق زياد مراجعه مي‏کند، بايد از نظر مسائلي که گفته شد، بررسي شود تا براساس علت افزايش تعريق درمان شود.

راه‏هاي مختلفي براي درمان تعريق زياد وجود دارد. قدم اول درمان، استفاده از محلول کلريدآلومينيوم يا محلول ضدتعريق است که بيمار بايد روزي 2 بار به کف دست يا پاهايش بزند و روي آن پلاستيک بکشد تا الکل که ساختار اصلي اين دارو را تشکيل مي‏دهد، بلافاصله تبخير نشود.

قدم‏هاي بعدي، استفاده از دستگاه آيونتوفورزيس، تزريق بوتاکس به کف دست و در نهايت جراحي سمپاتکتومي يا قطع عصب سمپاتيک در کف دست يا پاست اما قطعا نمي‏توان از همه اين راه‏هاي درماني براي يک کودک 4 ساله استفاده کرد زيرا او را بيشتر دچار استرس خواهد کرد.

تعريق کودکان معمولا در نواحي سر و صورت است و خيلي کم پيش مي‏آيد که يک کودک 4 ساله دچار تعريق کف دست شود مگر اينکه مشکل يا عامل خاصي وجود داشته باشد. در اين صورت بهترين درمان حذف عامل ايجادکننده تعريق زياد است و در غير اين صورت بهترين درمان براي اين کودک استفاده از محلول کلريد آلومينيوم البته با غلظت کمتري نسبت به محلول بزرگسالان است. براي اين منظور و تعيين غلظت مناسب دارو حتما بايد به پزشک متخصص پوست مراجعه کرد.

علل تعريق مفرط؛ از پرکاري تيروييد تا کمبود ويتامين D

دكتر مريم رزاقي‌آذر/فوق‏تخصص غدد كودكان/عضو هيات‌علمي دانشگاه علوم‌پزشكي تهران

تعريق زياد در كودكان مي‏تواند ناشي از پركاري تيروييد، كمبود ويتامين D، کم‏خوني، ديابت، بيماري‏هاي عفوني و تب‏دار يا بيماري‌هاي ديگري باشد بنابراين قبل از هر اظهار نظري بايد كودك معاينه باليني و آزمايش‌هايي براي بررسي سلامت او درخواست شود تا براساس آنها بتوان علت تعريق را تشخيص داد. گاهي يك علامت كوچك مي‌تواند نشانه‌اي از يك بيماري جدي و مهم باشد. در نتيجه با اقدام به‌موقع والدين و تشخيص درست و به‌موقع پزشک مي‏توان سلامت کودک را به سرعت به او بر‌گرداند و از پيشرفت بيماري جلوگيري کرد بنابراين نمي‌توان گفت چون مادر هم اين مشكل را دارد پس تعريق كودك نيز طبيعي و ناشي از ارث است و نيازي به پيگيري ندارد. تا زماني كه معاينه و يافته‌هاي پزشكي بررسي نشوند، نمي‌توان تشخيص قطعي براي اين كودك گذاشت. پس مهم‌ترين توصيه به سوژه «ميزگرد زيبايي» مراجعه به پزشک براي ارزيابي‌ کلينيکي و پاراکلينيکي است.

نگاه فوق ‏تخصص روان‌پزشكي كودك و نوجوان

دكتر نسرين اميري/عضو هيات‌علمي دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي/درمان با استفاده از تنش‌زدايي

استرس و اضطراب کودکان معمولا به شکل‏هاي مختلفي ديده مي‏شود که يکي از علائم آن مي‏تواند تعريق کف دست‏ها باشد اما علائم ديگري مانند اختلال در تکلم يا لکنت زبان، بدخواب شدن کودک، کاهش اشتها و در نتيجه وزن نگرفتن مناسب، تحريک‏پذيري، بهانه‏گيري و... نشان‌دهنده استرس کودک است که گاهي والدين متوجه آن نيستند.

تعريق كف دست بيشتر اوقات ناشي از اضطراب و استرس است و با توجه به اينكه مادر مضطرب است، ژن آن را به فرزندش انتقال داده پس مشکل اين کودک مي‏تواند ژنتيکي باشد.

از سوي ديگر، وقتي مادر مضطرب است؛ يعني محيط خانواده هم اضطراب دارد و اضطراب همه کودکان به‌خصوص يك كودك 4 ساله، عمدتا به والدين و به‌خصوص مادرشان بستگي دارد، پس مهم‌ترين كار اين است كه مادر ابتدا به روان‌پزشك مراجعه و اضطرابش را درمان كند. با درمان اضطراب، علائم آن كاهش پيدا خواهد کرد و بعد از آن مادر مي‌تواند به فرزندش كمك كند و علائم او را نيز كاهش دهد.

تا زماني كه مشكل اصلي كه همان اضطراب مادر و كودك است درمان نشود، درمان‌هاي كلينيكي مثل مراجعه به متخصص پوست و انجام اقدام‌هاي درماني براي كاهش تعريق موثر نخواهد بود. بسياري از كساني كه مشكل تعريق دارند با راه‌حل‌هاي درماني متخصصان پوست بهبود پيدا مي‏كنند اما تعريقي كه منشاء آن درگيري سيستم اعصاب مركزي باشد با درمان‌هاي كلينيكي فقط کاهش پيدا مي‏کند يا براي مدتي از بين مي‌رود.



سلامت