ایمنی غذایی از مزرعه تا سفره،از خاک تا سلول

 می‌دانیم که کود نامناسب، استفاده از آفت‌کش‌های مختلف که برای ازبین‌بردن آفات به کار می‌رود و...، می‌تواند خاک ما را آلوده کند.کودهای نیتراته که درحال حاضر بیشترین مصرف را دارد، ممکن است موجب شود میزان نیترات در گیاهان خصوصا گیاهان غده‌ای مانند هویج، سیب‌زمینی، انواع ترب، چغندر و... زیاد شود و خطراتی مانند افزایش سرطان را در جامعه به‌دنبال داشته باشد. متولیان نظارت بر غذا در کشور، در ادارات و وزارتخانه‌های متعدد پراکنده هستند و در صورتی که هم‌زبانی و همدلی بین آنها وجود نداشته باشد ایمنی این زنجیر در قسمت‌های مختلف ممکن است مخدوش شود.

به گزارش شفا آنلاين،دکتر ربابه شیخ‌الاسلام متخصص اپیدمیولوژی تغذیه،گفت: شعار امسال روز جهانی غذا؛ ایمنی غذا از مزرعه تا سفره، ارتباط بسیار زیادی با شعار ملی امسال همدلی و هم‌زبانی دارد. بدون همدلی و هم‌زبانی متولیان مختلف مسئول ایمنی غذا، زنجیره ایمنی غذایی به وجود نمی‌آید. زنجیره ایمنی غذایی که از مزرعه آغاز می‌شود و در طی مراحل گوناگون به سفره ما راه پیدا می‌کند باید از نظر ایمنی در یک زنجیره منسجم مراقبت و نظارت قرار گیرد. اهمیت‌داشتن سیستم برای ایمنی غذایی از آن رو بسیار مهم است که سلامت کامل جامعه در گرو سلامت موادغذایی است که هرروز در چند وعده توسط همه مردم مصرف می‌شود.

وقتی صحبت از مزرعه به میان می‌آید ابتدا باید زنجیره مراقبت از خاک کشاورزی آغاز شود. آیا خاک که غذای انسان را تأمین می‌کند مورد مراقبت کافی قرار می‌گیرد؟ می‌دانیم که کود نامناسب، استفاده از آفت‌کش‌های مختلف که برای ازبین‌بردن آفات به کار می‌رود و...، می‌تواند خاک ما را آلوده کند. استفاده از کود‌های طبیعی یا سبز (ورمی کود) و کود‌های حاوی ریزمغذی‌ها مانند روی و آهن می‌تواند خاک را بارورتر کند. کودهای نیتراته که درحال حاضر بیشترین مصرف را دارد، ممکن است موجب شود میزان نیترات در گیاهان خصوصا گیاهان غده‌ای مانند هویج، سیب‌زمینی، انواع ترب، چغندر و... زیاد شود و خطراتی مانند افزایش سرطان را در جامعه به‌دنبال داشته باشد. متولیان نظارت بر غذا در کشور، در ادارات و وزارتخانه‌های متعدد پراکنده هستند و در صورتی که هم‌زبانی و همدلی بین آنها وجود نداشته باشد ایمنی این زنجیر در قسمت‌های مختلف ممکن است مخدوش شود.

در حال حاضر اداره نظارت بر مواد غذایی در وزارت بهداشت عمدتا بر غذاهای صنعتی که از آن اداره مجوز می‌گیرند، نظارت دارد، در حالی که عمده غذاهای ما مانند برنج، حبوبات، غلات، ‌آجیل وخشکبار، سبزی‌ها و صیفی‌جات و میوه‌ها همه به‌صورت فله‌ای به فروش می‌رسند و از سیستم نظارتی قوی‌ای برخوردار نیستند. آلودگی این مواد به باقیمانده سموم کشاورزی ممکن است خطرات جدی برای سلامت ایجاد کند. نان به‌عنوان غذای اصلی و روزمره ما مشکلات بیشتری از نظر ایمنی دارد. ما با وجود داشتن کارخانجات صنعتی تولید نان که خوشبختانه نان سالم، بهداشتی و با طی‌کردن فرایند تخمیر تولید می‌کنند و بخشی از جمعیت را پوشش می‌دهند ولی به‌دلیل فرهنگ نان تازه‌خواری مصرف نان سنتی بالایی داریم. فراموش نکنیم که در فرایند تخمیر که بعضا دو ساعت طول می‌کشد، تغییرات زیادی در خمیر ور‌آمده، به وجود می‌آید و ازبین‌رفتن فیتات موجود در آرد جذب آهن و کلسیم را مختل می‌کند. ویتامین‌های مختلف عمدتا گروه B، در نان به وجود می‌آید و این فرایند نان را مغذی و قابل جذب می‌کند. نظارت زنجیره بسیار طولانی و گسترده تولید نان از مزارع بزرگ گندم در سراسر کشور، جمع‌آوری، نگهداری در سیلو، انتقال به کارخانه‌های آرد و تقسیم آن و بعد از آن انتقال آرد به نانوایی‌ها بسیار دشوار است که متولیان امر باید با دقت و وسواس آن را مورد مراقبت دائمی قرار دهند. استفاده از سموم کشاورزی در کشت برنج، گندم و جو که مورد استفاده بخش عمده جمعیت قرار می‌گیرد باید با اهمیت وی‍ژه مورد توجه باشد و کنترل شود.



ایران