تحصیل یک سوم دانشجویان پزشکی در دانشگاه های نامعتبر خارجی

به گزارش شفا آنلاين،بهروز عشقی» در فیلیپین در رشته امحا و احشا تحصیل کرده است. دانشگاهی که او در آن دانش آموخته روی نقشه جغرافیا وجود ندارد، حتی شهر محل تحصیلش هم روی نقشه نیست و...این یکی از شخصیت‌های سریال طنز «در حاشیه» است که شب‌ها  بینندگان تلویزیون را به خنده میهمان می‌کند. اما واقعیت موجود در آموزش‌های پزشکی نشان می‌دهد، که آنچه شخصیت بهروز عشقی به تصویر کشیده است چندان هم مبالغه نیست. در حال حاضر تحصیل دانشجویان در دانشگاه‌های نامعتبر خارجی  تبدیل به یکی از معضلات  حوزه آموزش پزشکی و وزارت علوم شده است. صحبت‌های روز گذشته وزیر بهداشت در مراسم  معارفه  معاون آموزشی این وزارتخانه نیز تأییدی بر این واقعیت  است. دکتر هاشمی در سخنان خود با انتقاد از وضعیت موجود گفت: چرا باید فرزندان ایرانی به دلیل تحصیل مجبور به ترک کشور شده و در دانشگاه‌های امارات، مالزی، ترکیه، فیلیپین و... تحصیل کنند.

وی با اشاره به اینکه حوزه آموزش پزشکی دچار آسیب شده است، گفت: خیلی بد است که جوانان ما برای تحصیل در دانشگاه‌های نامعتبر کشورهای دیگر از ایران خارج شوند. مسأله‌ای که وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی آن را بد توصیف می‌کند فقط به تحصیل این دانشجویان منتهی نمی‌شود. مسأله بدتر زمانی اتفاق می‌افتد که این دانشجویان پس‌از صرف وقت و هزینه فراوان می خواهند مدارک تحصیلی خود را با استانداردهای داخل کشور معادل سازی کنند.
هجوم دانشجویان ایرانی برای ادامه تحصیل در هند، مالزی و فیلیپین در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است. حتی افزایش نرخ دلار هم موجب نشد تا علاقمندان به تحصیل در این کشورها کمتر شود. در این میان دانش آموختگان انتظار دارند که مدرک شان  در داخل کشور معتبر شناخته شود، آن‌طور که  رئیس مرکز خدمات آموزشی وزارت بهداشت به «ایران» می‌گوید: برای بررسی یک فارغ التحصیل خارج از کشور چند شاخص باهم بررسی می‌شود. یک نکته مهم در ارزشیابی مدارک تحصیلی خارج از کشور این است که نظام آموزشی آن دانشگاه به نظام آموزش دانشگاه‌های کشورمان نزدیک باشد و آموزش‌ها با کیفیت آموزش کشور متناسب باشد.

توانایی علمی افراد، ملاک دیگری است. چنانچه سطح علمی دانشگاه مناسب نباشد، از فهرست خارج می‌شود. دکتر اکبری  اضافه می‌کند: مراحل ارزشیابی دانشگاه‌های مختلف براساس فهرست، متفاوت است. به عنوان مثال در برخی رشته‌ها و تخصص‌ها بیمارستان‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور  از دانشجویان آزمون عملی  می‌گیرند.او   تأکید می‌کند، تنها دانشجویانی وارد مراحل ارزشیابی مدرک می‌شوند که اسم دانشگاه در فهرست وزارت بهداشت باشد و مدارک شان در کشور تأیید شود. دانشجویانی که مدرک تحصیلی شان از سوی وزارت بهداشت تأیید شود، معمولاً آزمون عملی و تکمیلی را طی می‌کنند و  بسته به کشور و دانشگاهی که در آن تحصیل می‌کنند از شرایط ارزشیابی مدرک برخوردار می‌شوند.

ë تحصیل یک سوم دانشجویان پزشکی در دانشگاه های نامعتبر

رئیس مرکز خدمات آموزشی وزارت بهداشت  با اشاره به اینکه وزارت بهداشت برای دانشگاه‌های نامعتبر تسهیلاتی از قبیل ارز و تسهیلات ورود و خروج در اختیار دانشجویان قرار نمی‌دهد، در مورد آمار دانشجویان دانشگاه‌های نامعتبر  می‌گوید: آماری از تعداد دانشجویانی که در مراکز آموزشی نامعتبر تحصیل می‌کنند در اختیار وزارت بهداشت نیست با این حال تخمین زده می‌شود از 14هزار دانشجوی رشته‌های علوم پزشکی، حدود 4 هزار نفر در دانشگاه‌های نامعتبر تحصیل می ‌کنند. این آمار در حالی از سوی رئیس خدمات آموزشی وزارت بهداشت مطرح می‌شود که عدد و ارقام براساس تعداد دانشجویانی است که درخواست  ارزیابی مدارک تحصیل شان را داده‌اند. دکتر اکبری درباره هزینه‌های تحصیل این دانشجویان عنوان می‌کند:

هزینه تحصیل در دانشگاه‌های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد؛  کمترین شهریه  تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور مانند کشورهای همسایه و فیلیپین که مورد تأیید وزارت بهداشت نیست،3 هزار دلار در سال برآورد می‌شود البته این شهریه‌ها بسته به نوع رشته علوم پزشکی در دانشگاه‌های اروپایی  تا 30هزار دلار در سال نیز می‌رسد.

سخنان روز سه شنبه وزیر بهداشت در جلسه معارفه دکتر لاریجانی و تودیع ضیایی همچنین یک نکته قابل تأمل دیگری هم داشت و آن توسعه دانشگاه‌ها در بخش بین المللی بود. به اعتقاد دکتر هاشمی چرا باید دانشجویان ایرانی در دانشگاه‌های کشورهایی مثل امارات، اوکراین، ترکیه، مالزی و... تحصیل کنند و هنگامی که به کشور بازمی‌گردند با مشکل مواجه شوند، باید برای این امر چاره‌ای اساسی اتخاذ شود.

رئیس مرکز خدمات آموزشی در این باره  می‌گوید: وزارت بهداشت بنا است با ایجاد دانشگاه‌های بین المللی در خارج از مرزها، دانشجویان ایرانی مقیم خارج از کشور و داخل کشور را پذیرش کند. در واقع  این وزارتخانه قصد دارد با ایجاد امکان تحصیل در خارج از کشور دانشجویانی را که به هر دلیل در آزمون‌های ورودی دانشگاه‌های دولتی و آزاد  پزشکی پذیرفته نمی‌شوند و تمایل به تحصیل رشته پزشکی،دندانپزشکی و داروسازی دارند با  هزینه شخصی خود دانشجو،داوطلب  پذیرش کند.به گفته دکتر اکبری ایجاد دانشگاه‌های بین‌المللی به نفع آموزش پزشکی و حضور آموزش پزشکی ایران در عرصه‌های بین‌المللی خواهد بود.

او در پاسخ به این سؤال که چرا برخی از متقاضیان تحصیل در رشته‌های پزشکی،به جای تحصیل در دانشگاه آزاد به  دانشگاه‌های خارجی روی می‌آورند، عنوان می‌کند: این  دانشجویان معمولاً تمایل به ادامه تحصیل در چند رشته خاص یعنی پزشکی،داروسازی و دندانپزشکی  دارند اما دانشگاه آزد نیز در پذیرش دانشجو محدودیت دارد و رقابت در این سه رشته زیاد است بنابراین کسانی که در این رقابت‌ها موفق نمی‌شوند و حتی کسانی که گاهی مدرک کارشناسی و حتی دیپلم نیز ندارند برای  اخذ مدرک دکترای حرفه‌ای به خارج از کشور می‌روند. در واقع همه دلایل  به‌خاطر  کمبود ظرفیت و کمبود فضای آموزشی  در وزارت بهداشت نیست، زیرا کیفیت تربیت نیرو و ایجاد اشتغال برای نیروهای متخصص در اولویت نظام آموزش پزشکی قرار دارد.

ماهانه هزار دلار هزینه هر دانشجو

طبق آمارهای وزارت علوم بیش از 250 هزار صندلی دانشگاه‌ها خالی از داوطلب است. با این حال همچنان برخی از داوطلبان علاقمند به تحصیل در دانشگاه‌های خارج هستند. به گفته مسئولان وزارت علوم این علاقه حالا بیشتر در دوره‌های تحصیلات تکمیلی است. طبق آمار وزارت علوم، حدود ۶۱ هزار نفر در دانشگاه‌های خارج از کشور مشغول به تحصیل هستند که از این تعداد، حدود ۲۶ هزار نفر را دانشجویان مقطع تحصیلی دکترا تشکیل می‌دهند که تقریباً هر ماه والدین این دانشجویان بالغ بر هزار دلار ارز خریداری و ارسال می‌کنند. آمارهای به ثبت رسیده در سامانه اینترنتی «نشا» که مربوط به دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در خارج است نیز نشان می‌دهد بیشتر این دانشجویان در کشورهای مالزی، امریکا، کانادا و آلمان درس می‌خوانند. با این حال مسئولان دانشجویی کشور می‌گویند هنوز هم هستند داوطلبانی که بدون آگاهی راهی دانشگاه‌های غیر معتبر می‌شوند. دکتر مهدوی مدیرکل دانش آموختگان خارج از کشور وزارت علوم در این باره به خبرنگار «ایران»  گفت: «وزارت علوم روی سایت این وزارتخانه فهرست کامل دانشگاه‌های معتبر دنیا را منتشر کرده‌است و البته به  علاقمندان تحصیل هم هشدار داده است که کدام دانشگاه‌ها نامعتبر است اما گاهی شاهد هستیم برخی از دانشجویان مدارک تحصیلی خود را از برخی دانشگاه‌های غیر معتبر که عمدتاً هم در آسیای میانه است به وزارت علوم برای ارزشیابی ارائه می‌دهند.»

او تأکید کرد: «رایزن‌های علمی ایران در کشورهای مختلف و همچنین کمیسیون‌های علمی که در اداره کل دانش آموختگان وزارت علوم وجود دارد شاخص‌های علمی دانشگاه‌ها را بررسی می‌کنند و مدارک تحصیلی دانشجویان هم در کمیسیون‌های علمی بررسی می‌شود. البته بیشترین بخش ارزشیابی مدارک  دانشجویان هم از دانشگاه آسیایی جنوب شرقی و آسیای میانه است.» مهدوی اظهار کرد: «دانشگاه‌های دنیا در ۵ گروه ممتاز، خوب، متوسط، ضعیف و بسیار ضعیف ارزشیابی شده‌اند که اعتبارسنجی دانشگاه‌های خارج از کشور از این طریق انجام می‌شود.»وی افزود: «روند مراجعه دانشجویان ایرانی برای ارزشیابی مدارک تحصیلی‌شان در سال ۱۳۸۹ بیشتر به دانش آموختگان کشور‌های هند، مالزی، انگلستان و در سال ۱۳۹۰ به دانش آموختگان کشورهای مالزی، هند، انگلستان و در سال ۱۳۹۱ کشور مالزی بوده است.»