توزیع ناعادلانه خدمات درمانی و مرگ کودکان سرطانی در ایران

به گزارش شفا آنلاین،دیر رسیدن به مراکز درمانی و نیمه کاره رها کردن فرآیند درمان، دلایلی است که حالا به گفته رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، باعث شده در کشور ما مرگ کودکان بر اثر سرطان بسیار بیشتر از کشورهای غربی باشد.

دکتر محمداسماعیل اکبری  گفته که این دلایل باعث کم اثر شدن روش های درمانی هم می شود و از طرفی این درمان ها بسیار گرانقیمت است. در واقع، سرطان کودکان تقریباً در همه جای دنیا مانند هم بوده و اختلافی که وجود دارد در درمان آن است.

پیشتر هم اکبری هشدار داده بود که حدود 50 درصد سرطان های کودکان در ایران به مرگ منجر می شود، در حالی که این آمار در دنیا حدود 30 درصد است.

به بیان دقیق تر، سرطان کودکان در همه جای دنیا شبیه همدیگر است و تنها دلیلی که باعث شده مرگ و میر کودکان مبتلا به سرطان در ایران بیشتر از کشورهای توسعه یافته باشد، ضعف خدمات درمانی در کشور است.

به گفته این مقام مسئول، طبق آخرین بررسی ها 14 درصد سرطان ها در کشور مربوط به سرطان کودکان می شود و شکل سرطان در کودکان کشورمان نیز مشابه کشورهای منطقه است، زیرا سرطان در کودکان بیشتر به ژن و عامل وراثت مربوط می شود و در حقیقت، ربط چندانی به کشور محل تولد این کودکان ندارد.

جدای از این که آمار مرگ و میر کودکان مبتلا به سرطان در ایران، وضعی هشدار دهنده و ناگوار است، یافته های جدید نیز حاکی از این است که آمار ابتلای کودکان به سرطان نیز سال به سال افزایش پیدا می کند.

چند ماه قبل نیز مدیرعامل موسسه خیریه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان (محک) که به عنوان بزرگ ترین موسسه حامی کودکان مبتلا به سرطان در کشور شناخته می شود، از رشد 15 درصدی کودکان مبتلا به سرطان در هر سال به ایرنا خبر داد.

با این حساب می بینیم که در خصوص سرطان کودکان، دو مشکل جدی با یکدیگر ترکیب شده اند. یعنی از یک طرف هم آمار ابتلای جدید کودکان در حال افزایش است و از طرف دیگر، آمار مرگ و میر این کودکان نیز به نسبت دیگر کشورهای توسعه یافته، در حال شتاب گرفتن است.

فقر مراکز جامع ثبت سرطان؛ معضلی فراگیر

به دلیل نبود نظام جامع ثبت سرطان، آمار خیلی دقیقی از تعداد کودکان مبتلا به سرطان در ایران وجود ندارد، بماند اصلا آمار دقیقی از تعداد مبتلایان به سرطان در ایران در دسترس نیست.

گفته می شود، سالانه حدود 90 هزار نفر از ایرانیان به سرطان مبتلا می شوند و بر اساس آمارهای موسسه محک نیز حدود 21 هزار کودک مبتلا به سرطان تحت حمایت این نهاد غیردولتی قرار دارند که البته هرساله درصد قابل توجهی از این کودکان، فوت می کنند.

مرگ و میر زیاد کودکان ایرانی مبتلا به سرطان در مقایسه با کشورهای پیشرفته، موضوعی قابل کتمان نیست و حتی خود وزارت بهداشت هم به عنوان متولی نظام سلامت، این مساله را قبول دارد. دکتر علی قنبری مطلق، رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت با صراحت می گوید: قبول داریم که مرگ و میر کودکان ایرانی که به سرطان دچار می شوند، بیشتر از کشورهای توسعه یافته است، ولی این مساله را فقط نباید به دیر مراجعه کردن این کودکان به مراکز درمانی قلمداد کرد. به گفته قنبری مطلق، توزیع ناعادلانه خدمات درمانی و تشخیصی سرطان در سراسر کشور، باعث شده که آمار مرگ و میر کودکان مبتلا به سرطان در ایران به نسبت کشورهای توسعه یافته بالاتر باشد.

مشکل بعدی که این مقام مسئول، آن را عامل مهمی در مرگ و میر این کودکان مطرح می کند، بحث کمبود مراکز جامع سرطان است، یعنی مراکزی که همه خدمات تشخیصی و درمانی سرطان را یکجا انجام دهند و بیمار را از این مرکز به آن مرکز نفرستند.البته تاسیس چنین مراکز جامعی برای مقابله با سرطان کودکان، به اعتبارات مناسبی نیاز دارد که با توجه به استمرار طرح تحول نظام سلامت در سال 94، امید می رود که امسال تاسیس این مراکز در اولویت فعالیت های وزارت بهداشت قرار بگیرد.

اتاق های بستری کودکان را جدا کنید

اگرچه در باور عموم، سن و سال بیماران تاثیری در فرآیند درمان سرطان ندارد، اما بر اساس یافته های علمی و تجربی، درمان سرطان کودکان موفق تر و رضایتبخش تر از بزرگسالان است.

دکتر محمد فرانوش، فوق تخصص سرطان کودکان نیز به این مساله اشاره می کند و می گوید: سرطان خون، سرطان مغز و سرطان غده لنفاوی، به ترتیب سه نوع شایع سرطان کودکان در کشور است که بجز سرطان مغز در کودکان، سرطان خون و سرطان غده لنفاوی در کودکان تا 80 درصد درمان می شود، اما شانس درمان سرطان مغز در بین کودکان ایرانی حدود 50 درصد است.

فرانوش تاکید دارد که به طور کلی، متوسط شانس درمان انواع سرطان های کودکان در جهان حدود 75 درصد تخمین زده می شود، اما در کشور ما شانس مداوای این کودکان بین 55 تا 60 درصد است.

مراجعه دیر هنگام والدین، توجه نکردن به علایم اولیه سرطان کودکان و در دسترس نبودن امکانات درمانی برای همه کودکان، دلایلی است که فرانوش هم آنها را در افزایش آمار مرگ و میر کودکان سرطانی در ایران، موثر می داند.

وی خاطرنشان می کند که علاوه بر این دلایل، باید به مشکل کمبود تخت های بیمارستانی برای مداوای کودکان مبتلا به سرطان در ایران هم توجه شود.

هم اکنون در بسیاری از مراکز درمان سرطان کودکان در ایران، تخت های بستری در کنار هم چیده شده که همین عامل به اعتقاد فرانوش، باعث افزایش عفونت های بیمارستانی و افزایش احتمال مرگ و میر این کودکان شده است.

نباید فراموش کرد که کودکان مبتلا به سرطان به دلیل انجام روش های درمانی مثل شیمی درمانی و پرتودرمانی، سیستم دفاعی بدنشان رفته رفته ضعیف می شود و به همین دلیل نیز در معرض ابتلا به بیماری های مختلف قرار می گیرند، در حالی که اگر آنها در اتاق های مجزا از همدیگر قرار داشته باشند، احتمال ابتلای کودکان به بیماری های جدید کاهش پیدا می کند و امید به زندگی در آنها نیز بالاتر می رود.

جام جم آنلاین