شفاآنلاین-بیماری سرطان در عصر مدرنتیه هر روز شمار زیادی را به سوی مرگی زودهنگام سوق می دهد که در این میان خود مراقبتی و امید اساس پیشگیری از ابتلا به این بیماری و افزایش امید به زندگی محسوب می شود.
به گزارش شفا آنلاین،چشمانش را از لابه لای نرده های پنجره اتاق به سوی افق های دور دوخته تا
همچنان روزنه هایی از امید بر او بتابد و بتواند با این بیماری سخت و مهلک
خود کنار آمده و در کارزار مرگ و زندگی شکستش دهد.
«سعید» یکی از چند بیمار مبتلا به سرطان است که در یکی از تخت های بخش آنکولوژی بیمارستان ولی عصر (عج) زنجان بستری است.
او
می گوید: بر اثر سرما خوردگی شدید و مدت دار همراه با درد در ناحیه شکم به
پزشک مراجعه کرده و پس از انجام آزمایش های متعدد متوجه شده که به سرطان
خون مبتلاست.
وی که 16 سال بیشتر ندارد با روحیه ای بالا اضافه می
کند: از وقتی به این بیماری مبتلا شده ام برای انجام درمان به این
بیمارستان می آیم و وقت های آزاد خود را به تفریح سپری می کنم.
این
بیمار خاطرنشان می کند: سرطان بیماری وحشتناکی نیست می توان با آن کنار آمد
و حتی مبارزه کرد به شرط آن که تا آخرین لحظه امید را از دست نداد.
سعید
نمونه ای از چندین بیمار مبتلا به سرطان است که در این بیمارستان بستری
است اما او مانند بسیاری از مبتلایان به این بیماری سرنوشت خود را به دست
تقدیر نسپرده و برای رسیدن به ایستگاه آخر ثانیه ها را نمی شمارد.
حرف
ها، حرکات و رفتار این بیمار همه سرشار از امید به زندگی است و شاید همین
روحیه است که سال ها او را با وجود بیماری سختی که گریبانش را می فشارد
سرپا نگه داشته است.
سرطان به عنوان یکی از مهمترین بیماری های
غیرواگیر و از تهدیدهای جدی سلامت بشر در عصر حاضر به شمار می رود و این
بیماری پس از بیماری های قلبی و عروقی دومین عامل مرگ و میر در کشورهای
توسعه یافته و سومین عامل مرگ در کشورهای کم تر توسعه یافته است.
این
بیماری در سراسر جهان 12 درصد و در ایران 10 درصد مرگ ها را به خود اختصاص
داده است اما با افزایش امید به زندگی و افزایش درصد سالمندی در جمعیت
کشور انتظار می رود موارد بروز سرطان در دهه آینده به دو برابر فعلی افزایش
یابد.
برآورد می شود در سال 2030 حدو د13.1 میلیون نفر در سراسر جهان به علت ابتلا به سرطان جان خود را از دست بدهند.
بر
اساس آمارهای ارایه شده در ایران سرطان سومین عامل مرگ و میر اعلام شده و
سالانه 30 هزار نفر در اثر این بیماری جان خود را از دست می دهند.
بر
اساس آمارهای ارایه شده توسط مسوولان استانی نیز بیش از سه هزار و 100
مورد بیمار سرطانی از سال 85 در زنجان شناسایی شده و اکنون نزدیک به 900
بیمار در انجمن بیماران سرطانی این استان پرونده تشکیل داده اند.
رییس
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان با اشاره به این
که شایع ترین سرطان ها در ایران پوست، معده و سینه در زنان است، می گوید:
به تفکیک جنسیتی نیز در مردان سرطان های پوست، معده و پروستات و در زنان
سینه، پوست و کولون بیشتر اعلام شده است.
علیرضا بیگلری به وضعیت
سرطان در استان زنجان اشاره می کند و می افزاید: طبق آخرین بررسی های انجام
شده در نیمه دوم امسال، شایع ترین سرطان ها در این استان به ترتیب معده،
پوست و سینه اعلام شده است.
وی شعار روز جهانی سرطان و پویش ملی
مبارزه با سرطان را «سرطان قابل پیشگیری و درمان است، با خود مراقبتی و
امید» بیان می کند و می گوید: طبق اسناد سازمان جهانی بهداشت، می توان از
نیمی سرطان ها پیشگیری کرد و مواردی هم که قابل پیشگیری نیستند، اگر در
سایه خود مراقبتی، نگاه امیدوارانه به اثر بخشی روش های تشخیصی و درمانی
داده شوند، درمان پذیر هستند.
وی ابراز می کند: سرطان عوامل خطر سازی دارد که می توان با شناخت آنها مسیر بهتری را در پیش گرفت.
بیگلری
سبک زندگی شامل چاقی، افزایش وزن، رژیم غذایی نادرست را از عوامل خطر
ابتلا به سرطان عنوان می کند و می گوید: مصرف زیاد نمک و گوشت قرمز، چربی و
مصرف کم میوه و سبزیجات، کم تحرکی، استعمال سیگار و الکل از دیگر عوامل
خطر هستند.
وی ابتلا به سایر بیماری ها شامل عفونت های مزمن مانند
هپاتیت B ، C، HPV ، HIV و EBV و هلیکوباکترپیلوری اشاره کرد که در ایجاد
سرطان های کبد، سرویکس، لنفوم، بورکیت و معده دخالت دارد.
بیگلری
خاطرنشان می کند: سرکوب ایمنی در بیماری ها با مصرف داروهای سرکوبگر ایمنی و
پرتو درمانی یا هورمون درمانی می تواند زمینه ساز بروز سرطان باشد.
وی
ابراز می کند: کنترل وزن و تحرک بدنی، رعایت اصول ایمنی در منزل و محیط
کار در مشاغلی مانند کشاورزی، نقاشی، کار در صنایع آهن، فولاد و زغال سنگ
خطر ابتلا به برخی سرطان ها را افزایش می دهند که به این مهم باید توجه
شود.
بیگلری محافظت از پوست، پیگیری موارد ژنتیکی و انواع سرطان های
خانوادگی، استعمال نکردن دخانیات و الکل را از جمله راه های پیشگیری از
ابتلا به سرطان عنوان می کند.
* سرطان آخر زندگی نیست
یک
فوق تخصص خون در آنکولوژی بیمارستان ولی عصر(ع) زنجان نیز بااشاره به این
که بر خلاف تصور عموم مردم سرطان آخر زندگی نیست و می توان با ارجاع به
موقع نسبت به درمان های لازم اقدام کرد، می گوید: بر این اساس 50 درصد
سرطان ها قابل درمان و 30 دیگر نیز قابل پیشگیری است.
دکتر مینوش
مقیمی می افزاید: برخی سرطان ها ماهیت بدی دارد و به درمان ها جواب نمی دهد
و در نهایت فرد فوت می کند که یکی از علل مهم آن مراجعه نکردن به موقع
است.
وی یادآوری می کند: برخی سرطان ها مانند لوزالمعده و پانکراس
درمان خاصی ندارد و در مقابل سرطان هایی از قبیل سینه و دستگاه گوارش به
شرط آن که زود تشخیص داده شود، قابل درمان است.
این عضو هیات علمی
دانشگاه علوم پزشکی زنجان، علت ترس، استرس و واهمه بیماران از واژه سرطان
را نبود سیستم های حمایتی مناسب در این بخش بیان می کند و می افزاید: وجود
سیستم حمایتی کارآمد از قبیل روانشناس، حضور مددکار اجتماعی موجب می شود
بیماران و خانواده های آنها فشار و استرس کمتری را تحمل کنند.
وی
اظهار می کند: در حالت کلی وقتی به بیمار گفته می شود به سرطان گرفتار شدی
استرس، ترس و وحشت زیادی فرد مبتلا و اعضای خانواده را فرا می گیرد.
مقیمی
با اشاره به افزایش سن امید به زندگی در بیماران سرطانی تصریح می کند: در
مقایسه با 100 سال گذشته میزان پاسخی دهی درمان سرطان 30 درصد افزایش یافته
و اگر طول عمر بیماران نیز محاسبه شود، روند رو به رشد بوده است.
وی
اظهار می کند: ریز فاکتورهای متعددی در بروز سرطان دخالت دارد که در این
میان نظام سلامت کشور با رویکرد ویژه ای به سراغ مبارزه با سرطان رفته و
برنامه پویش ملی مبارزه با سرطان را در دستور کار خود قرار داده است.
این فوق تخصص خون ادامه می دهد: فاکتورهای خطر در هر منطقه مختلف است و شناخت آنها با کارهای تحقیقاتی وسیع امکان پذیر است.
وی
اهداف برنامه پویش ملی مبارزه با سرطان را افزایش آگاهی و جلب مشارکت مردم
در ارتباط با قابل پیشگیری بودن سرطان و شیوه های آن بیان می کند و می
گوید: اصلاح باورهای نادرست مردم در خصوص سرطان از جمله درمان ناپذیر بودن
آن و جلب مشارکت سیاستگزاران و مجریان سلامت (درون و برون بخشی) در کنترل
عوامل خطر سرطان از دیگر اهداف این بخش است.
مقیمی ابراز می کند:
عموم مردم به ویژه نوجوانان و جوانان، بیماران و خانواده های آنان،
سیاستگزاران و مجریان خارج و حوزه سلامت از گروه های هدف پویش ملی مبارزه
با سرطان هستند.
وی با بیان این که هدف برنامه پویش ملی مبارزه با
سرطان باید حرکت و ایجاد شبکه اطلاع رسانی مداوم و مستمر باشد، اظهار می
کند: متاسفانه این موضوع مهم فقط به چند روز یا هفته خلاصه و سپس به
فراموشی سپرده می شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان
ادامه می دهد: آموزش ها نیز باید در سطح جامعه بیش از گذشته نمود داشته
باشد و متخصصان امر با برنامه ریزی دقیق می توانند در این بخش نقش سازنده
ای داشته باشند.
وی تاکید می کند: در مجموع مبارزه با سرطان نیازمند
عزم و اراده ملی است و تنها وزارت بهداشت متولی نیست بلکه تمامی دستگاه ها
و سیاستگذاران نیز در این بخش دخالت دارند.
مقیمی اضافه می کند:
همه باید به اهمیت پیشگیری از بیماری سرطان واقف باشند و آموزش های ارایه
شده نیز باید به عمل و به عبارتی به تغییر رفتار منجر شود.
این فوق
تخصص خون و آنکولوژی خاطرنشان می کند: باید فعالیت های تحقیقاتی در خصوص
بیماری سرطان در کشور آغاز شود که در این خصوص مسیر سختی در پیش رو داریم،
اما نتیجه آن پس از سال ها مشخص می شود که بسیار امیدوار کننده است.
* رژیم های غذایی حاوی فیبر خطر بروز سرطانها را کاهش می دهد
عضو
انجمن تغذیه ایران نیز با اشاره به نقش مهم تغذیه ادامه می دهد: فیبرها با
جذب آب و افزایش حجم مدفوع کمک به تسهیل دفع و کاهش یبوست می کنند و نتایج
مطالعات متعدد، نشان داده رژیم های غذایی حاوی فیبر خطر بروز سرطان ها را
کاهش می دهد.
پروین افشار یادآوری می کند: فیبرها ترکیباتی هستند که
در دیواره سلول های گیاهان مثل سبزی ها، میوه ها، سبوس، غلات کامل، حبوبات
و مغزها یافت می شوند.
این کارشناس تغذیه مرکز آموزشی، درمانی
تخصصی و فوق تخصصی آیت الله موسوی زنجان بیان می کند: فیبرها، با افزایش
سرعت انتقال مواد غذایی از روده بزرگ موجب می شوند، باکتری های روده فرصت
کمتری برای تولید مواد سرطان زا داشته باشند و همچنین دیواره روده برای مدت
طولانی در معرض مواد سرطان زا قرار نگیرد.
وی تصریح می کند: فیبرها
علاوه بر افزایش حجم و تسهیل عمل دفع موجب رقیق شدن مواد سرطان زا و کاهش
مدت زمان تماس این مواد با دیواره روده می شوند.
افشار اضافه می
کند: بنابراین با دریافت کافی و متناسبی از گروه غلات، میوه ها و سبزی ها
می توان از بروز بسیاری از سرطان ها پیشگیری کرد.
وی با بیان این که
استفاده از مواد غذایی پروبیوتیک دار نیز از بروز سرطان های دستگاه گوارش
پیشگیری می کند ابراز می کند: لبنیات غنی شده با پروبیوتیک ها در بازار
برای مصرف وجود دارند و مصرف آنها بسیار مفید است.
این کارشناس
ادامه می دهد: غذاهای دریایی نیز به علت داشتن اسیدهای چرب امگا 3، سلنیوم،
روی، ویتامین E در پیشگیری از بسیاری از سرطان ها به خصوص سرطان پستان و
روده نقش مهمی دارند.
وی یادآوری می کند: استفاده از برخی مواد
غذایی مانند انواع توت ها (توت فرنگی، توت سیاه و...) به دلیل پلی فنل ها،
ماهی های چرب مانند سالمون، ساردین و قزل آلا و روغن زیتون (منابع غذایی
حاوی امگا3 )، انگور، پیاز، سیر، کلم بروکلی، سیب (به دلیل دارا بودن
فلاونوئید)، پرتقال و گوجه فرنگی (منبع ویتامین C) خاصیت ضدالتهابی دارند و
مصرف میوه ها و سبزی هایی که خاصیت ضدالتهابی دارند برای پیشگیری از
بیماری های مزمن مرتبط با تغذیه از جمله سرطان توصیه می شوند.
عضو
انجمن تعذیه ایران خاطرنشان می کند: از عوامل تغذیه ای که در پیشگیری از
سرطان دخالت دارند می توان به آنتی اکسیدان ها اشاره کرد که این ماده یا
مواد ضد سرطان موجود در برخی از مواد غذایی با کاهش رادیکال های آزاد در
بدن، در پیشگیری از انواع سرطان ها نقش مهمی دارند.
وی یادآوری می
کند: مواد آنتی اکسیدانی مانند کاروتنوئیدها (رنگدانه های گیاهی)، ویتامین
C، ویتامین E، سلنیوم که مانع از آسیب سلول ها و بافت ها می شوند و می
توانند از بروز تغییرات سلول های بدخیم جلوگیری کنند.
به گفته این
کارشناس سبزی های برگ سبز و زرد و میوه های رنگی مانند اسفناج، هویج،
مرکبات، زردآلو و طالبی (منابع کاروتنوئیدی)، میوه ها به ویژه مرکبات و
سبزی ها (منبع ویتامین C)، روغن جوانه گندم و آفتابگردان، مغزها مانند
بادام و سبزی های برگ سبز (منبع ویتامین E) و غذاهای دریایی، گوشت و جگر
(منبع سلنیوم) هستند.
15 بهمن مصادف با چهار فوریه روز جهانی مبارزه با سرطان نامگذاری شده است.