شفاآنلاین :حجم پیامکها و خبرهایی با محتوای آلوده بودن مواد غذایی، میوهها و سبزیجات در تلفنهای همراه، وایبر و شبکههای اجتماعی این روزها آنقدر افزایش یافته که اگر بنا را بر دروغ بودن این پیامها نگذاریم در آن صورت باید بگوییم که همه خوراکیهای موجود در بازار آلوده هستند و اصلاً بهتر است هیچ ماده غذایی را خریداری نکنیم.
خرمای داعشی، کرم کشنده نارنگی
پاکستانی، واکس سرطانزای سیب و سم کشنده گوجهفرنگی تنها گوشهای از
شایعات چند هفته اخیر درباره ناسالم بودن مواد غذایی است که البته بارها
مسئولان وزارت بهداشت و وزارت جهاد کشاورزی این شایعات بیاساس را تکذیب
کردهاند.
نکته قابل توجه آنکه شایعه سازان برای اینکه اخبارشان ظاهر واقعی به خود
گیرد، سعی میکنند ارسالکننده پیام را پزشک معتبر معرفی کنند و با آوردن
چند کلمه علمی محتوای پیام را واقعی نشان دهند. دکتر محمدحسین قربانی عضو
کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی میگوید:
<واقعیت این است که همه ما باید آگاه باشیم پیامهایی که حتی از طرف
دوستانمان در محیطهایی مثل وایبر، لاین، تانگو و واتساپ ارسال میشود به
هیچ عنوان درست و موثق نیستند.> به اعتقاد این نماینده مجلس، به نظر
میرسد پس از تأیید خبر وجود روغن پالم در فرآوردههای لبنی پر چرب، حالا
مردم نسبت به سلامت بسیاری از مواد غذایی حساستر هم شدهاند البته ناگفته
نماند که مسئولان هم باید با نظارت دقیق بر محصولات غذایی و اطلاعرسانی
صادقانه به مردم آنها را نسبت به سلامت محصولات غذایی مطمئن کنند تا هر
شایعه غیر معقولی واقعی به نظر نرسد. او میگوید: <بحث خطرات روغن پالم
درست و اصولی بوده و باعث شد مردم بهصورت موقت از خرید لبنیات خودداری
کنند اما بعد از اینکه حرکتی نظاممند ایجاد شد و بر تولید فرآوردههای
لبنی نظارت دقیقی صورت گرفت تا کمتر از روشهای آسیب پذیر استفاده شود،
دوباره شیر در سبد غذایی قرار گرفت. در مورد میوهها و محصولات کشاورزی
قضیه متفاوت است ممکن است برخی میوهها مانند سیب و خیار برای نگهداری در
فصول مختلف سال نیاز به استفاده از برخی مواد در سردخانهها داشته باشند.
اما این شایعات مبنا نیست تا مردم را از مصرف میوه جات منع کنند، توصیه
میشود برای حفظ سلامتی، میوهجات در سبد غذایی خانوارها قرار بگیرد. در
زمینه خرما نیز تا به امروز هیچ مرجع نظارتی این ادعاها را تأیید نکرده
است و مردم میتوانند با خیال راحت از محصولات کشاورزی و غذایی استفاده
کنند.> به اعتقاد این نماینده مجلس با توجه به اهمیتی که حوزه سلامت در
جامعه دارد باید آسیبپذیری سلامت در بازار شایعات مورد توجه قرار گیرد.
وی میگوید: «در دولت یازدهم اولویت بهداشت و درمان و سلامت از اولویت
هفتم و نهم در دولت پیش به درجه اول و دوم رسیده است. به همین خاطر هم
وزارت بهداشت و درمان و هم کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی توجه ویژهای
به حوزه سلامت و بهداشت دارند. بنابراین امروزه بسیاری از شایعات در
شبکههای اجتماعی میتواند روی حوزههای مختلف سلامت جامعه تأثیرگذار
باشد. این شایعات در شبکههای برون مرزی و اجتماعی فقط متوجه حوزه سلامت
نیست بلکه دغدغهای برای جامعه و مردم ایجاد میکند زیرا سلامت از اهمیت
ویژهای برای نظام، دولت، مجلس و مردم برخوردار است و این شایعات حساسیتها
را بیشتر میکند ولی به عنوان کسی که نسبت به این قضیه مطلع هستم بحث ورود
خرمای داعشی، نارنگیهای کشنده و سیبهای سرطان زا شایعهای بیش نیست.
متأسفانه در جامعه ما اینگونه شایعات زود به گوش مردم میرسد ولی وزارت
بهداشت بهصورت واضح و آشکار مسأله را بیان کرده است.>
شایعات اخیر اساس علمی ندارند
سخنگوی سازمان غذا و دارو در واکنش به شایعه پراکنی پیرامون سلامت مواد
غذایی در فضای مجازی میگوید: <تمام اطلاعرسانیهای لازم پیرامون مصرف
موادغذایی خوراکی توسط وزارت بهداشت و درمان انجام میشود و همانگونه که
درباره روغن گیاهی پالم بدون ملاحظه منع مصرف آن اطلاعرسانی شد در صورت
وجود منع مصارف، اطلاعرسانی لازم توسط وزارت بهداشت انجام میشود. پایگاه
خبری سازمان غذا و دارو بهصورت آنلاین آخرین شایعات مطرح شده درباره سلامت
مواد غذایی و محصولات کشاورزی را گزارش میکند بنابراین مردم برای آگاهی
از وضعیت سلامت محصولات کشاورزی و مواد غذایی میتوانند به پایگاه خبری این
سازمان مراجعه کنند.>
مهندس محمد هاشمی میگوید: <شایعات اخیر پیرامون سمی بودن برخی مواد
غذایی اساس علمی ندارد و مردم باید تنها اطلاعات را از سایتهای معتبر و
مورد تأیید وزارت بهداشت نظیر سایت رسمی غذا و دارو دریافت کنند که در صورت
منع مصرف مواد غذایی در این سایت، اطلاعرسانیهای لازم انجام
میشود.> آنطور که سخنگوی سازمان غذا و دارو میگوید: <اگر در این
شایعه پراکنیها مورد خاصی باشد و احساس کنیم شایعه جدی است و سلامت مواد
غذایی را به خطر میاندازد سازمان پس از رصد و پایش کامل اطلاعرسانی دقیقی
را انجام میدهد.> او اساس شکلگیری این شایعات را شوخی و تفریح عنوان
میکند و میگوید: <بنای این شایعات بر پایه شوخی و تفریح است . مثلاً
شایعه عوارض ناشی از دیکلوفناک و فلج کننده بودن آن چیزی نبود که برای عموم
مطرح شود. برخی افراد با این شایعات قصد ابراز وجود دارند و میخواهند
خودشان را در سطح وسیعی مطرح کنند ولی این مسأله نباید باعث شود مردم به
این شایعات اعتماد کنند. سازمان غذا و دارو، سلامت فرآوردههای غذایی را
اطلاعرسانی میکند. ضمن آنکه این شایعات تنها در فضاهای مجازی که هیچگونه
سندیت قانونی ندارند مطرح میشوند بنابراین نوع اطلاعرسانی مهم است عموماً
فعلها و نامها در این شایعات مجهول بوده و به ظاهر سعی میکنند خبرها را
به منابع علمی ربط دهند. وزارت بهداشت و درمان با اطلاعرسانی دقیق سعی
دارد، جامعه تحت تأثیر این حرفها قرار نگیرد ضمن آنکه معتقدیم اطلاعرسانی
دقیق و بموقع حرف اصلی را میزند و باید سعی کنیم واقعیتها را به مردم
بگوییم و آن اینکه شبکههای اجتماعی مملو از شایعات بیاساس هستند.>
هاشمی در پایان یادآورشد که خبرهای منتشر شده در فضاهای مجازی در صورتی
قابل اعتماد هستند که با ذکر منبع قابل پیگیری ذکر شوند. عمدهترین عامل
نگرانی مردم توجه به اطلاع رسانیهای نادرست درباره سلامت و بهداشت مواد
غذایی است به همین خاطر وزارت بهداشت نسبت به این شایعات اعلام موضع کرده و
واقعیت این است که این نوع شایعه پراکنی حربه جدیدی برای مقابله با مصرف
محصولات کشاورزی تولید داخل کشور است.
ایران