شفا آنلاين-یک داروساز میگوید: «شباهت اسامی برخی داروها خیلی زیاد است و اگر بهخاطر بدخطی پزشک یا ناتوانی نسخهپیچ داروخانه در خواندن نسخه، داروی اشتباهی به بیمار ارایه شود، خطر مرگ دارد.»
به گزارش شفا آنلاين،صدای داروساز درآمده است. آخر این چه خطی است؟ آقا هرچه تخصص پزشکیاش بالاتر میرود، خطش مریخیتر میشود. حالا او هم نمیتواند نسخه را بخواند. با پزشک تماس میگیرد اما جوابی از آن سوی خط نمیآید. به نسخه نگاهی دوباره میکند و به بیمار میگوید: «بروید به مطب و بپرسید اینجا چه نوشته است.» بیمار اصرار میکند: «حالا یه بار دیگه بخوانیدش آقای دکتر. عجله دارم به خدا.» داروساز تاکید میکند: «نمیشود. اگر دارو را اشتباهی بدهم، خطرناک است.»
همه فکر میکنند داروسازها و نسخهپیچهای داروخانهها، علم مخصوص خواندن خط پزشکان را دارند. در اغلب موارد داروسازها میتوانند دستخط پزشکان را در نسخهها بخوانند. اما گاهی آنقدر نسخهها بد و ناخوانا نوشته میشوند که داروساز و کارکنان داروخانهها هم نمیتوانند از محتویات داخل نسخه سر دربیاورند. عباس گلزارعطا، داروساز میگوید: «شباهت اسامی برخی داروها خیلی زیاد است و اگر بهخاطر بدخطی پزشک یا ناتوانی نسخهپیچ داروخانه در خواندن نسخه، داروی اشتباهی به بیمار ارایه شود، خطر مرگ دارد.»
اشاره او به داروهایی مانند دایجستیو و دیگوگسین است که اولی داروی گوارشی است و دومی هم داروی بیماریهای قلبی است که تفاوت مقدار دوز درمانی با دوز خطرناکش خیلی کم است. داروهای زیادی وجود دارند که بهعلت تشابه اسمی و بدخطی نسخه، ممکن است بهجای یکدیگر در سبد دارویی بیماران جای بگیرند. از جمله آنها میتوان به تشابه اسمی داروهایی نظیر فلوماکس با فوزوماکس، آمفوتریسین با آمپیسیلین، متوکاربامول با متفورمین، آنتوم باآتنولولو، پنتوپرازول باپروپرانول، متورال با متفورمینو و اسکازینا با استرپتوکیناز اشاره کرد که موارد مصرف کاملا متفاوتی دارند.
افشار، نسخهپیچ یکی از داروخانههای همدان اعتقاد دارد اغلب پزشکان دستخطی ناخوانا و بد دارند: «گاهی بیمار را ارجاع میدهیم تا به پزشک مراجعه و در مورد نام دارو اطمینان حاصل کند و گاهی نام دارو را با حدس و گمان تشخیص میدهیم.»او میگوید: «یکی از متخصصان آنقدر خطش عجیبوغریب است که باید رمزگشایی شود.» بهگفته افشار، داروسازها و نسخهپیچها همیشه باید از دارویی که به دست بیمار میدهند اطمینان حاصل کنند. اما اگر این اطمینان حاصل نشود چه؟ دکتر گلزارعطا میگوید: «در این موارد یا با پزشک تماس میگیریم یا از بیمار میخواهیم نزد پزشک برود و نام دقیق دارو را بپرسد. گاهی هم از بیمار در مورد مشکلش سوال میکنیم و نام دارو را حدس میزنیم.»
بهگفته این داروساز گاهی بیماری فرد قابلحدس نیست و پزشک هم نمیتواند خط خودش را بخواند. در این موارد داروخانه ممکن است دارویی را اشتباهی تحویل بیمار دهد. حتی گزارشهایی هم در معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی وجود دارد که خطا و تحویل اشتباه دارو را بهدلیل ناخوانابودن نسخه پزشک تایید میکند. جمشید سلامزاده، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی در این مورد میگوید: «واقعیت این است که در این زمینه مشکلات وجود دارد و گاهی داروسازان با این معضلات مواجه میشوند.»اما دکترمسعود اسراردل، پزشک عمومی، بدخطی دستخط پزشکان را قبول ندارد و میگوید: «در میان پزشکان، خوشنویسهای خوبی وجود دارد، اغلب آنها در زمینههای هنری یدطولایی دارند و خط نسخهنویسی آنها لزوما خط تحریرشان نیست.»
بهگفته اسراردل بهدلیل تعدد بیماران و شلوغی مطب، اغلب پزشکان نسخههای بیماران را با علايم اختصاری مینویسند و به خط توجه زیادی ندارند با این حال نسخهپیچهای داروخانهها به این موضوع عادت کردهاند. وی میگوید: «زمانی کارکنان داروخانهها خیلی حرفهای بودند اما الان نسخهپیچها بیدقت شدهاند و ضریب اشتباهها در خواندن نسخههای پزشکی بالا رفته است.»دکتر گلزارعطا میگوید: «خط افراد تغییر نمیکند اما اگر پزشکان خوانا و شمرده بنویسند، اشتباهات دارویی کم میشود.»
دکتر اسراردل هم عقیده دارد بیماران پس از خرید دارو باید داروها را نزد پزشک ببرند تا کنترل شود. اما در حالی که اکنون در بسیاری از ارتباطات نوشتههای چاپی جای دستنوشتهها را گرفته است، عدهای عقیده دارند تایپ نسخهها و الکترونیکیشدن روند نسخهنویسی میتواند بسیاری از این مشکلات را برطرف کند؛ کاری که جامعه پزشکی سنتی امروز ایران هنوز به آن توجه ندارد؛ آنهم فقط بهخاطر برپابودن رسم کهنه پزشکان برای نسخهنویسی با خط مشهور خود.
شرق