رژیم غذایی مفیــد در بیماری‌های ریوی

به گزارش شفا آنلاين،دكتر پيام فرح‌بخش گفت:مثلا در بیماری‌های انسدادی مزمن ریه تغذیه به عنوان بخشی از درمان شخص بوده و بایستی مورد توجه واقع گردد.

بسیاری از بیماران با شنیدن این مطلب که نوع تغذیه بر عملکرد تنفس موثر است متعجب مي‌‌گردند. در این موارد توضیح مي‌‌دهیم که بدن انسان از غذا به عنوان سوخت استفاده مي‌‌کند تا بتواند فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهد و فرایند تبدیل مواد غذایی به سوخت در بدن متابولیسم و یا سوخت و ساز نامیده مي‌‌شود.

مواد اولیه مورد نیاز برای سوخت و ساز اکسیژن و مواد غذایی است و محصول نهایی انرژی و دی اکسید کربن است. دی اکسید کربن محصول دفعی است که در تنفس بازدمي‌‌شخص خارج مي‌‌شود ولی انرژی عملکردهای مختلفی در بدن دارد.

چیدمان صحیح مواد غذایی دررژیم فرد مبتلا به بیماری‌های ریوی کمک مي‌‌کند که تنفس بهتری داشته باشد. مسائلی که در رژیم بیمار ریوی باید لحاظ شود عبارتند از : اول- بیمار چه غذاهایی را دوست دارد. دوم- بیمار چه مواد غذایی را نمي‌‌خورد. سوم- برنامه روزانه زندگی و فعالیت فیزیکی بیمار به چه صورت است.

چهارم- آیا علاوه بر مشکلات ریوی بیماری دیگری نیز دارد؟در رژیم غذایی ما سه درشت مغذی اصلی وجود داردکه شامل کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌‌ها مي‌‌باشد. هر یک از این مواد مقادیر متفاوت اکسیژن برای سوختن نیاز دارند و طبیعتاً دی اکسید کربن متفاوتی نیز تولید مي‌‌کنند. کربوهیدرات‌ها بیشترین دی اکسید کربن را در مقابل اکسیژن مصرفی تولید مي‌‌کند و برعکس چربی‌ها کمترین دی اکسید کربن را در مقابل اکسیژن مصرفی تولید مي‌‌نمایند. بنابراین برای بیشتر افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی دریافت رژیم‌های با کربوهیدرات کمتر و چربی بیشتر تنفس راحت‌تری فراهم مي‌‌آورد. افرادی که مبتلا به بیماری‌های مزمن انسدادی ریه هستند تا 10 برابر افراد سالم جهت تنفس انرژی مصرف مي‌‌کنند که ممکن است با یک رژیم متعادل و بدون ورزش وزن کم کنند.

نيازهاي غذائي بيماران تنفسي

افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی به علت دریافت کورتون‌‌ها که به صورت موقت و یا دائم مصرف مي‌‌کنند، نیاز بیشتری به دریافت مکمل‌‌های کلسیم و ویتامین D دارند. مکمل‌های کلسیم که به شکل کربنات کلسیم و سیترات کلسیم هستند، منابع خوبی برای این بیماران هستند.

دریافت نمک اضافی به علت داشتن سدیم برای این بیماران توصیه نمي‌‌شود زیرا سدیم موجب ادم و افزایش فشارخون در بیماران ریوی شده که تنفس را مشکل‌تر خواهد نمود.دریافت منیزیم موجب شل شدن عضلات صاف تنفسی شده و اثرات ضد التهابی دارد. منیزیم در اسفناج، برنج قهوه‌ای، حبوبات، آب پرتقال و سیب‌زمینی به وفور یافت مي‌‌شود.

دریافت مایعات به رقیق شدن ترشحات تنفسی کمک مي‌‌کند و بنابراین بایستی این بیماران به دریافت حدود 8 لیوان مایعات در شبانه روز تشویق شوند. یکی از سوالاتی که بیماران مبتلا به آسم مي‌‌پرسند این است که آیا مصرف شیر باعث افزایش ترشحات دستگاه تنفسی و در نتیجه بدتر شدن وضعیت فرد مي‌‌شود ؟ باید در پاسخ گفت که شیر هیچگونه اثر منفی بر بیمار مبتلا به آسم ندارد و در صورتی‌که بیمار خود را از مصرف شیر محروم کند، دچار کمبود کلسیم و عواقب آن خواهد شد.

وعده‌هاي غذايي بيماران ريوي

دریافت وعده‌‌های متعدد و کوچک به جای 3 وعده بزرگ را به این بیماران توصیه مي‌‌کنیم زیرا زمانی‌که معده بیمار بیش از حد پر باشد به دیافراگم فشار وارد مي‌‌کند و تنفس را برای این بیماران مشکل‌تر خواهد ساخت بنابراین بیماران ریوی بهتر است 6 وعده کوچک دریافت کنند، علاوه بر این مواد غذایی نفاخ مانند خانواده کلم، حبوبات و نوشابه‌‌های گاز‌دار بایستی در بیماران ریوی محدود گردد. نکته مهم دیگر برای این بیماران این است که باید غذا را به آهستگی بجوند و از بلعیدن غذا خودداری کنند زیرا هنگامي‌‌که غذا بلعیده شود مقدار هوا وارد معده فرد مي‌‌شود که موجب احساس تجمع گاز معده در شخص مي‌‌گردد.

بيماران ريوي به هنگام شب از دستورات غذايي كم‌كالري استفاده كنند


بیماران ریوی باید قبل از غذا خوردن کمي‌‌استراحت کنند تا توان لازم برای دریافت کامل وعده غذایی را داشته باشند و دچار خستگی ناشی از خوردن نشوند.

اگر بیمار در شب احساس ضعف عمومي‌‌و خستگی است و نمي‌‌تواند دستورات برنامه غذایی را به شکل کامل اجرا نماید، باید بیشتر کالری دریافتی به روز منتقل گردد و برای شب از دستورات غذایی آسان و کم کالری بهره گرفت و با توجه به اینکه بایستی نسبت چربی به کربوهیدرات افزایش یابد بهتر است جهت افزودن چربی به غذاها از روغن‌های غیر اشباع با یک و یا چند پیوند دوگانه بهره بگیریم.

یکی از راههای خوب افزودن چربی غذا استفاده از ماهی چرب حاوی امگا-3 مانند ماهی سالمون و ساردین است. متخصصان تغذیه مصرف 2 تا 3 بار در هفته از این ماهی را به بیماران ریوی توصیه مي‌‌کنند.

آلرژي غذايي در بيماران ريوي

بیماران ریوی بایستی علائم آلرژی پس از صرف غذا را به منظور شناسايي مواد غذايي حساسيت‌زا مانند شير، تخم‌مرغ، غذاهاي دريايي و آجيل بشناسند. متخصص تغذیه بايد در نظر داشته باشد که ممکن است بيمار به هيچ‌کدام از اين مواد حساسيت نداشته باشد.

حتماً پس از ايجاد حساسيت، غذای مورد نظر باید حذف شود وگرنه ممکن است بدون اين‌که حساسيتي وجود داشته باشد، بيمار از لذت بردن آن غذا محروم شود. ابتدا به مقدار بسيار کم خورده شود و با توجه به علائم پس از خوردن در موردش قضاوت شود.

حتماً غذاهاي جديد تدريجي و تک تک در برنامه‌ غذايي قرار داده شود تا در صورت بروز حساسيت مشخص شود دقيقاً مربوط به چه ماده‌اي است.

بيماران ريوي نبايد دچار اضافه وزن شوند

بیماران ریوی باید مرتب خود را وزن کنند زیرا در صورت بروز اضافه وزن و یا چاقی شکمی، وضعیت تنفسی بدتر خواهد شد. در صورتی‌که بیمار ریوی دچار اضافه وزن است مي‌‌توان برای کاهش کربوهیدرات دریافتی از شیرین کننده‌‌های مصنوعی برای تهیه شربت، مربا و کیک کمک گرفت.

از سوی دیگر چون انرژی زیادی هنگام تنفس مصرف مي‌‌کنند، ممکن است دچار کاهش وزن ناخواسته شوند و در این‌صورت دچار ضعف و افت توان عمومي‌‌خواهند شد.

مواد غذايي مفيد براي بيماران ريوي

استفاده از برخی ادویه جات مانند فلفل و ادویه کاری به سلامتی دستگاه تنفس کمک مي‌‌کند. از سوی دیگر استفاده از سیر و زنجبیل هم که ارتقا دهنده سیستم ایمنی است، در این بیماران مفید است.

مصرف نوشیدنی‌‌های کافیین در بیماران ریوی بایستی مورد استفاده قرار گیرد زیرا از خانواده متیل گزانتین‌‌ها هستند و نقش گشاد کنندگی مجاری تنفسی دارند.اخیرا مشخص شده است که مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین A موجب ترمیم بهتر ریه‌‌ها مي‌‌شود بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین و یا پیش‌ساز‌‌های آن از قبیل هویج، زردآلو، طالبی، گوجه‌فرنگی و هندوانه توصیه مي‌‌شود.

 مصرف آنتی اکسیدان‌ها مانند ویتامین C و ویتامین E باید افزایش پیدا کند، زیرا مانع آسیب سلول‌های ریه مي‌‌شوند. ویتامین C در ساخت کلاژن و الاستین که در ساخت و ترمیم بافت ریه مهم هستند، نقش ایفا مي‌‌کند بنابراین منابع خوب این ویتامین از قبیل مرکبات، فلفل، گوجه فرنگی، کیوی، توت فرنگی به بیماران ریوی توصیه مي‌‌شود.





دنیای تعذیه