در بیشتر موارد فشار خون یک بیماری اولیه و بنیادی است و نمی‌توان عامل خاصی برایش یافت و درواقع این گروه، کسانی هستند که به دلیل استعداد ژنتیک در معرض این بیماری هستند و در سن بالاتر از 30 سال به دلایلی مثل چاقی، کم‌تحرکی، خوردن نمک زیادی و دلایل ناشناخته دیگر فشار خونشان بالا می‌رود و بیمار می‌شوند.
تنها راه درمان این نوع فشار خون تغییر روش زندگی است و البته با دارو می‌توان این نوع فشار خون را کنترل کرد.
روش صحیح زندگی شامل تغذیه صحیح یعنی خوردن میوه، سبزی و غذاهای دریایی فراوان، فعالیت ورزشی روزانه و جلوگیری از افزایش وزن باعث می‌شود درصد زیادی از افراد به فشار خون مبتلا نشوند و البته در شروع بیماری فشار خون نیز با همین تمهیدات می‌توان جلوی پیشرفت بیماری را گرفت.
حداکثر در 20 درصد بیماران دچار فشار خون، بیماری خاصی که عامل فشار خون باشد، یافت می‌شود. به این نوع فشار خون ثانویه می‌گوییم.
این نوع فشار خون‌ها خصوصیاتی دارند که آنها را از نوع اولیه ـ که نوع شایع و معمول است ـ متمایز می‌کند: سن شروع این نوع از فشار خون‌ها در جوانی و کمتر از 30 سال است یا خیلی دیرتر از معمول؛ مثلا در بالای 60 سال شروع می‌شوند. نکته مهم دیگر شدت این نوع فشار خون و سرسختی در برابر درمان‌های رایج است.
در این موارد می‌توان با درمان این بیماری‌ها، فشار خون را به طور کامل درمان کرد.
پرکاری تیروئید از عوامل فشار خون است که باعث تند شدن ضربان قلب و بالا رفتن فشار خون می‌شود. با درمان بیماری تیروئید فشار خون این بیماران هم کنترل می‌شود.
زیادی کورتیزون در بدن و خوردن کورتون به مدت طولانی نیز از عوامل فشار خون هستند که این موارد نیز قابل درمان است.
یکی دیگر از بیماری‌های مهم عامل فشار خون، تنگی رگ‌های کلیه‌هاست. این بیماری باعث فشار خون شدید می‌شود که به سختی و با مصرف چند نوع دارو قابل کنترل است. بنابراین وقتی فشار خون شدید است و به دارو جواب نمی‌دهد باید با آنژیوگرافی رگ‌های کلیه وجود تنگی در این رگ‌ها را بررسی کرد.
یکی از بیماری‌های عامل فشار خون، توموری به نام «فئوکروموسیتوم» است که در غده فوق کلیه تشکیل می‌شود.
به دلیل رها شدن ناگهانی آدرنالین این بیماران که در حالت عادی مشکلی ندارند، ناگهان دچار حملات شدید تپش قلب، عرق کردن و فشار خون شدید می‌شوند. راه درمان این بیماری جراحی و در آوردن تومور است.
دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد
