شفاآنلاین-رخدادهایی نظیر اسیدپاشی های اصفهان صرف نظر از ریشه ها و انگیزه های اجتماعی یا فردی آن در زمره ی حوادثی است که هر از چندگاه روح جامعه را بشدت می خراشد و آثار و پیامدهای بسیار بدی را به همراه دارد.
به گزارش شفا آنلاین،اسیدپاشی کلیدواژه ی بسیاری از گفت و گوهای این روزهای شهروندان اصفهانی
شده است و در همین حال در لایه های پیدا و پنهان روان آنان با شدت و ضعفی
متفاوت، آثاری از هراس بر جای گذاشته است. البته این فقط اصفهانی ها نبودند
که در روزهای گذشته از اسیدپاشی سخن به میان می آوردند؛ بلکه اخبار
رخدادهای اصفهان در سراسر ایران و حتی رسانه های آنسوی مرز نیز بازتاب یافت
و در پی آن، اظهارنظرها و موضع گیری های گوناگونی از سوی مسوولان در این
ارتباط صورت گرفت.
در این میان بسیاری از رسانه های بیگانه نیز تلاش
کرده اند تا از آب گل آلود ماهی بگیرند و درصدد بهره برداری سیاسی از چنین
رخدادهای تلخی افتاده اند. گرچه هنوز اطلاعات دقیقی از انگیزه ی عامل یا
عاملان اسیدپاشی منتشر نشده اما برخی رسانه ها گویی با نشستن بر کرسی قضاوت
طرف یا طرف هایی را متهم به دست داشتن مستقیم یا غیرمستقیم در این حوادث
تلخ کرده اند.
در برابر خبرها و گمانه زنی های تایید نشده یی که
از سوی برخی رسانه های داخلی و خارجی در مورد شمار قربانیان اسیدپاشی های
اصفهان انتشار یافت، مسوولان کشوری و انتظامی محلی چهار مورد اسیدپاشی را
در روزهای گذشته تایید کرده اند.
همچنین تاکنون هیچ یک از گمانه زنی ها و ادعاهای مطرح شده در مورد انگیزه های عاملان اسیدپاشی به تایید رسمی مسوولان نرسیده است.
در
این ارتباط، روز دوشنبه 28 مهرماه «مرتضی میرباقری» قایم مقام امور
اجتماعی و فرهنگی وزیر کشور از دستگیری چهار تن از مظنونان حوادث اسیدپاشی
در اصفهان خبرداد.
همزمان «غلامحسین محسنی اژه ای» سخنگوی قوه ی
قضاییه نیز با ناجوانمردانه، جنایتکارانه و خشن خواندن اسیدپاشی های اصفهان
تاکید کرد به این موضوع با فوریت رسیدگی می شود و مرتکبان آن به اشد
مجازات می رسند.
افزون بر موضع گیری این مقام های اجرایی و قضایی،
بسیاری از مسوولان کشوری و محلی ضمن محکوم کردن اسیدپاشی های اصفهان به
اظهارنظر در این مورد پرداختند.
*** زخم عمیق اسیدپاشی بر پیکر روح قربانیان و جامعه
با
نگاهی به اخبار و گزارش هایی که روزهای اخیر در رسانه ها، شبکه های
اجتماعی و تارنماهای گوناگون منتشر شده، می توان طیفی گسترده از انگاره
هایی را دید که درباره ی عوامل و پیامدهای اسیدپاشی های اصفهان مطرح شده
است.
انگیزه های شخصی و خانوادگی یا مشکلات روانی عامل یا عاملان،
اقدام سازمان دهی شده از سوی برخی گروه ها و تشکل ها با هدف مبارزه با بی
حجابی، توطئه ی خارجی و نقش آفرینی سرویس های امنیتی بیگانه، ناکارآمدی
مسوولان انتظامی و امنیتی در برخورد با جرایم، افزایش سطح سرخوردگی اجتماعی
و ... از جمله متغیرهای اصلی یا میانی است که به عنوان عوامل بروز چنین
پدیده هایی بدان اشاره شده است.
«عبدالرضا آقاخانی» فرمانده ی
نیروی انتظامی استان اصفهان در گفت و گوی تلویزیونی یکشنبه شب پیش که از
شبکه ی استانی اصفهان پخش شد هرگونه انگیزه ی فردی یا سازمان یافته ی مرتبط
با مبارزه با بی حجابی را رد کرد و گفت: طبق یافته های پلیس، فرد اسیدپاش
احتمالا از یک شخصیت ضداجتماعی رنج می برد و با انگیزه ی مشخص در یک فرصت
مناسب با پاشیدن اسید متواری شده است.
در این پیوند «سید هادی
معتمدی» کارشناس آسیب های روانی و اجتماعی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم
بهزیستی و توانبخشی تهران نیز در مورد ریشه های بروز چنین رخدادهایی با
فرمانده نیروی انتظامی استان اصفهان هم نظر است.
معتمدی تاکید کرد که چنین اقدامی فقط به دست یک
شخصیت ضد اجتماعی و بدون وجدان اجتماعی صورت می گیرد.
معتمدی در
مورد رخدادهایی که در اصفهان به وقوع پیوسته است گفت: اسیدپاشی پدیده یی
است که می تواند از قتل به مراتب بدتر باشد. در قتل کسی دیگری کشته می شود
ولی در این پدیده قربانی در حالتی بین مرگ و زندگی قرار می گیرد و در ادامه
از هستی ساقط می شود. بنابراین، چنین اقدامی ناشی از عمق فساد اخلاقی و
کاری رذیلانه، شرورانه و جنایتکارانه است و من اگر قانونگذار بودم مجازاتی
برابر قتل برای اسیدپاشی در نظر می گرفتم.
این کارشناس آسیب های
اجتماعی درباره ی وضعیت روانی مرتکبان چنین جرایمی گفت: هویت این افراد در
صدمه زدن به دیگران تعریف می شود. به عبارتی، مرتکبان این جرایم از این کار
احساس تشخص می کنند. کسی که با توجیهی چون امر به معروف یا بهانه ی ناکامی
عشقی و جواب رد شنیدن در ازدواج دست به اسیدپاشی می زند دارای روحیه یی
بسیار ترسو است زیرا توان جلو رفتن، صحبت کردن و عقده گشایی منطقی را
ندارد.
معتمدی در ادامه گفت: رخدادهایی شبیه آنچه در اصفهان روی
داد موجب گسترش هراس و کاهش سطح امنیت روانی در جامعه می شود. از آن گذشته،
وقتی قرار است از این راه حجاب گسترش یابد، آن حجاب اجباری و غیراعتقادی
خواهد بود. همچنین اگر کسی قرار است با تهدید ناشی از اسیدپاشی با کسی
ازدواج کند، آن ازدواج به ناکجاآباد کشیده خواهد شد.
در همین حال
«منصور حقیقت پور» نایب رییس دوم کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مورد اقدامات این کمیسیون در بررسی موضوع
اسیدپاشی به عنوان یک رخداد ضد امنیتی گفت: من بارها به دیگر دوستان رسانه
یی شما گفته ام، مطرح کردن این مسایل برای اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست
خارجی نادرست و ناشایست است. این مسایل به پلیس اصفهان مربوط است و آنان
باید این موضوع را در سریع ترین زمان ممکن جمع کنند. وظیفه ی اصلی این
کمیسیون پرداختن به تهدیداتی چون «داعش است. در مورد عوامل بروز چنین
رخدادهایی مدعی شد: پشت این رویدادها دست دشمنان بین المللی و منطقه یی
جمهوری اسلامی ایران می تواند پنهان شده باشد.
در کنار این اظهار
نظر، «محمدعلی اسفنانی» سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس از مطرح شدن
موضوع اسیدپاشی های اصفهان در بحث ها و گفت و گوهای اعضای این کمیسیون خبر
داد.
اسفنانی در مورد محتوا و نتیجه ی این بحث ها
گفت: ما این موضوع را به طور جدی مطرح کردیم و در جلسه ی کمیسیون قرار شد
در صورت لزوم، کارگروهی برای بررسی تعیین و گزارشی برای ارایه به هیات
رییسه ی مجلس تنظیم شود. همچنین، قضایا در اصفهان از سوی مسوولان در حال
پیگیری است و به خواست خدا به نتیجه خواهد رسید.
*** دیدگاه های حقوقی درباره اسیدپاشی های اصفهان
لزوم
رسیدگی کیفری به جرایم صورت گرفته در اصفهان ما را بر آن داشت
تا با «سیدمحمد هاشمی» حقوقدان و عضو هیات علمی دانشکده ی حقوق دانشگاه
شهید بهشتی گفت و گو کند.
هاشمی گفت: این پدیده یی است که باید از
دیدگاه حقوقی- اجتماعی به آن نگریست و البته لازم است سخت ترین برخوردها از
نظر کیفری با عاملان این جرایم صورت گیرد. البته در این ارتباط به نظر می
رسد در فرایند رسیدگی به جرایمی اینچنین، عزم و اراده ی لازم دیده نمی شود.
هاشمی در توضیح سخنان خود گفت: کافی است کسی در رسانه ها یا شبکه
های اجتماعی حرف غیر مُجازی بزند یا عده یی به صورت سازمان یافته اقدامی
کنند که تهدید امنیتی به شمار آید؛ در این صورت دستگاه های امنیتی در کوتاه
ترین زمان ممکن عامل یا عاملان را دستگیر می کنند و این در حالی است که پس
از گذشت چند روز، فقط چند مظنون دستگیر شده اند.
این حقوقدان
افزود: در زمان حاضر می بینیم که نمایندگان مجلس به دنبال تصویب طرح هایی
هستند که با توجیه و اتکای به آن ممکن است شماری در صدد برخی اقدام های غیر
قانونی برآیند.
سخنان هاشمی به طرحی اشاره دارد که در روزهای
گذشته با عنوان «حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر» در مجلس شورای
اسلامی در دست بررسی است؛ طرحی که بنا بر اعلام «حسینعلی امیری» سخنگوی
وزارت کشور در روز دوشنبه، این وزارتخانه خواستار بازگشت آن به کمیسیون
مشترک (دولت و مجلس) شده است.
به گفته ی امیری، «عبدالرضا رحمانی
فضلی» وزیر کشور در نامه یی به «علی لاریجانی» رییس مجلس، نظرهای کارشناسی
این وزارتخانه را در مورد طرح حمایت از آمران به معروف ارایه داده و
خواستار بررسی کارشناسانه تر طرح شده است.
سخنگوی کمیسیون قضایی و
حقوقی مجلس درباره ی برخی شایعه هایی که اسیدپاشی های اصفهان را به بهانه ی
مبارزه با بدحجابی می داند گفت: هر چند بسیاری از مسوولان پیشتر چنین
شایعه هایی را به شدت تکذیب کرده اند اما من نیز به نوبه ی خود آن را تکذیب
می کنم زیرا چنین اقدام های وحشیانه و ددمنشانه یی به هیچ عنوان از یک شخص
کافر نیز پذیرفتنی نیست چه رسد به آنکه آن را فردی با هدف خیر صورت داده
باشد. در مورد خواسته ی دولت نیز من فکر می کنم این درخواست می تواند
اقدامی در جهت ناآرام جلوه دادن فضای موجود باشد، زیرا فضای کنونی فضای
آرامی است و طرحی چون حمایت از آمران به معروف بر پایه ی ساعت های کار
کارشناسی کمیسیون های فرهنگی و قضایی و حقوقی و نیز مرکز پژوهش های مجلس
تهیه شده است.
اسفنانی در پاسخ به پرسشی در مورد تصمیم مجلس به
تصویب قانون تازه یی برای تشدید مجازات جرایمی چون اسیدپاشی یا مصوبه یی در
زمینه ی پیشگیری گفت: به نظر من قانون تازه یی نیاز نیست چون قوانینی که
ما در این زمینه داریم قوانین محکمی است و حتی مجازاتی چون اعدام نیز برای
این جرایم در نظر گرفته شده است.
** نکته هایی درباره ی رخدادهای تلخ اصفهان
در
روزهای گذشته رخدادهایی در اصفهان به وقوع پیوست که به گفته ی «شهیندخت
مولاوردی» معاون رییس جمهوری در امور زنان و خانواده مصداق هایی هولناک از
خشونت علیه زنان در جامعه را نمایان ساخت.
مولاوردی روز شنبه بیست و
ششم مهرماه در اظهارنظری با بیان اینکه متلک گویی، اسید پاشی و ... مصداق
خشونت علیه زنان در جامعه است، تاکید کرد: زنان باید چه در حریم خصوصی و چه
در جامعه از خشونت در امان باشند و قربانی یکی از اشکال خشونت قرار
نگیرند.
با توجه به آنچه گفته شد، بایسته های فرهنگ سازی در این
زمینه و فراهم سازی زمینه های حقوقی و اجتماعی پیشگیری از جرایمی چون
اسیدپاشی با توجه به رخدادهای روزهای گذشته، ضروری تر از پیش نمود می یابد.
اقدام موثر مسوولان امنیتی، انتظامی و سیاسی برای ریشه یابی و
یافتن عامل یا عاملان چنین جرایم هولناکی و همچنین برخورد شدید با آنان از
دید برخی صاحبنظران می تواند آسیب های روانی- اجتماعی ایجاد شده را تا حدی
التیام بخشد.
نکته ی دیگری که در این پیوند مهم به نظر می رسد،
لزوم تجدیدنظر در مواضع و نیز منطق گرایی و هوشمندی افراد و گروه هایی است
که با دغدغه ی حفظ و دفاع از ارزش های انقلابی و دینی بر کنشگری فعالانه ی
اجتماعی اصرار می ورزند.
در ماه های گذشته برخی از گروه ها با
انتقاد شدید از سیاست ها و عملکردهای دولت، هشدار داده اند که اگر درباره ی
وضعیت حجاب زنان اقدام جدی صورت نگیرد، خود به خیابان می آید تا با زنان
بدحجاب برخورد کند.
با وجود اظهارنظرهای گوناگون در مورد ارتباط
نداشتن اسیدپاشی های اصفهان با مساله امر به معروف ونهی از منکر و تکذیب
دخالت این گروه ها در رخدادهای هولناک اصفهان، نوع موضع گیری های چند ماه
گذشته ی گروه های یاد شده به شکلی بوده که زمینه های ایجاد چنین شایعه هایی
را که رسانه های بیگانه نیز بر آن دامن می زنند فراهم می شود.
از
این رو باید در عمل به فریضه ی شرعی امر به معروف و نهی از منکر قانونگرایی
در درجه ی نخست اولویت قرار گیرد و قوانین در این زمینه نیز به صورت
کارشناسانه و دقیق وضع شوند. از سوی دیگر بر پایه ی آموزه ها و هنجارهای
دینی از قرارگرفتن در مظان اتهام پرهیز شود.
ایرنا