بنویسید «شیر»، بخوانید «سلامت»

 شفاآنلاین:سلامت>برای هیچ‌کس پوشیده نیست که شیر مادر از لحاظ تغذیه‌ای برای نوزاد بسیار ارزشمند و ضروری است. شیر مادر نخستین غذا برای نوزاد تازه متولدشده است و کیفیت آن در رشد نوزاد تاثیر بسزایی دارد. شیر مادر را می‌توان بهترین منبع مواد مغذی برای نوزاد دانست و بسیاری از عناصر موجود در شیر مادر، نوزاد را در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند و نقش پیشگیرانه در برابر بیماری‌های مختلف دارد. تغذیه با شیر مادر در افزایش هوش نوزاد نقش دارد و با کمک به رشد مغزی نوزاد، زمینه بروز مشکلات یادگیری را کاهش می‌دهد.
پروتئین‌های شیر مادر کیفیت عالی دارند
پروتئین‌های موجود در شیر مادر هضم بسیار راحت‌تری نسبت به پروتئین‌های شیر گاو دارد. در شیر مادر، دو نوع پروتئین «وی» و «کازئین» وجود دارد که نسبت 60 به 40 دارند. پروتئین «وی» شیر مادر خالص و طبیعی است و کیفیت بالایی دارد. پروتئین کازئین یکی از منابع اصلی تامین کلسیم موردنیاز بدن انسان محسوب می‌شود. این تعادل پروتئین موجب هضم سریع و آسان آن می‌شود. این دو نوع پروتئین شیر مادر نقش محافظت از نوزاد در برابر عفونت‌ها دارد.
از دیگر پروتئین‌های موجود در شیر مادر می‌توان به «لاکتوفرین» اشاره کرد. لاکتوفرین مانع رشد باکتری‌های بیماری‌زا در دستگاه گوارش می‌شود.
«آغوز» زمینه بیماری‌های ویروسی و باکتریایی را کاهش می‌دهد
«کلستروم» اولین شیر است که در بدن مادر تولید می‌شود که به‌عنوان «آغوز» شناخته می‌شود. آغوز مایع زردرنگ و سرشار از آنتی‌بادی‌ها است که می‌تواند سیستم ایمنی بدن نوزاد را تقویت کند. مصرف آغوز طی روزهای نخست تولد نوزاد او را در برابر بیماری‌های باکتریایی و ویروسی به‌ویژه بیماری‌هایی که مادر، نوزاد و خانواده بیشتر درمعرض ابتلا هستند، محافظت می‌کند. این مایع همچنین نقش پیشگیرانه از بروز آلرژی نوزاد دارد.
«لیزوزیم» آنزیمی در شیر مادر است که نوزاد در برابر باکتری‌های ای‌کولای و سالمونلا حفظ می‌کند و باعث افزایش رشد باکتری‌های سالم در روده می‌شود که نقش ضدالتهابی دارد.
شیر مادر حاوی چربی‌های است که برای سلامت نوزاد ضروری است. این چربی‌ها لازمه رشد مطلوب مغز، جذب ویتامین‌های محلول در چربی و تامین منایع اولیه کالری بسیار مفید است. چربی‌های شیر مادر در ایجاد شبکیه چشم و شکل‌گیری سیستم عصبی نیز نقش دارند. این چربی‌ها در آخر سه ماهه دوم بارداری در مغز جنین ذخیره می‌شوند و در شیر مادر نیز وجود دارند.
«آهن» شیر مادر، نیاز نوزاد را
تامین می‌کند
میزان ویتامین‌های موجود در شیر با مصرف ویتامین‌های توسط مادر رابطه مستقیم دارد. از همین‌رو رعایت تغذیه صحیح برای مادر اهمیت دارد. ویتامین‌های محلول در چربی از جمله ویتامین‌های A،D وK برای سلامت نوزاد ضروری هستند. ویتامین‌های محلول در آب مانند ریبوفلاوین (B2)، نیاسین (نوعی از ویتامین B3)، اسید پانتونیک (B5) و ویتامینC برای نوزاد ضروری هستند و به همین‌دلیل در مشاوره‌های بارداری و پس از زایمان بر ضرورت تغذیه با شیر مادر تاکید می‌شود.
«آهن» به مقدار کمی در شیر مادر وجود دارد که گرچه زیاد نیست اما برای نوزاد کفایت می‌کند زیرا آهن شیر مادر به‌خوبی در بدن نوزاد جذب می‌شود. آهن یکی از ریزمغذی‌های حیاتی برای رشد و تکامل نوزاد است و در صورت فقر آهن علائمی نظیر رنگ‌پریدگی، افزایش ضربان قلب و ضعف در نوزاد بروز پیدا می‌کند.
«فلوراید» یکی دیگر از ترکیبات مفید شیر مادر است. فلوراید ماده معدنی است که مینای دندان را تقویت می‌کند و از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌کند. تغذیه نوزاد با این غذای طبیعی باعث حفظ سلامت دندان‌های نوزاد می‌‌شود و کودکانی که از شیرمادر تغذیه شده‌اند، دندان‌های سالم‌تری دارند. همچنین مکیدن پستان مادر موجب تقویت دندان‌ها نیز می‌شود.
شیر مادر همچنین سرشار از کربوهیدرات‌ها است. لاکتوز اولین کربوهیدراتی است که در شیر مادر وجود دارد و 40 درصد کالری موردنیاز برای تولید شیر را فراهم می‌کند. لاکتوز بسیاری از باکتری‌های ناسالم موجود در معده را که مانع از جذب کلسیم، فسفر و منیزیوم می‌شود را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. به‌علاوه با بیماری‌ها مقابله کرده و به رشد باکتری‌های مفید در معده کمک می‌کند.
تغذیه با شیر مادر برای سلامت جسمی و روانی کودک و مادر لازم است
تغذیه با شیر مادر تاثیر پیشگیرانه از ابتلا به بیماری‌هایی مانند آنفولانزا، آلرژی، عفونت گوش میانی، پنومونی ریه، اسهال، سرخچه، مسمومیت غذایی، عفونت ریه، سلیاک، دیابت، آسم، آسیب بافت روده، سندروم مرگ ناگهانی نوزاد، بیماری‌های التهابی روده، ناراحتی قلبی و سرطان دارد.
یکی از فواید شیر مادر، بهبود سلامت روان نوزاد است. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه شده‌اند در آینده کمتر به اختلالات روانشناختی مبتلا می‌شوند.
نوزاد در زمان تولد فقط می‌تواند تا فاصله 38 سانتی‌متری را ببیند که این فاصله طی عمل مکیدن پستان مادر و نوشیدن شیر با صورت مادر حفظ می‌شود. کودکی که در زمان در آغوش‌گرفتن و مکیدن پستان مادر از عواطف مادر بهره‌مند می‌شود از نظر روانشناختی در ‌‌آینده کودک سالم‌تری خواهدبود.
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند در سنین بزرگسالی با احتمال کمتر افزایش فشار خون، کلسترول بالا و اگزما می‌شوند.
شیر مادر بهترین غذا برای رشد جسمی و ذهنی نوزاد است. البته این فواید فقط محدود به نوزاد نمی‌شود و نقش موثری در حفظ سلامت مادر دارد.
شیردهی به کاهش وزن مادر کمک می‌کند، بازگشت رحم به حالت اول تسهیل می‌شود، از افسردگی مادر پیشگیری می‌کند، خطر ابتلا به سرطان‌های پستان و رحم را کم می‌کند، احتمال بارداری در این دوران را کاهش می‌دهد و منجر به کاهش احتمال ابتلا به دیابت در مادر می‌شود.
مادران دیابتی به کنترل قند خون دقت داشته‌باشند
مادرانی که مبتلا به دیابت هستند حتما در دوران شیردهی به کنترل قند خون توجه داشته‌باشند تا اطمینان از سطح ثابت قند خون حاصل شود. این مادران باید بدانند که دیابت باعث بالابودن سطح گلوکز خون می‌شود که با افزایش قند در شیر نیز همراه خواهدبود. شیرین‌بودن شیر می‌تواند باعث افزایش وزن کودک شود و زردی در نوزادان این مادران شایع‌تر است.