احتمال گسترش پشه وجود دارد اما آماده‌ایم!

عبدالرضا میراولیایی، مدیر برنامه‌ بیماری‌های منتقله از آئدس مهاجم وزارت بهداشت و مسئول برنامه آئدس در مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت،  درباره مناطقی که پشه آئدس در آنها وجود دارد، گفت: «پشه آئدس در جنوب کشور؛ سیستان و بلوچستان، هرمزگان، مناطقی از استان بوشهر، استان گیلان، غرب استان مازندران (رامسر)، قسمت‌های محدودی از استان اردبیل دیده شده است. تقریباً تمام کشور استعداد این را دارند که این پشه در آنها ساکن بشود و گسترش پیدا کند، به جز بیابان‌ها.» او افزود: «از ۱۵1 بیمار مبتلا به بیماری دنگی در کشور بیش از 130 نفر هم‌وطنانمان هستند که از امارات آمده‌اند. یک فوتی بیشتر نداشتیم که یک خانم ۸۳ ساله‌ بودند. عمدتا جز بندر لنگه در استان هرمزگان که یازده بیمار انتقال محلی دارند و سابقه سفر به جایی نداشتند و احتمال می‌دهیم که در کشور آلوده شده‌اند، مابقی بیماران خارج از کشور آلوده و در کشور شناسایی شده‌اند.» او درباره انتشار خبر ابتلا به تب دنگی در تهران گفت: «در تهران تا این لحظه پشه آئدس صید نشده و بیماری هم نداریم که در خود تهران آلوده شده باشد. در طول سال‌های گذشته، در این شهر بیمارانی داشتیم که شناسایی کردیم ولی همه آنها سابقه سفر به کشورهای آلوده داشتند و با توجه به آموزش‌ها و آمادگی‌هایی که حوزه درمان، دانشگاه‌ها و بیمارستان‌های ما دارند، این بیماران راحت شناسایی و درمان شدند.»
حفظ بهداشت محیط، مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از شیوع آئدس
مدیر برنامه‌ بیماری‌های منتقله از آئدس مهاجم وزارت بهداشت، با تاکید بر اینکه مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از گسترش پشه آئدس در یک منطقه بهسازی و حفظ بهداشت محیط است، ادامه داد: «باید محیط زیست خودمان را در مناطق مسکونی تمیز نگه‌ داریم، مدیریت پسماند با دقت بیشتر انجام بشود، ظروف زیر گلدان و ظرف زیر کولر که برای نگهداری آب است، به سرعت و روزانه تخلیه شود و به‌‌دلیل علاقه پشه آئدس به زیست در تایرها، تایرهایی که در معابر عمومی هستند، به سرعت جمع‌آوری، بازیافت یا منهدم شوند. به طور کلی هر نقطه‌ای که در آن آب راکد جمع شود، زیستگاه خوبی برای این پشه خواهد بود. آموزش مردم و آموزش پزشکان و بیمارانی که احیانا مراجعه می‌کنند، خیلی مهم است. این کار در طول چند سال گذشته انجام شده و الان هم انجام می‌شود.»
اولیایی درباره نکات مهم در سفر به مناطق آلوده گفت: «اگر مردم به منطقه آلوده کشور یا کشورهای دیگر مانند امارات سفر کردند، باید نکات مراقبتی را رعایت کنند؛ حتما در فضای مسقف که در و پنجره‌ توری دارد، ساکن شوند، اگه جایی کمپ زدند، حتما از پشه‌بند استفاده کنند، صبح و شب لباس‌های روشن و بلند و شل و آویزان بپوشند و هیچ نقطه‌ای از بدنشان برهنه نباشد و از مواد دور کننده حشرات مثل اسپری‌ها، لوسیون‌ها، قلم‌های دافع حشرات به طور صحیح و مرتب استفاده کنند. زمانی هم که بازگشتند، تا دو هفته بعد اگر علائم بیماری دنگ شامل تب شدید ۳۸ درجه به بالا، بدن درد، سردرد، درد پشت حدقه چشم و ضایعات و بثورات جلدی شبیه سرخک، بی‌اشتهایی، بی‌حالی، درد شکم، تهوع، خونریزی از مخاطات و استفراغ داشتند، به نزدیک‌ترین پزشک و مرکز درمانی مراجعه کنند و حتما سابقه سفر خودشان به منطقه آلوده را هم ذکر کنند.»
در تامین مواد دافع حشرات مشکلی نداریم
او به این سوال که اخیرا در داروخانه‌های برخی مناطق قلم‌ها، لوسیون‌ها و اسپری‌های دافع حشرات به سختی یافت می‌شود و اقدام‌های وزارت بهداشت در این زمینه، پاسخ داد: «سازمان غذا و دارو با شرکت‌های تولیدکننده این مواد صحبت کرده تا در جایی که کمبود هست، جبران بشود ولی واقعیت این است که چون فعلا گسترش پشه خیلی محدود است، در این مورد چالشی نداریم و موجودی داروخانه‌ها در اکثر نقاط کفایت می‌کند. احتمالا این کمبود در تهران و شهرهای غیرآلوده بوده است، اما در داروخانه‌های شهرهایی که در آنجا پشه صید شده است، مواد دافع حشرات به وفور وجود دارد. در شهرهای غیرآلوده هم داروخانه‌هایی هستند که این اقلام را داشته باشند. شاید مساله پشه آئدس برای خیلی‌ها تازه باشد اما چند سالی است دچار این مساله هستیم بنابراین مواد دافع حشرات چیزی نیست که به سرعت قابل‌تامین نباشد.»
به گفته او، با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آینده گسترش پشه به نقاط دیگر کشور وجود داشته باشد، در این باره برنامه‌ریزی انجام شده که قلم دافع حشرات به سرعت تامین و توزیع ‌شود و جای نگرانی وجود ندارد.
در ماه‌های آینده احتمال گسترش پشه وجود دارد اما آماده‌ایم
مسئول برنامه آئدس در مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر در مورد علت احتمال گسترش پشه در ماه‌های آینده و اقدام‌های وزارت بهداشت در این زمینه گفت: «علت این پیش‌بینی، تغییر فصل و خنک‌تر شدن هواست. فعالیت پشه آئدس در فصول گرم به‌دلیل گرمای شدید خیلی کم می‌شود و احتمال می‌دهیم که از یکی دو ماه آینده که هوا خنک‌تر خواهدشد، فعالیت این پشه بیشتر شود. وقتی فعالیت بیشتر می‌شود هم وفور پشه بیشتر خواهدشد و ممکن است در مناطق دیگری هم در کشور شناسایی بشود. اقدام مهم مرکز مدیریت بیماری‌ها در این زمینه تامین کیت‌های تشخیصی، تامین وسایل لازم برای تشخیص، آموزش به پزشکان و کادر درمان، تامین سمومی که روی این پشه موثر واقع بشوند، تجهیز و راه‌اندازی آزمایشگاه‌های حشره‌شناسی، به‌خصوص در مناطق حساس کشور است که می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند. با هماهنگی با آزمایشگاه‌های مرجع سلامت، آزمایشگاه‌هایی راه‌اندازی شده و در آینده نزدیک هم راه‌اندازی می‌شود تا امکان تشخیص در سطوح استانی در بعضی از استان‌های حساس مهیا بشود. هر چند که الان آزمایشگاه پاستور به‌عنوان رفرانس کشوری تشخیص بیماری دنگ، هیچ مشکلی برای تشخیص موارد این بیماری ندارد. به هر حال برای گسترش شبکه آزمایشگاهی در بعضی از استان‌های در معرض خطر راه‌اندازی کردیم و بعضی دیگر در شرف راه‌انداری است.»
به شایعات توجه نکنید
دکتر میراولیایی به مردم تاکید کرد: «خواهش من از مردم این است که به شایعات منتشر شده در فضای مجازی و ... توجه نکنند. ما اطلاعات دقیق و به روز را روی سایت وزارت بهداشت داریم و در سایت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر
به نشانی www.icdc.behdasht.gov.ir و سایت دفتر آموزش و ارتقای سلامت به نشانی
www.iec.behdasht.gov.ir همه دستورالعمل‌ها و نکات خودمراقبتی و هر آنچه که عموم مردم لازم است بدانند، با زبان ساده و حتی آمار مبتلایان به روز وجود دارد. در حال حاضر مدام در مناطق مختلف عکس پشه را می‌گیرند و در فضای مجازی با این عنوان مطرح می‌کنند که مثلا در رشت در همه خانه‌ها این پشه وجود دارد. منکر این نیستیم که پشه در گیلان وجود دارد و ممکن است الان خیلی از ساکنان خانه‌های شهرهای مختلف این استان عکس و فیلمی از حضور این پشه در خانه‌شان در فضای مجازی به اشتراک بگذارند. حتی من در جایی خواندم که نوشته بودند پشه آزادانه در شهر در حال حرکت است! بالاخره این پشه یک حشره است و وجود دارد، نکته مهم این است که آزمایش‌هایی که انجام دادیم، نشان داده که در گیلان پشه‌ها تا الان آلوده نبوده‌اند. این کار مدام در حال انجام است. منظورم این است که طبیعی است که مردم پشه را ببینند، ولی قطعا با اقدام‌هایی که انجام شده وفور پشه پایین نگه داشته شده است. باز هم تاکید می‌کنم که هر چقدر هم‌وطنانمان و سازمان‌های متولی بحث بهسازی محیط را بیشتر جدی بگیرند، زیستگاه‌های این پشه کمتر و کمتر خواهد شد. منظور از سازمان‌های متولی شهرداری‌ها، پایانه‌های محلی، استانداری و فرمانداری‌ها به عنوان هدایت‌کننده این برنامه در استان‌ها و شهرستان‌هاست و در حال حاضر ۳۵ دستگاه همکار هستند که فعالیت آنها در زمینه مبارزه و پیشگیری از دنگ می‌تواند مثمر ثمر باشد.»/هفته نامه سلامت