دل زده از پرستاری!
خانم پرستاری که گزارش
را با صحبت هایش شروع کردیم، می گوید: اوضاع جامعه پرستاری تا جایی که من
از بیمارستان های مشهد اطلاع دارم، خوب نیست. نسل ما همچنان دارد بر
سابقه کارش افزوده می شود، اما با بی توجهی هایی که دیده و دل سردی ای
که چشیده است، امیدی به بهبود ندارد. من بارها به چشم دیده ام پرستارانی
را که شب به شب موقع تحویل دادن کلیدهایشان می گویند دیگر نخواهند آمد!
و چه بسیار همکارانی دارم که ترک کار کرده اند، اما جزو آمار شاغلان
بیمارستان هستند. من به عنوان کسی که در بیمارستان دولتی مشغول به کار
و در میدان هستم، باید عرض کنم که آمار مهاجرت پرستاران بسیار زیاد و رو
به افزایش است.
او درباره ترک کار پرستاران هم می گوید: اگر
با همکاران من صحبت کنید، متوجه می شوید که از آمار ثبت شده در هر بخش
از بیمارستان، تعداد بسیاری شان دیگر فعالیت نمی کنند و فقط نامشان
در فهرست برای حفظ آمار مانده است؛ برخی ترک کار کرده اند، برخی به اجبار
به مرخصی بدون حقوق رفته اند یا تعداد زیادی نیز به دلیل ترک کار،
در انتظار برگزاری جلسه کمیته انضباطی هستند تا بتوانند حرف ها
و گله هایشان را آنجا مطرح کنند. با وجود این، دانشگاه نام همه این افراد
را به عنوان نیروی انسانی در فهرست حفظ می کند. بیمارستان، برخی همکارانم
را نیز به بهانه استراحت به مرخصی بدون حقوق چندماهه می فرستد تا مثلا بعد
از استراحت دوباره به کار بازگردند، درحالی که در 8 تا 10ماه آینده هیچ
حقوقی به آن ها پرداخت نمی کند.
او همچنین گریزی به اوضاع دوران کرونا
می زند و بیان می کند: وزارتخانه مرخصی هایی را برای پرستارانی که در اوج
کرونا فعالیت داشتند، مصوب کرده اما این مصوبه در بیمارستان ها
و دانشگاه ها اجرا نشده است. من و تعدادی از همکارانم جزو کسانی بودیم
که نتوانستیم از آن مرخصی مصوب استفاده کنیم و حرفمان هم به جایی نرسید،
زیرا می گفتند ما طبق آیین نامه داخلی عمل می کنیم. بنابراین، آن چیزی
که به رسانه ها گفته می شود و به افکار عمومی می رسد، با چیزی که واقعا
در جامعه پرستاری اجرا می شود، از زمین تا آسمان فرق دارد.
این پرستار
باسابقه مشهدی گله دیگر پرستاران بیمارستان های دولتی را اجرانشدن
تعرفه گذاری بیان می کند: این قانون در مجلس تصویب شد، اما اجرا نشد
و در حد تألیف یک کتاب تعرفه گذاری باقی ماند. از سال13۸۶ تاکنون فقط ۹ماه
تعرفه را آن هم بعد از کسر بیمه و مالیات و تقسیم بین پنج شش گروه
بیمارستانی به ما دادند و در واقع چیزی که دست بچه های پرستاری را گرفت،
آن قدر ناچیز است که من به عنوان یک کارمند خجالت می کشم این رقم را پیش
کسی بیان کنم.
او با بیان اینکه در زمینه اضافه کار نیز طبق قانون
ساعت موظفی خاصی برای پرستاران تعیین شده است، تصریح می کند: پرستاران
۴۸ تا ۵۲ساعت در هفته موظفی دارند که میزان آن برحسب سابقه کار است، ولی
متأسفانه هیچ پرستاری به میزان موظفی اش کار نمی کند، زیرا همه مجبورند
اضافه کار اجباری انجام دهند. میزان اضافه کاری هم که پرداخت می شود،
شرم آور است.
اضافه کاری اجباری
یکی از آقایان پرستار هم
که سابقه کار در بیمارستان های دولتی و خصوصی مشهد را دارد، گریزی
به معوقات بیمارستان های خصوصی در پرداخت اضافه کاری پرستاران می زند: خبر
دارم که در بیمارستان های خصوصی اضافه کاری همکارانم بعد از سه چهار ماه
و با تأخیر بسیار واریز می شود و ساعات اضافه کاری آن ها بسیار بیشتر
از موظفی قانونی است. حتی در برخی از این بیمارستان ها تعرفه ها نیز مشخص
نیست، درحالی که تعرفه پرستاری در قانون مشخص است؛ اما بیمارستان های خصوصی
قوانین خصوصی خودشان را هم دارند و نظارتی بر آن ها نیست!
او نیز
با اشاره به وعده هایی که در زمان کرونا به پرستاران برای جذب داده شده
بود، می گوید: بسیاری از پرستاران جوان و تازه فارغ التحصیل شده، به امید
استخدام، در آن اوضاع طاقت فرسا و سخت کار کردند، اما بعد از دوران کرونا
کنار گذاشته شدند و تبدیل وضعیت نشدند.
این پرستار با بیان اینکه من
تا پارسال در بیمارستان دولتی کار می کردم، اما به دلیل وعده هایی که هرگز
محقق نشد، ترک کار کردم و به بیمارستان خصوصی رفتم، می گوید: شاهد بودم
چطور قول استخدام می دادند، اما قراردادهای سه و شش ماهه می بستند و حقوق
و مزایا را به‌موقع پرداخت نمی کردند و بعد از اوج کرونا هم این قشر
را کنار گذاشتند. در زمان کرونا که در بیمارستان شریعتی بودم، به ما
می گفتند که ماهانه مبلغی بابت شرایط خاص پرداخت می شود که آن هم هیچ نظم
و هیچ نظارتی نداشت و به خاطر دارم در شش ماهی که آنجا بودم، فقط 3میلیون
تومان برایم واریز شد، درحالی که واریزی واحدهای اداری در آن مقطع به دلیل
کرونا از ما پرستاران بیشتر بود! او قراردادهای سه و شش ماهه را آفتی برای
شغل پرستاری می داند که به راحتی به اخراج و قطع همکاری پرستاران منجر شده
و امنیت این قشر را به خطر انداخته است.
او با بیان اینکه تعرفه
اضافه کاری بیمارستان های دولتی بسیار کم است، می گوید: ما پرستاران با این
اوضاع تمایلی به اضافه کار نداریم، اما اضافه کاری ها نیز اجباری است.
او
این را هم می گوید که باتوجه به این حقوق و دریافتی کم پرستاران شاهدم
همکارانم به کار در کلینیک های زیبایی و شغل های دیگر روی آورده اند
که درآمد بیشتری دارد. برخی نیز درحال زبان آموزی برای مهاجرت هستند
و در سال های گذشته نیز بسیاری از دوستانم مهاجرت کرده اند.
فشار کاری و کاهش تمایل به فرزندآوری
پرستار دیگری
با سابقه شغلی سیزده ساله در بیمارستان های دولتی و خصوصی مشهد نیز گریزی
به حمایت نشدن مادران دارای فرزند کمتر از دو سال می زند و با بیان اینکه
این مادران نیز مجبورند شیفت های اجباری طولانی مدت را تحمل کنند، اظهار
می کند: وقتی حمایتی از این مادران نمی شود، بی شک تمایل به فرزندآوری نیز
بین پرستاران زن بیمارستان ها بسیار کم می شود، زیرا وقت کافی برای مراقبت
و نگهداری از فرزندشان ندارند و فشار کاری، این اجازه را به آن ها نمی دهد.
حتی به مادرانی که فرزند کمتر از دو سال و شیرخوار دارند نیز شیفت های
اجباری شب داده می شود.
او با اشاره به ترک کار بسیاری از پرستاران
و اعلام نکردن این آمار از سوی بیمارستان ها، بیان می کند: به دلیل کم شدن
این نیروها فشار بسیار بیشتری بر پرستاران مشغول به کار آمده است،
به نحوی که در بیمارستان خصوصی که یک پرستار در اوج شلوغی باید فقط به چهار
بیمار رسیدگی کند، هشت بیمار به او می سپارند! در بیمارستان های خصوصی
فشار بسیار بیشتری بر پرستاران وارد می شود تا سطح بیمارستان را از نظر
رسیدگی ویژه به بیماران، خوب نگه دارند.
این پرستار خانم از رعایت نشدن
عدالت در سرویس دهی به بیمارانی که جایگاه اجتماعی بهتری دارند نیز گله
می کند و در توضیح این مسئله می گوید: زمانی که یک مسئول یا فرد شاخص
به عنوان بیمار به بیمارستان مراجعه می کند، دو پرستار را به طور کامل
در خدمت او می گذارند. رسیدگی به بیماران نباید به اسم ورسم آن ها معطوف
باشد و این درحالی است که در حالت عادی یک پرستار باید به هشت بیمار
رسیدگی کند، اما برای افراد شاخص دو پرستار تمام وقت باید در اختیار باشند!
کمبود 50درصدی پرستار
حمید نخعی، نایب رئیس سازمان
نظام پرستاری مشهد، ضمن تأیید گله های پرستاران، ریشه اصلی مشکلات حوزه
پرستاری را کمبود نیروی انسانی می داند و تأکید می کند.
به گفته او،
وزارت بهداشت استانداردی را برای کشور مشخص کرده است تا دانشگاه ها براساس
آن نیروی پرستار جذب کنند. این استاندارد با نیاز دانشگاه ها به ویژه
دانشگاه علوم پزشکی مشهد بسیار فاصله دارد. برای مثال اگر استاندارد
وزارتخانه به ازای هر تخت بیمارستانی 1.8پرستار در ۲۴ساعت است، ما اکنون
0.8پرستار را در بیمارستان های مشهد داریم که البته به نظر من این رقم
از 0.8پرستار هم خیلی کمتر است، زیرا بسیاری از پرستارانی که مرخصی زایمان
یا مرخصی بدون حقوق رفته اند، در کادر نیستند و شیفت نمی آیند، اما اسامی
آن ها هست. حتی اگر این ضریب را 0.8 هم بگیریم، در بیمارستان های مشهد
با 50درصد کمبود نیروی پرستاری روبه رو هستیم.
نایب رئیس نظام پرستاری
مشهد ادامه می دهد: از سوی دیگر، مدیران نیز برای اضافه کار فشار وارد
می کنند. طبق قانون ارتقای بهره وری مصوبه مجلس، بیش از هشتاد ساعت
با توافق دوطرف نمی توان اضافه کاری اعمال کرد، اما مدیران می گردند
در دستورالعمل های داخلی خودشان بندی را پیدا می کنند که مثلا گفته «کارمند
موظف است در صورت ضرورت همکاری کند». بنابراین فشار بیشتری برای
اضافه کاری می آورند، درحالی که در این بند «ضرورت» معنای خاص خودش را دارد
که شامل سیل و بلایای طبیعی و... می شود، اما به استناد همین بند هر ماه
برای همکاران اضافه کاری تحمیل می کنند. این اضافه کاری و فشارها، مهاجرت
پرستاران یا روی آوردن آن ها به مشاغل آزاد و غیرتخصصی را به دنبال داشته
است.
نخعی بیان می کند: مورد بعدی موضوع «فوق العاده خاص» این قشر است
که چندین سال است مطالبه می شود و در دوران کرونا نیز رهبر معظم انقلاب
چندین بار بر آن تأکید کردند.گفته شد مبلغ ۱۰هزار میلیارد تومان برای زحمات
کادر پرستاری باید داده شود، اما متأسفانه این رقم را شامل کل کادر سلامت
وزارت بهداشت اعلام و هیئت های علمی را نیز به آن اضافه کردند. این درحالی
است که قرار بود فقط مختص پرستاران باشد، اما عملا بین 1.5 تا 2میلیون
تومان به حقوق آن ها اضافه شد که اصلا مدنظر ما نبود.
نخعی با تأکید بر
اینکه «تعرفه گذاری پرستاران» اصلا آن چیزی نیست که مدنظر ما بود، بیان
می کند: نگرانی ما نبود شفافیت مالی این قضیه است که تاکنون هم کسی به آن
وارد نشده است تا بدانیم چقدر هست و چقدر از آن دارد توزیع می شود. بیمه
براساس مصوبه شورای عالی بیمه بسته ای تعریف می کند و براساس آن به دانشگاه
پول می دهد، اما با یک حساب سرانگشتی می بینید مبلغی که باید بدهند، نسبت
به آن چیزی که پرداخت می شود، از زمین تا آسمان تفاوت دارد. بیمارستان های
هم تراز دانشگاه تهران و مشهد را بررسی کردیم و متوجه شدیم مبالغی
که پرداخت می کنند، دوسه برابر دانشگاه مشهد است، چون وزارتخانه
بخش نامه ای برای توزیع درآمد حاصل از تعرفه داده، اما گنگ است.
تابع وزارتخانه هستیم
محمد صادقی، سرپرست مدیریت
پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نیز میزان کمبود نیروی پرستاری در استان
را کمتر از 50درصد اعلام می کند و درباره افزایش تمایل پرستاران به کار
در فضاهای غیربیمارستانی می گوید: این موضوع مختص پرستاران نیست
و باتوجه به اوضاع اقتصادی کنونی، در سایر مشاغل هم اگر جای دیگری درآمد
بیشتری به نیرو اختصاص داده شود، تمایل فرد به آن حوزه بیشتر خواهد بود؛
زیرا افراد به دنبال شرایط بهتر هستند و به لحاظ درآمدی وضعیت را قیاس
می کنند.
او در پاسخ به چرایی تمایل پرستاران به مهاجرت نیز معتقد است
این مقوله مختص این قشر نیست: مهاجرت در همه شغل ها وجود دارد اما
از آنجایی که پرستاران در ایران از توانمندی حرفهای ویژهای برخوردارند،
در همه جای دنیا از پرستاران ایرانی استقبال می کنند؛ زیرا به توانایی
آن ها واقفند و ممکن است شرایط بهتری را برایشان فراهم کنند و حقوق بیشتری
برای جذبشان بدهند، با این حال نمی توان گفت موضوع مهاجرت، مختص پرستاران
است.
صادقی با بیان اینکه 1600پرستار در بیمارستان های دانشگاه
علوم پزشکی مشهد در بخش دولتی فعالیت می کنند، درباره محقق نشدن وعده جذب
پرستارانی که در دوره کرونا به کار گرفته شدند می گوید: قوانین استخدامی
مشهد با سایر شهرها و استان ها تفاوتی ندارد و نمی توانیم بگوییم قوانین
در جای دیگری اجرا شده اما در مشهد اجرا نشده است. ما نیز در دانشگاه، تابع
قوانین وزارتخانه هستیم و هر دستور و قانونی که ابلاغ شود، اجرا
می کنیم.
وی در پاسخ به گلایه پرستاران از اضافه کاری اجباری نیز
می گوید: وقتی بحث کمبود نیرو مطرح باشد، اضافه کاری پیش می آید.
بیمارستانی که فعال است، نمی تواند زمانی از شب و روز را تعطیل کند
و در همه ایام و ساعت ها باید خدمت رسانی کند تا به بیماران و نیاز سلامت
پاسخ دهد. حالا ممکن است زمانی استخدام نیرو بیشتر باشد و شرایط راحت تر
شود و زمانی هم ممکن است نیرو کم باشد و ساعت کاری بیشتری برای نیرو درنظر
بگیرند اما بدان معنا نیست که کسی دارد کسی را اجبار می کند. این قاعده
در همه جای کشور وجود دارد و مشهد با سایر استان ها تفاوتی ندارد .
صادقی
ادامه می دهد: پرستارانی هم که در شیفت شب اضافه کار دارند، بیشتر به دلیل
تمایل زیاد به اضافه کاری در این شیفت است؛ چراکه طبق قانون بهره وری،
از نظر مالی چندبرابر محاسبه می شود. /شهرآرا
