رسانه ها در گزارش های اخیر خود با استناد به داده های بانک جهانی، از بهبود وضعیت فقر در ایران طی سال های 2021 و 2022 (معادل سال های 1400 و 1401) خبر می دهند.
شفاآنلاین>سلامت>گزارش های اخیر بانک جهانی از بهبود وضعیت
فقر در ایران در سال های اخیر حکایت دارد. بر این اساس و با سه معیار درآمد
2.15، 3.65 و 6.85 دلار در روز، این روند رو به بهبود بوده است. با این
حال به نظر می رسد در این موضوع، ردپای تثبیت نرخ ارز نیز مشاهده می شود.
موضوعی که الزاماً ارتباط مستقیمی به بهبود وضعیت معیشت مردم در این سال ها
ندارد. در هر حال، نباید از روند کلی بهبود فقر در ایران غافل شد. موضوعی
که گزارش های جانبی از جمله شاخص ضریب جینی مرکز آمار نیز به طور غیرمستقیم
موید آن هستند.
به گزارش شفاآنلاین: رسانه ها در گزارش های اخیر خود با
استناد به داده های بانک جهانی، از بهبود وضعیت فقر در ایران طی سال های
2021 و 2022 (معادل سال های 1400 و 1401) خبر می دهند. در این زمینه بررسی
دقیق تر داده های این سازمان نکات قابل توجهی را به شرحی که در ادامه ذکر
می شود، نشان می دهد
3 معیار خط فقر در داده های بانک جهانی
1-در پایگاه اینترنتی بانک جهانی هم اینک محاسبات نرخ فقر بر اساس سه
شاخص 2.15 دلار، 3.65 دلار و 6.85 دلار درآمد روزانه قابل ملاحظه است. بر
این اساس و با در نظر گرفتن معیار درآمد 2.15 دلار در روز، نرخ فقر از 0.8
درصد در سال 2020 به 0.7 درصد در سال 2021 و 0.5 در سال 2022 کاهش یافته
است. از سوی دیگر اگر معیار درآمد روزانه 3.65 دلار را در نظر بگیریم،
ملاحظه می شود که نرخ فقر از حدود 6 درصد در سال 2020 به حدود 5 درصد در
سال 2021 و 3.8 درصد در سال 2022 کاهش یافته است. و در نهایت اگر معیار
درآمد روزانه 6.85 دلار را در نظر بگیریم، نرخ فقر در ایران کاهش از 29
درصد در سال 2020 به 25 درصد در سال 2021 و 22 درصد در سال 2022 را نشان می
دهد. در مجموع ملاحظه می شود که در هر سه خط فقر، این شاخص در سال
2022 برای کشورمان به کمترین میزان 5 سال اخیر کاهش یافته است.
کدام خط فقر؟
از یک نظر می توان گفت که درآمد روزانه 2.15 دلار در روز، از آن جایی
که کمترین درآمد روزانه محاسبه شده در جهان است، می تواند به عنوان خط فقر
مطلق به حساب آید. با این حال، به نظر می رسد خط فقر 6.85 دلاری نزدیک ترین
معیار برای لحاظ کردن آن به عنوان خط فقر در کشور باشد. این ارقام به خط
فقری که در سال های اخیر توسط نهادهای رسمی در کشور محاسبه شده (به عنوان
مثال مرکز پژوهش های مجلس این رقم را برای سال های 1398 تا 1400، به ترتیب
31، 31، 30 و 30 درصد محاسبه کرده است) بیشترین قرابت را دارد. از سوی
دیگر یک کارشناس اقتصادی در یادداشتی، با اشاره به داده های بانک جهانی
گفته است بانک جهانی برای اهداف توسعه ای خود، تعدادی خطوط فقر را معرفی
کرده تا بر اساس آن بتواند معیاری برای تغییر وضعیت فقر در دنیا و مقایسه
کشورها داشته باشد. بر این اساس، خط فقر 2.15 دلاری برای کشورهای فقیر،
3.65 دلاری برای کشورهای با درآمد متوسط، 6.85 دلاری برای کشورهای با درآمد
بالاتر از متوسط و 20 دلاری برای کشورهای با درآمد بالا در نظر گرفته شده
است. با این اوصاف ایران ظاهراً جزو کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط به
حساب آمده که باید خط فقر 6.85 دلار در روز را برای آن، ملاک بررسی خط فقر
قرار داد.
رد پای تثبیت نرخ ارز در آمار خط فقر بانک جهانی
نکته قابل تامل دیگری که وجود دارد، این است که به نظر می رسد از آن
جایی که خط فقر بانک جهانی، مقداری ثابت و بر اساس دلار است، امکان ایجاد
خطا برای حداقل کشور ما در محاسبه خط فقر را ایجاد می کند. چراکه در ایران،
ما همزمان با تورم بالا و نوسان نرخ ارز روبه رو هستیم. در نتیجه در سال
هایی که نرخ ارز به هر نحو تقریباً روند ثابتی پیدا می کند، با بالارفتن
هزینه/درآمد خانوارهای ایرانی به میزانی در حدود تورم، طبیعی است که نرخ
فقر به صورت اسمی کاهش پیدا خواهد کرد. با این حال، به نظر می رسد ولو
با در نظر گرفتن تاثیر سیاست ثبات ارزی بر شاخص نرخ فقر که قضاوت بر اساس
محاسبات جهانی از خط فقر را تحت تاثیر قرار می دهد، نباید از روند مثبت خط
فقر در سال های گذشته (که در آمارهای مرکز پژوهش ها نیز مشاهده می شود)
غافل شد. ضمن این که شاخص های پیرامونی نظیر ضریب جینی نیز به طور
غیرمستقیم این روند مثبت را تایید می کند. به گزارش مرکز آمار ایران، ضریب
جینی در سال 1401 با روندی نزولی به 0.38 درصد رسیده که بهبود توزیع درآمد
در جامعه را نشان می دهد. /خراسان
نظرشما
آخرین اخبار