بروز علائم بیماری در همه افراد یکسان نیست و داروها هم پاسخگویی یکسانی برای همه ندارندفردی که اقدام به مصرف بیش از اندازه داروهای OTC کرده است، نیازمند مراقبت فوری پزشکی است.
شفاآنلاین>سلامت>حذف ارز ترجیحی داروها قیمت OTCها را هم افزایش داد؛ داروهایی که بدون
نسخهپزشـــک خریداری میشود و بهدلیل نداشتن بیمه، قیمت آنها چندبرابر
شده است. بهنظر هم میرسد که این افزایش قیمت تا حدودی افزایش بیرویه
مصرف داروهای بدون نسخه را کنترل کرده باشد. این نکته را سیدعلی فاطمی،
نایــبرئیس سابق انجمــن داروسازان ایران عنوان میکند. این کارشناس حوزه
دارو میگوید:
مسکنها و داروهای سرفه بیشترین مصرف را بهعنوان
داروهای OTC دارند. البته میزان مصرف این داروها در ایران و جهان تقریبا
یکسان است و واقعی شدن قیمت این داروها پس از اصلاح سیاستهای ارزی و حذف
ارز ۴۲۰۰ تومانی ما را همرتبه بقیه کشورها از نظر میزان مصرف قرار داده
است. نکات مهمی را که او درباره وضعیت مصرف این داروها عنوان کرده در ادامه
بخوانید.
عوارض حاد و مزمن
به گزارش شفاآنلاین:داروهای OTC بهمعنای صددرصد بیخطر نیستند و میتوانند عوارض حاد و مزمن
داشته باشند. عوارض حاد آنهایی هستند که مصرفکننده بلافاصله بعد از خوردن
دارو با آن مواجه میشود.
در عوارض مزمن هم فرد ممکن است سالها بعد با مشکلات ناشی از مصرف این
داروها مواجه شود. بهعنوان مثال اگر کسی مشکلات کلیوی داشته باشد، با مصرف
آنها بهتدریج دچار نارسایی میشود.
مصرف آسیبزای 4 استامینوفن
داروی استامینوفن را مردم بهعنوان یک داروی بیضرر یا کمضرر میشناسند
اما عوارض این دارو هم درصورت مصرف بیرویه قابل توجه است. اگر بیمار ۴
استامینوفن ۵۰۰ میلیگرمی در روز استفاده کند دچار مسمومیت کبدی یا کما
خواهد شد.
200مسکن داریم
همین حالا حدود ۲۰۰ مسکن در فهرست دارویی کشور وجود دارد که همه آنها
درصورت خرید بدون نسخه باید طبق دستور و توصیه پزشک داروخانه مورد مصرف
قرار بگیرد.
عفونت را خودسرانه درمان نکنید
برخی در مواجهه با اسهال بهدنبال داروهای بدون نسخه برای رفع مشکل هستند
اما برخی از این موارد مثل موارد عفونی را نباید با مصرف خودسرانه دارو،
درمان کرد و باید عفونت موجود در بدن فرد درمان شود. البته بیماران مجاز هم
نیستند که آنتیبیوتیک را بهصورت خودسرانه مصرف کنند چون اصلا جزو
داروهای OTC هم نیست.
عوارض نسل قدیم سرماخوردگیها
داروهای OTC برای سرماخوردگی یا حساسیتهای فصلی نسل قدیم و جدید دارند.
نسل قدیم این داروها خوابآوری شدید دارند و فرد درصورت مصرف بیشاز اندازه
آنتیهیستامینها در فعالیت کاری و رانندگی با مخاطراتی مواجه میشود. نسل
جدید این داروها خوابآوری کمتری دارند اما OTC نیستند و باید از سوی پزشک
تجویز شوند.
اثربخشی داروها یکسان نیست
فرهنگ غلط دیگری که در کشور ما وجود دارد این است که فرد دارویی را که
استفاده کرده و تجربه مصرف آن را دارد، به دیگران توصیه میکند. این فرهنگ
نادرستی است چون حتی سردرد در افراد یکسان نیست و برای خرید داروی مسکن
باید یک شرح حال از سوی دکتر داروخانه گرفته شود. نکته مهم این است که هر
درد یا سردردی با هر مسکنی برطرف نمیشود و دلیل اینکه انواع و اقسام
مسکنها را در اختیار داریم هم همین است. دردهای قاعدگی، مفاصل یا سردرد با
مسکنهای متفاوت، پاسخگویی مختلف دارند، به همین دلیل تجویز بهاصطلاح عمه
و خاله برای مصرف داروها، به هیچ وجه توصیه نمیشود.
نظر پزشک را بپرسید
تداخلات دارویی درباره داروهای OTC هم اهمیت زیادی دارد. این داروها با
داروهای انعقاد خون تداخل مصرف دارند. فرد مبتلا به بیماریهای قلبی که
داروی وارفارین استفاده میکند نباید داروهای OTC را بدون تجویز پزشک مصرف
کند. حتی مصرف همزمان آنتیبیوتیک و مسکن هم میتواند کارایی آنها را
تحتتأثیر قرار دهد. OTCها همچنین میتوانند جذب ویتامین را مختل کنند و
به همین دلیل کسانی که مصرف بالایی در داروها دارند باید از دکتر داروخانه
درباره تداخلات دارویی اطلاعات لازم را بگیرند تا اثربخشی داروی اصلی که
استفاده میکنند کمتر نشود و مشکلاتی برایشان ایجاد نکند.
یک توصیه جدی
هر نوع داروی بدون نسخه الزاما از داروخانه و با نظر دکتر داروخانه تهیه
شود. درصورت دسترسی نداشتن به بروشور داروها، سایتهای معتبر در اینترنت
منابع خوبی برای کسب اطلاعات لازم هستند. استفاده طولانیمدت از داروهای
OTC هم توصیه نمیشود چون میتواند هم عوارض جانبی داشته باشد و هم برخی از
آنها بهتدریج اثربخشی خود را از دست بدهند.
حمله قلبی با مسکنها!
میزان مصرف برخی مسکنها ازجمله استامینوفن و ایبوپروفن در گروههای سنی
نوجوانان و جوانان بالاست. آنها به اشتباه تصور میکنند که مصرف زیاد مسکن
موجب تأثیر سریعتر داروست، درحالیکه عوارض آن را درنظر نمیگیرند. مصرف
بیش از دوز توصیه شده استامینوفن موجب از کار افتادن کبد، خونریزی معده،
نارسایی کلیه و افزایش خطر حملات قلبی میشود.
درمان مصرف بیش از حد
فردی که اقدام به مصرف بیش از اندازه داروهای OTC کرده است، نیازمند مراقبت
فوری پزشکی است. تماس با اورژانس 115نخستین اقدام است و توصیههای کارشناس
اورژانس میتواند منجر به رفع مشکل یا درصورت وجود عوارض جدیتر بیمار با
آمبولانس به مرکز درمانی اعزام شود.