۹۰ درصد از خدمات دندانپزشکی در بخش خصوصی ارائه میشود و هزینههای سرسامآور آن موجب میشود حتی طبقات متوسط هم برای انجام این خدمات وام بگیرند
شفاآنلاین>سلامت>در شرایطی که
سلامت دهان و دندان یکی از مؤلفههای عدالت در سلامت به خصوص در جمعیت زیر
۱۲ سال به شمار میرود، هزینههای بالای درمانهای دندانپزشکی در کنار پا
پس کشیدن بیمهها از این هزینهها موجبشده تا درمانهای دهان و دندان از
اولویتهای سلامت در میان قاطبه جامعه خارج شود! کار به جایی رسیده که
درمانهای معمول دندانپزشکی خدمات لوکس برای اغلب طبقات اجتماعی و اقتصادی
تبدیل شدهاست و حتی طبقات متوسط هم برای تأمین هزینههای درمانهای مرتبط
با
دهان و دندان ناگزیرند وام بگیرند یا به مراکزی مراجعه کنند که این
خدمات را به صورت اقساطی انجام میدهند، چراکه پرداختهای چندمیلیونی یا
حتی چندده میلیونی برای یک دندان پر کردن یا درمان ریشه و روکش دندان پولی
نیست که هر کسی از پس پرداخت آن بر بیاید. کشیدن دندان، اما تنها گزینه
پیش روست که هم هزینه مناسبتری دارد و هم مراکز درمانی طرف قرارداد با
بیمههای پایه حاضر به انجام آن هستند، حتی اگر عدالت در سلامت با دهانهای
بیدندان مخدوش شود.
به گزارش شفاآنلاین:کافی است تا خدمات قسطی دندانپزشکی را در یکی از موتورهای جستوجوگر
جستوجو کنید تا فهرست بلندبالایی از مراکزی که این خدمات را به شکل اقساطی
ارائه میدهند پیش رویتان ردیف شود. البته وام برای انجام این خدمات هم
امر غیر معمولی نیست. خدماتی که هزینههای میلیونی آنها موجبشده تا فقط
برای طبقات اقتصادی بالا در دسترس باشند و مردم عادی زمانی به دندانپزشک
مراجعه کنند که درد مجبورشان میکند و خیلی وقتها هم گزینه حذف صورت مسئله
را انتخاب کنند.
کشیدن دندانی که درد میکند
آمارها نشان میدهد که متوسط دندانهای پوسیده ایرانیها بین ۵ تا ۶
دندان است و از آنجا که قیمت مواد برای دندانپزشکی گران است و ارز به آن
تعلق نمیگیرد، بیماران دیر به دندانپزشکی مراجعه میکنند و گاهی قابل
درمان نیست. در همین حال، دندانهای پوسیده کودکان بالای ۱۰سال، بین ۶ تا ۷
دندان است.
آنطور که محمدمهدی ناصحی، مدیر عامل سازمان بیمه سلامت ایران میگوید،
۱۷ خدمت دندانپزشکی در مراکز دولتی تحت پوشش بیمه قرار دارد و برای مادران
باردار، سنین زیر ۱۲سال و کسانی که بیماری خاص و صعبالعلاج دارند این
خدمات رایگان ارائه میشود. اما تجربه شخصی هر کدام از ما نشان میدهد برای
درمان مشکلات دندان نمیتوان روی مراکز دولتی حساب کرد. شلوغی بیش از حد و
وقتهای بسیار طولانی این مراکز موجب میشود تا زمانی نوبت درمان دندانمان
برسد که کار از کار گذشته است. به خصوص اینکه تعداد معدودی از مراکز دولتی
هستند که خدمات دندانپزشکی تحت پوشش بیمه را ارائه میکنند. به همین خاطر و
به دلیل آنکه بیمهها در امر پیشگیری و درمان دهان و دندان ورود ندارند،
۹۰ درصد از خدمات دندانپزشکی در بخش خصوصی ارائه میشود و هزینههای سرسام
آور آن موجب میشود تا حتی طبقات متوسط هم برای انجام خدمات دندانپزشکی به
مراکزی مراجعه کنند که این خدمات را به شکل قسطی ارائه میکنند یا حتی برای
درمان دندانهای خراب و پوسیدهشان وام بگیرند و اقساط و سود آن را هم به
جان بخرند. آنهایی هم که توان پرداخت اقساط دندانپزشکی یا وام را ندارند،
وقتی درد دندانهای پوسیده به عمق جانشان نفوذ میکند تنها راهکارشان کشیدن
دندان است!
هزینههای کمرشکن سلامت دهان و دندان
طبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی بر اساس نتایج آخرین
پیمایش هزینه - درآمد خانوار در سال ۱۴۰۰ در ایران، سهم خدمات دندانپزشکی
از کل پرداخت از جیب هزینههای سلامت در سطح کل جمعیت، ۱۴/۲۱ درصد است.
بدین ترتیب، پس از دارو (۸۴/۳۱ درصد)، خدمات دندانپزشکی در رتبه دوم سهم
پرداخت از جیب کل قرار دارد.
علاوه بر این، در شاخص هزینههای کمرشکن که بر اساس روش سازمان بهداشت
جهانی، بهصورت بالاتر رفتن پرداختهای مستقیم از جیب از ۲۵درصد از کل
هزینههای مصرفی و ۴۰درصد از ظرفیت پرداخت خانوار تعریف میشود، در سطح کل
جمعیت و خانوارهای شهری، خدمات دندانپزشکی سبب بیشترین مواجهه با
هزینههای کمرشکن سلامت بودهاند.
این گزارش تأکید دارد که با وجود گران بودن درمانهای دندانپزشکی،
حفاظت مالی مردم در برابر هزینههای درمان دندانپزشکی بسیار ناچیز بوده،
بهگونهای که افراد نیازمند به درمان را با هزینههای کمرشکن مواجه
میکند. همچنین، سلامت دهان و دندان در صورت اجرای برنامههای پیشگیرانه
بهخصوص در سنین ۶ و ۱۲سالگی ارتقا مییابد.
در این گزارش آمدهاست که میانگین ملی شاخص دندانهای پوسیده، از دست
رفته و پُر شده (DMFT) در کودکان ۶ و ۱۲ ساله به ترتیب ۸۴/۵ و ۸۴/۱ است.
میانگین DMFT در ۱۲ استان بالاتر از میانگین کشوری است.
کشیدن، تنها راه پیشروی مردم
باقر شهنیزاده، رئیس انجمن دندانپزشکان عمومی ایران هم با تأکید بر
اینکه دهان مردم پر شده از دندانهای پوسیده و خراب میگوید: دندان کشیدن،
تنها راه پیشروی مردم برای خلاص شدن از درد دندان است. زیرا هزینههای
ترمیم دندانها به شدت گران است.
وی ادامه میدهد: «اگر پیشگیری اتفاق نیفتد، شاخص سلامت دندان در جامعه، نزولی خواهد شد.»
وی با انتقاد از ناکارآمدی سیاستهای وزارت بهداشت در حوزه بهداشت
دهان و دندان میافزاید: «نیاز به ایجاد مراکز دندانپزشکی با تعرفه پایین،
به این دلیل است که میزان پوسیدگی دندانها در ایران بالا است.»
بنا به تأکید رئیس انجمن دندانپزشکان عمومی ایران اغلب درمانگاههای
دندانپزشکی در بخش دولتی، فقط به کشیدن دندان بسنده کردهاند و این در حالی
است که نیاز داریم به سمت و سوی ترمیم دندانها با حمایت دولت پیش برویم.
پوسیدگی دندان کودکان و بیدندانی نیمی از سالمندان
به گفته محمدحسین خوشنویسان، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید
بهشتی نیز شاخصهای ملی سلامت دهان نشان میدهند که کودکان پنج تا شش سال،
قبل از ورود به دبستان به طور متوسط دارای پنج دندان شیری پوسیده هستند و
فقط ۱۲درصد این گروه سنی فاقد پوسیدگی دندانی هستند، ولی در سن ۱۲سالگی که
دندانهای شیری با دندانهای دائمی جایگزین شدهاند، هر کودک به طور متوسط
دارای دو دندان پوسیده است.
لازم به ذکر است که درصد کودکان فاقد پوسیدگی دندان در سن ۱۲ سالگی
۴/۲۷ درصد است که تنها پس از سه سال یعنی در سن ۱۵سالگی ۲۷درصد از این
دندانهای سالم دچار پوسیدگی شده و نسبت کودکان فاقد پوسیدگی به ۴/۰ درصد
کاهش مییابد.
این متخصص بهداشت عمومی دندانپزشکی با اشاره به اینکه بهترین و در عین
حال ارزانترین روش ارتقای سلامت دهان مراقبت کامل از دندانهای سالم قبل
از بروز پوسیدگی است، تأکید میکند: «بخش عمده ارتقای سلامت دهان جامعه از
طریق درمانهای دندانپزشکی انجام نخواهد شد و باید با استفاده از روشهای
پیشگیرانه نسبت به تحقق هدف شعار ملی «ایران بدون پوسیدگی دندان» اقدام
کرد. بدیهی است در غیر این صورت تعداد بیشتری از مردم دندانهای خود را از
دست داده میدهند و آمار بیدندانی کامل کشور ما در سنین سالمندی از ۵۲
درصد فعلی هم تجاوز خواهد کرد.»/جوان