آنچه مسلم است، فقر به گونهای بر سر سبد خانوار سایه گسترده که نمیشود حتی انگ سیاهنمایی بر این مدعا زد! یک کارگر ساده برای خرید ضروریترین مایحتاج خود مجبور به هزینهکرد بخش اعظم حقوقش است، این در حالی است که هزینههای دیگری چون اجاره مسکن، پوشاک و دارو در صف انتظار او را میکشند.
شفا آنلاین>جامعه>پای صحبت مسوولان که مینشینی همه از فراوانی کالاهای اساسی در بازار و
اینکه هیچ کمبودی وجود ندارد، دم میزنند، اما واقعیت زندگی مردم چندان
غیرقابل درک نیست که برای پوشاندن این واقعیت تلخ دست به بازی با کلمات
میزنند و هر از گاهی با کمک هزینههای ناچیز معیشتی به اصطلاح سفرههای
مردم را در شب عید و در آستانه ماه رمضان رنگین میکنند.
به گزارش شفا آنلاین: آنچه مسلم است،
فقر به گونهای بر سر سبد خانوار سایه گسترده که نمیشود حتی انگ
سیاهنمایی بر این مدعا زد! یک کارگر ساده برای خرید ضروریترین مایحتاج
خود مجبور به هزینهکرد بخش اعظم حقوقش است، این در حالی است که هزینههای
دیگری چون
اجاره مسکن، پوشاک و دارو در صف انتظار او را میکشند. هزینههای
کمرشکن زندگی در روزهای پایان سال بیشتر خودنمایی و خون به دل سرپرستان
خانوار میکنند.
در حالی که سبد خرید کارگران از همیشه خالیتر است، مسوولان توپ را در زمین
یکدیگر میاندازند و گناه شتاب نرخ تورم را از سر خود باز میکنند.
میزان افزایش تورم از سال ۹۵ تاکنون حدود ۵۸۰ درصد اعلام شده، در این میان
هر ساله با افزایش نرخ ارز، گرانیها روز به روز بیشتر شده است، همچنین
نوسانات قیمت دلار بهگونهای در لایههای اقتصادی کشور نفوذ کرده که مردم
برای خرید مایحتاج سفرههای خود باید منتظر کاهش قیمت آن باشند، در غیر این
صورت احتمال حذف مواد خوراکی از سبد خانوارها قطعی است.
دایره گرانی مواد غذایی هر روز بر دهکهای پایین جامعه تنگتر میشود. این
در حالی است که برخی از مسوولان در سطوح مختلف به جای حل معضل، مردم را به
صرفهجویی و حذف یک وعده غذایی از زندگی خود دعوت میکنند؛ تصوری که گویا
مردم مقصر اصلی گرانیها هستند. از سوی دیگر به گفته کارشناسان راهکاری نیز
برای خارج نگه داشتن اقلام و مواد غذایی اساسی از زنجیره افسارگسیخته
گرانیها نیست و نگرانی مردم این است که آستانه تحمل گرانیها و کوچک شدن
سفره معیشتی مردم تا کجا ادامه دارد؟
در این میان سیاستهای دستوری و تصمیمات خلقالساعه نیز بر این شرایط دامن
میزنند و حتی باعث نگرانی از کمبود برخی کالاها در بازار میشوند، بهطوری
که به گفته مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور، دولت تمام هم خود را بر
اجرای سیاست دستوری گذاشته و در این وضعیت دورنمایی برای تولیدکننده داخل
باقی نمیماند.
عرضه دام به کشتارگاهها از ۵۱ هزار تن در سال ۱۴۰۰ به ۵/۳۳ هزار تن در ۱۰
ماهه سال جاری کاهش یافت. روند نزولی عرضه دام به کشتارگاهها بهطور مستمر
در ماههای گذشته ادامه داشته و با ادامه این روند احتمال بروز کمبود گوشت
و افزایش قیمت این محصول تا مرز یک میلیون تومان وجود خواهد داشت. در حال
حاضر قیمت هر کیلو دام زنده ۲۳۰ تا ۲۶۵ هزار تومان، قیمت دام بعد از کشتار
هر کیلو ۵۱۵ هزار تومان و قیمت گوشت در خردهفروشیها بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار
تومان اعلام میشود.
افشین دادرس مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور درخصوص کاهش سرانه مصرف
گوشت گفت: عرضه و تقاضا فعلا همپوشانی دارد و در حال حاضر تولید پاسخگوی
نیاز موجود بازار است، ولی از سال آینده در صورتی که حمایتی از تولید نشود،
احتمال کمبود در پاییز و زمستان و افزایش قیمتها وجود دارد.
گوشت و مرغ از سفرهها پَر زد
اگر دادههای تورمی بهمن را مبنای کار قرار دهند و وزن اقلام در سبد معیشت
را واقعی در نظر بگیرند، حتما رقم سبد معیشت در کلانشهرهای کشور از ۳۰
میلیون تومان هم فراتر رفته است. آمارهای تورمی و مصرفیِ تودههای فرودست
مردم و دهکهای کمدرآمد، به غایت نگرانکننده است؛ این آمارها گواه روشنی
هستند بر سقوط سنگین به زیر خط فقر مطلق.
مسیر حذف کالاهای پروتئینیِ مرغوب مانند گوشت قرمز و در مرحله بعد انواع
گوشتهای سفید از سفرههای طبقه کارگر از سالهای میانه دهه ۹۰ شمسی آغاز
شد. این مسیر در سال ۹۸ با گرانی یکباره بنزین و شوکدرمانی آنی اقتصاد در
مسیر صعود قرار گرفت و سپس از ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ وارد مرحله جدیدی شد. همه
اینها در حالی است که صعود شاخصهای تورمی خوراکیها همچنان با قدرت بسیار
ادامه دارد. جدیدترین دادههای مرکز آمار ایران از گرانی خوراکیها در کشور
نشان میدهد «۳۸ درصد اقلام خوراکی منتخب، در بهمن ماه تورمی بیشتر از
تورم سالانه داشتهاند». در بهمن ماه ١۴٠٢، از ۵٣ قلم خوراکی منتخب در نقاط
شهری، تعداد ٢٠ قلم، درصد تغییر قیمت سالانهشان بالاتر از نرخ تورم
نقطهای نقاط شهری کشور (۲/۳۶ درصد) بوده است. در این میان، انواع پروتئین
همچنان رکورددار تورم سالانه است. تورم ماهانه اقلام پروتئینی در بهمنماه
رکورددار است. دادههای مرکز آمار ایران نشان میدهد «در بهمن امسال،
اقلام ماهی قزلآلا با ۲/۳ درصد، گوشت گوسفند با ۹/۲ درصد و کنسرو تنماهی
با ٢ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشتهاند.»
بقا فقط با تخممرغ
به گزارش ایلنا، در این اوضاع، واقعیت تلخ این است که با حذف گوشت قرمز و
سفید از سفرههای فرودست، تخممرغ به تنها کالای پروتئینی سفرهها تبدیل
شده است؛ کالایی که به گفته یک کارگر شهرداری ایرانشهر، «چند بار در هفته،
در فهرست غذایی کارگران و طبقات کمدرآمد کشور ظاهر میشود.»
این کارگر که مانند همکارانش سالهاست در انتظار مرتب شدن پرداخت حقوق و
مزایای مزدی است، با بیان اینکه «هر ماه که برای خرید میرویم، با سبدی
خالیتر از ماه قبل به خانه برمیگردیم» اضافه میکند: «بقای ما فقط با
تخممرغ میسر شده است، فقط نان و تخممرغ؛ حبوبات هم در سالهای اخیر به
شدت گران شده، باید بگویم تخممرغ هم گران است، ولی راه دیگری برای بقا
باقی نماند…»
نشانههایی از این واقعیت تلخ که کارگران گزینه دیگری برای پر کردن سفرهها
به جز نان و پنیر و نان و تخممرغ ندارند و تخممرغ به تنها قلم پروتئینی
خوراک فرودستان تبدیل شده، در اظهارات مقامات رسمی نیز دیده میشود.
یازدهم اسفندماه، رییس اتحادیه مرغ تخمگذار تهران گفت: «روزانه ۳۷۰۰ تا
۳۸۰۰ تن و ماهانه ۱۰ تا ۱۵ هزارتن تخممرغ در کشور تولید میشود. مصرف
تخممرغ بالا رفته، زیرا ارزانترین کالای پروتئینی بوده و همچنین در نیمه
دوم سال نیز تقاضا بیشتر میشود. سرانه مصرف تخممرغ در کشور در سالهای
اخیر به حدود ۱۴ تا ۱۵ کیلو رسیده است.»
رشد ۶۰۰ برابری قیمت دلار
با توجه به صعود بیسابقه قیمت ارز در کشور برای چندمین بار در سالهای
اخیر، احتمال گرانی و تورم بیشتر در آیندهای بسیار نزدیک -از اولین ماه
سال بعد- یک احتمال بسیار جدی است. در فاصله سالهای ۱۳۴۲ تا ۱۴۰۲، قیمت
دلار در کشور ۶۰۰ درصد افزایش داشته است. صعود قیمت دلار در بازه ده ساله
اخیر به نسبت تمام دهههای قبل بیسابقه بوده است. در سال ۹۲، بعد از یک
شوک ارزی، قیمت دلار به حدود ۳ هزار تومان رسید. در روزهای ۱۲ و ۱۳ اسفند
قیمت دلار در بازار آزاد و صرافیها به حدود ۶۰ هزار تومان رسیده است. به
عبارتی در یک بازه ده ساله، دلار ۲۰ برابر گران شده است.
سبد معیشت را «واقعی» ببینید
با این صعود سنگین چگونه قرار بوده سفرههای کارگران و سطح زیستی آنها از
نابودی و سقوط مدام حفظ شود. وقتی افزایش چندباره نرخ ارز، خبر از تداوم
نمودارهای تورمی با سرعت بیشتر دارد، افزایش دستمزد کارگران شاغل و
بازنشسته باید چه رقمی مصوب شود که بتواند از پس هزینههای زندگی بربیاید؟
براساس آخرین محاسبات مستقل، سبد معیشت خانوارهای کارگری (حداقل هزینههای
زندگی در یک ماه) براساس دادههای تورمی آذرماه در کلانشهرها به بیش از ۲۸
میلیون تومان رسیده است. اگر دادههای تورمی بهمن ۱۴۰۲ را مبنا قرار دهیم و
با احتساب اینکه مبنای محاسبات سبد معیشت، سبد خوراکیهای خانوار است و
اقلام خوراکی بهخصوص پروتئینی، رکورددار تورم بهمن ماه بودهاند، سبد
معیشت واقعی این روزها چه نرخی دارد؟
علیرضا خرمی با تاکید بر اینکه «اکنون دیگر نوبت دولت و وزیر کار و تمام
دستاندرکاران تعیین حقوق و دستمزد است که چشم خود را روی واقعیت باز کنند و
ببینند کارگران دیگر نان در سفره ندارند» به ایلنا میگوید: کارگران با
این حقوقهای ناچیز شرمنده اولاد و خانواده خود هستند. حداقل حقوق کارگران ۷
الی ۸ میلیون تومان است، اما چندین ماه است که سبد معیشت از مرز ۲۳ میلیون
تومان عبور کرده است. انتظاری که کارگران دارند این است که حداقل امسال
سبد معیشت را «واقعی» ببینند و سیاسی به قضیه مزد نگاه نکنند.
این فعال صنفی کارگران شرکت پلیاکریل اصفهان تاکید میکند که «اگر
دادههای تورمی بهمن را مبنای کار قرار دهند و وزن اقلام در سبد معیشت را
واقعی در نظر بگیرند، حتما رقم سبد معیشت در کلانشهرهای کشور از ۳۰ میلیون
تومان هم فراتر رفته است…»
امروز نرخ واقعی سبد معیشت بیتردید بیش از سی میلیون تومان است و در این
بین، فقط یک سوال باقی میماند؛ آیا اگر قرار باشد همانطور که وزیر کار
ادعا کرده فقط ۲۰ درصد به حقوق ۷ الی ۸ میلیون تومانی کارگران بیفزایند،
تنها گزینه بقا یا همان تخممرغ هم به ناگهان بال درنمیآورد و از
سفرههای خالی کارگرانِ حداقلبگیر پرواز نمیکند؟/جهان صنعت