به گزارش شفا آنلاین:این روزها، اخبار زیادی در اطرافمان برای از دست دادن عزیزان بر اثر سکته قلبی یا مغزی میشنویم. این در حالی است که اصلاح سبک زندگی و توجه به سلامت عمومی میتواند نقش بسزایی در پیشگیری از بروز سکته مغزی داشته باشد. سازمان جهانی بهداشت نیز در این باره توصیه میکند که افراد با ورزش کردن منظم (حداقل ۳۰ دقیقه در روز)، خوردن غذاهای سالم، توجه کردن به اندازه دور کمر و وزن، کنترل انواع دیابت، کنترل فشارخون و کلسترول بالا و ترک کردن مصرف سیگار و مشروبات الکلی می توانند خطر بروز سکته مغزی را از خود دور کنند.
فرزاد اشرافی، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز با تایید این موضوع، یکی از دلایل پایین آمدن میانگین سن سکته مغزی را زندگی شهرنشینی، عدم رعایت رژیم غذایی سالم مانند مصرف فست فودها و مصرف داروهای روان گردان عنوان کرده و میگوید: «بیماری که سکته مغزی را تجربه میکند، دچار ناتوانی حسی، حرکتی و ذهنی میشود که برای خانواده و سیستم بهداشتی کشور بار درمانی زیادی دارد؛ از این رو درمان عارضههای ناشی از سکته مغزی به دارو درمانی و بازتوانی نیاز دارد.»
وی سکته مغزی را دومین علت مرگ و میر در دنیا معرفی کرده و با اشاره به وضعیت بروز سکته در ایران داشته وآوضعیت سکته در ضمن هشدار نسبت به کاهش میانگین سن بروز سکته مغزی درباره میانگین سنی افرادی که دچار سکته مغزی می شوند، اظهار کرد: «شیوع سکته مغزی بعد از ۵۵ سالگی افزایش می یابد و به ازای هر پنج سال افزایش سن، ریسک سکته مغزی بیشتر می شود و سالانه بیش از ۱۲ هزارنفر در کشور دچار سکته مغزی می شوند.» سرعت عمل در رساندن بیماری که دچار سکته شده گامی مهم و اساسی در نجات جان وی محسوب می شود. بعد از اینکه فردی که دچار سکته مغزی شده به بیمارستان منتقل می شود بلافاصله پزشکان برای تصویربرداری از مغز وی اقدام می کنند. معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با بیان اینکه هرگونه اشکال در خونرسانی قسمت های مختلف مغز ممکن است باعث اشکال در عملکرد سلول های مغزی شود، افزود: سکته مغزی سومین علت مرگ و میر در دنیا، دومین علت مرگ و میر در ایران و اولین علت ناتوانی طولانی مدت است بطوریکه در دنیا هر ۲ ثانیه یک نفر دچار سکته مغزی میشود، هر۶ ثانیه یک نفر در دنیا و سالیانه ۶ تا هفت میلیون نفر بر اثر این عارضه در جهان فوت میکند.
به گفته پرویز صوفیوند به طور میانگین ۱۵۰هزار نفر در سال در ایران دچار سکته مغزی میشوند که ۱۵ درصد منجر به مرگ میشود و در عین حال از هر ۶ نفر یک نفر در طول عمر خود مبتلا به این بیماری خواهد شد.
با این حال بر اساس آخرین مطالعات صورت گرفته وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۰ یعنی حدود دو سال قبل ۱.۴ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال مدعی بودند که پزشک برایشان تشخیص سابقه سکته مغزی گذاشته که این موضوع در مردان بیش از زنان گزارش شده است. این مطالعه نشان می دهد که ۰.۲۲ درصد در جمعیت بالای ۱۸ سال دچار این عارضه میشوند و وجود سابقه خانوادگی در بروز سکته مغزی نیز در مردان زیر ۵۵ سال و زنان زیر ۶۵ سال ۱۲.۵ درصد گزارش شده است. مسعود مهرپور رییس انجمن سکته مغزی ایران در این زمینه با ذکر اینکه از هر چهار نفر یک نفر مبتلا به سکته مغزی می شود می گوید: یک چهارم سکته های مغزی در افراد زیر ۵۵ سال اتفاق می افتد؛ علائم سکته مغزی به صورت ناگهانی ایجاد میشود و ناشی از نقص کارکرد در سیستم عصبی مرکزی است و عوامل موثر در افزایش خطر بروز سکته مغزی با بالا رفتن سن شامل فشار و چربی خون بالا، بیماریهای قلبی، بیماریهای ارثی، سیگار، چاقی و غیره میشود. وی برخلاف صوفیوند مدعی است که سکته مغزی چهارمین عامل مرگ و میر در دنیا است و می گوید: امروز با همکاری وزارت بهداشتت، برنامه ملی درمان پیشرفته سکتههای مغزی به صورت شبانهروزی در ۵۵ بیمارستان و در ۲۵ شهر کشور در طرح تحول سلامت انجام میشود.
عاملی به نام استرس
دکتر ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران در گفت و گو با «آرمان امروز» در مورد وضعیت سکته های مغزی و قلبی در ایران می گوید: براساس بررسی های انجام شده مهمترین عوامل فوت ایرانی ها؛ بیماری های قلبی و مغزی ناشی از اضطراب بیش از حد در جامعه، آلودگی هوا و حوادث ناخواسته و رانندگی بوده است.
وی ادامه می دهد: ولی مسلما هر کدام از این عوامل به زیر شاخه های دیگری مرتبط است. مثلا اضطراب باعث بروز فشارخون و یا دیابت می شود. فشارهای اقتصادی هم در این میان نقش مهمی در افزایش سکته های مغزی و قلبی دارد.
خسرونیا در تشریح دلایل افزایش آمار سکته در ایران با ذکر اینکه آمار متوسط سن سکته در ایران از ۶۰-۷۰ سال به ۴۰-۵۰ سال کاهش پیدا کرده می افزاید: این موضوع به حدی شایع شده که اگر شما به استخر و باشگاه های ورزشی بروید حتما کسی را خواهید دید که روی بدن و در ناحیهای که قلب قرار دارد، آثاری از برش چاقوی جراحی وجود داشته باشد.» وی نیز از رژیم نامناسب غذایی ایرانی ها و استفاده بیش از حد از فست فودها به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل افزایش آمار سکته یاد میکند و میگوید: «در حال حاضر اکثر رژیم غذایی ایرانیها را برنج و نان و فست فودها تشکیل میدهدکه باعث میشود می شود ارگانهای بدن آسیب ببیند. بنابراین بهتر است مانند گذشته میوه و لبنیات و سبزی را در رژیم غذایی خودمان بگنجانیم.
رییس انجمن متخصصان داخلی همچنین از استرس و فشارهای روحی و روانی ناشی از شرایط جامعه به عنوان یکی دیگر از مهمترین عوامل رواج سکته در بین ایرانی ها یاد کرده و میافزاید: واقعیت این است که ایرانیها به خاطر شرایط کنونی و فشارهای اقتصادی و اجتماعی و… به شدت درگیری فکری دارند و در واقع به دلایل مختلف استرس دارند. نگرانیهای ناشی از تامین هزینههای زندگی، اجاره خانه، حتی هزینه های پخت و پز و لباس و تردد در سطح شهر و… تا فشارهای ناشی از برخورد با مردم کوچه و خیابان باعث بروز فشار برروی بدن انسان میشود و در نهایت به سکته ختم میشود. اینکه سن سکته در ایران پایین آمده، دو دلیل عمده دارد، قشر ۴۰ تا ۵۰ سال بیشترین بار فشارهای اقتصادی و روحی را تحمل میکنند و تغذیه نامناسبی دارند. متاسفانه این سنین بیشترین خطر را برای مرگ براثر سکته دارد.
اما چه باید کرد تا آمار سکته های مغزی تا این حد بالا نباشد؟ سوالی که خسرونیا معتقد است که اول از همه باید روش زندگی امان را تغییر دهیم. وی می گوید: اول از همه باید رژیم غذایی امان را از جانب فست فوتی ها به غذاهای سنتی سوق دهیم. در ادامه نیز باید تلاش کنیم تا استرس های خود را کاهش دهیم . واقعیت این است که بسیاری از ایرانی ها عادت کرد ه اند تا به جای چاره اندیشی برای حل مشکلات، به آنها می چسبند و حاضر نیستند فراموشششان کنند. از سویی شرایط به گونه ای است که هر روز که از خواب بلند می شویم تا شب ، با انواع استرس های مختلف مواجه هستیم. بنابراین به نظر می رسد شاید مهمترین راهکار برای کاهش این استرس ها، کم توجهی به آنها باشد. وگرنه مصرف خودسرانه داروهای آرامشبخش نیز راهکار مناسبی نیست. چرا کهن داروهای آرامبخش مانند چاقوی دو لبه ای است که ممکن است نه تنها باعث کاهش استرس نشود که خودش منجر به بروز صدمات جبران ناپذیری برای بدن شود./آرمان