شفا آنلاین>سلامت>یکی از این مسئولان، رئیس سازمان غذا و دارو و یکی از وعده‌های آنها در حوزه بهداشت و درمان، طرح دارویار است. طرحی که قرار بود نیاز اصلی دارویی در داخل را تامین کرده و در این راه، از کارایی شرکت‌های دانش بنیان هم مایه گذاشته، همچنین مابه‌التفاوت ناشی از افزایش قیمت را به جیب مصرف‌کننده برگرداند، وضعیت کمبود دارو در داروخانه‌ها را رفع، قیمت داروها را واقعی و خیلی کارهای دیگر کند تا معضل دارو حل شود.
به گزارش شفا آنلاین:جلوگیری از قاچاق گسترده دارو به کشورهای همسایه، فساد در حوزه ارز ترجیحی، بیش اظهاری و گرانفروشی برخی شرکت‌ها، کندی تخصیص ارز، عدم تامین ارز مرغوب، مشکلات صنعت در تولید و مسائل دیگری از این دست را هم اضافه کنید.از تیرماه 1401 که گفته شد طرح دارویار در حوزه دارو اجرا شده است، اظهار نظرهای زیادی در این زمینه صورت گرفت و برخی رسانه‌ها با سر زدن به داروخانه‌ها و نوشتن از تداوم مشکلات دارویی مردم بر عدم اجرای طرح مربوطه به دلایلی متفاوتی که به گوشه‌ای از آن اشاره خواهیم کرد، پرداختند.
در آخرین اظهار نظر همانطور که گفتیم، حیدر محمدی، رئیس سازمان غذا و دارو ، گفته است که طرح دارویار پرداخت از جیب مردم را کاهش می‌دهد و به موجب آن افراد تحت پوشش بیمه برای کودکان زیر دو سال خود می‌توانند شیر خشک را با استفاده از یارانه دریافت کنند.
همانطور که مشاهده می‌شود این طرح پرداخت از جیب مردم را کم می‌کند اما کدام مردم؟ با توجه به صحبت‌های محمدی، اجرای طرح دارویار با کمک نظام بیمه‌ای یارانه ارزی این پرداخت را کاهش می‌دهد.
او توضیح داده که از تیرماه سال گذشته تا الان این طرح را اجرا کردیم و کماکان پرداخت از جیب را ثابت نگه خواهیم داشت؛ برنامه ما این است که از طریق پرداخت مابه‌التفاوت ادامه اجرای این طرح را ادامه دهیم.
این مسئول بیمه و داروی کشور همینطور از مردم خواسته تا شیر خشک همچنین داروی مورد نیاز خود را از مجرای بیمه تامین کنند چرا که دریافت شیر خشک مشمول یارانه است و آنهایی که فرزند زیر دو سال دارند می‌توانند از پوشش بیمه‌ای‌شان بهره ببرند.
او همچنین دستورالعمل دارورسانی درِ منزل و دریافت نسخه‌های دارویی را مطرح کرده و گفته حدود یک ماه است که در وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو تدوین شده و همین روزهاست که این دستورالعمل برای اجرا ابلاغ شود. او در نهایت اظهار امیدواری کرده که «به یاری خدا مردم عزیز ما می‌توانند از برکات این طرح و دریافت دارو به صورت غیر حضوری بهره‌مند شوند.»
پیش از آنکه نگاهی به طرح دارویار و گوشه‌هایی از کش و قوس‌های آن در آینه رسانه‌ها بپردازیم، ذکر چند سوال با توجه به صحبت‌های رئیس سازمان غذا و دارو ضروری می‌نماید؛ اول اینکه تاکنون چقدر از مابه‌التفاوت ناشی از افزایش قیمت به جیب مصرف‌کننده برگشته؟ این طرح برای افرادی است که پوشش بیمه دارند، تکلیف آنها که پوشش بیمه‌ای ندارند چیست؟
آیا مردم همچنان با گرانی و کمبود دارو دست و پنجه نرم می‌کنند؟
براساس طرح ملی دارویار داروهای تولید داخل و وارداتی مشمول اصلاح یارانه ارزی شدند تا یارانه دارو از طریق بیمه‌ها به بیماران برسد؛ در واقع در قالب اجرای این طرح مابه التفاوت یارانه دارو توسط سازمان‌های بیمه‌گر پرداخت می‌شود تا میزان پرداختی از جیب بیمار نسبت به قبل از اجرای طرح هیچ تغییری نکند.
آن‌‌طور که گفته شد، دارویار، طرحی بود که مسئولان وزارت بهداشت مدعی شدند اجرای آن با یک تیر چند نشان می‌زنند اول از افزایش قیمت جلوگیری می‌شود و دوم از قاچاق دارو جلوگیری می‌شود ودر آخر هم الگوی مصرف دارو اصلاح می‌شود . اما مشاهدات میدانی رسانه‌ی شهروند در همان تیر ماه 1401 از تعدادی از داروخانه‌های شهر تهران نشان می‌دهد مردم همچنان با گرانی و کمبوددارو دست و پنجه نرم می‌کنند.
چالش دارویار از زبان رسانه‌های دولتی
خبرگزاری ایرنا در 16 آبان 1401در گزارشی تحت عنوان چالش‌های دارویار، بحث نقدینگی یا کمبود اقلام دارویی را باز کرد.این رسانه با توجه به اهمیت طرح دارویار و به گفته خود، چالش‌های به‌وجود آمده، ابتدا نوشت که «رئیس‌جمهور در روز ۱۴ آبان و در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا به مسئولان وزارت بهداشت تاکید کرد که باید تدابیر لازم برای گسترش پوشش بیمه‌ای اقلام دارویی به منظور کاهش هزینه داروها در سبد خانوار اندیشیده شود.»
به گزارش ایرنا، بهرام عین اللهی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم در این رابطه گفته است که «در گذشته که ارز ترجیحی برای دارو پرداخت می‌کردیم عراق، افغانستان و سایر کشورها داروی ما را مصرف می‌کردند؛ در واقع با جمعیت کشور به حدود ۴۰۰ میلیون نفر دارو ارائه می دادیم ولی اجرای طرح دارویار گام بزرگی بود که با حذف ارز ترجیحی، دارو صرفا برای مردم کشور خودمان ارائه می‌شود.» او گفته: سازمان بیمه تامین اجتماعی در طرح دارویار عقب است و اگر شرکت دارویی، اقلام مورد نیاز را به موقع تامین نکنند و طرح دارویار شکست بخورد، من مقصر نیستم.
در آن زمان، گزارش‌های میدانی رسانه مذکور حاکی از آن بود که داروخانه‌ها بدقولی بیمه‌ها را مشکل اصلی اجرای طرح دارویار دانسته و تاخیر در پرداخت بودجه اولیه این طرح یعنی چهار هزار میلیارد تومان و واریز آن در ۲ بخش دلیل تداوم این چالش در همین ابتدای کار بوده.
مهدی رحمانی، مسئول فنی یکی از داروخانه‌های تهران در این زمینه به ایرنا گفته بود که در حال حاضر برخی از شرکت‌های دارویی با مشکلات ترخیص مواد اولیه دارویی از گمرک و تامین نقدینگی برای ارز نیمایی مواجه هستند و در حالی‌که بودجه دارویار نشان می‌دهد که هزینه اضافه‌ای به صنایع داروسازی تحمیل نمی شود اما در عمل چنین چیزی وجود نداشته است.
او توضیح داده بود: اگر اقدامات اساسی برای جلوگیری از مشکلات دارویی انجام نشود، طرح دارویار می‌تواند در آینده با چالش همراه باشد و ضرر آن را بیماران در گرانی و کمبود دارو می‌بینند.
ادامه چالش‌ها بعد از گذشت یک سال و نیم
اما ایرنا در 21 آبان 1402 در این خصوص و در گزارشی دیگر نوشت: طرح دارویار بعد از ۱.۵ سال هنوز با چالش‌های جدی مواجه است و کمبودهای دارویی ادامه دارد همچنین تولیدکنندگان از قیمت گذاری‌ها گلایه دارند و برخی داروخانه‌ها، ناراضی از تاخیر در دریافت مطالباتشان از رسیدن به مرز ورشکستگی می‌گویند.
این خبرگزاری از زبان بهرام دارای، رئیس وقت سازمان غذا و دارو همزمان با اجرای این طرح نوشت که «با اجرای طرح دارویاری ۳۰ درصد کمبودهای دارویی در یکی دو ماه آینده برطرف می‌شود».
ایرنا ادامه داد: بعدها معلوم شد که علت کمبود دارو، ناراضی بودن تولیدکنندگان دارو از قیمت‌گذاری داروها در سازمان غذا و دارو بوده است و همین باعث کاهش تولید برخی اقلام دارویی و کمبود آنها در بازار شده است. با این حال موضوع به این سادگی‌ها نیست و مساله کمبود دارو، گرانی و مشکلات داروخانه‌ها و بیمه‌ها گره‌های کوری را رقم زده است که همه به هم ربط دارند. همزمان با کمبود تولید و عرضه دارو، برخی مسئولان از جمله وزیر بهداشت بر تجویز بیش از اندازه پزشکان تاکید می‌کنند بهرام عین‌اللهی، گفته است: پزشکان ایرانی دو برابر استاندارد جهانی دارو تجویز می‌کنند. مساله‌ای اگر در این کمبود موثر باشد ضعف نظارت بیمه‌ها بر تجویز پزشکان را نشان می‌دهد که باز هم یک مساله مدیریتی است.
گفتنی‌ست که اجرای طرح دارویار از همان ابتدا با مخالفت نمایندگان مجلس مواجه شد، محمد علی محسنی بندپی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: کمیسیون بهداشت با حذف ارز ترجیحی و طرح دارویاری مخالف بود و برای آن شروطی گذاشت که وزارت بهداشت در یک فرآیند معیوب آن شروط را رعایت نکرد. اکنون بیماران از وضعیت تامین دارو رنج می‌برند.
حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت نیز ۶ ماه پس از اجرای طرح دارویاری، اظهار کرد: کمیسیون بهداشت مجلس از ابتدا نارسایی‌های طرح دارویار را به مسئولان مربوطه گوشزد کرد. تاکید کردیم که منابع طرح باید تامین شود تا با شکست مواجه نشود. در واقع مهمترین اولویت این کمیسیون تأمین منابع و توجه به تأمین و تدارک داروی مردم و موفقیت طرح بوده است.
اما طرحی که برای اجرای آن در سال ۱۴۰۱ به حدود ۷۳ هزار میلیارد تومان منابع مالی نیاز داشت تا در اختیار بیمه‌ها قرار گیرد، در همان سال اول با کسری بودجه مواجه شد. به گفته محمد مهدی ناصحی، مدیر عامل سازمان بیمه سلامت، در اولین سال اجرای این طرح حدود ۵۰ درصد اعتبار پیش بینی شده مورد نیاز تامین نشد. این موضوع برای سال ۱۴۰۲ از همان ابتدا مساله دار بود زیرا بودجه مورد نیاز برای اجرای این طرح در سال ۱۴۰۲ که از سوی سازمان غذا و دارو پیش بینی شده بود، حدود ۱۰۷ هزار میلیارد تومان بود که در لایحه دولت و مصوبه مجلس فقط حدود ۶۷ هزار میلیارد تومان آن تصویب شد و پیدا بود که سالی پر چالش در حوزه دارویی در پیش است.
طرح دارویار بعد از ۱.۵ سال هنوز با چالش‌های جدی مواجه است و کمبودهای دارویی ادامه دارد؛ تولیدکنندگان از قیمت گذاری‌ها گلایه دارند و برخی داروخانه‌ها، ناراضی از تاخیر در دریافت مطالباتشان از رسیدن به مرز ورشکستگی می‌گویند
مردم همچنان سرگردانند
در ادامه گزارش مذکور به صحبت‌های محمود فاضل، داروساز و رئیس شورای عالی نظام پزشکی اشاره شده که در این مورد به پژوهشگر ایرنا گفت: طرح دارویار در ابتدای امر یک طرح انسانی برای انضباط امور دارویی کشور بود. هدف طرح دارویار این بود که دارو به صورت مناسبی به دست مردم برسد و داروخانه‌ها و تولیدکنندگان نیز به حقوق خود برسند.
حتی تبلیغ می‌شد که هزینه داروها یک روزه یا دو روزه به دست داروخانه می‌رسد. با اجرای این طرح و حذف ارز ترجیحی، قیمت داروها یکباره بین ۲ تا ۴ برابر گران شد و به طور متوسط افزایش ۳ برابری داشت. به این ترتیب حجم فاکتورها و مطالبه داروخانه‌ها از بیمه‌ها نیز ۳ برابر شد باید این میزان مطالبه خیلی سریع به داروخانه‌ها بر می‌گشت تا چرخ داروخانه هم بچرخد.
رئیس شورای عالی نظام پزشکی گفت: طرح دارویار که ابتدا با نیت خوب شروع شد. روی کاغذ یک طرح مترقی بود اما به علت ضعف ساختار مدیریتی و تامین نشدن منابع مالی آن با مشکلات جدی مواجه شده است و طرح دارویار امروز به ضد خودش تبدیل شده است.
رئیس شورای عالی نظام پزشکی گفت: اجرای طرح دارویار نه تنها باعث افزایش بدهی و مشکلات مالی داروخانه‌ها شده است، بلکه در عمل در رفع مشکل کمبود دارو نیز چندان موثر نبوده است و تعداد اقلام دارویی دچار کمبود، کم نشده است، حتی داروهای مهمی مثل متی مازول که برای بیماران تیروئید ضروری است هم دچار کمبود شده است البته موضوع کمبود دارو به مسائل دیگری از جمله تامین نقدینگی و ارز مورد نیاز صنعت دارو و قیمت گذاری دارو هم مربوط می‌شود و همه این مسائل به هم مرتبط است. نتیجه این مشکلات سرگردانی و ایجاد خشم در بیماران و ناهنجاری‌های اجتماعی است.
به گزارش «آرمان ملی»، در نهایت و با نگاهی که به ثبات مشکل دارو در میان مردم و مشکلات اجرایی شدن طرح دارویار انداختیم، بد نیست به این نکته بسنده کنیم که شاید همین‌که مسئولان به داشتن معضل در خصوص دارو اعتراف کرده و برای رفع آن طرحی را رقم زده‌اند، کافی به نظر برسد؟!
