به گزارش شفا آنلاین:«بودجه» کلیدواژه اصلی و پشتوانه اجرای تمامی طرح‌ها در حوزه‌های مختلف به ویژه حوزه زنان و خانواده است. در چنین شرایطی بود که وقتی سال گذشته زمزمه‌های اختصاص یک‌درصد بودجه دستگاه‌های دولتی برای زنان و خانواده و در نظر گرفتن این بودجه برای مواردی همچون توانمندسازی زنان بی‌سرپرست، حمایت از فرزندآوری، مشاوره در حوزه خانواده، حمایت از زنان و دختران در معرض آسیب یا آسیب‌دیده و کارآفرینی زنان مطرح شد، بارقه امیدی در حوزه زنان و خانواده روشن و فعالان این حوزه را به اجرای طرح‌های حمایتی و توانمندسازی و توجه ویژه به حوزه زنان و خانواده امیدوار کرد. این امیدواری با اعلام تصویب یک‌درصد بودجه دستگاه‌های دولتی و سپس ابلاغ آن در تابستان امسال جدی‌تر شد تا اینکه اواخر آذرماه رئیس فراکسیون زنان و خانواده مجلس از حذف این بودجه خبر داد! خبری که با تکذیب معاون زنان و خانواده مواجه شد، اما توضیحات خانم معاون درباره ادغام این بودجه با دیگر یک‌درصد‌ها نشان داد دیگر نمی‌توان چندان به این بودجه و اقداماتی که بنا بود در پی اختصاص آن انجام شود، دل بست چراکه مورد اشاره معاون رئیس‌جمهور نیز دربرگیرنده همه موارد حوزه زنان و خانواده نخواهد بود و مربوط به حوزه جمعیت و ازدواج است و عملاً بودجه مربوط به حوزه زنان حذف شده است، هر چند هنوز لایحه بودجه نهایی نشده و از سوی مجلس بازگشت خورده و باید دید سرنوشت این یک‌درصد بودجه چه خواهد شد؟
اواخر تیر ماه امسال بود که انسیه خزعلی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده در توئیتی نوشت: بعد از تصویب لایحه پیشنهادی بودجه۱۴۰۲، برای اولین بار در دولت آیین‌نامه اختصاص یک‌درصد از بودجه دستگاه‌های دولتی برای زنان و خانواده تصویب و وارد مرحله عملیاتی شد. این کار بخشی از مشکلات زنان سرپرست خانوار، مشاوره زوجین، توانمندسازی و مهارت‌آموزی زنان را پوشش می‌دهد.
گفتنی است بر اساس اصلاح بند (ح) تبصره (۹)، به منظور تحقق اهداف مندرج در اصول (۱۰)، (۲۰) و (۲۱) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برنامه ششم و سیاست‌های کلی برنامه پنج‌ساله هفتم مبنی بر: «تحکیم نهاد خانواده و رفع موانع رشد و شکوفایی بانوان»، تمام دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری مکلفند یک‌درصد از اعتبارات هزینه‌ای خود را در موضوعات مربوط به حوزه زنان از قبیل توانمندسازی زنان بی‌سرپرست، حمایت از فرزندآوری، مشاوره در حوزه خانواده، حمایت از زنان و دختران در معرض آسیب یا آسیب‌دیده، بهداشت، آموزش، ورزش و کارآفرینی زنان با هدایت معاونت ریاست جمهوری در امور زنان هزینه کنند.
یک‌درصد به درد بخور.
اما شاید برای شما هم جالب
باشد بدانید با تصویب این بودجه و آیین‌نامه اجرایی قانون تخصیص یک‌درصد
بودجه قرار بود چه اتفاقی بیفتد. معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده
با حضور در برنامه «صف اول» در پاسخ به این سؤال اینگونه توضیح داد: برای
اولین بار به این شکل قانون تنظیم شد، یعنی شاید به شکل‌های دیگری در
سال‌های گذشته بوده و اجرایی نمی‌شده است، مثلاً در سال۹۲ عنوان شده بود
دستگاه‌ها تا یک‌درصد مجاز هستند. تا یک‌درصد یعنی ممکن است مثلاً از هزار
تومان تا یک‌درصد بودجه یک دستگاه را شامل شود و بعد وقتی می‌گوید مجازند،
دستگاه آن قدر برای خودش هزینه دارد که می‌گوید مکلف نیستم و در این زمینه
هزینه نمی‌کند، پس برای اولین بار است که الزام‌آور یک‌درصد قید شده است.
طبق
توضیحات خزعلی با این قانون دستگاه‌ها مکلف هستند این یک‌درصد را در مسیر
ارتقا، پیشرفت و برای شکوفایی استعداد‌های زنان و برای رفع موانع پیشرفت
زنان و همین طور برای خانواده، برای جمعیت، برای هر چیزی که به گونه‌ای
مرتبط با زن و خانواده شود، صرف شود. ما از دستگاه‌های مختلف برنامه
عملیاتی‌شان را خواستیم و چند هفته است روی آن کار می‌شود و در کمیسیون
تصویب و بنا شد دستگاه‌ها با آن احتساب یک‌درصد و برنامه عملیاتی که در
راستای دو برنامه عملیاتی معاونت یعنی توانمندسازی زنان و رفع آسیب از
آنهاست، اقدام کنند. بخشی از این برنامه‌ها می‌تواند حمایت از زنان سرپرست
خانوار به خصوص زنانی باشد که فرزند و مسئولیت زندگی را به عهده دارند.
بخشی هم برای جمعیت و بخشی برای مهارت‌آموزی دختران استفاده شود. بخشی هم
برای مشاوره زوجین و بخشی از آن هم در خود دستگاه اجرایی صرف می‌شود. بنا
به تأکید معاون زنان رئیس‌جمهور، فقط ۳۰درصد این بودجه می‌تواند در دستگاه
اجرایی مصرف شود و بقیه آن باید برای نیاز‌های جامعه مورد استفاده قرار
گیرد که در این قسمت هم به عنوان همکار معاونت زنان است هم به عنوان ناظر
است و در نهایت تأیید و مراحل نهایی اجرایی‌شدن را مورد دقت قرار می‌دهد.
وی در خصوص جزئیات از نحوه خرج‌کردن این یک‌درصد هم اینگونه توضیح داد: همه دستگاه‌ها برنامه عملیاتی‌شان را داده‌اند. برنامه‌ها بیشتر با این نگاه است که بتواند هم به رشد خانم‌ها کمک کند و هم از آسیب‌هایی که در جامعه وجود دارد و در بعضی از خانواده‌هاست، پیشگیری کند. گاهی دستگاهی ۱۰ برنامه عملیاتی داده است، بعضی دستگاه‌ها کمتر و بیشتر. این برنامه‌ها آمده و درجلسات متعددی چکش‌کاری و روی آن کار شده است. آن‌هایی که مشابه هم بوده ادغام شده‌اند و به نسبت بودجه‌ای که دستگاه دارد، تلاش شده است این برنامه‌ها تدوین شود و مورد تأیید قرار بگیرد و در کمیسیون‌های فرعی و اصلی به تصویب رسیده است. در این برنامه تلویزیونی خزعلی مدعی شد «شاید یکی از بهترین آیین‌نامه‌ها، منظم‌ترین و حساب‌شده‌ترین آیین‌نامه‌هایی است که تا به حال نوشته شده است.»
چند روز بعد یعنی در هشتم مرداد ماه محمد مخبر،
معاون اول رئیس‌جمهور آیین‌نامه تخصیص یک‌درصد اعتبار دستگاه‌ها به حوزه
زنان را ابلاغ کرد.
حذف ناگهانی.
اما در شرایطی که انتظار می‌رفت این قانون به سمت اجرایی‌شدن پیش برود، فاطمه قاسم‌پور در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «متأسفانه دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۳، بودجه یک‌درصد حوزه زنان و خانواده را که سال گذشته لحاظ شده بود، حذف کرده است. در سایر بخش‌ها هم بودجه‌ای در این زمینه دیده نشده است. در مجلس ضمن اصلاح دقیق سایر احکام لایحه، تلاش می‌کنیم بودجه یک‌درصد را احیا کنیم.»
قاسم‌پور ماجرا را اینگونه توضیح داد: «همواره در لوایح، بودجه‌ای در جداول به معاونت امور زنان و خانواده اختصاص می‌یابد که این بند برای رتق و فتق مسائل این معاونت در نقش ستاد است، اما سال گذشته در قانون بودجه، مجلس با اصلاحی که بر لایحه دولت در بخش احکام لایحه اعمال کرد، یک‌درصد از اعتبارات هزینه‌ای دستگاه‌ها را به موضوعات مرتبط با زنان و خانواده تخصیص داد. این یک‌درصد، مجزا از بودجه معاونت زنان در نقش ستاد است و برای پیشبرد بهتر و سریع‌تر موضوعات مرتبط با حوزه زنان پیش‌بینی شد. اواخر دهه۸۰، چند سالی ۲۵/۰درصد بودجه دستگاه‌ها به حوزه زنان اختصاص یافت، اما بعد از چند سال آن حکم از قوانین بودجه حذف شد. سال گذشته سعی کردیم آن حکم را قوی‌تر و با درصد بالاتری احیا کنیم و این کار هم صورت گرفت. امیدوار بودیم جا پای این حکم را در قوانین آتی بودجه باز کنیم و در سال‌های آینده هم آن را داشته باشیم که متأسفانه دیدیم دولت در لایحه بودجه۱۴۰۳ آن را حذف کرده است.»
به گفته وی، طبق برآورد معاونت نظارت
مجلس، جمع یک‌درصد اعتبارات هزینه‌ای دستگاه‌ها به استثنای ردیف‌های
مشخص‌شده در قانون چیزی معادل ۴ هزارو ۸۰۰ میلیارد است که رقم قابل‌توجهی
است و با یک آیین‌نامه دقیق اجرایی می‌توان اتفاقات بزرگی را رقم زد.
قاسم‌پور با انتقاد از ضعیف‌بودن و غیرکارشناسی‌بودن آیین‌نامه اجرایی هزینه‌کرد آن یک‌درصد معتقد است: «با این حال در شرایط فعلی اجرای همان هم مغتنم بود.»
وی در عین حال گفت: «تصویب با تأخیر آیین‌نامه، ضعف آن و در ادامه تعلل دستگاه‌ها و سازمان برنامه در انجام تکالیف، باعث‌شده است تا الان ثمرات این یک‌درصد در اجرا خود را به خوبی نشان ندهد، اما این اصلاً دلیل بر حذف این حکم نیست چراکه بودجه همواره در پیشبرد طرح‌ها و برنامه‌ها مؤثر بوده و یکی از بال‌های اصلی حکمرانی در هر عرصه‌ای است و بال دیگر ساختار مقتدر و دقیق است.»
حذف نشده، ادغام شده!
با وجود این معاون زنان و
خانواده رئیس‌جمهور در واکنش به این اظهارات رئیس فراکسیون زنان مجلس گفت:
«یک‌درصد حذف نشده بلکه همه یک‌درصد‌ها که بخشی مربوط به زن و خانواده بود،
بخشی مربوط به فرهنگ و بخشی هم در بخش ایثارگران است، ادغام و مقرر شده
است برای تحقق عینی‌تر اعتبارات، ردیف خاصی برای زن و خانواده در ردیف‌های
بودجه در نظر گرفته شود.»
به گفته خزعلی، البته رئیس‌جمهور و معاون اول
مخالف ادغام یک‌درصد زنان و خانواده هستند و امیدوارم در بازبینی لایحه این
یک‌درصد به صورت مستقل دیده شود.
وی تأکید کرد: «همچنین باید توجه داشت که این یک‌درصد فعلی با عنایت به عدم‌حذف فصول۱، ۴ و ۶ در مجموع از یک‌درصد سال گذشته به مراتب بیشتر است.»
معاون رئیس‌جمهور با تأکید دوباره بر اینکه این بودجه برای نخستین بار در لایحه۱۴۰۲ دیده شد، مدعی شد: «آنچه در دهه۸۰ در حوزه بودجه زنان رخ داد، ۲۵/۰درصد بود که با وجود کوتاه‌مدت‌بودن این امر همان زمان هم توانست گشایش‌های خوبی را در حوزه زنان و خانواده ایجاد کند.»
هنوز دفتر بودجه ۱۴۰۳ به طور کامل بسته نشده
است. شاید مجلس بتواند یک‌درصد بودجه اختصاص‌یافته به حوزه زنان را دوباره
احیا کند یا دولت به نوعی دوباره این بودجه را در لایحه ببیند، هر چند
شاید تحقق بودجه‌ها و اجرای آیین‌نامه‌های مرتبط با آن‌ها از اختصاص خود
بودجه مهم‌تر نباشد، اما اهمیتش کمتر از آن نیست. / جوان آنلاین
