«واژه فصد در اصطلاح پزشکی فلبوتومی نام دارد و موارد استفاده از آن مشخص است. برای نمونه زمانی که بار آهن در بدن فرد در بیماری همچون پلیسیتمیورا، افزایش پیدا میکند از این روش برای دفع حجم کنترلشدهای از خون از طریق ورید استفاده میشود.»
شفا آنلاین>سلامت>بهتازگی ویدئویی در فضای مجازی منتشر شده که
در آن یک فرد غیرمتخصص اقدام به فصد خون از پیشانی یک پسربچه میکند.
انتشار این فیلم واکنشهای زیادی در فضای مجازی به همراه داشته و منتقدین
به این اقدام چندین سوال را در خصوص این اقدام مطرح میکنند. نخست اینکه
آیا فصد خون روشی علمی و درست است؟ دوم اینکه آیا این قبیل اقدامات توسط
افراد متخصص انجام شده است؟ سوم اینکه متضررین این اقدامات به کجا باید
مراجعه کنند؟
به گزارش شفا آنلاین:هفته نامه سلامت دراین باره نوشت: برای پاسخ به این پرسشها دکترسیدپیمان
خامهچی، متخصص طب سنتی و مدیر دبیرخانه طب ایرانی و مکمل سازمان نظام
پزشکی کشور در این خصوص توضیحاتی ارائه داده است.
خامهچی در ابتدا به توضیح درباره
فصد خون و روشها و کاربرد آن در پزشکی
پرداخته و میگوید: «واژه فصد در اصطلاح پزشکی فلبوتومی نام دارد و موارد
استفاده از آن مشخص است. برای نمونه زمانی که بار آهن در بدن فرد در بیماری
همچون پلیسیتمیورا، افزایش پیدا میکند از این روش برای دفع حجم
کنترلشدهای از خون از طریق ورید استفاده میشود.»
ممنوعیت فصد خون
او
عنوان میکند: «طب ایرانی تکنیک خونگیری را در مواردی تجویز میکند، اما
در بسیاری مواقع فصد خون کاملاً ممنوع است. برای نمونه بسیاری از افرادی
که در فضای مجازی فصد بر روی آنها انجام میشود نهتنها داوطلب فصد نیستند
بلکه نباید برای آنها خونگیری آن هم به این روش انجام شود.»
این
متخصص طب ایرانی در بیان اینکه در چه مواردی نباید از این روش استفاده
شود، میگوید: «مواقعی که خستگی و بیخوابی غالب است، مواقعی که فرد علائم
گوارشی فعال همچون استفراغ و اسهال دارد همچنین در دوره بارداری و در دوران
قاعدگی زنان نباید از این روش استفاده شود. همچنین افراد بالای 60 سال و
در کودکان کمتر از 14 سال نباید اقدام به فصد خون شود. علاوه بر این در
هوای بسیار سرد و یا بسیار گرم نیز نباید از این روش استفاده کرد؛ بخصوص در
فصولی همچون تابستان یا زمستان البته نه فصول تقویمی بلکه زمستان و
تابستان مبتنی بر طبیعت. همچنین در افرادی که مزاج سرد دارند نیز نباید
اقدام به فصد خون شود.»
مدیر
دبیرخانه طب ایرانی و مکمل سازمان نظام پزشکی کشور در بیان افرادی که
داوطلب این روش هستند، میگوید: «اثربخشی این روش در افراد مختلف متفاوت
است. البته افرادی هستند که بدون داشتن سواد لازم در این خصوص اقدام به فصد
خون میکنند. از سوی دیگر بسیاری از بیماران هم بهواسطه اینکه با این روش
خونگیری یکسری از علائم آنها بهبود پیدا میکند، بدون توجه به اینکه
برای آنها نفع داشته یا نه اقدام به این کار میکنند و پس از کسب آرامش
نسبی از این روش عنوان میکنند که بیماری آنها تسکین پیدا کرده است. برای
مثال ممکن است فردی بهواسطه داشتن نوعی بیماری صورتی پرخون داشته باشد و
بعد از اینکه اقدام به فصد خون از ناحیه صورت میکند آرامش نسبی احساس
کرده و تصور میکند که بیماری او درمان شده است درحالیکه نمیداند این روش
درمان نیست و چون پرخونی صورتش کاهش پیدا کرده احساس رضایت میکند.»
خامهچی
با بیان اینکه این قبیل اقدامات باید توسط پزشک متخصص صورت گیرد،
میافزاید: «متاسفانه در بسیاری مواقع این قبیل اقدامات توسط افراد غیرپزشک
و عمدتاً بهقصد کسب درآمد انجام میشود. بنده بهعنوان یک متخصص طب
ایرانی مطمئن هستم که علیرغم مراجعات فراوان بیماران به همکاران بنده در
طول سال تنها 30 تا 40 نفر را مجاز میدانند و از روش فصد برای درمان
استفاده کنند؛ لذا در بسیاری موارد با روشهای غیرتهاجمیتر مشکل بیمار حل
میشود.»
روشهای شکایت از متخلفین
او
در پاسخ به این سوال که اگر فردی بهواسطه مراجعه به این قبیل افراد متضرر
شود به کدام نهاد باید مراجعه کند؟ میگوید: «اگر بیماران به فردی مراجعه
کردهاند که خود را متخصص طب سنتی و پزشک معرفی کرده درحالیکه فاقد مدرک
است، این فرد بهواسطه اینکه دیگران را فریب داده و خود را متخصص معرفی
کرده، مرتکب جرم شده است؛ بنابراین فرد بهواسطه اینکه خود را یک فرد متخصص
معرفی کرده مجرم است و قانون برای این موضوع مجازاتی را در نظر گرفته است.
همچنین فردی که بهواسطه مراجعه به این قبیل افراد آسیبدیده میتواند به
پزشکی قانونی مراجعه و با طرح شکایت در این نهاد و نیز در دادسرای عمومی
علیه او طرح شکایت کند.»
خامهچی
تصریح میکند: «بنابراین در خصوص افراد غیرپزشک راحتترین را این مسیر
است. البته افراد میتوانند به معاونتهای درمان دانشگاههای علوم پزشکی هم
مراجعه کرده و طرح شکایت کنند.»
مدیر
دبیرخانه طب ایرانی و مکمل سازمان نظام پزشکی کشور با اشاره به خلا قانونی
در این خصوص، معتقد است: «سازمان نظام پزشکی تنها میتواند در خصوص
اقدامات افراد زیرگروه رشتههای پزشکی و داروسازی پیگیری انجام دهد و اگر
این قبیل افراد آسیبی به بیماران وارد کنند سازمان راسا در خصوص تخلفات
آنها رسیدگی میکند. همچنین ممکن است فرد انجام دهنده یک پرستار باشد که
بدون دیدن آموزشهای لازم و داشتن مهارت اقدام به این قبیل کارها نموده
باشد که در این صورت فرد متضرر با مراجعه به نظام پرستاری میتوانند طرح
شکایت نمایند.»