میزان شیوع سرطان در ایران کمتر از متوسط جهانی

شفا آنلاین>سلامت>«10 سال پیش میزان شیوع سرطان در ایران 112 هزار مورد در سال بود که این عدد امروز به 141 هزار مورد رسیده است؛ این بدان معنا است که شیوع سرطان در کشور ما در حال افزایش است، هرچند خوشبختانه هنوز میزان شیوع از متوسط جهانی کمتر است، اما روند افزایشی را تجربه می‌کند»؛ این سخنان محقق برتر حوزه سرطان و معاون اسبق تحقیقات وزیر بهداشت است که در گفت‌وگو با هفته‌نامه سلامت بیان می‌کند.
به گزارش شفا آنلاین:دکتر رضا ملک‌زاده که سال‌هاست مسئولیت مستقیم نظام ملی ثبت سرطان در کشور را بر عهده دارد در گفت‌وگویی با هفته نامه سلامت به تشریح آخرین وضعیت سرطان در کشور و فراوانی ابتلا در بین زنان و مردان و دلایل آن پرداخته که در ادامه آن را می‌خوانید.
: آخرین آمار شیوع سرطان در ایران چقدر است؟
طبق آخرین آمار نظام ملی ثبت سرطان در کشور سالانه حدود 141 هزار و 838 مورد سرطان جدید اتفاق می‌افتد که 51 درصد مبتلایان را مردان و 49 درصد را زنان تشکیل می‌دهند. البته این اعدا مربوط به 5 سال پیش است و با توجه رشد تدریجی مبتلایان امروز اعداد بیشتر از این هم شده است.
: شیوع سرطان در 10 سال اخیر چگونه بوده است؟
10 سال پیش میزان شیوع در سال 112 هزار مورد بود و امروز این عدد به 141 هزار نفر در سال رسیده است؛ بنابراین این به آن معنا است که شیوع سرطان در ایران هم در حال افزایش است. البته خوشبختانه هنوز میزان شیوع سرطان در ایران از متوسط جهانی کمتر است، اما روند افزایشی را تجربه می‌کند.
: شایع‌ترین نوع سرطان‌ها در ایران کدم‌اند؟
شایع‌ترین نوع سرطان در ایران سرطان سینه است که در بین زنان شیوع بالایی دارد و نزدیک به 19 هزار و 500 مورد سرطان سینه در سال ثبت می‌شود. وقتی نسبت این نوع سرطان را به کل جمعیت در نظر می‌گیریم به ازای هر 100 هزار نفر 44 نفر به این سرطان مبتلا هستند. البته 95 درصد این سرطان در بین زنان شیوع دارد و تنها درصد کمی از مردان به این نوع سرطان مبتلا می‌شوند.
دومین سرطان شایع در ایران سرطان پروستات است که در بین زنان و مردان شایع است. امروز 8 هزار 350 مورد ابتلا به این نوع سرطان در سال ثبت می‌شود که با 22 در 100 هزار نفر شیوع رتبه دوم را به خود اختصاص داده است.
سرطان سوم شایع در کل کشور سرطان کلون است که 13 هزار و 363 نفر طبق آخرین آمار در سال به این سرطان مبتلا شده‌اند که ریت آن 17 در 100 هزار نفر است.
بعد از آن سرطان‌های پوست است که اکثر آنها مهم نیستند و پنجمین سرطان شایع در ایران سرطان معده است که درمجموع از بین زنان و مردان 11 هزار نفر در سال به این نوع سرطان مبتلا می‌شوند و ریت آن هم حدود 14 در 100 هزار نفر است.
: شایع‌ترین نوع سرطان در بین مردان و زنان کدام‌اند؟
شایع‌ترین نوع سرطان‌ها در بین مردان به ترتیب سرطان پروستات، سرطان پوست، سرطان معده، سرطان کولورکتال و سرطان مثانه است. در زنان هم سرطان سینه و سرطان تیروئید شیوع بالایی دارد. متاسفانه در سال‌های اخیر سرطان تیروئید در ایران بخصوص در بین زنان شیوع زیادی پیدا کرده و دومین سرطان شایع در بین زنان شده است. سومین سرطان شایع در زنان هم سرطان کولورکتال یا کولون است و بعد از سرطان پوست، پنجمین سرطان شایع در بین زنان سرطان معده است.
: میانگین سنی ابتلا به سرطان در ایران چند است؟
به‌غیراز سرطان سینه که می‌تواند از سن 30 سال به بالا اتفاق بیفتد، مابقی سرطان‌ها از 50 سال به بالا بروز پیدا می‌کنند.
: دلایل افزایش شیوع سرطان در ایران کدام‌اند؟
یکی از دلایل افزایش شیوع بالا رفتن امید به زندگی در بین ایرانیان است. علت دیگر بالا رفتن میزان عوامل خطر است که می‌توان آنها را کنترل کرد. برای مثال مصرف بیش‌ازحد سیگار و تریا در ایران و عامل سوم چاقی.
متاسفانه امروز یکی از ریزفاکتورهایی که در بین ایرانیان شیوع بالایی دارد و عامل مهمی در بروز سرطان است چاقی است...
البته این را هم باید گفت که یکی از عوامل مهمی که نقش بسزایی در میزان ابتلا به سرطان در ایران دارد و در نقاط دیگر جهان کمتر دیده می‌شود تریاک است. در گذشته و حتی امروز بسیاری تصور می‌کنند که تریاک یک ماده بی‌ضرر است درحالی‌که سرطان‌زایی این ماده از سیگار هم بیشتر است. متاسفانه امروز 10 درصد ایرانیان بالای 40 سال تریاک مصرف می‌کنند و این ماده بیشترین تاثیر را در بروز موارد سرطان دارد.
: وضعیت ایران در زمینه درمان و پزشکان متخصص چگونه است؟
خوشبختانه امکانات درمانی و پزشکان متخصص خوبی داریم و مراکزی هم در تمام کشور کار درمان را انجام می‌دهند. البته یکی از مشکلاتی که امروز وجود دارد دسترسی ما به داروهای به‌روز است. بااین‌وجود ما بسیاری از بیماران را داریم که با درمان‌های مناسب در کشور بهبود پیدا می‌کنند و به جرات می‌توان گفت که امکانات درمانی ایران تا حد زیادی قابل‌قبول است
: منظورتان از داروهای به‌روز چیست؟
در حال حاضر درمان‌های سرطان فوق‌العاده گران شده و نسل جدیدی از درمان برای بیماری سرطان آمده است. در گذشته تنها شیمی‌درمانی وجود داشت، ولی امروز یک روشی به نام «ایمنی درمانی» وجود دارد که در ایران هم داروهای آن تولید شده و به بیماران داده می‌شود. این روش بسیار گران‌قیمت است.
: وضعیت پیشگیری و غربالگری در ایران چگونه است؟
متاسفانه ما در بحث پیشگیری و غربالگری بسیار عقب هستیم. سرطان زمانی کاملاً درمان می‌شود که به‌موقع تشخیص داده شود. به‌طورکلی ما سیستم رسمی غربالگری سرطان را در کشور نداریم و این موضوع در نظام سلامت مغفول مانده است. البته در اکثر نقاط دنیا هنوز این موضوع نهادینه نشده است و ما هم هنوز وارد این بحث نشده‌ایم. اتفاق دیگری که امروز در کشور ما در حال وقوع است این است که سرطان در سنین جوانی در ایران در حال شیوع است. به‌طورکلی سرطان‌ها در سنین بالای 50 و 60 سال بروز می‌کنند، اما در 10 سال گذشته شیوع سرطان به زیر 40 سال رسیده است.
این را هم باید گفت که امروز یکی از مهم‌ترین سرطان‌ها که در ایران شیوع بالایی پیدا کرده سرطان روده بزرگ یا کلون است که علت اصلی آن چاقی در کودکان و رژیم غذایی نامناسب است. البته می‌توان به‌طور کامل از آن پیشگیری و آن را درمان است.
: وضعیت تولید و توزیع داروهای سرطان در کشور چگونه است؟
همواره تولید دارو در ایران به دلیل مشکلات ارزی و نبود حمایت کافی با مشکلاتی مواجه است، اما ما از معدود کشورهای دنیا هستیم که اکثر داورهای سرطان را در داخل تولید و با قیمت بسیار مناسبی به دست بیماران می‌رسانیم. البته در برخی موارد به دلیل مشکلاتی که در تامین مواد اولیه و ارز برای شرکت‌های تولیدکننده به وجود می‌آید با مشکلاتی مواجه می‌شویم، ولی به‌طورکلی ما در تولی داروهای سرطان پیشرفته هستیم.
: وضعیت پوشش بیمه‌ای دارو و درمان بیماران سرطانی چگونه است؟
دولت‌ها همواره مدعی هستند که همه را بیمه کرده‌اند، اما واقعیت این است که نه دولت و نه مجلس هیچ‌وقت پول کافی به بیمه‌ها نمی‌دهند. آن زمانی هم که بنده در وزارت بهداشت سمت داشتم مشکل اصلی این بود که دولت‌ها دوست دارند بگویند همه را بیمه کرده‌اند، اما زمانی که پول و بودجه‌ای به بیمه ندهند این یک شعار است؛ بنابراین هیچ زمانی بودجه بیمه‌ها اندازه تعهدات آنها نبوده و زمانی که بودجه بیمه‌ها به اندازه کافی نباشد نمی‌توان امیدی به بیمه داشت؛ لذا وقتی دولت ادعا می‌کنند که همه را بیمه کرده باید بودجه لازم را هم در اختیار بیمه قرا دهد.
: علت بی‌میلی ساختارها به بحث بیمه چیست؟
همواره دولت‌ها بودجه مختصری دارند و یکی از مشکلات اصلی دولت‌هایی مانند دولت ما بالا بودن تعداد کارمندان آنها است. برای مثال اعلام می‌شود که میزان کارمندان دولت در ایران 4 برابر کشوری مانند ژاپن است؛ بنابراین دولت‌ها علیرغم اینکه می‌خواهند وجهه خوبی از خود نشان دهند نمی‌توانند منابع لازم را در اختیار بیمه‌ها قرار دهند. البته امروز مشکل بیمه‌ها در همه جای دنیا وجود دارد و برای مثال یکی از بهترین نظام‌های بیمه درمانی در جهان که نظام بیمه درمانی انگلیس است در حال فروپاشی است./هفته نامه سلامت