فواید و عوارض استفاده از «پستانک» در نوزادان چیست؟

شفا آنلاین>سلامت>مادرش می‌گوید: «آقای دکتر! پسرم از زمانی که در شکمم بود انگشت شستش را می‌خورد و هر بار که به سونوگرافی می‌رفتم، با این تصویر مواجه می‌شدم. الآن هم که به دنیا آمده مدام انگشتش در دهانش است. بعضی‌ها به من پیشنهاد می‌دهند که از پستانک استفاده کنم. اما از آنجایی شنیده‌ام استفاده از پستانک برای کودک ضرر دارد تاکنون برای او تهیه نکرده‌ام. در واقع نمی‌دانم که پستانک چه کاری برای نوزاد انجام می‌دهد. آیا استفاده از آن واجب است یا نه؟ استفاده از پستانک چه مزایا و معایبی برای سلامتی فرزندم دارد؟»

به گزارش شفا آنلاین:نوزادان به خوردن پستانک علاقه زیادی دارند. آن‌ها از بدو تولد یا در مواردی خاص، از قبل از تولد «در شکم مادر» عمل مکیدن را آغاز می‌کنند؛ زیرا مکیدن یک رفتار طبیعی است که به نوزاد امکان تغذیه، رشد و آرامش می‌دهد؛ بنابراین پاسخ دادن به این نیاز کودک، بسیار اهمیت دارد. اما باید در نظر گرفت که پستانک هم مانند هر وسیله دیگری می‌تواند فواید و عوارض خود را داشته باشد. در این گزارش فواید و عوارض استفاده مداوم از پستانک را بررسی خواهیم کرد. 

استفاده از «پستانک» چه فوایدی دارد؟

پستانک یکی از ابزارهایی است که والدین از ابتدای تولد فرزندشان خصوصاً در زمانی که هنوز نوزاد گذاشتن انگشت در دهانش را یاد نگرفته، برای آرام کردن او استفاده می‌کنند. یکی از ملموس‌ترین اثرات پستانک در نوزاد ایجاد آرامش است. پستانک می‌تواند به نوزادان کمک کند تا احساسات خود را کنترل کرده و احساس امنیت کنند. این امر می‌‌تواند یک برد دو طرفه باشد. نوزاد آرام تر می‌تواند به معنای والدین آرام‌تر باشد. 

همچنین نیاز به مکیدن را در کودک برطرف می‌کند. نوزادان نیاز طبیعی به مکیدن دارند و معمولاً این نیاز را از طریق سینه مادر یا شیشه شیر بر آورده می‌کنند؛ اما این میل می‌تواند حتی پس از پر شدن شکم نیز باقی بماند. بنابراین پستانک می‌تواند این نیاز را بر طرف کند.

یکی دیگر از فواید استفاده از پستانک در هنگام چرت زدن یا خواب شب می‌تواند نجات کودک از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد باشد. اگر در هنگام خوابیدن نوزاد به او پستانک دهید، ممکن است خطر بروز این سندرم را بیش از پنجاه درصد کاهش دهید.

«پستانک» چه عوارضی دارد؟

در خصوص استفاده از پستانک نظرات مخالفی نیز وجود دارد. زیرا استفاده بیش از اندازه از آن یا استفاده از پستانک‌های نامرغوب، می‌تواند مشکلاتی را برای کودک ایجاد کند. یکی از مشکلاتی که استفاده از پستانک می‌تواند برای نوزاد و مادر ایجاد کند در روزهای ابتدایی تولد است. زیرا تغذیه با شیر مادر یک فرآیند طبیعی است اما ممکن است مدتی طول بکشد تا مادر یا نوزاد یاد بگیرند که چگونه این کار را به درستی انجام دهند. بنابراین اگر نوزادتان از شیر مادر تغذیه می‌کند باید استفاده از پستانک را در طی چند هفته اول کنار بگذارید تا شیر مادر تولید و شیردهی به درستی انجام شود. در این صورت نوزاد پستانک را بر نوک پستان ترجیح نمی‌دهد.

همچنین یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن است پستانک برای کودک ایجاد کند، التهاب گوش و گوش درد است. بر اساس یک مطالعه کودکانی که از پستانک استفاده می‌کنند، نزدیک به دو برابر بیشتر از کودکانی که از پستانک استفاده نمی‌کنند به عفونت گوش مبتلا می‌شوند.

استفاده از پستانک؛ کج و کوله شدن دندان‌ها

برخی از والدین می‌پرسند: «آیا پستانک بر رویش دندان‌های کودک تاثیر می‌گذارد؟» از نظر متخصصان نباید در طولانی مدت از پستانک استفاده شود. زیرا در رشد دندان‌ها تأثیرگذار بوده و منجر به تغییر حالت فک و دندان‌ها خواهد شد. از نظر این پزشکان، معمولاً تا قبل از دو سالگی هرگونه مشکلی در رشد دندان‌ها تا شش ماه پس از قطع استفاده از پستانک، خود به خود اصلاح می‌شود.

اما اگر استفاده از پستانک بعد از دو سالگی هم ادامه پیدا کند، ممکن است دندان‌های جلویی بالا یا پایین کج شده و با گذشت زمان و ادامه استفاده از پستانک این مشکل بدتر شود. همچنین استفاده از پستانک بعد از ۴ سالگی «زمانی که دندان‌های دائمی شروع به رویش می‌کنند»، می‌تواند تأثیرات طولانی مدت بر روی دندان‌های بزرگسالی داشته باشد.

نکاتی در خصوص استفاده از پستانک 

ممکن است که برخی از والدین ندانند که از چه نوع پستانکی برای فرزندشان استفاده کنند. زیرا سایز و نوع پستانک بسیار بر سلامت دهان و دندان کودکان تأثیرگذار خواهد بود. بنابراین بهتر است که والدین از پستانک‌های ارتودنسی و فاقد بیس فنول - BPA) T)  برای کودکشان استفاده کنند. همچنین باید پستانک متناسب با سن کودک نوزاد باشد تا سایز آن مناسب دهان کودک باشد.

پستانک مانند مسواک شخصی است

گفتنی است که پستانک مانند مسواک یک وسیله شخصی است و فقط یک کودم باید از آن استفاده کند. زیرا می تواند آلودگی‌های دهانی و باکتری‌ها را زا کودکی به کودک دیگر انتقال دهد.

همچنین بهتر است که برای رعایت بهداشت، پس از استفاده از پستانک آن را با صابون و آب گرم شستشو دهید تا برای هر بار استفاده تمیز باشد. البته قرار دادن پستانک در آب‌‌جوش به تنهایی می‌تواند کافی باشد. 

والدین باید دقت کنند که پستانکی برای کودک مناسب است که سوراخ‌های تهویه هوا بر روی بدنه آن تعبیه شده باشد. همچنین پدر و مادر نباید پستانک را شیرین کنند و آن را همان طور که هست به کودک بدهند، زیرا شیرین کردن پستانک می‌تواند به دندان‌های کودک آسیب برساند.

چه زمانی باید استفاده از پستانک را قطع کرد؟

معمولاً از شیر، پوشک و پستانک گرفتن کودک کار سختی است و کودک باید یک روزی عادت استفاده از پستانک را ترک کنند. شاید برخی از والدین در چگونگی انجام این کار مشکل داشته باشند. آنها در ابتدا باید بدانند که باید به نقش پستانک در زندگی فرزندشان احترام بگذارند. ممکن است که آن یک وسیله کوچک باشد اما نقش مهمی در زندگی کودک ایفا می‌کند.

والدین می‌توانند از فرزند خود بخواهند که به یکباره پستانک را کنار بگذارد، اما لازم نیست که این کار را بی‌رحمانه انجام دهند. بلکه باید کم کم از او بخواهند تا پستانک را کنار بگذارد. والدین نباید ترک کردن پستانک را به جنگ قدرت تبدیل کنند  بلکه باید از روش های کمکی مثبت و خلاقانه کمک بگیرند.

همچنین باید برای ترک دادن کودک از این وسیله جذاب، زمان مناسب را انتخاب کنند. بهترین زمان برای گرفتن پستانک از کودک در شش ماهگی است. زیرا این زمانی که احتمال بروز سندرم مرگ ناگهانی نوزاد کمتر و ریسک ابتلا به عفونت‌های گوشی بیشتر شده است. اگر می‌خواهید به آرامی از این مرحله عبور کنید استفاده از پستانک را برای زمان‌های مشخص به عنوان مثال تنها در موقع خواب محدود کنید.

فعلا پستانک را از او نگیرید ...

والدین در بعضی از مواقع باید گرفتن کودک از پستانک را به تعویق بیندازند. استفاده از پستانک در زمانی که تغییرات بزرگی در خانه یا محل مراقبت از کودک رخ داده «به دنیا آمدن خواهر یا بران جدید، تغییر فردی که از کودک مراقبت می‌کند، استرس در محیط خانه و ...» می‌تواند برای کودک آرامش بخش باشد، پس بهتر در این شرایط پستانک از نوزاد گرفته نشود.